Morgunblaðið - 10.11.1948, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
II
Miðvikudagur 10. nóv Í948
J
á Reynistað rekisr Gylia ó
iim reynslu bændasamtuk-
íí uf híutfullskosniugunum
DÉILUR urðú allmiklar á AI-
þingi í gær um'frumvarpið um
hlutfallfekosningar í verklýðs-
fjelögum.
með frumvarpinú töluðu þeir
Johann Hafstein, Jón Sigurðs-
son og Olafur Tho^s, en á móti
kornrnúnistarnir Einar Olgeirs-
son og Sigurður Guðnason svo
og Gylfi Þ. Gíslason.
Ölaíur Thors lagði áherslu á,
acf æskilegast væri að verklýðs-
fjelögin hyrfu sjálfkrafa að
hlútfaDskosningum. Ef upp úr
flútningi þessa frumvarps næð-
ist einhver árangur í því, þá
mundu flutningsmenn sæ’tta sig
vici það.
‘jón Sigurðsson tók mjög í
sama streng og benti á reynslu
bændastjettarinnar í því efni.
Fyrirsvarsmaður
frelsisins.
Einar Olgeirsson talaði fyrst-
ur í gær, og var ræða hans
m'estmegnis almennar hugleið-
ingár um allt annað efni en
frúmvarpið. Talaði lengi um, að
lýcræðinu væri ábótavant í Eim
skipafjelagi íslands. S.Í.F., fiski
og farmannasambandinu, Versl
unarráði Islands o. s. frv.
Þá sagði E. O., að bara ef
Sjálfstæ*ismenn sýndu nógu
mikinn =huga innan verklýðsr
fjelagan^a þá mundu þeir fá
hlutfallskosningar víðast hvar.
Langur tími fór í dylgjur um,
Einar Olgeirsson þykist
málsvari frelsisins!
Nýtt kirkjuorgel vígt
i
„Líklegt er að öllum þyki á æskumönnum, — öðrum en
vænt um þessi lagafyrirmæli. j honum sjálfum. Hinsvegar hefði
Þau svifta engan bónda rjett- . hann engu að bæta við og væri
inum, heldur þvert á móti. Þau flm. alveg ánægðir með mál-
(þ. e. ákvæðin um hlutfalls-1 flutning hans.
kosningar) veita bændum mik- ) Væri mjög einkennilegt að
ilsverð rjettindi, sem þeim af heyra ungan mann í Alþýðu-
sjálfsögðu ber og hefði átt að flokknum vera að tala í óvirð-
vera búnir að fá fyrir löngu, en " ingarskyni um unga menn í
hefur þó dregist til þessa.
Nú niun þeim af öllum frjáls-
huga mönnum fagnað.
Þetta var afstaða Alþýðufl.
Sjálfstaððisflokknum.
Varð nú Gylfi reiður og sagði
að Ólafur væri merkilegur með
sig og hann mætti sjaldan á
og Framsóknarfl. til hlutfalls- fundum. Ol. Thors. svaraði því
kosninga þá. | ti1 að eitt af því sem flæmdi sig
og fleiri út úr deildinni væri
I
Reynst vel.
Jón Sigurðsson benti á, að
þetta fyrirkomulag hefði reynst
vel innan bændastjettarinnar.
Það hefði aukið samstarfið
milli þeirra manna, sem þurfa
að vinna að sameiginlegum
hagsmunamálum. Þegar meiri
hlutinn fjekk alla fulltrúana
kjörna, en minni hlutinn eng-
an, myndaðist oft mikið kapp
og rígur, sem torveldaði allt
samstarf.,,Jeg fyrirverð mig því
ekki þótt jeg nú líti öðruvísi á
að Sjálístæðismenn vildu fá Þessi mál en fyrir 12 árum“,
þetta frv. samþykkt til að kúga saSði J- s-> ”°g 1 samræmi við
verkamcnn, og að þeim væri reynslu bændastjettarinnar
alls ekki trúandi til að vernda gerðist jeg flutningsmaður þessa
rjétt minnihlutans. máls.
Jóhann Hafstein svaraði E. O. I -
Htillega. Hvað hann einkenni- Stimgið upp í prófessorínn.
iegt að sjá E. O. standa hjer ! Gylfi hafði sagf að hlutfalls-
sem fjrr;rsvarsmann frelsis og kosningar til Búnaðarþings
lýðræðis Bað hann E. O. að hefðn verið afnumdar úr jarð-
kýnna sjer hvernig frelsið væri ræktarlögunum 1942, af því að
innan ■"erklýðssamtakanna í Þær hefðu reynst svo illa!
löndum |>ar sem kommúnistar En Þar skjátlaðist prófessorn
um heldur illa.
Jón Sigurðsson kvað rjett að
ákvæðið um hlutfallskosningar
hefði verið afnumið úr jarðrækt
arlögunum frá 1936, en það
ráða.
Erfitt fyrir minnihlutann.
E. O. hjelt því fram, að Sjálf-
stæðismenn ættu að berjast fyr-
ir þessu innan stjettarfjelag- hefði verið gert af því að þær
ariha. j höfðu reynst svo vel.
J. Hafstein benti honum á, að Það hefði verið sett inn í
kómmúnistar hefðu skipulagt Búnaðarfjelagslögin sjálf, svo
verklýðsfjelögin þannig, að aS ehki l>yrfti lengur að lög-
mjög erfitt væri fyrir minni- binda það í jarðræktarlögun-
hlutann að njóta rjettar síns. um-
Þar væru sett trúnaðarráð og Þegar svo Stjettarsamband
allskonar nefndir, sem raunveru bænda var stofnað var að sjálf-
lega rjeðu öllu.
Afstaða Alþýðuflokksins
fyrr og nú.
sögðu sett ákvæði um að hlut-
fallskosningar yrðu viðhafðar
við kjör fulltrúa.
Prófessorinn, sem á milli um-
Gylfi Þ. Gíslason kom næstur ræða hafði farið að grúska í
fram á sjónarsviðið og fór að Albingistíðindum til að ná sjer
skamma Sjálfstæðisflokkinn fyr niðri á J. Hafstein, fjekk þannig
ir að hafa verið á móti hlut- verðskuldaða hirtingu hjá J. S.
fallskosningum til Búnaðar-
þiags 1936. þegar jarðræktar- I Mat Gyífa á æskumönnum.
lögín voru sett. Að lokum lenti í nokkrum
Las hann í því sambandi upp skærum milli Gylfa Þ. Gísla-
úi> ræðum þriggja þm. Sjálf- sonar og Ólafs Thors, er Gylfi lýsingar í máli þessu, er við
stæðisflokksins. . Uór að ögra Ó. Th. fyrjr að hafa
eitt láöist honum að minnast eítki talað í þessu máli heldur
á.lað í greinargerð fyrir frum- , látíð' Jöháhn Hafstéin,' „þéiirian
vairpinu, sem þáverandi stjórn urjga æskulýðéleíðtogá" stónda
Framsóknarfl. og Alþýðufl. eanan upp í timræðunúfn!
samþykkti, þá stendur þetta um
1 hinn endalausi vaðall Gylfa. í
öðru lagi mætti Gylfi vita það,
að á fyrri hluta þingsins í fyrra
sat jeg á þingi Sameinuðu þjóð-
anna, en eftir jól lá jeg veikur
mestan hluta þingtímans, sagði
Ólafur Thors.
Umr. var enn frestað.
Leitað er að
öktmíðingum
Á SUNNUDAGSKVÖLD varð
árekstur milli tveggja bíla á
Hafnarfjarðarvegi, milli Foss-
vogsvegar og Sljettuvegar.
Jeppabíll, G-579, rakst á
vörubíl, og varð áreksturinn
svo mikill, að vörubíllinn reif
því nær allar blæjurnar ofan
af jeppanum og skemdi hann
eitthvað meira. Það var hinn
mesti ökuníðingur, sem stjórn-
aði vörubílnum, því hann ók
með fullri ferð áfram, eins og
ekkert hefði ískorist. Vörubíll-
inn var á leið til Reykjavíkur
cg tókst þeim sem jeppanum
ók, ekki að ná númeri hans.
En á leiðinni hingað til bæjar-
ins ók vörubíllinn fram úr all-
mörgum bílum. Hafi einhver í
bílum þessum tekið eftir núm-
erinu er sá beðinn að tilkynna
það rannsóknarlögreglunni,
eða lögreglunni í Hafnarfirði.
Upp á þessum ökuníðingi verð-
ur að hafa.
Á sunnudagskvöld og aðfara
nótt mánudagsins, var ekið á
tvo bíla, sem stóðu kyrrir, og
vinnur rannsóknarlögreglan
nú að því að upplýsa þetta mál.
Annar bíllinn, R-752, stóð
fyrir utan húsið Holtsgata 37.
Hinn bíliinn, sem fyrir árekstr
inum varð, R-4527, stóð við
húsið Sundlaugavegur 9. Ekið
var á hann um kl. 7,30 á sunnu
dagskvöld.
Vilja téga ali-
MIKIL hátíðahöld voru á Eyr-
arbakka á sunhudaginn í til-
efni af því, að tekið var í notk-
un hið nýja pípuox’gel, sem Eyr-
bekkingafjelagið í Reykjavík
og fleiri gamlir Eyrbekkingar
hafa gefið kirkjunni á Eyrar-
bakka. Þetta er fyrsta pípu-
orgelið, sem sett er í kirkju í
kauptúni utan Reykjavíkur, en
það er sömu tegundar og nýja
orgelið í Bessastaðakirkju.
Þorpið allt var fánum skreytt
í tilefni af þessum atburði. Um
150 Eyrbekkingar úr Reykja-
vík og nágrenni fóru austur
þennan dag. Athöfnin í kirkj-
nnni hófst kl. 2 e. h. Var hvert
sæti skipað og margir stóðu, en
auk þess hlýddu margir á at-
höfnina í næsta húsi við kirkj-
una, þar sem gjallarhorni hafði
verið komið fyrir.
Biskup ísland's, herra Sigur-
geir Sigurðsson, afhenti Eyrar-
bakkasöfnuði orgelið í nafni
gefenda með ræðu, er hann
flutti frá altarinu. Um leið og
ræðu hans lauk, hófust tónar
hins nýja orgels í fyrsta sinn,
með Maríubæn dr. Páls ísólfs-
sonar, en hann ljek á hljóðfær-
ið við þetta tækifæri. — Sókn-
arpresturinn, sjera Árelíus j ará'
Níelsson, þjónaði fyrir altari |
fyrir prjedikun. Sjera Árni Sig-
urðsson, fríkirkjuprestur, flutti
prjedikun, en síðan þjónuðu
þeir báðir fyrir altari biskup
og sóknarprestur. Eftir prjedik
un var sunginn vígslusálmur,
sem Maríus Ólafsson, formaður
Eyrbekkingafjelagsins í Reykja
vík, hafði ort. Kirkjuathöfninni
lauk með því, að sunginn var
þjóðsöngurinn. Kirkjukór Eyr-
arbakkakirkju annaðist sönginn
Að messu lokinni flutti formað-
ur sóknarnefndar, frú Pálína 1 miðbænum.
Pálsdóttir, gefendunum þakkir! Stjórn Skjaldboi’garbíós og
safnaðarins í stuttri, fagurri husráð templara bauð bæjar-
ræðu. | stjóra, forseta bæjarstjórnar,
Eftir messu buðu hreppsbú- ráðsmönnurn og blaðamönnum
ar öllum aðkomumönnum til fil kaffidrykkju í Skjaldborg
kaffisamsætis í samkomuhúsinu ^1 Sær.
Fjölni. Var þar veitt af mikilli j _ Formsður búsráðs, Stefán
rausn og margar ræður fluttar. ' Agúst Kristjánsson, bauð gesti
Vigfús Jónsson oddviti bauð velkomna og skýrði frá, að til-
gestina velkomna, en aðrir ræðu efni þessa boðs, væri að skýra
menn voru: Maríus Ólafsson, \ boðsgestum frá fyrirætlunum
Aron Guðbrandsson, sjera Áre- , templara um byggingu æsku-
líus Níelsson, sjei’a Árni Sigurðs ' lýðsheimilis og fyrsta flokks
son, herra Sigurgeir Sigurðsson '. kvikmyndahúss. Ágóði af
biskup, Sigurður Kristjáns og ' rekstri þess á að renna til æsku
PJETUR OTTESEN og Jörund-
ur Prynjólfsson flytja í Neðri
deild frv. um útrýmingu minka.
Er það að mestu samskonar
frumvarp og þeir fluttu á þing-
inu í fyrra, og fer fram á að
frá 1. jan. 1949 skuli minkaeldi
með öllu bannað í landinu og
öllum aliminkum lógað fyrir
þann tíma.
Frv. var til 1. umræðu í gær
og uröu allharðar deilur milli
Jörundar Brynjólfssonar og
landbúnaðarráðherra, Bjarna
Ásgeirssonar.
Vildi ráðherra leggja áherslu
á, að útrýma villiminkum. en
láte alimirika í friði, en það
áleit Jörundur ekki mundi
koma að miklu gagni.
Deildi Jörundur á ráðherra,
og sagði að ef hann ætlaði að
slcella skollaeyrum við kröfum
þeirra aðila, sem hjer ættu hags
muna að gæta, þá mundi þeir
taka til sinna ráða. Minti hann
ráðherra á, hvernig farið hefði
fyrir valdsmanni einum hjer á
landi.
Ráðherra gat sjer til að hjer
mundi Jörundur eiga við Jón
biskup Gerreksson, sem bændur
settu í poka og drekktu í Brú-
Templarar á Ákur-
eyri ætla að byggja
æskulýðshelmili
TEMPLARAR hér á Akur-
eyri áætla á næsta ári, eða svo
fljótt sem leyfi fæst, að hefja
byggingu æskulýðsheimilis og
kvikmyndahúss fyrir 500 gesti.
Þessi bygging á að standa hjer
Olafur Helgason hreppstjóri.
Enníremur flutti Bjarni Egg-
ertsson frumort kvæði.
Um kvöldið bauð Leikfjelag
Eyrarbakka gestunum að sjá
sjónleikinn Ljenharð fógeta,
sem það hafði sýnt að undan-
förnu við góðan orðstír, og var
það hin ágætasta skemmtun.
hlutf allskosningar:
Ölafur Thors beriti á, að í
þessum orðum fælist mat Gylfa
lýðsheimilisins, sagði Stefán.
Húsráð templara hafði sótt
um lóð undir þessa fyrirhug-
uðu stórbyggingu og farið þess
á leit að bærinn styrkti þetta
fyrirtæki á þann hátt, að
leggja til lóð með ókeypis !óð-
arréttindum. Er bæjarráð fjall
aði um málið, var afgreiðslu
sendum að ekki væri nægileg-
ar upplýsingar fyrir hendi. Til
þessa boðs, var því efnt, til að
skýra nánar frá fyrirhuguðum
framkvæmdum. Auk Stefáns
formanns húsráðsins, tóku til
HEIMDALLUR, f jelag ungra ' mals Hannes Magnússon skóla
Sjálfstæðismanna í Reykjavík sfíóri og Friðgeir Berg frétta-
hefir látið útbúa mjög maður útvarpsins. Sagðist hann
Ef einhver gæti gefið upp- smekkleg og vönduð fjelags- persónulega vera mjög hlynt-
merki. Eru merkin seld á skrif- ur þessari miltilsverðu hug-
komandi beðinn að' filkynna stofu Sjálfstseðisflokksins. Ælttu myn^, sem verða myndi til
það rannsóknarlögreglunni. j þeir Heimdellingar1 er hugsa heilla fyiif bæjárfélagið, eins
—■ —----- ■ sjer að kaupa merkin að gera óg hann komst að órði. Bæjar-'
LONDON — Vfelamenn á Northólt- það sem fyrst, því mikið er þeg- s.tjóri, Sfeírin Steirisen, þakk-
ílúgvellinum, skamt frá London, hafa ^ þeim seit 0g má því búast aði templúrúrií boðið og gefnar
gert verkiall, og hafa yms flugfjelog . , . ... ,
orðið að fresta ferðum sínum af við að þau gangi upp mjog brað úpplysmgaL
þeim sökurn. lega. J — H. Vald.