Morgunblaðið - 24.04.1949, Blaðsíða 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 24. apríl 1949.
— Meðaí annara orða
Frh. af bls. 8.
um utan um stúlku, varð hand
leggurinn líkastur nöðru í aug
um bíógestanna.
„Þegar nýja uppfinningin er
notuð, verður myndin alger-
lega eðlileg. Það þarf ekkert
að breyta þeim sýningarvjel-
um, sem nú eru notaðar, og á
meðan á „byltingunni“ stend-
ur, er hægt að nota venjuleg
sýningartjöld. Þetta þýðir það,
að enda þótt þriggja vídda á-
hrifin verði ekki eins öflug og
ella, fá myndirnar á ljereftinu
meiri dýpt en nú er. Plastik-
tjöldin munu hinsvegar sýna
dýptina mun betur.
• •
SÝNING Á NÆSTUNNI
SCHRIVER og samstarfsmenn
hans, sem hann ekki hefur
viljað nafngreina, hefur í
hyggju að bjóða breskum og
bandarískum kvikmyndafræð-
ingum innan skamms að líta á
uppfinningu sína. Þeir hafa
þegar tekið tilraunamynd, sem
Schriver segir að hafi tekist
ákaflega vel. „Þegar við fyrst
sáum hana“, segir hann, „vor-
um við næstum dottnir af stól-
unum. Það var engu líkara en
sporvagn, sem kom fram á
myndinni, væri að aka út af
sýningartjaldinu og beint í
fangið á okkur. Við kipptumst
við, þegar einn leikaranna á
tilraunamyndinni veifaði vasa
klútnum sírtum. Okkur fannst
eins og klúturinn mundi slást
framan í okkur“.
Schriver hefur gætt uppfinn
ingar sinnar vel. Hann hefur
eytt miklu fje í að fullkomna
hana og gætir þess vandiega,
að aðrir komist nú ekki að
leyndarmállnu og notfæri sjer
það á undan honum.
* Fermlag
Framh. af bls. 5.
Margrjet Ásdís Óskarsdóttir,
Bjarmalarxdsskála 1.
Ólöf Lidia Bridde, Bárug. 8.
Sigríður Jóna Árnadóttir, Sól-
vallag. 27.
Sigríður Hc’ga Erlendsdóttir,
Bergþórug. 45.
Sigurlaug Sigurðardóttir, Skúla-
götu 54.
Svanhvít Cunnarsdóttir, Fram-
nesveg 14.
Þórhildur Sæmundsdóttir, Bald-
ursgötu 7A.
Fermingú: skeytin þurfa að
vei'a komixi 1 afgreiðslu rit-
símastöðvarinnar fyrir kl. 15 í
dag, en íehið er á móti þeim
í þessum siumum: 1020, 81901 og
81902.
— Mh>ningarorS
Frh. af bls. 6.
ar, að stjúpsonur hennar hefur
farið þeim crðum um hana látna,
að engin hcfði mátt fara um hann
mýkri múðurhöndum en hún
gerði.
Ólöf va. ,arðsungin frá Dóm-
kirkjunni i:inn 13. þ. m. við
fjölmenni vina og venslamanna,
en að þeirri athöfn lokinni var
erfisdrykkja að fornum sið að
heimili sonar hennar og tengda-
dóttur að Eiríksgötu 29. Öll var
sú athöfn hin virðulegasta, bæði
í kirkju og heimahúsum.
Þakklátur vinur.
Verkalýð'sleiðtezar snúa heim.
WASHINCíTOi" — 11 sænskir
verkalýðsleiðtogar eru nýkomn-
ir heim til sín eftir mánaða kynn
isferð til Bandaríkjanna. Þeir
skoðuðu meðal annars verk-
smiðjur •' Ohicago, Detroit og
Pittsburgh.
Bæjarráð ræðir um
Sundhðllina
Á BÆJARSTJÓRNARFUNDI,
er haldinn var í byrjun apríl,
lagði Jón A. Pjetursson fram
tillögu um viðgerð á Sundhöll-
inni og var henni vísað til bæj-
arráðs, er fjallaði um hana á
fundi sínum í fyrradag.
Borgarstjóri skýrði þá frá
þeim undirbúningi, sem fram
hefði farið undanfarin tvö ár
undir viðgerð og viðbyggingu
Sundhallarinnar, en til fram-
kvæmda hefðu ekki fengist
nauðsynleg gjaldeyris- og fjár-
festingaleyfi.
• Reykjavíkurbrjel
Framh. af bls. 9.
Ástæðulaust að
furða sig á veðr-
áttunni
Meðalhitinn hjer á landi hef-
ur síðustu ^O—25 árin verið um
það bil einni gráðu hærri, en
hann var á tímabilinu frá því
reglubundnar veðurathuganir
hófust á ofanverðri 19. öld og
fram yfir árið 1920.
En þetta hlýviðristímabil hef
ur verið það langt, að fólk er
farið að gleyma því, hvernig
veráttan var hjer áður.
Is er á Tjörninni hjer í Rvík
þessa daga. En langt er liðið
síðan svo hefur verið, um þetta
leyti árs. Enda hefur Tjörnin
marga undanfarna vetur verið
eins oft auð eins og ísi lögð.
En í Þjóðsögum Jóns Árna-
sonar, þar sem sagt er frá
ýmsri þjóðtrú í sambandi við
veðurfar, er m. a. sagt frá því,
að það þyki ills viti, ef ísinn
leysi af Tjörninni í Reykjavík
fyrir sumarmál. Þegar það komi
fyrir, geti menn átt von á því,
að íkast eigi eftir að koma. —
Svona trú eða hjátrú, ef menn
vilja kalla það svo, gæti ekki
hafa myndast, nema það hefði
verið venjulegt, að Tjörnin væri
ísilögð að staðaldri fram um
sumarmál. Gefur þetta glögga
bendingu um, hvernig vetur og
vorkuldar hafa hjer verið.
Jeg ætla engu að spá um
það, að hlýviðristímabilið, sem
hjer hefur verið um Norður-
hvelið, muni nú vera að enda,
þó þetta ,,íkast“ sje nú. Ýmis-
legt bendir til, að næstliðnar
aldir hafi verið þær köldustu,
sem yfir land okkar hafa kom-
ið síðan það bygðist. Dr. Sig-
urður Þórarinsson rakst t. d. á
náttúrufyrirbrigði í sumar sem
leið, er gefur nokkuð óyggj-
andi sönnun fyrir því, að lofts-
lagið hjer á landi hafi ekki síð-
ustu þúsundir ára verið eins
kalt eins og það var síðustu
aldirnar. Úr því hjer fór að
hlýna um norðurhvelið, síðasta
aldarfjórðunginn svo um mun-
ar, þá ætti að vera eins miklar
horfur á að framhald yrði á
þessu, eins og hitt yrði ofan á,
a,ð veðráttan yrði meira og
meira frábrugðin því, sem hún
hefur verið hjer í þúsundir ára.
Mótmæli.
NÚRNBERG — 2,500 Ukrainu-
menn fóru nýlega í hópgöngu til
fyrverandi aðalstöðva Rússa í
Munch . meðal annars til þess
að mútmæla tilraunum rúss-
nesku stjórnarvaldanna til að fá
þá Rússa framselda, sem ekki
vilja snúa aftur heim til Ráð-
stjórnarríkjanna.
- Níræður
Frh. af bls. 5.
ekki hafa látið þrekmennið ó-
snortið, þótt aldrei ijeti hann á
því bera eða flíkaði því við aðra.
Enn í dag er jafn ljett og hress-
andi að hitta hann og ræða við
hann, öldunginn níræða, eins og
meðan lífsþrótturinn var mestur
og starfið og umsvifin áttu huga
hans.
Grímur var stórhuga í fram-
kvæmdum, bætti jörð sína og
reisti stórt og vandað íbúðarhús,
sem tók flestum slíkum bygging-
um í Mýrdal fram á sinni tíð,
enda þurfti húsrými mikið bæði
fyrir hið fjölmenna heimili og
gestafjöldann, sem þar leitaði
lengstum að.
Eins og áður segir var Grímur
ferðamaður mikill og öruggur og
þótt oft væri slarksamt í ferðum
þá, yfir illfær jökulvötn og ótelj-
andi ófærur, skilaði hann ætíð
sjer og öðrum, sem með honum
voru, heilum heim.
En hann hefir ekki síður revnst
farsæll og traustur ferðamaður
í för þeirri, sem vjer öll erum í,
— æfiförinni, sem nú er hjá hon-
um orðin 90 ára löng. Drengur-
inn, sem fæddist fyrir 90 árum,
á Felli í Mýrdal, innan fossandi
flaums jökulelfa Skaftafellsþinga
hefir klofið traustlega marga elf-
una og ófæruna síðan, í þessari
löngu för, og skilað sjer heilum
og óskemdum fram til þessa á-
fanga, sem nú er hann staddur
á. Enn er hann ókalinn á hjarta,
enn er lundin Ijett og glöð, enn
er hugurinn óbeygður, þótt ellin
sæki hið ytra að, og ennþá er
lífstrúin björt og heið. Vjer
frændur hans og vinir efum það
heldur ekki, að þannig búinn
muni hann halda heilu heim, á-
fang'a þann, sem(eftir er.
Grímur Sigurðsson hefir verið
gæfumaður í lífinu, og sjálfsagt
mun hann sjálfur fúsastur við-
urkenna það. Hann eignaðist hinn
ágætasta lífsförunaut, sem skildi
hann og studdi á allan hátt, og
enn er ást þeirra einlæg og ókal-
in. Hann hefir eignast mörg og
mannvænleg börn og tengdabörn,
sem unna honum og umvefja
hann ástúð og umhyggju. Hann
hefir eignast vináttu og hlýjan
hug samferðamanna sinna um
langan veg. Og hann hefir notið
heilsu og hreisti, andlega og
líkamlega, svo að segja fram á
þennan dag, sem gerði honum
kleift að standast þung og jafn-
vel ísköld „jökulvötn“ æfifarar-
innar.
Á þessum merkisdegi Gríms
frá Nikhól sendir hinn fjölmenni
frændgarður hans og stóri vina-
hópur honum bestu árnaðarósk-
ir. Oska þeir honum og konu hans
allrar blessunar og biðja bess að
bjarmi fagurs og langs dags megi
lýsa fram á kvöldið og gera þeim
það friðsælt, ánægjulegt, — og
öll óskum vjer að vernd og hand-
leiðsla æðri máttarvalda vaki yf-
ir þeim, hjereftir sem hingað til.
Megi heilladísirnar fylgja þjer
ófarna leið Grímur. Þökk fyrir
allt hið líðna. Svo munu margir
mæla og hugsa á þessum .merkis-
tímamótum æfi þinnar.
Sveinbjörn Högnason.
Grímur verður staddur á af-
mælisdaginn á Úthlíð 4 hjá dótt-
ur sinni.og barnabörnum.
500 iippreisnarmenii
RANGOON, 23. apríl. — Harð-
ir bardagar eru nú háðir í
Burma, um 90 mílum fyrir norð
an Rangoon Bardagar hófust
við uppreisnarmenn á þessum
slóðum fyrir þrem dögum, og í
tilkynningu stjórnarinnar í dag
segir, að um 500 af þeim hafi
fallið.
Bardögum heldur enn áfram.
Lóðahreinsuninni
haidið áfram
BORGARLÆKNIR hefur sent
bæjarráði skýrslur um hreins-
un lóða og braggahverfa í
bænum á árinu 1948-
Um lóðahreinsunina segir
borgarlæknir, að frá því er hún
hófst, 15. júní, og þar til henni
var hætt 15. des., voru alls
fluttir 850 bílfarmar af als-
konar ruslj af lóðunum út á
öskuhauga. — Einstaklingar
hreinsuðu 800 lóðir, en á kostn
að lóðaeigenda var 61 lóð
hreinsuð. Á þessum lóðum
voru 83 skúrar, sem ýmist
voru rifnir eða fjarlægðir og
ennfremur voru rifnir 10
braggar.
Hreinsunin í braggahverfun
um hófst á sama tíma, en slík
hverfi eru nú 15 í bænum og
úthverfum hans. — Hreinsun-
in var í því fólgin, að fjar-
lægja allt óþarfa drasl, lagfæra
lóðir, rífa bragga o. fl. — Þá
voru og fjarlægð útisalerni og
þvottahús, sem að falli voru
komin. I staðinn voru sett í
hverfin alls 32 ný útisalerni
og sex ný þvottahús. Úr hverf
unum voru fluttir 350 bílfarm-
ar af rusli út á öskuhauga-
Bæjarráð ræddi lóðahreins-
unina á fundi sínum í fyrra-
dag og var samþykkt að halda
henni áfram nú á þessu ári.
- „Friðarþlng"
Framh. af bls. 1
„friðarþingsins“ og til þessa
stuðst mjög við það í áróðri
sínum. Þeir hafa haldið tvö
„friðarþing“ sömu tegundar
áður — núna nýverið í New
York og svo eitt í Póllandi.
„EKKI KOMMÚNISTAR“
Rogge sagði meðal annars, að
í Sovjetríkjunum nytu and-
stöðuflokkar „ekki nógu mik-
ils frelsis“ í stjórnmálum. Hann
vakti og furðu kommúnistafull-
trúanna með því að tala rnáli
ríkisstjórnar sinnar og segja:
„Það verður erfitt að leysa
vandamál Bandaríkjanna. En
borgarar Bandaríkjanna verða
sjálfir að finna lausnina á vanda
málum sínum. Það verður
flokkur fólksins, flokkur frið-
arins, sem lausnina finnur. Það
verður ekki kommúnistaflokk-
ur“.
Mikill fögnuður.
Áður en Rogge flutti ræðu
sína, höfðu fulltrúarnir á ,,frið-
arþinginu“ sprottið á fætur
og fagnað ákaft í nokkrar mín-
útur, er forseti þingsins, J. G.
Growther prófessor, tilkynnti:
„Okkur hefur borist sú fregn,
að lýðræðisöflin kínversku hafi
frelsað Nanking“. Fagnaðaróp-
unum lauk með þreföldu húrra-
hrópi. — „Friðarfulltrúarnir“
settu hinsvegar upp hundshaus
og hrópuðu „Aldrei!“, er Har-
vey Moore kvatti til þess, að
þingið skoraði á deiluaðila að
semja með sjer frið.
NEW YORK, 22. apríl. —
Fjögurra hreyfla skymaster-
vjel flaug í dag með tvær heli-
copter-vjelar til Sardiniu, en
þar mtmu vjelarnár notaðar ■ í
herferð gegn malaríu. ítalska
stjórnin notaði Marshall-fje til
þess að kaupa flugvjelar þess-
ar fyrir. — Réuter.
- í vikulðkin
(Framh. af bls. 2)
örlitlu gati í hnakkanum . ..
álíka stóru gati og skamm-
byssukúla skilur eftir sig.
Varla þai-f að taka fram, að
skammbyssukúlur í hnakkan-
um eru óhollar og oftast bráð-
drepandi í augum lækna.
★
ÓRÁÐ
Dimitrov tók sýkina fyrir
um tveimur árum. Hún var
væg í fyrstu, en Moskvumenn
vissu þó ekki fyrri til en óráð-
ið var komið yfir hann: Hann
byrjaði að tala um að rjettast
væri að stofna til bandalags
Balkanlandanna, rjett eins og
Stalin hefði stungið upp á
slíku handalagi.
Kominformlæknarnir voru
auðvitað strax kvaddir á vett-
vang (það kom sem sagt í ljós,
að Stalin karli var meinilla
við bandalag Balkanland-
anna) og áður en varði, var
óráðið runnið af sjúklingnum,
en í þess stað komin sálsýkin
og sjálfsásakanirnar. Dimitrov
lýsti yfir því, að þetta með
Balkanbandalagið væri mesti
misskilningur ... að banda-
lagshugmyndin væri óráðshjal
og ekkert annað, og hann bað
æðstaguð sinn, Stalin, opin-
berlega fyrirgefningar.
★
MERKTUR MAÐUR
En guðirnir eru ekkcrt gefn
ir fyrir að fyrirgefa aust-
an járntjalds og læknar
fara jafnan varlega, þegar
smitunarhættan er á ferðinni.
Dimitrov var merktur maður
(hver gat nokkurntíma vitað
með vissu, hvort þessi hættu-
legi sýkill væri dauður í hon-
um?), ogþegar litið er á sjúk-
dómssögu hans í dag, finnst
manni í rauninni furðulegt,
hversu lengi honurn hefur tek-
ist að hjara. Því Stalin fyrir-
gefur ekki og læknar Komin-
formklíkunnar þekkja engan
hæítulegri sjúkdóm, en til-
raunir til sjálfstæðra skoðana.
Þcssvegna er kommúnistunum
sem fá rauðu hundana og óráð
ið og lausmælgina, sem þeim
fylgir, tafarlaust útrýmt. Þess-
vegna er Himitrov Búlgaríu-
kommi nú „veikur" og í „veik-
indafríi“ í landi æðstaguðsins,
Ráðstjórnan-íkjunum.
Egyptar viðurkenna
uppreiuiarmanna-
stjórnin aí Sýrlandi
CAIRO, 23. apríl. — Egvptska
stjórnin tilkynti í dag, að hún
hefði formlega viðurkennt nýju
stjórnina í Sýrlandi, sem sett
var á stofn eftir uppreisn
Husni el Zaim höfuðsmanns.
Zaim kom fyrir nokkrum
dögum til Cairo til viðræðna
við Farouk konung.
—- Reuter.
Fluptái
LONÐON, 22. apríl. — Alþjóða
flugmálaráðstefnan, sem sténd-
ur yfir i London um þessar
mundir, fjallaði í dag um um-
sókn grísku stjórnarinnar um
fjárhagslega og sjerfræðilega
aðstoða til þess að efla flug-
mólin í Grikklandi. — Reuter.