Morgunblaðið - 14.07.1948, Qupperneq 10

10
MORGUISBLAÐIÐ
Miðvikudagur 14. júlí 1948.
= Lanchester
| iélksbill (
I keyrður 3000 km. er til =
í sölu. Tilboð merkt: I
= ..Lanchester 1948 — 182“ \
i sendist Mbl. fyrir n. k. i
1 föstudagskvöld.
Z imiiimiiiiimiiniimimiiMiiiiuiimimimiiinmu E
Í Gott i
| Herbergi |
I með aðgangi að baði til =
| leigu, helst fyrir kven- i
[ mann. Uppl. í síma 6161 [
| frá kl. 3.30.
Z tiiiiiiiimmiiimiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiimimmmmiii :
| Útvega peningalán gegn
I tryggu veði. Tilboð merkt
í „Lán — 191“ sendist á
i afgr. Mbl. fyrir föstudag.
~ .......
I ámerísk
! rafmagnseidavjel
i af nýjustu gerð til sölu.
I Tilboð auðkennt: ,,S. H.
i — 192“ leggist á afgr.
I Mbl. fyrir 18. þ. m.
z •MmiimiiiiimiiiiiiiiiiimiMiiiiiimiiiiiiiiiimmm
I Ivö samliggjandi
i herbergi við miðbæinn til
i leigu nú þegar. Tilboð
I merkt: „XYZ — 193“ legg
[ ist inn á afgr. Mbl. fyrir
| fimtudagskvöld.
z iiiiiiiiiiimmmmmmmmmmiiiimmmmmmi
I Golt herbergl
i við miðbæinn til leigu til
i 1. okt. n. k. Tilþoð merkt: j
j „Rólegt — 194“ leggist [
| inn á afgr. Mbl. fyrir j
j miðvikudagskvöld.
; iiiimmmimmiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiimmmm z
i Mig vantar 3ja her- [
i bergja íbúð fyrir 1. eða j
1 15. ágúst hjá fólki, sem [
[ hefir þann þroska, að þola [
j ungbörn. Hefi ekki tugi j
| búsunda handbæra til fyr [
j irframgreiðslu, en er skil- j
[ vís leigjandi. Þeir er gætu í
[ sinnt þessu og vildu sýna 'j
j þegnskap, sendi svar til [
[ afgr. Mbl. fyrir 20. þ.m. j
j merkt: „Húsnæðislaus, en j
[ þó bjartsýnn ■— 189“.
> iinimmiiinmimiimiimiiminniiimmimmimi •
j Nýr 4ra manna
I Lanchester (
j er til sölu. Skipti á 6 \
[ manna bíl ekki eldri en [
i model 1940 geta komið til j
| greina. Tilboð merkt: ;
| „Góður bíll 1940—1547 — j
j 183“ sendist Mbl. fyrir [
[ laugardagskvöld.
Framli. af bls. 7.
frá degi til dags, svo að hvergi
bar út af. Hann var manna
mýkstur í samvinnu, en þó
fastur fyrir og einbeittur, og
hinn mesti skörungur, ef hann
beitti sjer, og svo farsælar voru
gáfur hans og dómgreindin svo
örugg, að oftast náðu skoðanir
hans sigri, þó að hann beitti
áldrei ofurkappi.
Pjetur Magnússon var að eðl-
isfari afar hljedrægur. Öll þau
mörgu og miklu ábyrgðarstörf,
sem hann gegndi, bárust að hon
um fyrir annara manna til-
verknað. Því lengur, sem menn
kyntust gáfum hans og mann-
kostum, því fleiriog vandasam-
ari störf voru honum falin. Og
svo var komið, að flokksbræð-
ur hans mundu hafa kosið hann
til hverrar virðingar- og valda-
stöðu, sem til er í þessu þjóð-
fjelagi, ef hann hefði sjálfur
viljað undir gangast. Var ýmist,
að hann tók slík störf fyrir þrá-
beiðni eða hafnaði þeim með
öllu.
Okkar fárrenna þjóðfjelag
má illa við því, er slíkir menn
falla fyrir aldur fram. Og Lands
bankinn hefir beðið mikinn
hnekki við fráfalls þessa mikla
áhrifamanns og farsæla leið-
toga. Við, í bankaráði Lands-
bankans, völdum hann í einu
hljóði að bankastjórn. Við
söknum hans, bæði sem banka-
stjóra og vinar.
Við heiðrum minningu hans
með því að rísa úr sætum.
Sigurður Bjarnason:
EINUM ÁGÆTASTA hjeraðs-
höfðingja íslenskra fornsagna
hefur af þeim, sem best hafa
skýrt sögu hans, líf og starf,
verið valið heitið, gæfusmiður.
Hann setti niður deilur manna
og ráð hans voru viturleg. Líf
hans mótaðist í senn af djúpri
mildi, viti og karlmennsku.
Pjetur Magnússon, var gæfu-
smiður, sinnar eigin og annara,
Þar sem hann lagði orð til, setti
hann niður deilur manna. Hann
greiddi úr hverju máli, er kom
til álita hans Ráð hans voru
hollráð. bygð á góðvild, traustri
þekkingu og viti. Hann kom
hvarvetna fram til góðs.
Af mannkostum sínum varð
hann einn af áhrifamestu mönn
um samtíðar sinnar. Hann sótt-
ist aldrei eftir vegsemdum, en
þjóð hans þarfnaðist starfs-
krafta hans við hin ábyrgðar-
mestu störf Þess vegna skipaði
hann um langt skeið æðstu stöð
ur þjóðfjelagsins.
Jeg kynntist Pjetri Magnús-
syni fyrst á skólaárum mínum
í lagadeild Háskólans. Aldurs-
munurinn stóð ekki kynnum
okkar fyrir þrifum. Hvort sem
umræðuefnið var fornar íslensk
ar bókmentir, er hann mat mik
ils, sögur og ljóð síðari tíma eða
önnur viðfangsefni hlaut ung-
um stúdent að vera það mikill
fengur að hitta hann á hinu
hlýja og þjóðlega heimili hans.
Þar eins og annars staðar hvíldi
látleysi hins sanna höfðings-
skapar yfir allri framkomu
hans og fasi.
Atvikin höguðu því þannig,
að leiðir okkar Pjeturs Magn-
wiaWO
lússon bankastjóri
ússonar lágu sarnan á Alþingi
í þann mund sem að skólavist
minni lauk. Til einskis manns
var betra að leita um ráð, en
hans. Það þurftu heldur eng-
ir, hvorki rosknir og reyndir
stjórnmálarnenn, nje ungir
menn og óvanir, að fyrirverða
sig fyrir að leita ásjár hans,
er nokkur vandi var á höndum.
Pjeíur Magnússon átti gott
með að starfa með ungum
mönnum. I slíku samstarfi kom
hann í serm fram sem jafnaldri
og fjelagi og lífsreyndur og ráð-
hollur vinur. Þótt framkoma
hans og ákvarðanir mótuðust af
varúð og hyggindum, var hann
frjálslyndur í skoðunum og sá
vítt út yfir hið daglega þras og
deilur, sem hann oft tók nauð-
ugur þátt i
En á einum sólbjartasta degi
þessa sumars, barst fregnin um
það að harin væri iátinn í fjar-
lægu landi. íslenska þjóðin
hafði mist einn þeirra manna,
sem hafði unnið henni best og
af mestum heilindum og rjett-
sýni, en átti þó miklu verki ó-
lokið. Þeir,' sem báru gæfu til
þess að kynnast honúm og starfa
með honum í lengri eða skemri
tíma, sakna sárlega vinar í stað.
En minningin um vammlaust líf
hans og þjóðnýt störf, mun lifa
áfram með ókomnum kynslóð-
um þjóoar Ivns, löngu eftir að
hávaðinn af vopnabraki sam-
tíðarinnar <fr dofnaður út í vídd
ir rúms og líma.
Valtýr Stofánsson:
ÞEGAR jeg kom í 5 bekk
Mentaskólans haustið 1909,
var þar kominn nýr fjelagi í
hópinn, prúður og stiltur svo
af bar. Pjetur Magnússon frá
Gilsbakka. Þó hann væri al-
vörugefinn eftir aldri í dagfari
sínu, gat hann verið fjörugast-
ur allra í glöðurn hóp- Sialdan
leitaði han: fjelagsskapar við
aðra að fyrra bragði. Kornst
jeg brátt að raun um, að tóm-
læti hans í þvi efni spratt af
því, að hann átti yfir svo miklu
andans ríkidæmi að ráða, með
sjálfum sjer, að hann þurfti lítt
til annara að sækja.
Ávalt lcit hann með póðlátri
kímni ot cmburðarlyndi á brek
þeirra, scm vanþroskaðri voru
og vanstiltaii. Nema þegar
hann fyrirhitti mont og yfir-
læti. Skoðaði fs.nn það skyldu
sina. að fletta ofan af þeim
skapbrcstum, og það óvægilega,
ef annað dugði ckki til viðvör-
unar.
Ekka fanst ' onum taha því,
að leggjc mei. i rækt við skóla-
námið ort ,vo. • ð hann í eink-
unnastiganum rí góður miðl
ungsnriður. E: strax k þeim
árum lcyndi þ 'i sjtr ekki, að
þegar út i hfið kæmi myndi
hann vc: ða meðal þeirra
fremstxi. T,i það þó greini-
legt, að aldroi myndi hann
með einu olnbogaskoti víkja
öðrum iiv vog- sín vegna.
Við skólab: ,; ður hans iærð-
um fljótt að lt< . a til hans ó-
skorað traust. Ákveðinn var
hann í skoðunum, eincfceginn
í framkomu cr hann hafði
spurt samv: 1 u sína og dóm-
greind til ráða.
Undir eins og harm hafði
lokið lögfræðiprófi var sóttst
eftir aðstoð hans og sarnstarfi,
við mikilsverð þjóðnytjastörf.
Sjálfum hefði honum verið það
kærara að fá að lifa lifinu i
friði, við hlið ágætrar konu,
fjarri öllum þys hins or.inbera
lífs. Hann fjekk það ekki. Sem
eðlilegt var, og betur fór.
Þegar samferðamenu hans
sannfærðu hann um, að hann
væri færari um en aðrir að
leysa einhver þjóðnytjastörf af
hendi, þá ljet hann tilleiðast að
táka þau að sjer- Af samvisku-
semi og skylaurækni við þjóð
sína. En það gat stundum tek-
ið nókkurn tima og fyrirhöfn
að fá hann til að sannfærast
um, að enginn væri finnanleg
ur annar, til að taka við þeim
vanda- og virðingarstöðum, er
alþjóðarheill heimtaði, oð hann
tæki að sjer.
Traustið sem við rjelagar
hans .hárum til hans á skóla-
árunum og aðrir, sem kyntust
lionum, reyndist aldrei í neinu
að vera oftraust. Dómgremd
hans og rjettsýni samfara með-
fæddri samviskusemi og óvenju
legri ósíngirni skeikaði aldrei
Hann fór ekki varhluta af ó-
notum og brigslum frá pólitísk
um andstæðingum, frekar en
aðrir, sem koma nálægt stjórn-
málum hjer á landi. En öllu
því moldviðri tók hann með svo
miklu jafnaðargeði, að sumum
samherjum hans þótti nóg um.
hve svifaseinn hann stundum
var í þeirri viðureign. Skýr-
ingin var sú, að hnútur og að-
finslur, hversu illgirnislegar
sem þær kunnu að vera, snertu
hann ákaflega litið. Svo vamm
laus maður var hann. Vissi að
hann hafði aldrci gert nokkr-
um manni vísvitandi rangt til.
Að hann hafði aldrei vikið frá
þeim boðorðum, sem samviska
sjálfs hans hafði lagt fyrir
hann. Það var honum nóg.
Hvað miður velviljaðir menn
kunnu að setja út á harsn, eða
vork hans, kom honum harla
lítið við. Hann taldi það verst
fyrir þá sjálfa, er færu óráð-
vandlega með sannleikarm.
Hann væri ekki skyldugur til
að vera refsari þeirra. Jeg hefi
aldrei þekt mann sem vorkent
hefir eins og hann pólitískjm
andstæðingum sínum. And-
stæðingunum gat ekki verið
illa við liann af öðru en því
hve aðstaða hans var styrk méð
j þjóðinni og hve mjög hann
stóð þeim framar að mann-
göfgi og vitsmunum.
Pjetur Magnússon var ein-
: dreginn framfaramaður, þó
enginn væri hann ákafamaðar
Hann var sarmíærður um giftu
þjóðar sinnar til framfara og
þroska. En hann safnaði ekki
nýjungmn, til þess að láta á
sjer bera- Ifann taldi það hlut-
vtrk sitt í þeim efnum, að
velja og hafna, meðal þess, er
fram var borið.
Að því leyti var Pjetur frá-
brugðinn samtíðarmönnum sín
um, að ungur tók hann ekki
þá útþrá, sem einkennir marga
landa hans. Honum þótti aldr-
ei „þröngt milli þungbrýnna
fjalla“, þar komst fyrir „sú un-
un öll“ er hann „óskaði helst
að finna“- Svo forvitnislaus var
hann um annara hagi. Svo mik
ið traust bar hann til íslcnskr-
ar menningar, íslenskra hæfi-
leika, að hann taldi þess ekki
þörf, fyrir einn eða neinn, að
leita áhrifa með ferðalögum út
um lönd veraldar. Honum var
það hugleiknast að gera það ís-
lenskt sem framandi var, og
hingað barst, og að gagni gat
komið. Það er táknrænt fvrir
manninn að hann skyldi aldrei
hafa komið út fyrir landsteina
fyrri en rjett í leiðinni, þegar,
hann var að leggja af stað í
ferðina miklu.
Svo oft og mörgum rínnum
liefi jeg leitað til þessa vinar
míns um ráðleggingar viðvíkj-
andi vandamálum stórum og
smáum að jeg hefi ekki enn
1 getað sætt mig við þá tilhngsun
jað hann sje alfarinn kjeðan.
|Og svo mun vera um marga
iaðra einkum flokksmenn og
samherja. Sannfærður er jeg
um það að margir þeir, sem
nutu ráðhollustu og hand-
leiðslu þessa mæta manns muni
alla tíð þegar vanda ber þeim
að höndum verða hugsað til
1 Pjeturs Magnússonar og þess
I hvernig hann myndi hafa litið
á málin ef hans hefði notið við.
Á þenna hátt er það að af-
burðamenn komast i lífrænt
samband við framtíð þjóðar
sinnar.
Verslunarstjóri
eða meðeigandi
að eldri sjerverslun hjer í bæ óskast. —Lysthafendur
leggi nöfn sín inn á afgr. Morgunbl. ásamt upplýsing-
um um fyrri störf, merkt: „Framtið — 181“.
t ú S ka
vön vjelritun óskast strax.
HEILDVERSLliN
ÁSBJÖRNS ÓLAFSSONAR.
BEST AÐ AUGLtSA l MORGUNBLAÐINU