Morgunblaðið - 26.02.1948, Blaðsíða 1

Tjekkneskir kommúnistar hrifsa völdin
900 vopnaðií Arnbnr
gera innrás í Palestmu
Gyðinpr repa að kveikja í húsi her-
rjetfarins
Jerúsalem í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
IvíIKLAR óeirðir voru um gervalla Palestínu í dag og er ekki enn
vitað með vissu hve margir fjellu. Eitt hundrað arabiskir her-
flutningabílar fóru yfir landamærin í tveimur flokkum frá Syríu
og Transjordan og með þeim um 900 Arabar, allir vel vopnaðir
hríðskotabyssum og öðrum morðvopnum. Eru menn þessir æfðir
hermenn. Kom annar flokkurinn inn í landið frá Sýrlandi en hinn
frá Transjórdan. Hittust flokkarnir í samaísku og gallelísku
hæðunum þar sem þúsundir Araba eru nú að heræfingum.
ííreski herinn íil hjálpar.
Breski herinn kom til hjálp-
ar þegar stór flokkur Gyðinga,
sem var á leið milli Jerúsalem
og Tel Aviv varð fyrir árás
Araba. Tókst nokkrum Gyðing-
um að sleppa en hinir voru að
yfirbugast þegar breski herinn
kom og stökkti Aröbum á
bróttu. .
Reynt að kveikja í húsi
herrjettarins.
Nálægt Lydda fjellu tveir
Arabar og átta Gyðingar þegar
sló í bardaga milli þeirra. Gyð-
ingar gerðu tilraun til þess að
kveikja í húsi herrjettarins í
Jerúsalem en hún mistókst. Bar
ist var á fleiri stöðum í land-
inu og er enn ókunnugt um
tölu fallinna og særðra.
Béluseinina gean
barnaveiki
STJÓRN hjúkrunarfjelagsins
Líkn, hefur farið fram á það
í brjefi við bæjarvöldin, að fá
afnot af hjúkrunarstofum barna
skólanna, í samráði við skóla-
lækna og hjúkrunarkonur, til
þess að framkvæma þar bólu-
setningu gegn barnaveiki.
í brjefi Líknar segir ennfrem
ur, að bólusetning þess'i muni
standa um næsta tveggja mán-
aða skeið.
A fundi bæjarráðs, er hald-
inn var s. 1. þriðjudag, sam-
þykkti það erindi Líknar fyrir
sitt leyti.
Nagy: Kommúnistar
ógno Vestur-Evrópu
Fyrv, lorsætisráðherra Ungverja aðvarar
Vesfurveldin
Washington í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
FERNECE NAGY, fyrverandi forsætisráðherra Ungverjalands,
sem nú býr í útlegð í Bandaríkjunum, sagði í dag að eftir að
kommúnistar kæmust til fullra valda í Tjekkóslóvakíu gætu þjóð-
ir enn vestar í Evrópu búist við sömu eða líkum örlögum. Ógnun-
um, sem upprunnar eru í Moskva, verður beitt við margar stjórn-
ir Vestur-Evrópu svo sem' Austurríki, ítalíu og Frakklandi, því
Tjekkóslóvakía er aðfeins eitt af löndunum sem kommúnistar ætla
sjer að leggja undir sig.
Valdagræðgi kommúnista <
á sjer engin takmörk
Það er ekki óhugsanlegt að
þessar ógnanir kommúnista
muni koma fram í vor eða í
sumar og að þeir muni vegna
stöðu sinnar í austur Evrópu
reyna að neyða Vesturveldin til
£ess að viðurkenna rjett sinn tjl
þess, ekki einu sinni að ráða lög-
um og lofum í Austur-Evrópu,
heldur og til þess að áhrifa
þeirra gæti í þessum löndum. —
Það eru engin takmörk fyrir
valdagræðgi kommúnista og
þeir ætla sjer ekki aðstoppa fyrr
en í fulla ihnefana. ; ! .
Maj Zefferling
MAJ ZETTERLING heitir
sænsk leikkona, sem vakið hefur
mikla athygli fyrir leik sinn i
enskum kvikmyndum. — Er þvi
spáð, að hjer sje á ferðinni ný
Garbo, eða BergrrSJtn. í kvik-
myndinni ,,Frieda“ ijek hún
þýska stúlku, en í síðustu kvik-
myndinni, sem hún hefur ipikið
í fer hún með hiutverk ítaiskr-
ar greifafrf r, Teresa Guiccioli,
en myndin fjallar um Byron.
Helmingi rílislekna
Tyrlíja varil lil
landvarna
Istembul í gærkveldi.
UTANRÍKISRÁÐHERRA
Tyrklands, Necmeddin Saba,
sagði blaðamönnum í dag að á-
stæðan til þess að Tyrkland
yrði að verja helmingnum af
ríkistekjum sínum í landvarnir
væri sú að það lægi mest allra
Evrópulanda opið fyrir utanað-
komandi árásum.
,,Vegna nýafstaðinnar styrj-
aldar erum við pm það eitt að
hugsa að endurbæta og styrkja
landvarnir okkar. Heimurinn
veit að við ásælnumst ekki neitt
land og innrás frá okkar hendi
kemur ekki til greina“.
Þegar hann var spurður um
hjálpina frá Bandaríkjunum
sagðist hann vona að hún myndi
aukin í júlí, en hann minntist
ekkj á hve mikil hún myndi
verða. Bretland og Tyrkland
hafa samninga sín á milli og
það hefur ekkert verið talað um
að slíta eða breýta þeim samn-
ingum. Hann kvaðst ekki vita
hvort hjálp Breta og Banda-
ríkjamanna kæmu Grikklandi
að tilætluðum notum en kvaðst
ekki halda að það þyrfti á hjálp
Tyrkja að halda
LONDON — Fjórir Þjóðverjar,
sém. grunaðir eru um stríðsglæpi,
voru.nýlega fluttir flugleiðis til
Bretlpnds. Tveir eru taldir hafa
misþyrm.t stríðsföngum.
Andstöðublöð bönnuð
— Verkamönnum ógnað
Stjérmnálameffn fordama ofbeldi þeirra
Prag í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
KOMMÚNISTAR hafa nú hrifsað undir sig völdin í Tjekkósló-
vakíu óg sjer þess þegar merki. Andstöðublöð þeirra eru þegar
hætt að koma út, og í dag hvarf blað kaþólskra af götunum.
Margir ritstjórar eru þegar í fangelsi. Verkamönnúm hefur verið
tilkynt að ef þeir sýni stjórninni mótþróa þá verði þeim tafarlaust
vikið úr vinnu og geti þeir hvergi fengið leiðrjettingu mála sinna.
Ræðu Benes, sem hann ætlaði að halda í dag, var frestað til
morguns hálftíma áður en hún skyldi flutt. Kommúnistar hafa 12
ráðherra með forsætisráðherranum Gottwald og m. a. innanlands-,
fiármála- og upplýsingamálaráðherrunum. Hinir flokkarnir hafa
tvo ráðherra að undanskildum sosialdemokrötum, sem hafa þrjá.
Kommúnistar hafa naunian
meiri hluta.
Stjórnmálafjettaritarar álíta
að það hefði reynst erfitt fyrir
Benes að neita kröfum Gott-
walds þar sem kommúnistar
hafa 114 þingsæti auk 39 þing-
sæta sosialdemokrata, sem
styðia þá, og gefur þetta þeim
aðeins meiri hluta.
Skotið á stúdenta.
Miklar æsingar eru um gjör-
valt landið og varð lögreglan í
dag að skjóta á stúdenta þegar
þeir söfnuðust fyrir framan
forsetaþústaðinn og sungu þjóð
söng lands síns. Fjelst lögregl-
unni fyrst hendur, en síðar að
skipun leiðtoga kommúnista
hrakti hún þá burtu með skot-
hríð og sprengjum.
Stjórnmálaleiðtogar lýsa fyrir-
Iitningu á kommúnistum.
Stjórnmálaleiðtogar í Evrópu
hafa þegar látið í ljósi andúð
sína á þessu athæíi kpmmúnista
og telja allir að þessir atburðir
sjeu aðeins endurtekning á því
sem þegar hefur skeð í Búlgaríu
Bidault utanríkismálaráðherra
Frakklands sagði í dag í franska
þinginu að hann áliti atburð-
ina í Tjekkóslóvakíu alvarlega
ógnun gegn friðnum í heimin-
um og að stjórn sín liti mjög
alvarlega á málið, vegna að-
stoðu Tjekkóslóvakíu í Evr-
ópu.
Bevin segir álit sitt.
Bevin hjelt ræðu í þinginu í
dag og lýsti fyrirlitningu sinni
á atferli kommúnista í Tjekkó-
slóvakíu, sem annarsstaðar í
heiminum þar sem einræði og
harðstjórn ríktu. Kvaðst hann
lítið álit hafa á stjörn sem
hvorki mæti óskir þjóðar sinn-
ar eða kærði sig um að leita
þeirra.
Brottför Breta frá Palestínu
LONDON — Einn af talsmönn-
um bresku stjórnarinnar hefur
skýrt frá þvi, að engar líkur sjeu
fyrir því sð brottför Breta frá.
Palestínu dragist fram yfir þann
tíma, sem ákveðinn hefur. verið*
Bandaríkin og
Horegur semja um
láns eg leigulögln
Washington í gærkveldi.
MARSHALL, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, og Morg-
enstjerne sendiherra Noregs í
Bandaríkjunum, undirrituðu í
dag samninga, þar sem útkljáð
er um allar skuldir Noregs við
Bandaríkin vegna láns og leigu-
laganna, en þær námu um 47
milljónunj dollara.
Bandaríkin. eins og venju-
lega, kröfðust engra dollara-
greiðslna fyrir aðstoð þá, er þau
veittu Noregi meðan á styrjöld-
inni stóð, en þess einungis, að
bandarísk herskip og verslun-
arskip, sem. Naregur enn heldur
úti, verði skilað aftur.
Eignir þýskra flóita-
manna í Danmörku
Hamborg í gærkveldi.
SAMKOMULAGSUMLEIT-
ANIR eru hafnar milli Dana
og herráðs bandamanna í Berl-
ín um þær eignir þýskra flótta-
manna í Danmörku, sem dönsk
stjórnarvöld hafa gert upptæk-
ar.
Fulltrúar Dana í Berlín hafa
tjáð herráðinu, að danskastjórn
in muni gera allt, sem í hennar
valdi stendur, til þess að finna
þá lausn á þessu máli, sem
bæði Danir og Þjóðverjar geta
sætt sig við. — Reuter.
Wallace
tapar í Minnesota
ST. PAUL, MINNESOTA: Henry
Wallace, ; frambjóðandi þriðja
flokksins í Bandaríkjunum tap-
aði geysilega hjer í aukakosning-
um, sem fram fóru hjer nýlega.
Fengu flokksmenn Trumans for-
seta 3 atkvæði gegn hverju einu
sem menn Wallace fengu.