Morgunblaðið - 30.06.1949, Blaðsíða 2

MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 30. júní 1949. j
Á
í örum vexti
í BOLUNGAVÍK var sjór sótt-
ui allan s. 1. vetur. Voru róðr-
ar liafnir í endaðan september,
og voru þeir almennt stundaðirj
af öllum bátum á staðnum. Stóð
I) i tvertíð fram til áramóta en
þ i b.ófst vetrarvertíðin.
Hálfdán Einarsson afia-
kóngur Vestfjarða
Aflakóngur Vestfjarða.
Á vetrarvertíð voru 10 bátar,
þar af 5 40—100 smálesta, gerð-
íj út frá Bolungavík. Afla- og
hl'iiairhæstur þeirra varð m.b.
Einar Hálfdáns. Var aflamagn
h uiíí t 80 sjóferðum 536 tonn.
V.jr það langhæsta aflamagn
hj\ einum bát á öllum Vest-
fjörðum á þessari vetrarvertíð.
Varð hásetahlutur rúmlega
10,1.40 kr. Éinar H,lfdáns er
ta.-plega 40 smálestir að stærð.
Skjpstjóri á honum er Hálfdán
Eíuarsson, harðduglegur og afla
sæll sjómaður, 32 ára gamall.
Varð hann aflakóngur Vest-
fj <rða á þessari vertíð. Næst
húísian afla hafði m.b. Flosi,
402 tonn. Hásetahlutur hans
va) ð 13,246 kr. En hann tafðist
allverulega vegna vjelabilunar.
Plofii er tæplega 40 smálestir
að stærð. Skipstjóri á honum
er Jakob Þorláksson. Þriðji
hl darhæsti báturinn var
Bímgsi, 41 tonn að stærð. Hafði
hann 10.550 kr. til hlutar. Skip-
sij'ji ■ á honum er Jón Guð-
finiisson.
M.b. Einai
verkið tafðist mjög við miklar
skemmdir, sem á mannvirkinu
urðu í stórbrimi áður en því
var iokið. Er endurbótum á
framlengingunni nú langt kom-
ið. En eftir er að hreinsa nokk-
uð af grjótrústinni innan við
brimbrjótinn og dýpka upp með
honum. Var byrjað á því verki
Hálfdáns.
Óhætt er að fullyrða að út-
gerðin í Bolungavík sje í ör-
uggum vexti og afkoma þorps-
búa batnandi. Hefur það m. a.
sannast af því að undanfarin
ár hefur verið byggt þar tölu-
vert af nýjum íbúðarhúsum.
Korðmamsheim-
Sjór sóttur af harofengi.
Þessi vertíð er talin með hin-
u’ju betri í Bolungavík þrátt fyr
i) þa'ð. að gæftir væru mjög
stopular. Var sjór sóttur af
nótrlu harðfengi. Þó hafa sumir
afl.isælustu og harðskeyttustu
sjómennirnir eins og þeir Hálf-
dáji Emarsson og Jakob Þor-
láksson, þann hátt á að róa
aldrei á sunnudögum.
Hriðfrystihúsið sfækkað.
Síðan á áramótum hafa ver-
ið frystir um það bil 20 þús.
kassar í hraðfrystihúsinu í Bol-
ungavík. Til söltunar hafa ver-
ið tekin um 1200 tonn fiskjar.
Vinna er nú þafin við mikla
slækkun hraðfrystihússins og á
henni að verða lokið á kom-
andi hausti. Einnig hefur ver-
ið hafist handa um byggingu
nýrrar fiskimjölsverksmiðju,
sem vinnur úr blautbeinum.
Tekur hún til starfa í haust.
Það er hlutafjelagið Fiski-
mjölsverksmiðja Bolungavíkur,
sem er nýstofnað, sem rekur
það fyrirtæki. Framkvæmdar-
sljóri þess er Guðfinnur Ein-
arsson Ný lifrarbræðslutæki
mjög fullkomin voru í vetur
sett upp og eiga útgerðarmenn-
irnir Einar Guðfinnsson og
Bjarni Eiríksson þau.
5 háfar á síldveiðar.
í sumar munu verða 5 bátar
ó síldveiðum frá Bolungavík.
Eru þeir frá 40—100 smálestir.
Nokkrir vjelbátar búa sig
einnig undir að stunda drag-
nótaveiðar og nokkrar trillur
ni'inu ganga á þorskveiðar.
Unjiið við Brimbrjótinn.
Unnið verður í sumar að end-
urhótum á hafnarmannvirki
Bolvíkinga. brimbrjótnum. sem
er elsta hafnarmannvirki á
landinu. Hefur staðið yfir leng-
ing lians síðan vorið 1946. En
Hálfdán Einarsson.
s. 1. haust. En Grettir bilaði
áður en því var lokið til gífur-
legs óhagræðis fyrir staðinn.
Ber brýna nauðs5Tn til þess að
ljúka dýpkun og hreinsun nú í
sumar.
Brimbrjóturinn er nú 200 m.
langur. Hefur aðstaða til útgerð
ar stærri vjelbáta batnað mjög
við lengingu hans enda þótt hún
sje engan veginn nægilega góð
ennþá. Sjerstaklega er áríðandi
að dýpkað verði innan við brjót
inn. Er ákveðið að Grettir vinni
að því í sumar.
Utgerðin í Bolungavík hefur
eflst mjög með hinum bættu
hafnarskilyrðum. Bátarnir hafa
stækkað og aflamagnið stórauk-
ist enda sækja Bolvíkingar sjó
af miklu kappi. Aðstaða til út-
gerðar í Bolungavík er af mörg-
um talin betri en nokkursstað-
ar annarsstaðar á Vestfjörðum.
Veldur því bæði nálægð veiði-
stöðvarinnar við miðin og góð
aðstaða til þess að sjá til veð-
urs. Af þeirri ástæðu fara Bol-
víkingar oftast fleiri róðra en
sjómenn í verstöðvunum innar
við ísafjarðardjúp. Það er held-
ur ekki ofmælt að Bolvíkingar
sjeu afburða sjómenn.
séknin á Akureyri
N O R S K A skógræktarfólkið
vann að gróðursetningu í Vaðla
heiði gegnt Akureyri síðastlið-
inn fimmtudag í fjóra og hálfa
klukkustund. Klukkan 10 ár-
degis höfðu ,,jeppar“ komið í
langri lest austan yfir heiðina
frá Vöglum og staðnæmst hjá
skátahúsinu „Valhöll“, sem
stendur neðan við Veigastaði,
hjá girðingu Skógræktarfjelags
Eyfirðinga. Tók þar á móti Norð
mönnunum stjórn Skógræktar-
fjelags Eyfirðinga, og var þeim
vel fagnað. Höfðu fimm fánar
verið dregnir að hún hjá Val-
höll og þar á meðal norski fán-
inn. Voru þar einnig mættir
samtímis um 30 sjálfboðaliðar
frá Akureyri til að aðstoða við
gróðursetninguna, ög var þegar
hafist handa og unnið af kappi.
Kl. 12 á hádegi veitti Skógrækt-
arfjelagið mjólk og smurt brauð
hjá Valhöll. Höfðu vistirnar
verið fluttar þangað um morg-
uninn, og sjálfboðaliðar unnið
þar að matreiðslu og íram-
reiðslu allri.
Eftir hlje þetta var haldið á-
fram gróðursetningu í 2É2 klst.
Var unnið í tveimur flokkum,
og var einn Akureyringur með
hverjum Norðmanni að vinnu.
Þegar gróðursettar höfðu verið
um 5000 plöntur af birki og
furu, var haldið til Akureyrar >
með einkabílum bæjarbúa, sem
Sigurður O. Björnsson prent-
smiðjustjóri hafði safnað sam-
an. Einnig hafði hann safnað
„jeppum“ bæjarins til að flytja
norska fólkið yfir heiðina um
morguninn.
Norðmönnunum þótti jarð-
vegur þarna álitlegur til skóg-
ræktar, og þeir dáðust mjög að
útsýninni yfir bæinn frá Val-
höll. Veður var hið fegursta um
daginn, eins og líka allan tím-
Frh. á bls. 12.
Dómur genginn í Hæstarjeffi
í máSi ingéifs Einarssenar
SÍÐASTA málið sem Hæsti-
rjettur dæmdi í á þessu vori,
var Rjettvísin gegn Ingólfi Ein
arssyni.
Það var Ingólfur þessi, er ó-
dæðisverkið framdi í skála
númer 1 við Háteigsveg, vorið
1947.
Við dómsuppkvaðningu undir
rjettar, var Ingólfur Einarsson
dæmdur til að sæta gæslu á við-
eigandi hæli.
í Hæstarjetti hljóðuðu dóms
orðin á þá leið, að honum skuli
haldið í öruggri gæslu
ævilangt. — í forsendum dóms
Hæstarjettar segir á þessa leið:
Með úrskurði Hæstrjettar 2.
maí þ. á. var æskt umsagnar
læknaráðs um andlega heilsu
ákærða, svo sem nánar greinir
í úrskurðinum. — Hæstarjetti
hefur borist umsögn læknaráðs
ins, dags. 24. þ. m„ og er á-
lyktun rjettarmáladeildar ráðs
ins á þessa leið:
Umsögn læknaráðs
„Samkvæmt þeim upplýsing
um, sem fyrir liggja, hefur sak
borningur fengið geðveikis-
köst bæði fyrir og eftir 3. maí
1947, en annars virðist hann
ekki hafa verið geðveikur þess
á milli. Rjettarmáladeild getur
falist á ályktun yfirlæknis geð
veikrahælis ríkisins, dr. Helga
Tómasonar, að sakborningur
geti ekki talist geðveikur að
staðaldri, en hann sje geðveill
(psychopat) og að það ástand
sje varanlegt,, enn fremur að
því fylgi sú hætta, ,að hann
geti misst stjórn á sjer og
unnið óhappaverk, ef svo ber
undir, og orðið þannig hættu-
legur umhverfi sínu.
Vissi hvað hann aðhafðist
Erfitt er að fullyrða með
vissu, samkvæmt gögnum máls
ins. um andlegt ástand sak-
bornings hinn 3, maí, er hann
framdi umræddan verknað
sinn. Greinilegt virðist, að ein-
hverskonar æði hafi gripið
sakborning, en hann hefur vafa
laust allan tímann gert sjer
ljóst, hvað hann aðhafðist. —•
Rjettarmáladeild treystir sjer
ekki til að segja neitt ákveðið
um, hvort sakborningur hefur
verið alls ófær um að stjórna
gerðum sínum. Því að engin
leið er að úrskurða eftir á, hve
sterkum vilja sakborningur
hefði getað beitt á tilteknu
tímabili. Hins vegar má geta
þess, að mörg dæmi eru til um,
að slík óhappaverk hafa verið
unnin, vegna þess að vilji
manns hefur engu um ráðið,
enda þótt honum sje ljóst,
hvað hann sje að gera, og vilja
þá skýringar á verknaðinum
eftir á verða mjög út í hött.
Samkvæmt framansögðu tel
ur rjettarmáladeild mjög vafa
samt, að refsing geti borið ár-
angur gagnvart sakborning.
Að öðru leyti sjer rjettar-
máladeild ekki ástæðu til að
gera athugasemdir við umsögn
yfirlæknis dr. Helga Tómas-
sonar“.
Skýrsla dr, Helga
Tómassonar
Eins og segír í framan-
greindri umsögn læknaráðs, er
ákærði geðveill og það ástand!
hans varanlegt. — Samkvæmí;
skýrslu, dr. med. Helga Tóm-
assonar, yfirlæknis, dags. 20,
okt. 1948, var ákærði geðveik-
ur fyrra hluta árs 1940 og
dvaldist þá að geðveikraspit-
alanum á Kleppi, en fór þaðans
albata, að því er yfirlæknir-
inn taldi, hinn 17. júlí nefní;
ár. Eftir það var ákærði þo
vistaður á Kleppi frá 14. jan.
1944 til 1. ágúst s. á. og aftur
frá 17. okt. 1944 til 13. júni
1945, en yfirlæknirinn telur3
að því er ráða má af skýrslu
hans, að ekki hafi þá verið um
eiginlega geðveiki að ræða. —■
Sumarið 1947, eftir að ákærði
hafði drýgt verknað þann, sem
hann er ákærður fyrir, varö
hann geðveikur að nýju sam-
kvæmt skýrslu yfirlæknisins.
Fjekk hann þá óróaköst, sem
stóðu 2—3 daga hverju sinni,
og um mánaðartíma varð aS
hafa tveggja manna vörð yfir
honum dag og nótt. Kveður
yfirlæknirinn veikindakastið
hafa rjenað. þegar kom fram
í nóvember, og á árinu 1948,
fram til þess, er skýrsla yfir-
læknisins er dagsett, hafi á-<
kærði verið „psykiskt eðlileg-
ur“, þegar yfirlæknirinn at-
hugaði hann. *
Verknaður ákærða er slíkur
sem lýst er í 211. gr. laga nr.
19/1940, að því er tekur til
morðsins á ungbarninu Krist-
ínu, og sömu gr. sbr. 1. mgr.
20. gr„ að því er varðar bana-
tilræðið við mæðgurnar Rósu
Aðalheiði og Sigríði Hólm. —<
Þegar það er virt. að andlegrl'
heilsu ákærða er svo áfátt,
sem að framan er lýst og að
hann hefur fengið brjásemis-
köst bæði fyrir og eftir, aö
hann framdi afbrotið, að ekkS
hefur verið leitt í ljós neitt:
sennilegt tilefni annað ens
brjálsemi til svo ægilegs glæpd
sem hjer átti sjer stað, að árás-
in var framin án nokkurrai’
leyndar og að tilviljun virðisi;
hafa ráðið, hver eða hverjir*
fyrir henni urðu, þá má telja
víst, að ákærði hafi verið allrf
ófær um að stjórna gerðum
sínum, er hann vann verkið.
Verður honum því samkvæmt;
15. gr. nefndra laga ekki refs-
að fyrir verknaðinn. En þar sem
andlegu ástandi ákærða er svo
háttað, að mikil hætta er á því,
að hann geti hvenær sem er
misst stjórn á sjálfum sjer og
framið ódæðisverk og að hann
þess vegna er mjög hættulegur
umhverfi sínu, þá ber nauðsym
til, að honum sje að óbreyttia
ástandi haldið í öruggri gæslu
ævilangt. Ber því samkvæmii
62. gr. nefndra laga nr. 19/!
1940 að dæma hann til að sætíí
slíkri öryggisgæslu.
Akvæði hjeraðsdóms unj
sviptingu rjettinda og greiðslu
sakarkostnaðar í hjeraði ber aö!
staðfesta. Ákærði greiði allan
áfrýjunarkostnað sakarinnar,
þar með talin málflutningslaun
skipaðs sækjar.dá og verjand&i
í Hæstarjetti, hæstarjettaiög-
mannanna Eggerts Classens otJ
Sveinbjarnar Jónssonar.