Morgunblaðið - 03.02.1948, Side 7
Þriðjuclagur 3. febrúar 1948.
MORGUNBLAÐIÐ
7
JEG TALAÐI TIB TRUMAN
Guðmundur Guðmundsson fellir Gunnlaug íngason.
Guðm. Guðmundsson
y'
vann Armanns-
skjöldinn
40 ár síðan Skjaldarglíman fór fyrsl fram
39. SKJALDARGLIMA Ar-
manns fór fram s. 1. sunnudag
í Iðnó, en í ár eru 40 ár liðin
síðan glíman fór fram í fyrsta
sinn, 1908. Að þessu sinni bar
Guðmundur Guðmundsson, A.,
sigur úr býtum, og vann Ar-
mannsskjöldinn. Felldi hann
alla keppinauta sína. Hann
hlaut einnig fegurðarglimu-
verðlaun að einróma áliti dóm
nefndarinnar.
Urslit keppninnar urðu ann-
ars se mhjer segir:
1. Guðm. Guðmundsson, Á.,
8 v.
2. Gunnl. Ingason, Á., 7 v.
3. Sig. Sigurjónsson, KR,
6 v.
4. -5. Sigurjón Guðmunds-
son, V., 4 v.
4.—5. Guðm. Þorvaldsson, Á,
4 v.
6. Sig. Hallbjömsson, Á.,
3 v.
7. Friðrik Jónasson, HSÞ,
2 v.
8. —9. Gunnl. J. Briem, Á.,
1 xc.
8.-9. Sveinn Þorvaldsson,
Á, 1 v. *
Að keppninnj lokinni afhenti
Jens Guðbjörnsson, formaður
Ármanns, sigurvegurunum verð
laun að viðstöddum þeim Hall-
grími Benediktssyni og Sigur-
jóni' Pjeturssyni, en Hallgr'ím-
ur vann Ármannsskjöldinn í
tvö fyrstu skiptin, sem um
hann var keppt, en síðan hjelt
Sigurjón skildinum alveg fram
til 1920 og vann tvo skildi til
fullrar eignar. Fögnuðu áhorf-
endur þessum tveimur gömlu
glímugörpum óspart.
Alls heíir verið keppt um sex
skildi. Sigurjón Pjetursson hef
ir unnið tvo til eignar, eins
og áður er sagt, Sigurður Thor
arensen einn, Lárus Salómons-
son einn . og Guðmundur Á-
gústsson einn.
Áhorfendur að glímunni voru
eins margir og húsrúm frekast
leyfði og urðu þó margir frá
að hverfa. Ber það gleðilegan
vott.um aukinn áhuga almenn-
ings á giímunni.
Jens GuðbjörnSson ávarpaði
viðstadda að gímunni lokinni
og hvatti menn til þess að skera
uþp herör hvað glímuna snerti
og benti á hve nauðsynlegt það
væri okkur að leggja sjerstaka
rækt v.ið þessa , þjóðaríþrótt
okkar. Hún hefði allstaðar ver
ið viðurkend, þar sem hún hef
ir verið sýnd, sem fegurri og
drengilegri en aðrar glímur,
sem keppt er í erlendis. Hvað
hann það hljóta að vera okk-
ur metnaðarmál að fá glímuna
viðurkennda sem keppnisíþrótt
á Olvnípíuleikunum, en til þess
að það gæti orðið yrðu minst
fimrn þjóðir að iðka hana. Að
því'vrðum við að vinna, og^ að
sjálfsögðu yyði það íslending-
um bá enn rneira metnaðarmál
að h?ra bar ekki skarðan hlut
frá borði.
Ágæf skemiun Sjálf-
slæðismanna á Sel-
LÍF BLAÐAMANNSINS er ekki ósvipað
lífi manns, sem hefur þann starfa að skifta um
leiktjöld í leikhúsum, sem sjer daglega fræga og
mikla menn, kynnist þejm lítilsháttar, dáist að
frammistöðu þeirra, en lætur þar staðar numið, því
að hann hefur komist að þeirri niðurstöðu, að þeir
sjeu aðeins venjulegir, dauðlegir menn.
Enginn maður getur verið mikill altaf, enda yrði
hann þá óþolandi. Ef til vill er það ástæðan til þess,
að blaðamaðurinn dáist sjaldan í blindni að nein-
um. — Hann kemur einnig auga á gallana.
Því var það, að þegar utanríkisráðuneytið gerði
mjer orð um að forseti Bandaríkjanna myndi veita
mjer móttöku, varð jeg ánægður, án þess að kom-
ast í neinn sjerstakan taugaæsing.
Það er að vísu satt, að forseti Bandaríkjanna
hlýtur ávallt að vera meðal sex áhrifaríkustu
manna veraldar — og í dag er hann sá maður, er
hefur mest áhrif
þeirra allra.
En hvað vitum
við úm hr. Tru-
man? Hann var
óbreyttur her-
maður í heims-
styrjöldinni
fyrri. Hann átti
fataværslun í
landi því sem
framleiðir afkára
legust hálsbindi
allra siðmennt-
aðra þjóða. Það
er samt ekki hægt að skella
skuldinni á Truman fyrir háls-
binda-tísku þá, sem nú ríkir í
Bandaríkjunum, og minnir mann
á skræpótt skurðgoð Indíána
Það er ekki ofsögnum sagt af því,
að hálsbindin í landi þessu eru
hræðileg og gætir þess enn meira,
þar sem bandarískir karlmenn
hafa nú nær alveg sagt skilið við
vestið.
Við vitum einnig, að Truman
leikur á píanó og dóttir hans
syngur. Ennfremur munum við,
að hann var umdeilt vara-forseta-
efni og varð forseti aðeins vegna
dauða Roosevelts.
í
f n \ '' ■ 4 • 4
j ' . :i. ...A
r
ður
leverley Baxter þingm
kemst að því, „að rólegasti mað
tirinn í öllum Bandaríkjunum
. býr í Hvíta húsinu
66
SJALFSTÆÐISFJELAGIÐ
Oðinn, Selfossi, hjelt kvöld-
skemtun í Tryggvaskála laug-
ardaginn 23. jan. s.l. — Hófst
skemtunin kl. 9 með sameigin-
legri kaffidrykkju.
Ræður fluttu þeir: Sigurður
Ol. Olafsson kaupm. og Jón
Pálsson dýralæknir. Að síðustu
var svo stiginn dans fram eftir
nóttu. — Á annað hundrað
manns sótti skemtunina og fór
hún í alla staði vel fram.
Fl&sgyjeSarhvarf rann-
TILKYNT hefur verið hjer í
London, að rannsókn hafi veríð
fyrirskipuð vegna hvarfs Tutor
4 flugvjelarinnar í námunda við
Bermuda síðastíiðinn föstiidag.
Ilve margir dauðir?
| Jeg kom til Washington að
I kvöldi þess dags, sem Truman
: flutti áramótaboðskap sinn til
þingsins.
| Morgunin eftir náði jeg mjer í
bíl og ætlaði fyrst að hitta breska
sendiherrann. Bílstjórinn var
eldri maður. Hann hafði furðu-
lega kímnigáfu, sem bar keim af
Shakespeare. Hann benti á kirkju
garð og sagði: „Hvað eru margir
dauðir þarna?“ Jeg kvaðst ekki
vita það. „Þeir eru allir dauðir“.
Annar grafarinn í „Hamlet" hefði
vel getað sagt þetta — og jafnvel
sá fyrsti.
Jeg bað hann að bíða mín fyrir
utan sendiráðið, þar sem jeg
ræddi í 20 mínútur við Inver-
chapel lávarð.
j „Það eru þrír flokkar vinsælda
hjer í Bandaríkjunum-1, sagði
sendiherrann. „Fyrst ertu góður
náungi. Þar næst ertu ágætis ná-
I ungi. Og loks ertu . . Jeg vildi,
I að jeg gæti birt um þriðja flokk-
i inn — en við þetta verður að
sitja.
I Jeg vona að Inverchapel lávarð
( ur skrifi minningar sínar þegar
I hann lætur af sendiherrastörfum.
I Athugasemdir hans um Rúss-
I land voru hnitmiðaðar, og gáfu-
| legar. Hann býr yfir miskunnar-
lausri kímnigáfu Skotans.
I Bílstjórinn minn var sofnaður
þegar jeg kom út aftur. — Jeg
vakti hann og bað hann kæru-
leysislega um að aka mjer til
Hvíta hússins. „Er ætlunin að
heilsa upp á forsetann?“ Jeg
jánkaði því.
„Jahá“, sagði hann. „Hr. Tru-
man er litillátur maður“. — í
þessu fórum við aftur fram hjá
kirkjugarðinum. „Þarna er stað-
ur, sem enginn reynir 'nokkru
sinni að brjótast inn í“. Hann
j þagði drykklanga stund. Svo
sagði hann allt í einu upp úr eins
■ manns hljóði: „Jeg er lítillátur
tnaður, en það er ekki þar með
: sagt, að jeg ætti að vera forseti
Bandaríkjanna".
Yfir Washington hvílir sjer-
stakur þokki, friður og ró — og
hvíhkur munur að koma þangað
eftir alan skarkalann í New York!
Þegar maður virðir fyrir sjer
falleg íiúsin, breiðar göturnar ot*
veglegan turn þinghússins, getur
maður andartak gleymt hinum
ameríska dollar.
Jeg bað grafarann að bíða, og
mjer var vísað inn í forsal for-
setans, eftir öllum kúnstarinnar
reglum. Þar hitti jeg marga blaða
menn, sem jeg kannaðist við. —
Truman hefur ekki jafn mikið
frjettagildi fyrir þá og Roosevelt
hafði, en þeir halda áfram að
bíða og vona.
Það voru ennþá 20 mínútur
þangað til jeg átti að hafa tal af
forsetanum. —Jeg stytti mjer
stundir með því að horfa á gesti
þá, sem komu á fund forsetans.
Þeim var öllum vísað inn til
hans, og að vörmu spori komu
þeir út aftur.
Það bar ekki á öðru en forset-
inn afgreiddi þá í flýti og jeg var
farinn að óttast um, að samtal
mitt við hann myndi verða eitt-
hvað á þessa leið: „Komið þjer
sælir — verið þjer sælir“.
„Forsetinn er nú reiðubúinn
til þess að tala við yður“, sagði
„Charlie“ Ross, sem er alúðleg-
asti blaðafulltrúi veraldarinnar.
Hann fór með mjer inn til for-
setans, kynnti mig honum og
settist síðan niður — ef til vill
sem lífvörður.
Fyrstu áh'rif mín af forsetanum
voru þau, að jeg hefði engann
mann sjeð í Bandaríkjunum jafn
áhyggjulausan á svip ag hann —
og þau áhrif urðu varanleg. Hgnn
leit svo vel út að það var rjett
miklum áhuga á það, þegar jeg
ræddi um aukið siðferðisþrek
bresku þjóðarinnar.
Jeg hefi ekki í hyggju að birta
hjer allt það, sem forsetinn sagði,
þar eð hann „veitir ekki einstök-
um blaðamönnum frjettaviðtöl".
Þegar sendiherra Bandaríkjanna
í Bretlandi, Lew Douglas, sýndi
mjer þá vinsemd að útvega mjer
áheyrn hjá forsetanum, þá lofaði
jeg því að skýra aðeins frá á-
hrifum þeim, er jeg yrði fyrir af
þvi, sem jeg sá og heyrði.
En það getur tæpast talist
brot á loforðinu þó að jeg skýri
frá því, að Truman talaði mjög
hlýlega um Bretland. „Bretland
hefur gefið heiminum svo*
margt“, sagði hann. „í öllum ríkj
unum hjer, nema einu, eru lögin
grundvölluð á breskum lögum“. 1
Svo fór hann að tala um þróun.
laga og rjettar í Bretlandi, frá
dögum Edwards fyrsta og áfram
gegnum aldirnar, af miklum á-
kafa. Allt í einu brosti hann af-
sakándi, og mælti: „Mjer þótti
þetta svo hrífandi efni, að jeg
lagði stund á það í skóla i tvö
ár“.
..I háskólanum?“, spurði jeg.
„Nei“, ansaði hann. „í kvöld-
skóla'*.
Hann benti á geysistórt látúns-
líkan af heiminum, sem stóð í
hinum enda herbergisins. „Þetta
notaði Eisenhower herhöfðingi í
herferðinni til Norður-Afríku"
eins og hann væri nýkominn úr | sagði hann >Jeg hef það þarna|
fríi frá Florida. Jeg hefi átt ta!
við marga áhrifamikla stjórn-
málamenn um dagana, en jeg
man ekki eftir að fas nokkurs
þeirra hafi borið vott um jain
mikla hugarró og virtist búa i
látbragði Trumans.
Hann á líka einlægt og glað-
legt bros og loks er hann gæddur
þeim sjaldgæfa eiginleika, að
hafa ósvikinn áhuga á þeim, sem
hann ræðir við í það og það skift-
ið.
Jeg spurði hannj hvernig hann
færi að því að líta svonn vel út.
„Éins og Charlie veit“, sagði
hann, „þá reyni jeg að svnda
daglega og fara í tveggja mílna
göngutúr". Hr. Ross sagði mjer
seinna, að þegar forsetinn færi ‘i
gönguferðir þá notaði hann
gömlu regluna' úr hernum, að
ganga 120 skref á mínútu.
Áhyggjur? Nei
„En það skýrir ekki, hvers
vegna þjer eruð svona áhyggju-
laus á svipinn", sagði jeg.
Hann brosti, og svo varð hann
alvarlegur. „Þegar jeg tek ákvörð
un“, sagði hann, „þá er hún tekin
og jeg eyði ekki tíma í að hafa
áhyggjur af því. Hefi ekki ráð á
því“. Hann brosti aftur. „Það eru
allt af svo mörg ný mál, sem biða
úrlausnar“.
Svo fórum við að' ræða um
Bretland, og hann hlustaði af
svo að jeg hafi stöðugt fyrir aug-
um mjer vandræðagripina í sam-
fjelagi þjóðanna. Jeg mun láta
næsta forsetanum það eftir“.
„En verðið þjer ekki næsti for-
setinn?"
I fyrsta sinn brá fyrir hörku-
svip á andliti forsetans. í þeim
svip, og þeim fáu orðum, sem
hann mælti, speglaðist því nær
kaldhæðnirsleg mynd af þeirri
gífurlegu byrði, sem hvílir á öxl-
um Bandaríkjaforseta. — Hann
reyndi ekkí að gera mikið úr því,
nje heldur ljet hann í ljós neina
sjálfs-meðaumkun: En það var
ekki hægt að miskilja orð hans.
Grafarinn í bílnum var vak-
andi að þessu sinni og jeg bað
hann að aka til flugvallarins, þar
eð jeg yrði að ná í flugvjel til
New Y'ork.
..Það ,er gott veður í dag fyrir
veðhlaupin" sagði hann.
En jeg ætlaði ekki að ganga í
giidruna að þessu sinni.
Er Truman forseti mikilmenni?
Ekki samkvæmt viðurkenndum
mælikvarða í þeim efnum. En
Truman er góður maður. Jeg er
viss u», að þegar hann gengur,
fram hjá styttu Lincolns, þá
hneigir hann höfuð sitt í lítil-
læti.
Harrý- Truman er blátt áfram,
eins og fólk er flest, en ekkect
smámenni.