Morgunblaðið - 09.11.1947, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. nóv. 1947
nnfrloftifr
Útg.: H.Í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
• Ritstjórt: Valtýr Stefmsson (ábyrgUarm.)
rrjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8, — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanland*.
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura me5 L«*bók.
Kommúnistar „heíja
sókn(!)“
Skemmtanir unga
fólksins.
Á ÖLLUM TÍMUM hefir
æskan fengið_að heyra það hjá
eldra fólkinu að hún sje að
fara í hundana — öðruvísi var
það í mínu ungdæmi. — Æsk-
unni er b.rugðið um, að hún sje
vitlaus í skemtanir og hugsi
ekki um nema líðandi stund.
En einhvern veginn hefir þetta
-'allt blessast kynslóð eftir kyn-
slóð og þeir, sem áður voru
ungir byrja sama sönginn þeg-
ar þeir eru komnir til vits og
ára.
\Jílwerji ábripo
ar:
UR DAGLEGA LÍFINU
ir dansleikjum í þessum bæ.
Þegar miðasalan hefst hópast
ménn að og standa í biðröðum
eins og við kvikmyndahúsin.
Það er auðglýst, að dansleik-
irnir eigi að hefjast klukkan 9,
eða 10. en fáum dettur í hug
að koma fyr en kl. 11 og undir
hálftólf, þegar húsinu er lokað.
Og fyrir framan samkomuhúsin
stendur svo hópur, sem ekki
hefir náð sjer í aðgöngumiða
og hímii' í þeirri von að geta náð
sjer í miða, eða komist ein-
hvernveginn inn.
reglu. en þær eru fáar. Það var
þessvegna gleðilegt að koma í
Sjálfstteðishúsið í fyrrakvöld
og sjá hvernig unga fólkið í
þessum bæ getur skemt sjer
þegar það fær tækifæri til
þess.
Það var fjelagjskapur, sem
nokkrir íslendingar er verið
hafa í Bandaríkjunum, aðallega
1 námsfólk, hefir stofnað með
sjer, sem hjelt þarna dansleik.
Það var áskilið, áð menn
kæmu samkvæmisklæddir og
hlýddu því allir.
EFTIR ílokksfund kommúnista birti Þjó'ðviljinn í gær
eina meiriháttar tilkynningu þar sem segir: ,,Hefjum sókn
gegn kreppu og atvinnuleysi“, en sleppir síðari helming
setningarinnar, sem hljóðar svo, —, með því að gera ekki
neitt. Því sú er meiningin í boðskapnum, og það innihald
hans.
Á þessu stigi málsins er ekki hægt að segja hvbrt
plaggið er tilbúið hjer á landi, ellegar það er aðfengið
irá miðstjorn kommúnista. En að einhverju ieyti er það
orðað eftir íslenskum staðháttum, þó meginlínurnar sjeu
aðfengnar og sniðnar eftir hinni allsherjar fyrirskipun,
sem allir kommúnistar álfunnar hafa fengið og eiga að
leggja höfuð áherslu á: ,;Að láta verðbólguna njóta sín“
eins og kommúnistum er tamt að komast að orði.
í þessu fáránlega plaggi er engin hugsun, sem staðist
getur, engin setning, svo ekki sje að finna mótsögn henn-
ar annarsstaðar í ávarpinu.
Það á að halda dauðahaldi í verðbólguna, svo fram-
leiðsluvörur landsmanna verði með hverjum nqánuðinum
óseljanlegri. En þegar ekki verður hægt að selja það sem
framleitt er, þá á að sjá um, að hvert nothæft atvinnutæki
sem þjóðin á og aflar sjer sje starfrækt(!) Og vinnuorka
þjóðarinnar skynsamlega hagnýtt(!) Sjer er hver skyn-
semin (!)
Þegar verðbólgan hefir gert vörurnar óseljanlegar,
nema með tapi, þá á að „beina vinnuorkunni og fjár-
magninu til framleiðslu atvinnuveganna“. Halda menn að
Islendingar sem láta svona ,,program“ frá sjer fara, sjeu
ipeð fullu viti? Eða ber þetta ekki keim af því, að upp-
runalega sje slík „stefnuskrá“ samin, fyrir frumstæða
ólesendur einhverstaðar nokkuð langt fyrir austan Úral-
ijöU? '
í öðru orðinu halda kommúnistar því stíft fram, að þéir
sjeu algerlega andvígir öllum ríkislánum. En eitt megin-
bjargráð þeirra, samkvæmt „Línunni“, er birt er í Þjóð-
viljanum, er það, að ríkissjóður beri áframhaldandi ábyrgð
á ákveðnu verði fýrir fiskaflann, alveg án tillits til þess
nvað söluverð hans er og hve hátt kommúnistum tekst
að koma framleiðslukostnaðinum, eða gera þær krónur
verðlitlar sem menn vinna sjer inn. ,
Kommúnistar hafa kvartað yfir því, að skortur sje á
íje í landinu til þess að leggja í framkvæmdir og fram-
leiðslu. Ráðið sem þeir eru látnir gefa, samkvæmt línunni,
við þeim ágöllum er það, að lækka vexti og lengja lána-
tímann. Þá á nægilegt fje-að fást(!)
Og svo þarf að lækka viðgerðarkostnað skipa, segja
þeir, sem setið hafa hið „austræna“ flokksþing. Lækkun
á kostnaði þessum sem fellur á útgerðina hugsa komm-
únistar sjer að fá með því að framleigja járnsmíðaverk-
fallið, sem nú stendur yfir. Og heimta að kaupið við þá
vinnu hækki. Segja að eigendur smiðjanna vilji ólmir
hækka kaup járnsmiðanna, en það sje ríkisstjórnin sem
haldi uppi verkfallinu(í)
Einsog allir vita, er sannleikurinn sá, pð ríkisstjórnin
skiftir sjer ekki af verkfalli járnsmiðanna. En verðlags-
yfirvöldin vilja ekki að viðgerðarkostnaður skiþanna verði
hækkaður.
Samkvæmt yfirlýsingum frá kommúnistaþinginu, og
óðrum afskiftum kommúnista af járnsmiðunum, verður
ekki annað skilið, en að forystumenn hins fjarstýrða
fiokks hugsi sjer, að lækka viðgerðarkostnað skipanna með
því að hækka kaup mannanna sem að viðgerðunum
vinna(!)
Svona mætti lengi telja öfugmælin, endaleysurnar í
„línu“ þeirri sem kommúnistar birta þjóðinni nú, í fyrsta
sinn, eftir að þeir hafa opinberlega tekið að sjer, að
„varðveita verðbólguna11 til bölvunar fyrir einstaklinga
og þjóðfjelag.
•
Dansleikir eða
skröll.
AÐUR FYR voru dansleikir
hátíðisstundir, sem sjaldan voru
haldnir. en unga fólkið hlakk-
aði til í margar vikur. Við slík
tækifæri klæddu menn sig í
sín bestu spariföt og svo var
talað um dansleikinn lengi á
eftir.
Nú er þetta breytt. Á hverju
kvöldi er dansað í einhverju
samkomuhúsi í fcænum og um
helgar eru böll í hverjum sal.
Meira að segja mjólkurstöðvar
eru orðnar að danshöllum. Og
það er ekert sjerstakt íilstand
þótt unga fólkið fari á ball.
Menn koma eins og þeir eru
klædir af götunni.
Árangurinn af öllu þessu er
að dansleikirnir verða skröll.
o
*
Biðraðir.
OG ÞAÐ hlýtur að vera arð-
vænleg atvinna að standa fyr-
Eins og síld í tunnu.
OG SVO dunar dansrnn, oft
framundir morgun. En þetta
er ekki dans, heldur eitt alls-
herjar stopp á- gólfinu, því í
flestum tilfellum hefir verið
selt svo mikið af miðum, að það
er ekkert rúm á dansgólfinu.
Stundum hafa fjelögiri, sem
böllin halda, tryggt sjer vín-
veitingaleyfi. En sje það ekki
fyrir hendi koma kavalerarnir
með svartadauðan í bakvasan-
um og ef þurð verður á pytl-
unni er venjulega leynivínsáli
til staðar til að bæta úr.
Þetta er nú stutt lýsing á
dansleikjunum í þessum bæ,
eins og þeir eru algengastir og
gétur hver sem vill láð eldra
fólkinu, að það skuli hafa á-
hyggur af framferði unga fólks
ins.
•
Undaníekningar.
ÞAÐ ERU vitanlega undan-
tekninga’r frá þessari almennu
„Aldrei sjeð svona
margt fallegt fólk“.
ÚTLENDUR maður sem víða
hefir farið um heiminn og
kynnst ýmsu, bæði gú "u og
slæmu, hjer sem annar: stað-
ar, sagði við mig: „J.g hefi
aldrei sjeð svona margt fallegt
fólk á einum stað“. Einn þjón-
anna sagði: „Svona eiga böll
að vera. Það er éinhver mun-
ur“.
Þarna voru vínveitingar. en
enginn notaði áfengið í "óhófi,
enda skemmtu menn sjer svo
vel, að það var óþarfi að
„hressa upp á sig með víni“.
Þarna var sáma hljómsveit-
in, sömu skemmtiatriðin og að
sumu leyti sama fólkið, eða jafn
aldrar þess, sem skröllin sækja.
En það var fyrirkomulagið og
umgörðin á dansleiknum, sem
gerði hann gleðistund, — sann-
kallaða hátíð.
Það má taka undir með þjón
inum og segja:
„Svona eiga böll að vera“.
MEÐAL ANNARA ORÐA . ...
1 r/#.*». r , / 1
1 JL/Jllr lr. J • Æ* 1
Kasmir og „lilla alsherjarþingið"
greiðslu, en Jinnah og-Múha-
meðstrúarmenn aðrir halda því
fram, að atkvæðagreiðsla sje
þýðingarlaus, þar sem hún
muni verða ófrjáls, meðan Ind-
land hefur her í Kasmír.
e • ■
Litla allsherjar-
þingið.
Önnur athyglisverðasta frjett
vikunnar er sjálfsagt samþykt
„litla allsherjarþingsins“ í
stjórnmálanefnd Sameinuðu
þjóðanna. Tillagan um nefnd-
arskipunina kom frá Banda-
ríkjamönnum, og hún var sam-
þykkt með 43 atkvæðum. Sex
þjóðir — Rússar og leppríki
þeirra —■ greiddu atkvæði gegn
henni, en sex sátu hjá. „Litla
alsherjarþingið“, eins og þessi
milliþinganefnd er kölluð, á að
starfa allt árið og taka til með
ferðar deilumál þau, sem upp
kunna að koma meðan alsherj-
arþing S. Þ. starfar ekki. Allar
meðlimaþjóðir Sam. þjóðanna
eiga sæti í nefndinni, og vald-
svið hennar verður all víðtækt
— meðal annars á hún að geta
kvatt allsherjarþingið saman,
ef mikið liggur við.
• •
Afstaða Rússa.
Rússar eru milliþinganefnd-
inni mjög andvígir — segjnst
engin afskipti muna hafa af
henni. Leppríkin elta eins og
endranær; en nú er ekki að
vita nema mál þetta leiði til
þess, að Sameinuðu -þjóðirnar
taki afstöðu til þess, hversu
lengi meðlimaþjóðir geti haft
Framh. á bls. 9
ÞEGAR sjálfstæði Indlands
fyrst kom til umræðu í neðri
málstofu breska þingins, eft-
ir styrjöldina, hjelt Chur-
chill, leiðtcgi stjórnarandstöð-
unnar, því fram, að brottköll-
un Breta frá landinu mundi
hafa í för með sjer blóðsút-
hellingar og jafnvel styrjöld.
Churchill taldi Indverja ekki
enn tilbúna til að taka í sínar
hendur algera stjórn mála
sinna, og benti meðal annars á
deilu Ilindúa og Múhameðstrú-
armanna.
í vikunni sem leið leit út
fyrir að spádómur Churchills
væri að rætast. Enda þótt stjórn
ir Indlands og Pakistan reyndu
að láta líta svo út sem allt væri
sátt og samlyndi, vissi heim-
urinn þó, að Múhameðstrúar-
menn og Hindúar börðust í
Kasmír, og að hjer væri 'um
engar venjulegar smáskærur að
ræða, mátti marka af því, að
báðir deiluaðilar beittu nýtísku
vopnum — Ilindúar jafnvel
flugvjelum.
® •
Krefjast fursta-
dæmisins.
Bæði Indland ■—• ríki Hindúa
-—• og Pakistan (ríki Múha-
meðstrúarmanna) gera kröfu
til Kasmír. Stjórnarherrar
furstadæmisins munu flestir
vera Hindúar, en mikill meiri
hluti íbúanna er Múhameðs-
trúar. — Múhameðstrúarmenn
vilja að Kasmír sameinist Pak
istan, Hindúar krefjast þess að
furstadæmið verði hluti af Ind
landi. Hvernig fer, er enn með
öllu óvíst. Nehru, Hindúaleið-
toginn, heimtar þjóðaratkvæða-
Churchill spáði ófriði.