Morgunblaðið - 01.02.1949, Blaðsíða 2

MORGUNRLADIÐ
Þriðjudagur 1. febrúar 1949,
í FHÁSÖGUR FÆRANDI
Kommúnistar
hjeldu Dagsbrún
með ofbeldi
SfrikuSu SOð verkanienn úf af kjorskrá en
leyfðu verslunarmonnum og kennurum
að kjósa
Máf sem krefst rannsóknar
I ipurningatímum á Al-
þingi er spurt um alt miili
himins og jarðar
BEINT FYRIR INNAN aðaldyr
salarins standa tveir menn og
takast innilega í hendur.
' — Gleðilegt ár og þakka þjer
fyrir það gamla, segja þeir og
’ svo gengur annar til sætis síns,
cn hinn rakleitt inn í hliðarher-
hergi, allstórt og vel búið hús-
' gögnum, rennir sjer fimlega nið
ur á milli bríkanna á djúpum
hægindastól og hylur ásjónu
sína með reykvísku dagblaði.
Vængjahurðirnar milli sal-1
arins og hliðarherbergisins eru
opnar upp á gátt.
Helgi Hjörvar, skrifstofu-
.stjóri útvarpsins og þingfrjetta-
ritari, birtist andartak beiní
neðan undir stærri- áheyrenda-
stúkunni, kinkar kolli kunnug-
lega til nokkurra manna, tal-
ar örfá orð í hálfum hljóðum
við einn þeirra og hverfur að
jbví loknu út um aðaldyrnar.
Grannleitur, gráhærður mað-
ur, snýr sjer andartak frá
glugganum, sem hann stendur
við, og horfir á eftir Helga, vind
ur sjer síðan aftur að glugg-
anum og starir hugsi út í kaf-
aldsbylinn fyrir utan.
Fyrir aftan hann og ofan er
Ijós á tveimur ljósakrónum,
giltum með glerhjálmum. Þær
cru frámunalega ljótar.
Ý ÁHEYRENDASTÚKUNNI, sem
utærri er og hægt er að komast
í vegabrjefslaust, eru fjórir
menn: Gamall maður með al-
skegg og í svörtum frakka og
„diplomatabuxum", grófgerð-
um; tveir miðaldra menn, ann-
ar í stormtreyju og gúmmístíg
vjelum; og jeg. Gamli maður-
inn situr álútur og alvarlegur
og einblínir niður í salinn. —
Maðurinn í gúmmístígvjelunum
tekur í nefið, ræskir sig oft
cg lengi og flytur sig á milli
bekkja.
Klukkan er að verða hálf tvö
og þingmennirnir að byrja að
tínast inn í sal neðri deildar.
Klukkan 13,30 eru þeir orðnir
jafnmargir og negrastrákarnir
' í. upphafi barnabókarinnar vin-
sæíu; þegar Jón Pálmason, for
seti sameinaðs þings, hringir
bjöllu sinni í fyrsta sinn, eru
)>eir fjórtán. Við aðra hring-
mgu fjölgar þeim nokkuð, við
þá þriðju gengur forsætisráð-
herra í salinn og fjórða hring-
ing forseti kemur þeim til sæta
sinna, sem staðið hafa í smá-
hópum og talað saman.
Inni í hliðarherberginu hús-
gagnagóða gægist maðurinn i
hægindastólnum andartak yfir
blaðið sitt, hverfur síðan aftur.
ITUNDUR ER SETTUR í samein-
uðu þingi og gengið til dag-
f;krár. Fyrsta mál á dagskrá er
fyrirspurnir.
Sigurður Hiíðar, þingmaður
* Akureyringa, vill fá að vita,
r hvað gangi framkvæmdum í
nambandi við sjálfvirku sím-
íúöðina fyrirhuguðu á Akur-
" eyrL Þingmennirnir, sem mætt-
41 ir eru, eru enn ekki meir en
svo búnir að hagræða sjer í
sætum sínum, og í fyrstu heyr
ist harla lítið í ræðumanni. A-
h.eyréndur í stúkunum þykj-
ast þó verða þess vísari, að
eitthvað hafi „legið í salti
1 í 1 einn og hálfan mánuð'1.
Ái' orðum Sigurðar — þa3 er
að segja þeim, sem sauðsvart-
ur almúginn heyrir — má
marka, að það þyki ræðu-
manni slæleg frammistaða. En
af niðurlagi ræðu hans verð-
ur Ijóst, að litlar þakkir tel-
ur hann hæstvirt fjárhagsráð
eiga skilið í þessu máli, eða að
minnsta kosti fagnar hann því
— og segir svo fullum fetum
— að Finnur Jónsson skuli far-
inn úr því ráðinu.
Emil Jónsson viðskiptamáia-
ráðherra, og Finnur Tónsson,
flokksbróðir hans, verða fyrir
svörum. E. er fullur samúðar
og skilur mætavel vandræði
Akureyringa. F. er heldur
kuldalegur í svörum og lætur
í það skína, að Akureyringar
geti bara haldið áfram að snúa
sínum sveifum á sínum síma-
tækjum, á meðan símasamband
ið milli landshluta sje „í því
öngþveiti, sem nú er“. F játar
fúslega, að mörgu sje ábóta-
vant með símaþjónustuna í
kaupstöðum, en fyrst og fremst
sje þó nauðsynlegt að hafa
langlínur 1 því lagi, uð sam-
band sje á milli landshluta.
Ætli það væri ekki farið að
þjóta í tálknunum á Akureyr-
ingum, ef þetta kæmi fyrir þá?
spyr Finnur.
Innan úr hliðarherberginu
berast háværar raddir. Maður-
inn í hægindastólnum er horf-
inn.
JÓNAS JÓNSSON, þingmaður
Suður-Þingeyinga, sem nýkom-
inn en til sætis síns eftir snögga
hringferð um salinn, ber fram
fyrirspurn um fjáröflun í sam
bandi við væntanleg togara-
kaup. „Hvernig ætlar ríkið að
klára það spursmál að taka við
tíu togurum?" spyr J.J. er hann
gerir grein fyrir fyrirspurn
sinni. Svar forsætisráðherra um
að fyrir hendi sjeu að minnsta
kosti þrír möguleikar til fjár-
öflunar, bítur ekkert á Jónas.
Hann telur að auðsjeð sje á
ræðu forsætisráðherrans, „að
það er nokkuð í lausu lofti með
fjármálin".
Þetta minnir raunar þing-
mann Suður-Þingeyinga á sögu:
Þekktur lögfræðingur hjerna í
bænum var oft erfiður viður-
eignar, þegar komið var til hans
með reikningana. Hann var þá
vanur að segja; Kannske þjer
vilduð skipta reikningnum í
tvennt .... koma með hann
svoleiðis.
Og svo var sagan öll. Hún
virðist hafa farið fyrir ofan
garð og neðan hjá þingmönnum
og áheyrendum. í áheyrenda-
stúkunni, þar sem fremstu
bekkirnir tveir eru nú svo til
íullskipaðir, ' heyrist hvorki
stuna nje hósti. En niðri í þing
salnum er meira líf í tuskun-
um. Flestir eru þingfulltrúarn-
ir — þeir, sem viðstaddir eru
nota bene — önnum kafnir við
að skipuleggja skjalastaflana á
borðum sínum. Áheyrendurnir
fá ekki betur sjeð en að sum-
um þingmönnunum sje það
öllu meira áhugamál að koma
sæmilegri reglu á skjalasafn
sitt, en að hlusta á þann, sem
talar þessa og þessa stundina.
En ræðumennirnir virðast líka
flestir hverjir kæra sig svona
nokkurnveginn kollótta um
það.
J. J. HEFUR FLEIRI fyrirspurn-
ir fram að færa. Hann vill fá
upplýsingar um „tilkostn-
að og árangur af þátttöku ís-
lands í alþjóðaráðstefrium í
áahibandi við hafrannsóknir og
Ræðumennirnir fá heldur
vont hljéð og íólkið á
pöllunum er eirðarlausl
friðun Faxaflóa". Og þótt spurn
ingin sje sakleysisleg og síst af
öllu torskilin. veldur hún nokkr
um vandræðum í eina eða
tvær mínútur. Hver á að svara
Jónasi? verður spurning stund
arinnar, og ekki bætir það úr
skák, þegar spurningin breyt-
ist í meðferðinni og ve*-ður ein
faldlega: Hver getur svarað
Jónasi?
Jónasi Jónssyni, þingmanni
Suður-Þingeyinga, Jóni Pálma-
syni, forseta sameinaðs þings,
Stefáni Jó’n. Stefánssvni for-
sætisráðherra og Bjarna Ás-
geirssyni landbúnaðarráðherra,
tekst að lokum að leysa vanda-
málið, en þó ekki fyrr en 1)
J. J. hefur vakið athygli á þvi
utan dagskrár. að ef til vill sje
rjettara að láta fyrirspurnina
bíða þar til utanríkisráðherra
sje kominn heim frá Oslóar-
fundinum; 2) J. P. hefur getið
þess til, að sjálfsagt geti nú
forsætisráðherra svarað fyrir-
spurninni; 3) forsætisráðherra
hefur hrokkið upp við heldur
vondan draum og lýst fc vd yfir,
að sjer sje málið ókunnugt; og
4) B. Á. landbúnaðarráðherra
hefur játað það á sig, að hann
geti raunar svarað fyrirspurn-
inni „að mestu leyti".
Það er i frásögur færandi, að
þakkirnar, sem Bjarni fær fyr-
ir framtaksemina, eru litlar og
óverðskuldaðar. Það eina, sem
svar hans fær sannfært Jónas
um, er, að enginn árangur hafi
náðst af þátttöku íslands í al-
þjóðaráðstefnum í sambandi
við hafrannsóknir og friðun
Faxaflóa.
FYRIRSPURNARTÍMANUM lýk
ur klukkan þrjú. Gamli mað-
'urinn með alskeggið er horfinn
af áheyrendasvölunum, en i
sæti hans kominn liðlega sext-
án ára framhaldsskólapiltur,
Ijóshærður og langur .... og
leiður á svipinn. Hann horfir
oft á armbandsúrið sitt, er í
vandræðum með hendurnar á;
sjer og rýnir öðru hvoru inn
um dyrnar á „hvíldarherbergi"
þingmannanna, þar sem um-
ræðurnar urðu svo ákafar fyr-
ir örfáum mínútum, að forseti
sameinaðs þings varð að gera
út mann til þess að þagga nið-
ur í þátttakendunum.
Framhaldsskólapilturinn er
að öllum líkindum að safna
efni í íslenskustíl. Fullvíst er
það að minnsta kosti, að ekki er
hann kominn órekinn í eina af
áheyrendastúkum Alþingis. —
Hendurnar á honum koma upp
um hann og svo það, að endrum
og eins er eins og allir andlits-
drættir hans harðni, og hann
verður ægilega einbeittur á
svipinn og hallar sjer fram á
handriðið í stúkunni og hlust-
ar og hlustar og hlustar.
Ef stíilinn hans verður eitt-
hvað keimiíkur spurningatím-
anum á Alþingi í siðastl. viku,
er jeg hræddur um, að hánn
verði fjandans ári leiðinlegur.
Enginn þingmaður kallaði ann-
an þingmann landráðamann og
skammaryrðin, — þau örfáu,
sem fengu að fjúka — voru
ósköp bragðlítil.
Barði Guðmundsson, hæst-
virtur tíundi landskjörinn,
Frh. á bls. 12.
KOSNINGU til stjórnar trúnað-
arráðs og annara trúnaðarstarfa
fyrir verkamannafjelagið Dags-
brún var lokið kl. 11 á sunnu-
dagskvöld, og hófst þá þegar
talning atkvæða. Á kjörskrá
voru 2469. Kosningarjettar
neyttu 1940. Atkvæði fjellu
þannig, að A-listi fjekk 1317
atkvæði, B-listi 602, auðir seðl-
ar 20 og ógildir 1-
Við stjórnarkjör í fyrra fór
kosning þannig, að kommúnist-
ar fengu 1170 en andstæðingar
þeirra 512.
Þessar kosningar hafa verið
mjög lærdómsríkar fyrir and-
stæðinga kommúnista. Þær hafa
sýnt á áþreifanlegan hátt það,
sem haldið hefur verið fram,
að kommúnistar líti á verka-
lýðsfjelögin sem flokksfjelög og
haga starfsemi innan þeirra eft
ir því. Þegar kosið var til al-
þýðusambandsþings á s. 1.
hausti, voru á kjörskrá, að sögn
kommúnista, 3200. Það veitti
þeim 32 fulltrúa. Nú, þremur
mánuðum seinna, þegar kjósa á
stjórn, og þeir eru hræddir um
að missa völdin, þá gera þeir
sjer lítið fyrir og strika út. af
kjörskrá um 800 fjelagsmenn,
sem að þeirra sögn skulda
fjelagsgjöld. En síðan í haust
hafa engin gjöld fallið í gjald-
daga, svo hafi þeir haft rjett-
indi þá, þá hafa þeir ekki tap-
að þeim síðan. Þetta sýnir, að
kommúnistar vinna skipulega
að því að eyðileggja Dagsbrún.
Þeir vanrækja með öllu að
vinna störf sín i þágu fjelags-
ins. Hafa þrjá menn á laun-
um mest allt árið, og rukka
ekki inn fjelagsgjöld nema hjá
flokksmönnum sínum, svo þeir
geti útilokað nógu marga and-
stæðinga sína til þess að þeir
geti verið vissir um að halda
völdunum. Neita andstæðing-
um sínum um upplýsingar og
aðgang að fjelagsskrám. Nú fyr
ir kosningar ljetu þeir ekki
kjörskrá fyrr en kosning var
hafin. Þegar þeir voru spurðir
að því, hve margir mundu verða
á kjörskrá, töldu þeir það
mundi verða svipað og var í
haust, eða um 3200, til þess að
leyna því fram á síðustu stund,
hvað þeii- voru að gera. Auk
þess sem þeir hafa svo fjöl-
marga menn í fjelaginu, sem
háfa engan rjett á því, og er
það gleggsta dæmið um starfs-
aðferðir þeirra, þegar þeir ráku
Sveinbjörn Hannesson úr fjelag
inu daginn sem kosning hófst,
mann, sem lengi hafði setið í
stjórn fjelagsins, og sem mikið
hefur látið fjelagsmál til sín
taka, en hafa á kjörskrá menn,
sem ýmist aldrei hafa stundað |
verkamannavinnu eða eru
löngu hættir, eins og Teit Þor-
leifsson, kennara við Laugar-
vatnsskólann, Eggert Þorbjarn-
arson, framkvæmdarstióra
kommúnistaflokksins, Emil
Tómasson, starfsmann við Aust
urbæjarbarnaskólann, Jón
Rafnsson. skrifstofumann, Arna
Gunnlaugsson, eftirlitsmann, og
fjölmarga fleiri.
Þetta er mál, sem verkamenn
verða að taka fastari tökum og
láta kommúnista ekki komast
upp með að fjelag þeirra sje
notað til pólitísks framdráttar
fyrir stefnu kommúnista hjer á
landi.
Sjómannafjclag
Rvíkur segir upp
síldveiðisamn-
ingum
STJÓRN Sjómannafjelags
Reykjavíkur var öll endurkos-
in á aðalfundi fjelagsins, er hald
inn var á sunnudaginn.
Fundur þessi var mjög fjöl-
sóttur. Sátu hann hátt á fjórða
hundrað manns.
Fundurinn fól stjórn Sjó-
mannafjelagsins, að hefja samn
ingaumleitanir við Fjelag ísl.
botnvörpuskipaeigenda. Þá sam
þykkti fundurinn, að segja upp
gildandi síldveiðisamningum
við Landssamband ísl. útvegs-
manna. Samningur þessi renn-
ur út þann 1. apríl n. k.
Á fundinum gerði stjórnin
grein fyrir samningsuppkasti,
er fjelagið hefur gert við Út-
vegsmannafjel. Reykjavíkur.
Samþykkti fundurinn uppkast
þetta, en það fjallar um kjör á
línuskipum, er sigla með. eigin
afla.
Stjórn Sjómannafjelagsins er
skipuð þessum mönnum: Sigur
jóni Á. Ólafssyni, formanni,
Ólafi Friðrikssyni, Garðari Jóns
syni, Sæmundi Ólafssyni og*
Ólafi Áranasyni, en hann er
varagjaldkeri. Skemmtinefnd
og endurskoðendur voru endur
kosnir.
Um síðustu áramót voru.
eignir fjelagsins kr. 411.707.21.
Þoka fefur 6erlínarflufn<
inga
Berlín í gævkvöldi,
MIKIL þoka hindraði þvínæv
alla flutninga til Berlínar yfir
siðastliðna helgi. í dag ljetti
þokunni, og tók loftbrúin þá tii
starfa af fullum krafti. - ReuUu,