Morgunblaðið - 23.01.1949, Blaðsíða 6

Sunnudagur 23- janúar 1949.

MORGUNBLAÐIÐ
jlUwgtttifitafrito
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj. Sigfús Jónsson.
Ritstjórl: Valtýr Stefánsson (ábyrgCarm.)
Frjettaritstjóri ívar Guðmundssors
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austiu-stræti 8. — Sími 1G00.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
kr. 15.00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Eflum framleiðsluna en
flýjum hana ekki
ÞEGAR Sjálfstæðisflokkurinn, undir forystu Ólafs Thors,
beitti sjer fyrir því að stríðsgróði íslendinga yrði hagnýttur
til stórfelldrar eflingar atvinnulífi þjóðarinnar, var það fyrst
og fremst eitt, sem fyrir flokknum vakti: Sköpun atvinnu-
legs öryggis landsmanna.
Þjóðinni voru síðustu árin fyrir síðari heimsstyrjöldina
í fersku minni. Hún mundi atvinnuleysið í kaupstöðum lands-
ins, hinn öra fólksstraum frá landbúnaðarframleiðslunni og
lleiri sjúkdómseinkenni þjóðarlíkamans. íslendinga langaði
ekki til þess að sjá þessa sögu endurtaka sig. Þeir vildu
þvert á móti berjast gegn því af alefli að mæta þeim á ný.
Þessvegna lögðu þeir allt kapp á að eignast ný og betn
i'ramleiðslutæki, sem gæfu þjóðinni tækifæri til þess að
neyta starfsorku sinnar og skapa sjer atvinnulegt öryggi.
íslendingar hafa eignast ný og betri tæki. Fiskiskipastóii
þeirra hefur margfaldast, landbúnaðurinn fengið mikið af
vjelum og iðnaðurinn hefur eflst og orðið fjölbreyttari.
En þrátt fyrir allt þetta hefur aðeins annar þáttur nýsköp-
unarinnar verið framkvæmdur. Framkvæmd síðari þáttar-
ins krefst aukinnar þátttöku landsmanna í framleiðslustörf-
unum. Það er þýðingarlaust að fjölga skipum og ittvega
landbúnaðinum bætt tæki ef fólkið í landinu flýr landbúnað
og sjávarútveg og leitar sjer lífsframfæris fjarri skapandi
starfi.
Við þessari öfugþróun er aldrei of oft varað. Islendingar
verða að breyta um stefnu í þessu efni. Þeir hafa nú glæsi-
legri möguleika en nokkru sinni fyrr til þess að skapa sjer
lífvænleg lífsskilyrði. En til þess að geta hagnýtt þá rnögu-
leika þarf fleira fólk til framleiðslustarfa. Hin gífurlega
aukning útflutningsverðmæta s.l. ár hefur gerst í skjóli
betri og stórvirkari framleiðslutækja. En framleiðsluaukn-
ing hefði getað orðið miklu meiri og verður að verða mein
ef þjóðin á að geta búið við þau lífskjör, sem hún hefur lifað
við undanfarin ár. Það er gjörsamlega þýðingarlaust fyrir
hana að kvarta undan gjaldeyrisskorti og hörgul á margs-
konar nauðsynjum ef hún gerir sjer þetta ekki ljóst Það
er um tómt mál að tala. Nefndafarganið, ráðin og höftin,
allt þefta er afleiðing þess að framleiðslan fær ekki risið
undir kröfunum, sem gerðar eru um neysluvörur og lífs-
þægindi.
Æðsta boðorð íslendinga í dag er þéssvegna þetta: Eflið
framleiðsluna en flýið hana ekki. Okkur vantar fleira fólk,
sem vill sækja sjó og framleiða nauðsynlegar matvörur. Það
er hneyksli að mitt í gjaldeyrisörðugleikum þjóðarinnar
skuli vera fluttir inn auðræktanlegir garðávextir fyrir millj-
UR DAGLEGA LIFINU
Mjólkurskorturinn
óþarfur
REYKVÍKINGAR HAFA búið
við nauma mjólkurskömtun og
algeran , mjólkurskort undan-
farna daga. Ófærðinni á þjóð-
vegunum er kent um. Það er
fullyrt, að mjólkurbílarnir
komist ekki að austan.
Vanur bifreiðarstjóri, sem er
þaulkunhugur austurleiðum, af
margra ára reynslu, fullyrðir,
að það háfi verið óþarfi, að láta
borgarbúa vera mjólkurlausa
þessa dagana. Með smávegis
aðstoð hefði verið hægt að
halda Þingvallaleiðinni opinni
alla und.anfarna viku. en á-
hersla hefði verið lögð á að
halda krisuvíkurleiðinni færri,
og vegavinnuverkfæri sett
á þann veg í veikri von um að
halda mætti þessum nýja vegi
opnum.
•
Mjólkurbílarnir í
Almannagjá
ÞAÐ MUN hafa verið á fimtu-
dag, sem mjólkurbílar að aust-
an festust í Almannagjá. Frá
gjánni til Reykjavíkur var hins
vegar greiðfær vegur, sem
sjest á því, að viðgerðarmenn
Rafveitunnar, sem komu til
bæjarins á fö'studagsmorgun,
voru aðeins 45 mínútur á leið-
inni frá Heiðabæ. Það kalla
bílstjórar „skotfæri".
Fullyrt er að þeir bifreiðar-
stjórar, sem fastir voru í Al-
mannagjá, hafi stolist til að
fara Þingvallaleiðina og hafi
þeir tekið þá ákvörðun vegna
þess, að þeim var kunnugt,
að Þingvallaleiðin væri greið-
færust. Ein ýta hefði getað skaf
ið fönnina í gjánni og bifreið-
arnar komist leiðar sinnar. En
það átti víst að hegna þeim
fyrir að velja þessa leið með
því að neita þeim um aðstoð.
Þessi eina ýta fjekst ekki og
þessvegna voru Reykvíkingar
mjólkurlausir á föstudaginn.
•
Oholandi þrjóska
MÖNNUM LÍKAR illa, sem von
er að vera rafmagnslausir. —
Rafmagnsbilunin stafar af óvið
ráðanlegum orsökum.
En sje það rjett, sem þaul-
kunnugir menn halda fram, að
mjólkurskorturinn stafi ein-
göngu af stífni og þrjósku fárra
ráðamanna, sem ætla sjer að
halda Krisuvíkurleiðinni op-
inni, hvað sem tautar og raul-
ar, þá er það þrjóska, sem al-
menningur á ekki að þola og
þarf ekki að láta bjóða sjer.
•
Iilutlaus rannsókn
REYKVÍKINGUM er nákvæm
lega sama eftir hvaða vegi
mjólkin er flutt, hvort það er
Hellisheiðarvegur, Þingvalla-
leið, eða Krisuvíkurvegur. Þeg-
ar allir þessir vegir eru ófærir
bílum, er ekkert við því að
segja og borgarbúar taka mjólk
urleysinu með þögn og þolin-
mæði.
En sje hægt að aka bílum
eftir einhverri af þessum þrem
ur brautum, krefjast þeir, að
mjólkin sje flutt þá leið sem
greiðfærust er, hvað svo sem
hún heitir. Það er ofur einfalt
að ganga úr skugga um hver
leiðin er best í það og það skift
ið og þeir, sem ráða ferðum
mjólkurbílanna, eiga að rann-
saka það á hlutlausan hátt, en
ekki að vera með kjánalega
stífni, eða sjá ekkert nema
Krisuvík.
Það gæti verið að Krisuvík-
urleiðin væri fær í dag, en
Þingvallaleiðin á morgun. —
Það skiftir engu máli, ef mjólk
in kemst til bæjarins. Aðalat-
riðið er, að valin sje besta leið-
in í það og það skifti.
Það er rjettlætiskrafa, sem
ekki er hægt að víkja frá.
•
Þurmjólkur
neysla
ÞAÐ ER hægt að bæta sjer upp
mjólkurleysið með þurrmjólk,
sem fengist hefir og fæst enn
í verslunum bæjarins. Þeir, sem
hafa komist upp á lagið að nota
þessa þurrmjólk, telja hana
mjög góða og gefur hún ný-
mjólk ekki eftir t. d. við matar
tilbúning, Blöðin hafa birt leið
beiningar um, hvernig nota
eigi þurrmjólkina og það er
vitað, að hún heldur sömu nær-
ingarefnum, sem eru í nýmjólk
inni.
Þetta ættu húsmæður að at-
huga næst þegar snjóýturnar
hafa ekki við að skafa fönnina
af Krísuvíkurveginum og Reyk
víkingar fá naumt skamtað
mjólk, eða enga.
•
Stuðningur við
fangahjálp
OSCAR CLAUSEN rithöfund-
ur, sem átti upptökin að því, að
góðtemplarastúka gengst fyrir
hjálp til fanga hefir sagt mjer,
að hugmyndinni hafi verið vel
tekið af fjölda mörgum. Menn
hafi komið til sín og boðið að-
stoð sína. Allmargir hafi lofað
fjárhagslegum stuðningi.
Aður hefir verið minst á
þessa fyrirhuguðu fangahjálp
og bent á, hve gagnleg hún geti
orðið. Það er vafalaust rjett,
að það mætti hjálpa mörgum
manninum, sem lent hefir í
ógæfu og verið dæmdur til
fangelsisvistar, en finst hann
hvergi eiga höfði sínu að að
halla að afplánaðri hegningu.
•
Er nafnið
óheppilegt?
GUÐMUNDUR GAMALIELS-
SON bóksali er einn þeirra
manna, sem hefir áhuga fyrir
fangahjálpinni, en hann er óá-
nægður með nafnið. Guðmund-
ur heldur því fram, að það eigi
ekki að minna þá menn, sem
myndu njóta aðstoðar þessa
fjelagsskapar, á, að þeir hafi
verið fangar.
En jeg held, að nafnið skifti
ekki svo miklu máli. Það á ekki
að flagga með þesSum fjelags-
skap út á við. Hann mun vinna
sitt verk í kyrþey og það er
síður en svo, að það eigi að
merkja þá menn, sem aðstoð
aðir- verða, með nafrii fjelags-
ins. —
Erlendis, þar sem fangahjálp
starfar, eru slík fjelög hreint
og beint kölluð fangahjálp og
engu leynt um tilgang og
stefnu fjelaganna. Er ekki vit-
að að það hafi háð starfseminni
á ei*n eða annan hátt.

•iiimMiiiiiiimnii>inMniitHiiMiiiiiii(niiniiiiiiiiiiiiiiiimnaMMMMnniniir—— imiim
MEÐAL ANNARA OROA . .
„Nýtísku postuli" í ítalíu
onir króna.
En það er ekki nóg að gera kröfur til borgaranna í þessu
efni. Ríkið verður einnig að gera kröfur til sjálfs. sín. Út-
þensla ríkisbáknsins verður að stöðvast. Sú staðreynd verður
ekki dulin að hún á sinn þátt í flóttanum frá framleiðslunm.
Hinn opinberi rekstur hefur alltaf verið tilbúinn til þess að
gleypa meira og meira vinnuafl. Það er enn verið að búa tii
ný ríkisbákn og auðvitað á svo að heita að með þeim sje
stefnt að auknum sparnaði og umfram allt skipulagi. Við
þurfum á skipulagi að halda. Um það blandast engum hug-
ur. En okkur vantar ekki meira af skipulagi, sem gleypir
vinnuaflið og fækkar þeim höndum, sem vinna að skapandi
starfi.
Þetta er sá kjarni málsins, sem við íslendingar þurfum
umfram allt að skilja.
En jafnhliða bættum skilningi á þýðingu aukinnar fram-
leiðslu þurfum við að gera annað. Við þurfum að bægja
vofu verðbólgunnar frá dyrum okkar. En hún stendur við
þær og víkur ekki frá þeim meðan þing og þjóð heldur
áfram að kaupa sig frá vandanum með bráðabirgðaráðstöf-
unum frá ári til árs.
Stundaglas bráðabirgðaráðstafananna er að renna út.
Framundan er aðeins tvennt, óumflýjanlegar raunhæfar
ráðstafanir eða hrun, sem engir óska eftir nema óvinir
þjóðfjelagsins. .. .... ...... •
< Eftir John Talbot
frjettaritara Reuters.
RÓMABORG: — Einn af mest
umtöluðu mönnum j Ítalíu í
dag er kaþólski klerkurinn
Riccardo Lombardi, Jesúíta-
prestur, sem ýmsir kalla ,,ný-
tísku postulann“.
Hann hefir í meir en tvö ár
ferðast um land sitt, en megin-
markmið hans er að sameina
alla kaþólska menn í baráttunnj
gegn trúleysi og spillingu. Hon-
um hefir þegar orðið mikið á-
gengt. Fylgi hans fer dagvax-
andi, og svo áhrifamiklar þykja
ræðurna.r, sem hann flytur á
torgum, í samkomuhúsum, leik-
húsum og kvikmyndahúsum,
að hann hefir fengið fjölmarga
yfirlýsta kommúnista til að
snúa baki við flokknum og
taka að nýju upp kristna trú.
• •
TIL SUÐUR-
AMERÍKU
NÚ hefir verið tilkynt, að
Lombardi muni í ár fara í fyr-
irlestraferð til margra ríkja í
Suður-Ameríku, en honum hef
ir auk þess boðist heimboð frá
f'jölmörgum öðrum löndum,
meðal annars Bandaríkjunum,
Svisslandi, Frakklandi, Þýska-
landi og Belgíu.
Riccardo Lombardi er fædd-
ur í Neapel 1908, en faðir hans
var prófessor við háskólann
þar. Hann var einn af átta
systkinum. 1925 gerðist hann
Jesúíti eftir að hafa tekið sjer
ferð á hendur til páfagarðs. —
Hann gerðist nemandi í Gre-
gorian-háskólanum og lauk þar
guðfræðiprófi eftir sjerlega
glæsilegan námrferil. — Þegar
að námi loknu var hann gerð-
ur að meðlimi ritnefndar rits-
ins ,,La Civilta Cattolica", en
það er áhrifamikið kaþólskt
tímarit. í ritnefndinni eiga
sæti 18 Jesúítar.
• •
FYRIRLESTR ARN -
IR BYRJA
EN Lombardi þótti ekki nóg að
skrifa fyrir fjöldann. Honum
1 þótti sem hann yrði að komast
í nánari kynni við fólkið, sem
hann beindi orðum sínum til,
en árangurinn var sá, að hann
hóf fyrirlestrarferðir sínar um
Ítalíu. Hann ljet sjer litlu
skipta hvar hann talaði. — í
fyrsta skipti í sögu kaþólsku
kirkjunnar í Ítalíu, kom einn
af þjónum hennar fram á leik-
sviðum og skemtistöðum, þar
sem vel gat verið að ljettklædd
ar dansmeyjar hefðu skemt
fólkinu deginum áður.
• •
KAPPRÆÐA
LOMBARDI er mælskur mað-
ur. En hann gætir þess vand-
lega að rugla ekki áheyrend-
ur sína með flóknum setning-
um og torskildum orðum.
Fyrir nokkru skoraði Velio
Spano, einn af fulltrúum kom-
múnista í ítölsku öldungadeild
inni, á Lombardi til kappræðu
fundar um kristindóminn og
kommúnisman. Jesúítinn fjelst
fúslega á þetta, og kappræðan
fór fram fyrir 40 völdum gest-
Framh. á bls. 8.