Morgunblaðið - 12.12.1947, Blaðsíða 2

I
2
MÓRGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 12. des. 1947 ^

Breskum fiskimönnum þykir
veðrúttun erfið ú íslundsmiðum
BJÖRN Thors, fulltrúi í
Landssambapdi ísl. útvegs-
mar.na hefir verið um tíma í
enskum hafnarborgum til þess
að kynnast hvernig móttöku
togaraaflans er háttað þar.
En íslensku skipstjórarnir
hafa lijtið svo á, að nokkurs mis
munar gætti á útkomu aflans
við móttökuna, eftir því í hvaða
hafnarborg þeir seldu afla sinn.
I borgunum á austurströnd-
innf Hull og Grimsby er það sið
ur að aflanum er steypt í kassa
eða mál og hvert mál, 'eða kitt,
sem það er kallað, er vigtað.
Taka kittin nokkru meira en
hinn tilskylda fiskþunga, sem
er 63 kg. Eru það um tvær
körfur fiskjar.
Mælikassar þessir hafa verið
úr trje, og geta því sjálfir ver-
ið nokkuð mismunandi þungir,
eftir því hvort þeir eru rakir
eða burrir, gámlir eða nýir. En
nú er byrjað að nota ker úr
alunynium, sem eru altaf jafn-
þung. Þykir þetta vera vissara
fyrir rjetta vigt og að öllu leyti
hetitugra.
En í Fleetwood komst sá sið-
ur á, á stríðsárunum, að vigta
ekki fiskinn sem skipað var þar
á land, vegna þess að það tafði
afgreiðsluna of mikið, þegar
mikill afli barst á land, en
vinnuafl af skornum skamti.
Hefir verið látið nægja að giska
á fiskþungann í kittunum.
Úthlutun en ekki uppboð.
Sá er siður í Englandi, að
byríað er að losa aflann í land
á miðnætti. Hann á allur að
vera kominn í land úr þeim
skipum sem afgreidd eru hverju
sinni kl. 8 að morgni. Þá byrja
fi'skuppboðin er standa yfir
næstu klukkustund.
— Þ. e. a. s., segir Björn. —
Nú er eiginlega ekki um nein
uppboð á fiskinum að ræða í
orðsins venjulegu merkingu,
þa r sem hámarksverð er á fiski.
í Englandi er svo mikill og aL
mennur skortur á matvælum,
að stjórnarfulltrúar þeir, sem
þarna eru viðstaddir, úthluta
fiskinum á milli fisksalanna,
sem sækja þessa markaði.
Það er stórfurðulegt fyrir
menn, sem ekki hafa komið
þarna áður, að sjá hve afgreiðsla
á fiskinum til kaupmanna er
hröð. Þó á bryggjunni sjeu t.d.
20 búsund kit kl. 8 að morgni,
eru þau öll afgreidd til sinna
kaupendur að klukkustund lið-
inni og farin af plássinu kl. 10.
Fiskvigtin í Fleetvvood.
En á meðan fiskurinn var
ekki vigtaður í Fleetwood vildi
það brenna við, að skipstjórum
togaranna fyndist að aflinn
reyndist ekki eins jpikill við
löndun, eins og þeir hefðu reikn
að sjer, meðan hann var í skip-
inu. En á meðan jeg var í
Fleetvvood voru nokkrir ís-
lenskir togarar afgreiddir þar,
og vigtaður afli þeirra. Varð
útkoman þá fullt eins góð og
skipstjórar höfðu áætlað.
Afgreiðslumenn í Fleetwood
töldu að vel væri hægt að koma
við vigtun á aflanum, þegar
fiskfarmar, sem þangað kæmu,
væru ekki miklir. En töldu að
stórir farmar, svo sem þegar
þeir væru um eða yfir 4000 kit,
myndu ekki verða afgreiddir
til fulls á einni nóttu, svo af-
gangurinn yrði að bíða til
næstu nætur. En svo kom þang
að Ilaínarfjarðartogarinn
Ekki uppboð heldur út-
hlutun á fiskinum
Bjarni riddari með rúmlega
4400 kit, og afgreiðsla hans
gekk eins og í sögu. En aflinn
hans reyndist nokkru meiri en
skipstjóri hafði áætlað.
Um fisksölu íslensku togar-
anna, og afla Englendinga nú
á tímum, sagði Björn m. a.
þetta:
Vilja ekki fara á Halann.
Afli breskra togara er u.m
þesar mundir tiltölulega lítill.
Stunda flestir þeirra veiðar við
Bjarnarey og í Hvítahafi. En
þar hefir afli verið tregur.
Koma þeir að landi með þetta
1200—2000 kit. En sá munur
er á útgerð þeirra og íslensku
togaranna, að útgerð þeirra get
ur borið sig, þó aflinn seljist
ekki fyrir meira en 4 þús-
und pund, þegar íslensku tog*-
ararnir þurfa að fá állt að 10
þúsund pund til þess að rekst-
ur beirra beri sig.
En þó afli sje tregur þar sem
þeir stunda nú veiðar, fara þeir
fáir á íslandsmið um þetta leyti
árs, vegna þess að sjómennirn-
ir telja, að þar sje óverandi
vegna harðviðra. Nýlega risu
málaferli milli útgerðarfjelags
og íslenskrar togaraskipshafn-
ar, vegna þess að skipshöfnin
neitaði að fara á íslandsmið, og
gekk af skipinu þegar það vitn
aðist, að ferðinni væri heitið
hingað.
íslensku togararnir
fyrirmynd.
Togaraútgerð Breta er mik-
ið minni nú, en hún var fyrir
stríð. T- d. hefir Helyers út-
gerðin ekki nema 14 togara nú,
en hafði 40 áður en styrjöldin
braust út. Breskum útgerðar-
mönnum þótti byggingarverð
togaranna of hátt, sem skipa-
smíðastöðvarnar heimtuðu, þeg
ar togarabyggingar hófust að
nýju eftir stríðið. En nú þykir
þeim súrt í broti mörgum, að
þeir skyldu ekki hafa pantað
skip fyrir sig um það leyti sem
við íslendingar gerðum smíða-
samninginn við skipasmíða-
stöðvarnár. Jeg heyrði menn
segja að nýsköpunartogararnir
sem við höfum fengið, myndu
verða fyrirmynd þeirra, þegar
þeir ljetu byggja togara fyr-
ir sig.
Gott heilsufar í
matarskorti.
— Hvernig virtist þjer líð-
an almennings vera í Bret-
landi?
— Matarskömmtun er þar
enn allknöpp. Almenningur lif
ir mikið á kartöflum og káli,
að bví er mjer virtist. Kjöt-
matur hefir nú verið lengi svo
lítill á borðum almen'nings, að
mjci var sagt að mörg 6—7
ára gömul börn hefðu aldrei
vanist þeirri fæðu, og vildu
hana helst ekki. Og egg hafa
breskir borgarar á þeim aldri
margir hverjir varla sjeð enn.
Enn fullyrt er, að þrátt fyrir
hið breytta og knappa fæði, þá
sje heilsufar alveg eins gott
og bað áður var..
Þingi Sambands
bmdindlsfjeiaga
SEXTÁNDA þing Sambands
bindindisfjelaga í skólum var
háð í Reykjavík dagana 6. og
7. þ. m. Sátu þingið 85 fulltrú-
ar frá 12 skólum, en þrír nýir
skólar bættust nú við í sam-
bandið: Mentaskólinn í Rvík,
Iðnskólinn og Gagnfræðaskól-
inn í Reykjavík.
- Lýsti þingið ánægju sinni yf-
ir framkomnum frumvörpum á
Alþingi, er miðuðu að mink-
andi áfengisneyslu landsmanna
og skorar á Alþi.ngi að sam-
þykkja þau.
Þá skoraði þing S. B. S. á
Alþingi að koma á fullkomn-
ari bindindisfræðslu í landinu,
að komið verði í veg fyrir leyni
vínsölu og að ölfrumvarpið
verði felt.
Ennfremur lagði þingið til að
hafin verði samvinna við bind-
indissambönd skóla á Norður-
löndum.
Stjórn sambandsins skipa nú
Ingólfur A. Þorkelsson úr Kenn
araskólanum, forseti, Björn
Guðmundsson úr Iðnskólanum,
ritari, Jón Norðdahl úr Gagn-
fræðasóólanum í Reykjavík,
gjaldkeri og meðstjórnendur,
Jón Böðvarsson úr Gagnfræða-
skóla Reykvíkinga og Kristín
Nanna Ámlín, úr Kvennaskól-
anum.
JárniSnaíarpróf
PRÓF í járniönaði fór fram í
Reykjavík í októbermánuði s.l.
Gengu 25 prófsveinar undir próf
ið og hlutu 24 þeirra þessar eink
anir. Einn stóðst ekki prófið.
Módclsmtöi: Guðm. Gestsson,
Járnsteypan h.f., ág. eink.
Eirsmíöi: Símon Þorgrímsson,
Hamar h.f., 1. eink. Guðm. R.
Einarsson, Hamar h.f., 2. eink.
Málmsteypa: Benjamín Gríms
son, Vjelsm. Bjarg h.f., 1. eink.
Ketil og plötusmíöi: Guðmund
ur Jónsson, Stálsmiðjan h.f., 1.
eink. Jón Þ. Bergsson, Stálsm.,
1. eink. Björn G. Gíslason, Stál-
sm. 1. eink. Hörður Hafliðason,
Stálsm. 1. eink. Guðm. E. Krist-
jánsson, Stálsm., 1. eink.
Rennismíði: Lárus Óskarsson
Hjeðinn h.f., 1. eink. Sveinn
Bjarnar, Hjeðinn h.f., 1. eink.
Jón Þorláksson, Hjeðinn h.f., 1.
eink. Magnús Jón Smith, Hamar
h.f., 1. eink.
Vjelvirkjun: Kári Húnfj. Guð
laugss., Hjeðinn h.f. .1. eink.
Björn Óskarsson, Hjeðinn h.f.,
2. eink., Marteinn Guðjónsson,
Hjeðinn h.f., 3. eink., Helgi Jóns-
son, Jötunn h.f. 1. eink. Grímur
Jónsson, Jötunn h.f. 1. eink.,
Benny Magnússon, Hamar h.f.,
2. eink. Þorst. H. Björnsson,
Steðja, 1. eink., Erlendur Guð-
mundsson, B. Frederiksen, 1.
eink., Kristbjörn M. Magnússon,
Neisti h.f., 2. eink. Gunnar Hinz
Landsmiðjan, 2. eink., Hilmar
Guðmundsson, Einar Guðm.s.,
2. eink.
ÞAÐ VAKTI ATHYGLI í París fyrir skömmu, er sendinefnd frá
kvcnfjelaginu „Franskir friSarvinir“ mættu við gröf óþekta lier-
mannsins við Sigurbogan í París og báru friðardúfur á prikum,
Hjer sjest mynd af þeim viðburði.
r
Aróðursfillögti kommún-
ista verði vísað frá
S J A L D A N hefur skrípaleikur® —-
og ábyrgðarleysi kommúnista
Verið afhjúpað á eftirminnilegri
hátt en í umræðunum um tillögu
Áka Jakobssonar og Lúðvíks Jós-
essonar um „viðstöðulausa" lönd-
un á síld hjer í Reykjavík, er þeir
fluttu eftir að Áki hafði feijgið
upplýsingar um framkvæmdir
S.R.
Það sem vakti mesta athygli í
þessum umræðum var hve ræki-
lega sjávarútvegsmálaráðherra
sannaði hið glæfralega ábyrgðar-
leysi kommúnista í þessum mál-
um. Fulltrúi kommúnista í stjórn
S.R. tekur sjer frí frá störfum
og segir að sig varði ekkert um
þjóðarhag, en Áki Jakobsson
brigslar ráðherra á Alþingi um
kæruleysi og trassaskap!
Á Alþingi í gær lögðu þeir
Gísli Jónsson, Finnur Jónsson og
Björn Kristjánsson fram svohljóð
andi rökstudda dagskrá um að
Vísa tillögunni frá:
„Með því ao upplýst hefur ver-
ið að stjórn S.R. hafi þegar áður
en þingsályktunartillaga þessi
kom fram á Alþingi gert rá’5-
stafanir til að leggja síld á land
hjer syðra til þess að greiða fyrir
veiðiskipum, og framkvæmd þessi
er þegar hafin, lítur Alþingi svo,
á, að tillagan sje að ófyrirsynju
fram borin og tekur fyrir næsta
mál á dagskrá“.
Umræðum var frestað.
Ottawa í gærkv.
SKÝRT var frá pví hjer í dag,
að matvælaumræður Bret-
lands og Kanada hefðu að
segja má með öllu farið út um
þúfur, og leggur breska samn-
inganefndin af stað heimleiðis
frá Halifax 17. þ m.
Samkvæmt góðum heimild-
um, gera rnenn sjer þó ennþá
nokkrar vonir um, að hægt
verði að hefja umræðurnar ao
nýju, en að því er sagt er,
strönduðu þær í þetta skifti á
þeirri staðreynd, að Kanada
krefst hækkandi verðs, fyrir
landbúnaðarafurðir sínar, sam-
tímis því, sem Bretar liafa ekki
einu sinni næga dollara til að
halda áfram að greiða núver-
andi verð.
•—Reuter.
irefsr greii minna
esi 2® présenS af her-
námstosfnaSi
í Þýskalandi
ÁBYRGIR menn hjer í borg
vilja vita, að samkomulag hafi
náðst milli samninganefnda
Breta og Bandaríkjamanna um
hvernig skifta skuli hernáms-
kostnaði hernámssvæðanna í
Þýskalandi. Segja þeir að sam-
komulag hafi orðið um, að Bret
ar greiði minan en 20% her-
námskostnaðar. Bandaríkja-
menn táki að sjer allar greiðsl-
ur, sem fram fara í dollurum,
en Bretar greiði einungis 1 ster
lingr^undum.
Þá er fullyrt, að litlar sem
engar breytingar sjeu fyrirhug-
aðar á núverandi stjórnarfyr-
irkomulagi hernámssvæðanna
og áð þeim verði stjórnað á-
fram í fjelagi af Bretum og
Bandaríkjunum, þannig, að báð
ir aðiljar hafi jafnan rjett. At-
kvæoarjettur í hinni sameigin-
legu mnflutnings- og útflutn-
ingsnefnd fari í hvert skifti eft
ir því, hvor þjóðin leggi meira
af mörkum í hverju einstökn
tilfelli. — Reuter.
Heiðbjöri — saga
ffrir imgar sfiibr
HEIÐBJÖRT heitir saga eftir
Frances Duncombe, sem þeir
Jónas og Halldór Rafnar á Akur-
eyri hafa gefið út.
Sagan af Heiðbjörtu er fyrir
ungar stúlkur, en hún brallaði
margt og i’enti í mörgum æfin-
týrum með ieiksystkinum sín-
um, dýrunmn.
Bókin skiftist í sjö kafla, og
eru þeir þessir: Heiðbjört og and-
arungarnir, Héiðbjört og bitvarg
ur skjaldbaka, Keiðbjört og
Brúða, Heiðbjört fer á næturrölt,
Heiðbjört og múrmeldýrin, Heið
björt og skjaldbökuungarnir og
Heiðbjört hleypur að heiman.
Þórunn Rafnar hefur þýtt bók->
ina,