Morgunblaðið - 01.02.1949, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 1. febrúar 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
— Frjálslyndi og íhaíd
Frh. af bls. 6.
síg geta bjargað meiru á þann
hátt, en hinn, að vera í andófi.
Um það hafa flokksmenn-
írnir sjálfir ekki alltaf verið
sammála, en minni hlutinn
yfirleitt sætt sig við það sem
varð,
Með því að vera í samvinnu
við andstæðinga er viðleitnin
yfirleitt sú, að bjarga því
meira með því að bjarga því
minna.
Tekst þao oft á viðunandi
hátt enda þó menn verði oft
1 slíkri samvinnu að sam-
þykkja ýmislegt, sem er á móti
vilja þeirra. — En þetta hefur
ekki alltaf tekist svo vel og því
er komið sem komið er. Það
sýnir fyrst og fremst það, að
ásæknin gegn sjálfstæðisstefn-
unni er og hefur verið það
mikil, að ekki hefur verið um
gott að velja. Hið skársta fáan-
legt hefur þó jafnaðarlega ver-
ið valið.
A því tímabili sem Sjálf-
stæðismenn höfðu stjórnarfor-
ystu í samvinnu við Alþýðu-
og Sósíalistaflokkana, 1944—
’47 þá brugðu P’ramsóknar-
menn yfir sig nýrri skikkju.
Þeir stilltu sjer yfirleitt hægra
megin við Sjálfstæðisflokkinn,
þó nokkrir hoppuðu annað slag
ið yfir og kæmu niður vinstra
megin við Sósíalista.
Síðan hafa þeir í blöðum og
á fundum aldrei lint þeim lát-
um, að kenna þessari stjórn
um allan ófarnað í fjármálum
og atvinnurekstri síðari ára.
Auðvitað er þetta hrein villa
eins og margoft hefur verið
sýnt og sannað. Hitt er vitað.
að þessi stjórn, eins og allar
aðrar, hafði sína galla og gerði
ýmislegt, sem betur hefði farið
á annan veg.
Þegar þessi stjórn fór í árs-
byrjun 1947, var eins og kunn-
ugt er, stofnuð núverandi rík-
'isstjórn með þriðjungs hlut-
töku fyrverandi stjórnarand-
stæðinga, Framsóknarmanna.
Eins og gefur að skilja töldu
þeir nú sjálfsagt, að taka upp
nýja stefnu og gagnstæða. Nú
skyldi bæta það sem aflaga
hafði farið. Þetta var eðlilegt
viðhorf, eðlilegt loí'orð og rök-
rjett afleiðing af andófinu við
fyrri stjórn. Sönnunin fyrir
rjettmæti þess andófs hlaut
líka að byggjast á því hve vel
tækist um breytingar og end-
urbætur.
Nú er fengin nokkur reynsla
í þessu efni, Tvö ár eru liðin
síðan breytingin varð. Á því
tímabili hefur verið góðæri til
lands og sjávar, að frátekinni
sumarsíldveiði, eins og áður er
sagt. Afurðaverð erlendis hef-
ur verið hátt. Ávaxtanna af ný-
sköpunarstarfi fyrverandi
stjórnar hefur við notið í rík-
um mæli. Nýju togararnir
hafa aflað með ágætum, bát-
arnir sömuleiðis, hraðfrystihús,
iðjuver og verksmiðjur hafa
verið í gangi og gert mikið
gagn. Landbúnaðarvjelar, vjel-
ar til samgöngubóta, flutninga
skip og margt annað hefur allt
til samans haft mikla umbóta-
lega þýðingu fyrir framleiðslu
og samgöngur.
Útflutningurinn hefur líka
verið mikill. 1947 varð hann'
að verðgildi 290,5 milljónir kr.
og 1948 394 milljónir.
En sönnunin fyrir ásökun-
um Framsóknarmanna á fyr-
verandi ríkisstjórn hefur eng-
in fengist. Endurbæturnar hafa
engar orðið, því miður, heldur
þvert á móti, enda hefði líka
borið nýrra við, ef nokkrar
endurbætur hefðu getað feng-
ist við það að fá Tímaliða í
ríkisstjórn.
Það, sem hefur skeð er í
stuttu máli það, að ríkisskuldir
hafa á tveim árum hækkað um
100 milljónir króna. Ríkis-
gjöldin hafa hækkað um álíka
upphæð miðað við fjárhagsár.
Verslunin héfur verið færð í
fjötra, svo engin dæmi eru
slíks áður, síðan danska ein-
okunin hætti.
Allt vöruverð hefur hækkað
og gildir það bæði um innlenda
og aðflutta vöru. Grunnkaup
verkamanna hefur hækkað. I
stuttu máli hefur allur tilkostn
aður við framleiðsluna
hækkað mjög og örðugleikar
i fra'mleiðenda vaxið að sama
skapi.
S j álf stæðisstef nan hefur
fengið stærra áfall en nokkru
sinni áður. Þannig hafa um-
bætur Framsóknarmanna
reynst. Þannig er það voðalega
ihald, sem þeir þykjast ekki
geta unnið bug á. Það er öfugt
og það svo mjög, að margir
menn, sem áður hafa verið í
núverandi stjórnarflokkum,
líklega öllum, ræða um nýjan
flokk, bæði opinberlega og á
annan hátt. Þeim finnst ástand
ið orðið óþolandi.
VII.
Hvað er til ráða?
Þegar í óefni er komið verð-
ur mönnum æfinlega á að
spyrja á þessa leið. Það er ekki
tilgangur þessarar greinar, að
flytja nein loforð eða gefa
nákvæm svör.
Nokkur augljós atriði verður
þó eigi komist hjá að nefna og
það fyrst, að það sem verið
hefur um skeið getur ekki
haldið áfram. Það getur ekki
haldið áfram að safna milljóna
tugum af ríkisskuldum á ári
hverju. Það getur ekki haldið
áfram að hækka alltaf árlega
skatta og tolla og ríkisgjöld.
Það getur ekki haldið áfram,
að elta visitöluvitleysuna ár
eftir ár með því að hækka allt-
af dýrtíðina. Það getur ekki
haldið áfram, að fjölga alltaf
hallareksturs stofnunum ríkis-
ins. Það getur ekki haldið á-
frarn, að atvinnuvegir lands-
ins sjeu starfræktir á ábyrgð
ríkisins, án þess að ráðið sje
yfir þeim á annan hátt, og það
getur yfirleitt ekki haldið
lengi áfram úr þessu, að þjóð-
in skipti sjer í fjóra flokka,
sem alltaf verða að standa í
stríði.
Breyting verður að fást. Ný
flokksmyndun er á engu viti
byggð nema að tveir eða fleiri
af núverandi flokkum hyrfu
um leið. Flokkar þurfa að
fækka, en ekki fjölga. Fólkið í
landinu verður að kynna sjer
stjórnmálin betur en verið hef
ur og hætta að trúa lygaslúðr-
inu urri íhaldið í Sjálfstæðis-
ílokknum. Menn verða að gera
sjer ljóst, að aldrei getur orðið
lag á stjórnarfari nema einn og
aðeins einn flokkur beri ábyrgð
á ríkisstjórn og menn verða að
gera sjer það fyrst og fremst
ljóst, að það er ekki hægt að
bjarga okkar litlu.þjóð nema
á grundvelli sjálfstæðisstefn-
unnar, stefnu athafnafrelsis og
sjálfsbjargarviðleitni. Ef að
stjettafjelög og stjettakröfur á
að ráða gerðum Alþingis og
ríkisstjórnar, þá hlýtur það fyr
eða síðar að leiða til þess að
einhverskonar ofbeldi tekur
við af þingræðinu.
Þá er f'engið raunverulegt
íhald og þá er frjálslyndið bú-
ið að vera.
Jón Pálmason.

Hafnarfjörður:
Sá, sem hirti
sfcáðasleðci
á Nýju bryggjunni s. I.
laugardagskvöld. er vin
samlega beðinn að skila
honum á vörubílastöðina.
wnMiiMin«r*4*i>«Tti««<n«ir9«iise<ii'**««»9»iiw*««»»*iimniínfM:i(ta9i>
iiiM>iiiiHiiiiiiiiiiiimiiiin>ium
Siútí
?a
óskast í vist um mánað-
artíma á Barónsstíg 23,
II, hæð. Herbergi getur
fvlgt.
tíitdisveifie
óskast
Uppl. í síma 7152. ■
l>W"l *«•*•*»<•»*«
Mmmm <««ti<>t>*i<:t*m««Ht
Herbeigi
Goít herbergi til leigu i
húsinu Brautarholti 22.
Uppl. á staðnum.
SíútLa
óskast á málflutnings-
1 skrifstofu. Tilboð sendist =
i afgr. Mbl. strax, merkt:
| ,,A. B.—752“.
viatiiuiiitiiiiiiiiiiimutiiitiMtitMtMiaiiHSMemiRMMn
■••■MiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuiiiiiiiiiiiiiiumuiimMtiiiuuii
Hösk stúlk
óskast nú þegar.
Skóverksmiðjan Þór
Laugavegi 105.
?
Aðalfundur
Vörubílstjórafjelagsins Þróttur vefður haldinn mið-
vikudaginn 2. febrúar n.k. kl. 8,30 e.h. i húsi fielags-
ins við Rauðarárstíg.
Dagskrá:
L ÍTrslit stjórnarkosninga.
2. Reikningar fjelagsins.
3. Skýrsla stjórarinnar.
4. Önnur mál.
Stjóruin.
S nyrtistofa
Opna snyrtistofu i Tjamargötu 16, II. hæð, þriðjudag-
inn 1. febrúar. — Andlits-, handa- og fótasnyrtÍMger. —
Tek á móti pöntunum í síma 3748 frá klukkan 2—3
dagle'ga og á staðnum
Unnitt' clóttlr
Kvenkápur
Morgunsloppar -— Herraskyrtur.
Verslunin verður opin framvegis frá kl. 1—-6.
XJeróÍunin CjoÍalort
Freyjugötu 1 — Sími 6205
Mviiina
Nokkrar stúlkur óskast á saumastofu vora. Upplýsingar
hjá klæðskeranum Kirkjustræti 8B. II. hæð.
ef'iun —
Reykjavik-
JL
nn
ibúðir til sölu
Við Hraunteig er til sölu 5 herbergja íbúð á cl’ri hæð t)g
3ja herbergja íbúð á rishesð. Seijast fokheldar samen eða
sin í hvoru lagi.
Kristján Guölaugsson, Jón N. Sigurössoti,
hæstarjettarlögnieim.
íðnaðarpláss til ieigu j
*
m
w
Húsnæðið er 2 herbergi í kjallara ca. 60—70 ferm. ;
»
auk toiletherbergis. Nánari uppl. í sima- 6021 frá kl. ;
12—1 og 7—8 e.h. S
Ljósakrónur
ýmsar gerðir fyrirliggjandi, þar á meðal 6 álma (bronce) í
ljósakróna með glerskálum.
B
m
* •
H.F. RAFMAGN ;
* »
Vesturgötu 10, sími 4005.