Morgunblaðið - 19.05.1949, Page 5

Fimmtudagur 19- maí 1949.
MORGUXBLAÐIÐ
ii Jóhozins Þ. Jósefssonar

liálaráðherii
(Framh. af bls. 2)
greiðsluhallans yrði hagstæður
greiðslujöfnuður um nokkur
hundruð þúsund krónur Með
þetta fyrir augum gerði jeg
toreytingatillögur um hækkun á
íekjuliðunum þar sem teflt er
út á ystu nöf og má ekki út af
bera í neinu.
Hækkunin á vcrðtolli og vöru
magnstolli er gerð á þeim for-
sendum, að innflutningsáætlun
sú, sem fjárhagsráð hefir gert
íyrir þetta ár, verði fram-
kvæmd að öllu leyti, og er mið-
að við hana sem lágmarksinn-
flutning. Tekjur af þessum inn-
flutningsliðum hafa verið reikn
aðar út af þeim mönnum, sem
færastir eru í útreikningi toll-
tekna. Hækkunin á einkasölu-
vörum ríkisins er m. a. byggð
á hækkuðu vöruverði bæði hjá
áfengis- og tóbaksverslun,
bensínhækkunin á hinum nýju
lögum varðandi bensínskattinn
o. s. frv.
Mjer var það ljóst, þegar jeg
lagði þessar breytingatillögur
fram, að þar er gengið á þunn-
um ís og getur breyst mjög til
hins verra, ef stvinnulíf þjóð-
arinnar af einhverjum orsök-
um verður fyrir því áfalli á
þessu ári að ekki sie næg gjald-
eyrisöflun fyrir hendi til að
standa undir innflutningi þeim,
sem áætlunin gerir ráð fyrir. Á
íleira mætti benda sem getur
talist veikt í þessum tillögum,
þó jeg sleppi því nú.
Reynt eftir megni að
spyrna gegn hækkunum
Á s. 1. ári var sá varnagli sleg
inn við afgreiðslu fjárlaganna,
að fjármálaráðherra fjekk
heimild til b0?.'', ef nauðsvn
bæri til, að drngo 35% af út-
gjöldum, sem ekki ættu sjer
stoð í öðrum lögum en fiárlög-
um, og var sú heimild notuð á
s. 1. ári að töluverðu levti og
Ijetti það að sama skapi undir
fyrir ríkissjóði.
Jeg leitaði eftir því í ríkis-
stjórninni nú, að fá sömu heim_
ild í hendur, en fyrir það var
þvertekið af einum samstarfs-
flokknum, var talið að ekki væri
unnt að draga úr verklegum
framkvæmdum af því svo langt
væri liðið á árið, og þegar
þannig var tekið í m álið, að ekki
gat náðst eining um þetta atriði,
þá sá jeg ekki tO neins að fara
sð gera það að þrætumáli á Al-
toingi. Ákvörðun um nokkurn
samdrátt í þessu efni sökum
íjárhagsörðugleika ríkissjóðs
var tekin miklu síðar á árinu í
.fyrra. Jeg tel því, að vel hefði
snátt hafa þessa öryggisráðstöf-
un handþæra, og að meðráð-
iherrum mínum hefði verið ó-
hætt að treysta því, að jeg
mundi ekki beita henni harka-
lega. Fyrir þvi tel jeg, að þeir
hafi fengið næga reynslu á s. 1.
ári, en þetta atriði verður enn
til þess að gera fjárhagsafkomu
þessa árs ótryggari en ástæða
hefði verið tii.
Áður en atkvæðagreiðsla við
3. umræðu frumvarpsins fór
Sram og lj- ar, hve miklar
og háar br :inga<blögui.. ein-
stakra þingmanna lágu fyrir,
gerði jeg ásamt tveim meðráð-
herrum mínum ýtarlegar ráð-
því, að frv. yrði hrakið af þeirri
leið, sem til var stefnt með sam
komulagstilraunum ráðherra
hinna þriggja flokka, eins úr
hverjum flokki, og fyrir lágu í
breytingatillögum fjárveitinga-
nefndar, sem hún flutti að
beiðni ríkisstjórnarinnar við 3.
umræðu málsins, en sú leið
stefndi að því -marki, að af-
greiða fjárlögin greiðsluhalla-
laus. Árangurir.n varð nú samt
sem áður ekki betri en svo, að
samþykktar voru við 3. umræðu
nýjar hækkunartillögur ein-
stakra þingmanna snertandi
bein útgjöld um 8—900 þúsund
krónur.
Þetta verð jeg að játa að urðu
mjer mikil vonbrigði. Niðurstað
an varð því sú, að greiðslu-
hallinn reyndist um millj.
króna í stað hagstæðs greiðslu-
jafnaðar. Mjer voru þetta meiri
vonbrigði fyrir þá sök, að jeg
tel, að stuðningsflokkar ríkis-
stjórnarinnar hefðu mátt vita
það, að það var ekkert siður
allrar ríkisstjórnarinnar vegna,
heldur en sjálfs mín vegna, að
gegn mjer eftir a
fer víðs fjarri, sem stjórpar- „Tímans'
andstæðingar hafa haldið fram, ! greiðslu fjárlagaírumvarpsins
að núverandi ríkisstjórn hafi , við 2. umr., er fram íor þann
dregið úr öflun hinna svoköll- j 12. apríl. Þarm 14. april birtir
uðu nýsköpunartækja. Það ! „Tíminn" einn sinna alkunnu
sanna er í málinu. að stjórnin j svartleiðara og ..taiar þar svart"
hefir að mínu áliti dregið of ^ svo að úr hófi keyrir. Er þar
mikið úr innflutningi almenns meðal annars íullyrt a tveimur
varnings, sem hvert heimili á stöðum að minnsta kosti, að f jár
landinu þarfnast, til þess að málaráðherra hafi lagt fjarlaga
geta haldið við og jafnvel aukið , frumvarpið' fyrir þingið með
innflutning nýsköpunartækj- tugmiljóna gréiðsluhalla og
anna. ekki bent á neina tekjuöflun-
Á það heíir verið rninnst, i arleið á mót.i.
þessum umræðum, að innflutn- Hvað á nú svona ósanninda-
f- gjöld ríkissjóðs og nýjar álögur
á þjóðina til að mæta hinum
ings- og gjaldeyrishöftin varð-
andi allan innflutning til lands-
vaðall að þýða Frumvarpið var
lagt fju'ir þingið með aðeins 396
ins og gjaldeyrir landsmanna , þús. króna greiðsluhalla, en
hafi fyrst verið sett á 1934. jekki neinum rugmilljónahalla.
Fram að þeim tíma var innflutn j Að sjálfsögðu var ekki i upp-
ingurinn að mestu leyti frjáls hafi gert ráð íyrir allri þeirri
og bar þá miklu minna á vöru-
skorti heldur en oft hefir orðið
síðan að gjaldeyris- og inn-
flutningshöftin voru sett.
upphæð. sem síðar reyndist
nauðsynlegt að áætla til dýrtíð-
arráðstafana, því að aðstoðin
til útvegsins var akveðin sið-
A það hefir verið bent við ! ar. Má einnig geta þess, að jeg
umræðurnar, að hjer hafi nú j benti strax á leiðir til þess að
myndast hættulegt ástand í , Ijetta þessum útgjö'ltíum af rikis
engan hátt ösk mín
verslunarmálunum, sem stend- sjóði.
ur í beinu sambandi við hinar Það er
jeg barðist fyrir því, að fá frum ströngu innflutningshömlur og að hefja innbyrðis deilúr um
varpið afgreitt án greiðsluhalla. skömmtun, en það er svokallað- fjármálastjómina rniJli stjórn-
Við afgreiðslu fjárlagafrum- ur svartamarkaður. Jeg tel arflokkanna, en jeg vænti þess,
varpsins voru samþykktir marg þetta mjög alvarlegt og leitt á að enginn lái mier það, þótt
ir liðir á 22. gr., sem eru um allan hátt, og að eina leiðin til jeg láíi margendurteknar blekk
heimildir til ýmissa hluta þar þess að slíkir verslunarhættir ingar ,.Tímans“ ekki endaiaust jmeð sama offorsi á ríkisstjórn-
á meðal til þess að greiða fje stöðvist, sje sú að gefa innflutn afskiptalkusar Veit jeg að visu, jina fyrir há ríkisútgjöld og
beint úr ríkissjóði í ýmsu skyni. inginn svo frjálsan, sem ástæð- að árásir þessar munu ekki jauknar álögur á þjóðina.
Hefðu kommúnistar komið
og þriðju umræðu málsins, að Um þetta hefir oft verið deilt Framsóknarflokksins, en allt
auknu útgjöldum, mætti ætla,
að þeir hefðu gert víðtsekar til-
lögur um lækkun útgjaldanna
til þess þannig að koma t veg
fyrir auknar skattálögur. En
það er nú eitthvað antj.eð. Vii3
2. umræðu fjárlaganna nú bárn
kommúnistar einir fram bækk-
unartillögur við fjárlagafrum-
varpið, sem námu samtals 21.4
millj. kr. og við 3. vmiræðn
lögðu þeir fram tillögur úm J9.2
millj. kr. útgjaldahækkun. Auk
þessa voru þeir meðflu.tmng i-
menn margra tillagna annara
þingmanna um aukin. útgjöid.
Hitt láðist kommúnist'v i aftur
á móti, að benda á leiSir til
þess að afla þessara milljóJia-
tuga, en torvelt er að sja, hverrn
hefði átt að fá þetta fje, nerua
með enn auknum álögum á
þjóðina, því að ekki báru komm
únistar fram neinar tillögur H1
sparnaðar á öðrum iioum fjár-
lagafrumvarpsins. En þettu
hátterni kommúnista er í fullu
samræmi við ábyrgSarleysi
þeirra við afgreiðslu fjártaga
fyrir árið 1948. Þá vildt* þetr
hafa útgjaldahlið fjártaganna
20 millj. kr. hærri en hún að
lokum var ákveðin og rjeðu t
bótt slíkar heimildir yrðu sam- og þeir sem mest aðhyllast hafta fyrir það eru þær sist til þess
þykktar teldi jeg það ekki fært stefnu í innflutningsmálum fallnar að styrkja stjórnarsam-
að inna slíkar heimildargreiðsl- jhafa getað bent á ýmsa agnúa starfið. Það ætti að vera hverj-
ur af hendi fyrr en sjeð yrði að .á hinu frjálsara fyrirkomulagi, um manni augljóst, að i sam-
nægilegt fje yrði tiltækilegt til.sem jeg yiðurkenni líka að því steypustjórn getur fjarmálaráð-
þess að standa undir greiðslu-j fylgja. t. d. hættan á, að ein- herra ekki nema að takrnörkuðu
skyldum á rekstrargreinum f jár (stakir innflytjendur hlaði á sig levti mótað Uármálastefnuna,
Iaganna og á 20. gr. Þetta vil. gjaldeyrisskuldum, sem að síð- því að hætt er við, að sam-
jeg endurtaka nú. Og þar sem ustu verði að opinberri tilhlut- starfið faeri fjjótt ut um þúf-
nú hefir af ástæðum er jeg j un að leysa af hólmi. Þetta mun ur, ef ráðherra eins samstarfs-
greindi hjer áður, fallið niður nú vera aðalhættan við frjáls- flokksins ætti a'c öllu leyti að
sú heimild sem oft hefir áður ari athafnir í innflutningsversl- ráða fjánnálastjórninni. Það er
verið í fjárlögum og jeg núna uninni. en hitt, sem nú er kom- því í mesta máía omaklegt af
taldi eins nauðsynlega og jafn- ið á daginn, svartamarkaðs- aðalblaði Framsóknarflokksins
vel nauðsynlegri en oft áður, braskið, sem svo er nefnt, þrífst að telja hið erfioa ástand í fjár-
sem sje það, að fjármálaráð- aðéins'í'skjóli innflutningshaft-a málum ríkisins algerlega sök
herra hafi vald til að draga úr og strangrar skömmtunar. Mjer ráðherra Sjálfstæðisflokksihs.
útgjöldum, sem ekki eiga sjer .virðist þegar allir sjá þær af- Er enda sennilegt, að blaðið
stoð í öðrum lögum en fjárlög- leiðingar hafta og skömmtun- vildi eigna s:num ráðherrum
um, þá verður það ennþá ar, sem jeg hefi hjer drepið á, fyllilega bróðurpartinn af því,
brýnna að umgangast allar þá sje það næsta furðuleg ráð- ef tækist ao koma fjármáiun-
heimildir til greiðslu á fje úr
ríkissjóði með sjerstakri var-
færni.
Afnema þarf sem fyrst
skömmtun og viðskifta-
hömlur
Jeg ætla, að það hafi þótt góð
tíðindi öllu landsfólkinu, þegar
að forsætisráðherra boðaði það
í útvarpsræðu sinni í gærkveldí,
að ríkisstjórnin hefði til athug-
unar að hætta skömmtun á
kaffi, kornmat og bensíni. Þess
ari athugun verður vonandi
hraðað Og erum við ráðherrar
Sjálfstæðisflokksins þess mjög
fýsandi og höfum lengi verið
að slakað yrði til á þessu sviði.
Ennfremur er ástæða til að
fagna því, sem forsætisráð-
herra líka lagði áherslu á, að á
þessu ári yrði mun meiri áhersla
lögð á innflutning á allskonar
neyslúvarningi heídur en áður
hefir verið og var það líka orð
í tíma. talað, Annars sýndú þær
tölur, sem forsætisráðherra
etafanir til þess að standa á móti nefndi 'mjög greinilega, að því
stöfun til lagfæringar á ástand-
inu, þegar menn vilja lögfesta
að innflutningsheimild bvggist
á skömmtunarseðlunum, eins og
fyrir liggur í frv. því frá Frarn.
sóknarmönnum. sem nú er flutt
á Alþingi. Þeir sem ætla að
þarna sje leiðin út úr ógöng-
unum ættu helst ekki að kvarta
yfir svartamarkaðsverslun, því
þá fvrst kæmist hún i algleym-
ing, þegar hver maður gengi
með innflutningsheimild \ipp á
vasann, sem vel gæti orðið ein
braskvaran til viðbótar á hinum
svarta markaði.
Rangfaerslur Tímans
Við þetta tækifæri, þegar um
fjárhag ríkisins er að ræða,
kemst jeg ekki hjá að minnast
á það, að einn stjórnmálaflokk-
urinn. Framsóknarflokkurinn,
hefir í aðalblaði sínu ..Timan-
./.<4
um" haldið uppi þrálátum árás-
um á mig. og sakað mig alveg
sjerstaklega um það. hversu' á-
'statt Cr nú ufn fjá'rhág i'íkisins I
og' afgreiðslu fjárlaga.
Hámarki náði þessi
um á öruggan grundvöll. Það
væri fróðlegt að fá að vita,
hvaða eyðslu taðherrar Fram-
sóknarflokksins hafa beitt sjer
gegn en fjármáíaráðherra vilj-
að samþykkja, og hvaða sparn-
aðartiliögur þeir feafa komið
með, en jeg lagst á móti? Jeg
segi þetta ekki í því skyni að
bera neinar sakir á þessa sam-
ráðherra mina, en þetta er atriði
sem þjóðin á í rauninni kröfu
til að fá að vits, vegna þeirra
staðhæfinga ..T;mans“, að öll
vandræðin í fjármálastjórn
ríkisins sjeu persónulega mín
sök. Kann þó að vera, að þessa
sje ekki þörí þvi að öll þjóðin
veit, hvern hug viss hluti Tima-
liðsins ber t:l núverandi stjórn-
arsamstarfs og það jafnvel
sinna eigin ráðh
inni, og mun þvi
gildi Timaskriija:
við það.
erra i stjorn-
meta sannleiks
:na í sainræmi
frant vilja sínum, hefðí útgjaldn
hlið fjáríaganna þessi 2 ár o:rð-
íð samtals um 40 til S0 miij.
kr. hærri. Hver heilvíta ma'ður
hlýtur að sjó, að slíkt hefði þýt.t
stórauknar álögur á þjóðina frá
því, sem nú er, og mim þó ffest-
um þykja ærið nóg. Þegar þetta
framferði kommúnista er haft
í huga, er dálítið k&ldhæðnis-
legt að lesa stóryrtar fyrirsagtt-
ir Þjóðviljans um þao, aS rikis-
stjórnin ætli að auka álögur á
þjóðina um 35—40 milli k.r.,
því að þetta er einmití það ■;ern
þeir sjálfir vildu, og roeira ett
það, því að samþykkt tjtlagna
þeirra til hækkunar nú í ár
hefði ekki aðeins gert óumflýj-
anlegt að auka álögurnnr um
40 heldur 60 millj. króna. Raun-
ar hefði þó þessi upphæS getað
orðið mun hærri, því a'ð bæ'öi
nú og i fyrra greiddu kommún-
istar atkvæði með svo að segja
hverri einustu breyting.i ‘ illögu
við fjárlögin, sem steíndi að
auknum útgjöldum fyrir ríkis-
sjóð.
Þjóðviljinn prentar í dag með
feitustu fyrirsögnum sinutn bá
fregn að Dagsbrún haft srigt
upp samningum.
Þeim þykir þar hvalur íek-
inn á sínar fjörur.
Sjerhvert verkfall e.r þeím
feginsefni.
Stöðvun atvinnulífsins, þrot
þjóðarbúsins, atvinnuleysi og
fátækt það er þeirra draumur,
og á að varða veg beirra inhí
hið fyrirheitna land, ríki öreiga
sem stjórnað sje af etnræði
kommúnista.
Hingað til höfum við ekkibtx-
ið við: atvinnuleysj s 5an f' rir
stríð.
Tvöfelclni kctn'nmitósfa
Þe$ar., litið. f.z k hmsr .h
rcmmu ar&-:r*
áróður iríkisstjórnir.a
au.iin
Framleiðslan má eikJd
at- stöðvast
i á i Ríkisstjórn og atvinnurekend
út- * Frh. á bls. 12.