Morgunblaðið - 04.03.1949, Blaðsíða 7

Föstudagur 4. mars 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
. 7
Það er eogri
baráffiirmi fyrir
a&lS E!
ÁÐUR en við tökum afstöðu til
þess, ihvort íslendingar skuli
gerast þátttakendur í hinu fyr-
irhugaða Atlantshafsbandalagi.
verðum við í einlægni að gera
okkur grein fyrir eftirfarandi.
I fyrsta lagi, hvort við teljum
bandalagsstofnunina æskilega.
í öðru lagi, hvort bandalag-
inu sje styrkur í þátttöku fs-
lands.
í þriðja lagi, hvort þær kvað-
ir fylgdu þátttöku í því, sem
hættulegar gætu orðið sjálf-
stæði landsins eða menningu
þess, eða hvort hún þvert á
móti tryggði viðhald þessarra
verðmæta.
Samtökin nauðsynleg.
Þegar við fyrstu spurninguna
skiptast menn mjög í tvo hópa.
Annars vegar eru þeir, sem
rjettilega álíta- stofnun banda-
lagsins stórt spor í áttina til
að tryggja friðinn í heiminum.
Menn, sem viðurkenna þá aug-
ljósu staðreynd, að heiminum
ógnar nú ofbeldisstefna ein-
hvers hins harðsnúnasta her-
veldis, sem sagan getur um.
Það er hverjum þeim manni
augljóst, sem vill sjá, að smá-
ríkin eiga einskis annars úr-
kostar en að bindast samtökum
gegn aðsteðjandi hættum.
Mjer kemur í hug sagan um
bóndann, sem átti sjö sonu, sem
sífellt deildu sín á milli, og van
ræktu fyrir það störf sín. Hann
óttaðist, að einhver sterkari og
ágjarn maður mundi við dauða
sinn knjesetja synina sjö og ná
af þeim arfleifðinni.
Á dánarbeðinu kallaði hann
synina fyrir sig og rjetti þeim
knýti af sjö mjóum stöfum og
bauð hverjum þeim hundrað
dali, sem gæti brotið það Þeir
reyndu allir, en engum tókst.
Þá tók hann knýtið, leysti
það í sundur og braut hvern
stafinn fyrir sig.
„Þannig er. það enginn vandi“
hrópuðu þá allir sjö svnirnir,
,,þetta getur hvert barn“.
,,Já“, sagði fáðirinn, „en það
er eins með ykkur eins og staf-
ina, ef þið haldið fast saman,
mun enginn geta ofsó.tt ykkur,
en sundraðir munið þið glat-
ast“.
Eins og hað er með synina
sjö í dæmisögunni. þannig er
það nú með lýðræðisríkin sjö,
sem eru að hindast samtökum
til að varðveita sínar dýrmæt-
ustu eignir, þar sem er frelsi
þjóðanna og frelsi einstakling-
anna innan þjóðanna.
En ríkin 7, Beneluxlöndin,
Frakkland, Bretland, Bandarík-
in og Kanada, telja það knýti,
sem þau binda ekki nægilega
sterkt til að standa gegn því
ofurefli, sem þau eiga við að
etja, og af þeim sökum mun nú
nokkrum fleiri ríkjum á næst-
unni verða boðin þátttaka í
bandalaginu, að því er fullvisst
má telja, og þeirra á meðal ís-
landi.
Reynslan af undanlátssem-
inni við Þjóðverja fyrir síðuctu
styrjöld, þegar þeim tókst að
undiroka hvert smáríkið af öðru
án þess að hin hefðust að, hef-
ur fært mönnum heim sannan-
ÍJr ræðu Eyjólfs K. Jónssonar á æsku
lýðsfundinum í Austurbæjarbíó
ir um, hver nauðsyn það er stöðu þeirra til utanríkismála
lýðræoisríkjum að standa sam-
einuð gegn hættunni.
Og reynslan af innlimun
hvers þjóðríkisins af öðru und-
ir ráðstjórnina í Kreml hefur
í bókstaflegri merkingu knúið
þjóðirnar til samtaka. Það er
þeirra eina von til að viðhalda
frelsinu og menningunni.
Þetta gera í rauninni allir
menn sjer ljóst. Og allir unn-
endur þess lýðræðisþjóðskipu-
lags, sem við búum við, meta
að verðleikum þessa viðleitni.
Kommúnistar gera sjer þetta
einnig ljóst, en einmitt. vegna
þess að þeir gera sjer það ljóst,
berjast þeir með hnúum og hnef
um gegn því, að samtökum
þessum verði komið á og þau
gerð öflugt tæki til varnar.
Kommúnisminn alþjóðleg
stefna.
Þótt kommúnistar bregði fyr-
ir sig. ættjarðarást í umræðum
um Atíantshafsbandalagið ætti
engum, sem nokkuð þekkir til
stjórnmála, að þurfa að bland-
ast hugur um það. eitt augna-
blik, að afstaða þeirra er af öðr
um toga spunnin, af. þeirri ein-
földu ástæðu, að kommúnism-
inn er alþjóðleg stefna en ekki
þjóðleg.
I Leninismanum segir Josep
Stalin að leiðin til að efla og
styrkja verkalýðsflokkana sje
að losa þá við endurbótasinn-
ana, þjóðrembingssinnano. ætt-
jarðarvinina og friðarsinnana.
Að vísu er sú „taktík“, sem
fram kemur í þessum orðum
Stalins, ekki sú, sem kommún-
istar reka utan járntjaldsins í
dag, þó'tt hún sje augljós innan
þess, þar sem ætt.jarðarvinirnir
hverfa hver af öðrum af sjón-
arsviðinu,
Um allan hinn lýðfrjálsa
heim hafa kommúnistar hins
vegar klæðst fötum föðurlands-
ástar, er þeir koma fram fyrir
almenning, þótt stundum veit-
ist þeim erfitt að dyljá sitt innra
eðli, sbr. ummæli franska
kommúnistaleiðtogans Torez nú
á dögunum, sem vildi láta landa
sína taka á móti Rússum með
fögnuði, ef þeir gerðu innrás
í landið.
Og orð kommúnistans Böðv-
ars Pjeturssonar sem aðspurð-
ur, svaraði því til á fundi í
Verslunarmannafjelagi Reykja-
víkur 24. þ.m. að ísl. komm-
únistar tækju undir orð Thores.
Hvert mark er þá takandi á
málæði kommúnista um ætt-
jarðarást og kröfu þeirra um
hlutleysi, þegar þeir lýsa því
yfir, að þeir mundu veita Rúss-
um lið, ef þeir gerðu innrás í
ísland?
Fkki •£'?':• því á r'íi= mr’t
: 'stun he kj...
s6Ha ahhars i_........ i. vaiih
nokkrum au ' "irrium sýn.
Af þeim sökum tel jeg rjett
að nefna nokkur dæmi um af-
á síðustu árum.
4. nóv. 1938 segir Þjóðvilj-
inn urn bandalag, sem var á
döfinni milli Breta, Frakka,
Rússa og Bandaríkjamanna:
„Allir menn, sem ekki «vilja
selja Iand sitt undir fasisma
dýrmætustu rjettindum þjóðar-
innar, en sú varð þó ekki r.aun-
in á, heldur urðu þeir sárgjam-
ir. ..
Vonin um, að þeim y^oi á
spjöldum sögunnar jafna'á v.13
lagsins, hófu kommúnistar að Einar Þver8SÍnS °S Jón fcffseta
vonum baráttu gegn því. ,.'“r en§u Serð-
Mennirnir, sem árið 1945 Margir þeirra drógu sig þk
vildu segja tveimur herveldum í hlje, en aðrir þóttust enn sjá
stríð á hendur, gerðust nú for- einhverja menn, sem vildu
svarar hlutleysis. isvíkja þjóðina.
Mennirnir, sem árið 1938 ' Það eru þeir sömu mennf sem
heimtuðu bandalag Breta, árið 1946 sögðu, að þjóðin hefði
Þýskalands, heimta þetta banda Frakka, Rússa og Bandaríkja- verið svikin með Flugvallar-
lag. Og Bandaríkin standa okk- ! manna og töldu Breta okkar samningnum og mundi a'ldrri
ur íslendingum nærri og munu
standa við orð sín“.
Og 6. ágúst 1939 segir Þjóð-
viljinn, að Bretland sje „okkar
eðlilegi verndari“.
Rúmum tveimur mánuðum
síðar, eða 22. okt, segir sama
blað „að breska auðvaldið sje
sterkasti óvinurinn“.
Enn segir Þjóðviljinn 13.
apríl 1940 ,,að öllum smáþjóð-
um jarðarinnar sje ógnað með
ofbeldi — og hjá okkur stafi
hættán af Bretum“.
Þessi dæmi þurfa lítilla skýr-
inga, annarra en þeirra, að 1938
stóðu yfir samningar milli Vest
urveldanna og Rússa, og þá
skyldu allir. sem ekki vildu | eitt glæpsamiegasta spor, sem
,,selja landið“ heimta þetta stigið hefði verið í íslenskum
bandalag. En síðar gerðu Rúss- stjórnmálum um langan aldur,
ar og Þjóðverjar með sjer vin- og væri Keflavíkursamningur-
áttusamning, og þá varð „okkar inn þá ekki undanskilinn“.
eðlilegi verndari“ að „sterkasta Hver þyrfti að kippa sjer upp
óvin“. við það, þótt hann væri nefnd-
Jeg geri ráð fyrir, að flestum ur landráðamaður af kommún-
eðlilegu verndara, kölluðu nú bera barr sitt eftir það óhæfu-
hvern þann mann, sem leggja verk. 1
vildi skerf til varðveislu frið- Það eru þeir, sem álíta mann-
arins, landráðamann og öðrum dóm vkkar, reykvíski æskúlýð-
álíka nöfnum. j ur. slíkan, að innan þeirra sex
Þegar Flugvallarsamningur- ára, sem samningurinn á a3
inn var á döfinni var hópur standa, munduð þið hafa véfrpa'ð
manna æstur upp til hinna fyrir borð menningu og jafnve!
verstu skrílsláta, sem íslend- tungu þjóðarinnar.
ingar þekkja, og hverjum þeim, I Þessir menn hafa þó ekki
sem þátt átti í samþykki samn- meiri trú á málstað þeirá, er
ingsins var heitið eilífri út-1 þeir boða þjóðinni, en svó, að
þeir treystast ekki til að haldrt
l fund um málið hjer í höfuðborg
skúfun.
Þegar umræðurnar um Mars-
hall aðstoðiria voru hvað há-|inni og slá honum upp í
værastar, sagði eitt kommún-1 , .kabarett“ með hinum ágæt-
istablaðið, ,,að þátttaka íslands ' ustu skemmtiatriðum, en tókst
| í viðreisn Vestur-Evrópu væri ^ þó ekki að fá húsfylli.
Framsókn sjálfri sjer
samkvæm.
Við skvldum nú ætla, að
mönnum þessum hefði skilist,
að þjóðin óskar ekki eftir leið-
1 sögn þeirra, en hjer koma bó
sje það þegar Ijóst. að utanríkis istum, þegar þeir kalla fulltrúa .franl * kvöld tveir þessara.
stefna kommúnista hafi frá önd kiörna af ca. 4„ hlutum hinna -sjálfstæð’sleiðtoga í naínt
verðu miðast við afstöðu Rússa. 16 Marshalllanda eintóma land- , Framsóknar.
til málanna. og hirði því ekki ráðamenn og það hálfu verri en 1 A'} vr<5U fcflJipr blað bej. a,
að nefna fleiri dæmi um mál- þá, sem samþykktu Flugvallar- T;rninn- 1-á , óheppilega sjáJf-
flutning þeirra, þótt af nógu samninginn? (Btæðisleiðtoga og efa.jeg
sje að taka. j Afrtaða kommúnista er j að fundarmenn sjeu honum.þar
rauninrii mörkuð af tveim lióð- sarnrhála.
Vitinn, sem visar þeim leið. SMnum í þeirra rauðu söngbók.
Þeir menn, sem á styrjaldar- er hljóðá svo:
árunum sviku þióðir sínar og . j austrinu
I » nusuiiiu reisum vier ráð-
geiðust handbendi nasista, hafa s,liórnarv?t',”n. hinn rauðai ssm
með rjettu verið nefndir land
ráðamenn.
, vísar oss leið.
I
Fn hvernig stendur á beinrt
árásum. sem menn þ.essir beina
að Siálfstæðisflokknum og-.Al-
þýðuflokknum. Mjer er spum
on ykkur er spurn. ef bið haf-
ið lesið Tímann undanfarnn
dasa.
Þar segir 16. þ. m., að stefna
sú í örvfJöismálum, sem Sjá’Jf-
Og margir velja kommúnist- Liðsaukinn.
um nú það heiti og það með j En kómrnúriisturii bættist
nokkrum rökum. En einu er (I.iðsaulii á úrslitastundu, þar ^
hægt að slá föstu, að öll afstaða sem voru hinir svonefndu Þjóð- stæðisflokkurinn og Alþýðtu
kommúnista til utanríkismóla varnarmenn. | flokkurinn hafa markað sje í
miðast við hagsmuni Rússa, | Margir þeirra munu vafa- samræmi við sjónarmið Fram-
hvort sem leiðtogarnir meta laust hafa álitið, að þátttaka J sóknarflokksins
rússneska hagsmuni meir en Islands í Atlantshafsbandalagi (En svarið er þó augljóst. Ung-
hagsmuni síns eigin lands — væri óhugsandi án erlendrar her ir framsóknarmenn eru í and-
eða telja þjóð sinni og öðrum setu, herstöðva á friðartímum! stöðu við flokksforystuna.
þjóðum það fyrir bestu, að og jafnvel herskyldu. Framsóknarflokkurinn er
kommúnismi verði innleiddur | Þeir menn. sem lagt hafa j sjálfum sjer samkvæmur. Hann
um heimsbyggðina, fyj'r til- skerf þessari hreyfingu af ótta ér klofinn í þessu máli, seni
styrk rússnesks hervalds.
Jeg held að allir rjettsýnir
menn fagni. stofnun Atlants-
hafsbandalagsins og viðurkenni
að með því sje stórt spor stigið
til tryggingar friði og til varð-
veislu lýðræðis, — minnugir
þeirra orða Tímans. að- senni-
Iega hefði slíkt bandalág fyrir-
byggt síðustu heimsstyrjöld, ef
það hefði þa verið til.
En þá er komið að því, að
menn' rkuii gera upp við sig,
’iv ort 1 eir telji íslandi fært að
Al:a þáti í tandalaginu vegna
sjerstöðu sinnar sem litillar
vópnlausrar þjóðar.
Þegar er kunnugt varð að
fyrirhuguð væri stofnun banda-
öllum öðrum stórmálum.
Og hvaða heilvita maður get
ur treyst þeim flokki, sem þrí-
við, að slíkur ófögnuður yrði
leiddur yfir landslýðinn, verða
ekki ásakaðir. En fyrir hinum,
sem enn berja sjer á brjóst og.klofnar við sjerhvert stórmól.
reyna að telja þjóðinni trú um, Um Framsóknarflokkinn þarf
að leiðsaga þeirra sje ómissandi .raunar ekki að fjölyrða, en jeg
ef hún ekki eigi að glatast. þrátt, vil þó enn benda fundarmönn-
fvrir það, að allir íslenskir (um á það. að flokkurinn hefur
síjórnmálaflokkar hafa lýsí sig: lýst því yfir, að stefna hans í
andvíga herstöðvum og erlendri , þessu máli sje sú sama og stefna
hersetu á friðartímum og her-
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
skyldu innanlands, fyrir þeim flokksins. Öll þau orð, sem ung-
hlýtur eitthvað annað að vaka :r Framsóknarmenn hafa við-
en velferð þjóðarinnar. jhaft um þessa flokka, þar semk
Hefðu þeir metið hag þjóð- þeir beint og óbeint hafa ka'J'J-
arinnar öðru meir, þá hefðu að meðlimi þeirra landráð.n-
þeir glaðst yfir því, að stjórn-
málaflokkarnir lýstu því yfir,
að þeir vildu engu fórna af
ipenn, hitta því þeirra eigin.
flokksmenn.
Framh. á bls. 12*