Morgunblaðið - 30.06.1949, Qupperneq 14

MORGVNBLAÐlÐ
Fimmtud?';jur 30. júní 1949.
'U
Eftir Ryn Rand
Imw ».«<■«................. ..............................................................................................................
átt .... móti sólinni, sem var
að koma upp.
Andrei var kominn á ruddan
vegl Hann heyrði hljóð að baki
sier, Það var eins og sleði væri
dreginn eftir auðri jörð. Hvít-
liðinn kom á eftir honum. Hann
og dró á eftir sjer fæturna, eins
og hann gæti ekki lyft þeim frá
jörðinni. Varir mannsins bærð-
ust. Hann brosti.
„Má jeg ekki koma á eftir
þjer, bróðir? Jeg get ekki vel
.... gert mjer grein fyrir átt-
unum“.
„Við eigum ekki samleið,
gamli minn“, sagði Andrei. —
„Þegar við komum til manna,
verður það annaðhvort þinn eða
minn bani“.
„Við verðum að hætta á það“,
sagði maðurinn.
„Já, við verðum að hætta á
það . sagði Andrei.
Svo gengu þeir hlið við hlið
móti sólaruppkomunni. Götu-
troðningurinn lá milli brattra
hlíða. Trjen beygðu mjóar grein
ar sínar yfir höfuð þeirra. Þeir
áttu oft fullt í fangi með að
komast yfir ræturnar, sem stóðu
upp úr moldinni í götunni. Sól-
in va-rpaði rauðleitum bjarma á
enni Andrei. — Svitadropar
runnu af enni hans. Hinn dró
andann þungt, og hryglurnar
heyrðust niðri í brjósti hans.
„Meðan við getum gengið
....“, sagði Andrei.
„Göngum við“, sagði hinn.
Þeir horfðust í augu, eins og
íil að hughreysta hvorn annan.
Götuslóðinn var blóði drifin eft
ir þá, bæði í vinstri og hægri
kantinn.
Maðurinn fjell í götuna. —
Andrei nam staðar.
„Halt þú áfram“, sagði mað-
urinn.
Andrei lagði handlegg manns
ins um axlir sjer. Hann gekk
reikulum skrefum, þegar hann
hjelt af stað aftur.
„Þú ert þverhaus", sagði
maðurinn.
„Það er ekki hægt að svíkja
góðan hermann, hvernig svo
sem búningur hans er á litinn“.
sagði Andrei.
„Ef það verða vinir mínir,
sem við hittum fyrir .... skal
jeg sjá.um að þeir fari vel með
þig“, sagði maðurinn.
„Ef við hittum mína vini,
skal jeg sjá um, að þú fáir gott
rúm í fangasj úkrahúsinu“, sagði
Andrei.
Andrei hjelt áfram göngunni.
Hann fór varlega til þess að
detta ekki. Hann fann veik
hjartaslög hins við bakið á
sjer.
Þokunni var ljett. Himininn
gióði af fyrstu sólargeislunum.
Úti við sjóndeildarhringinn
sáu þeir húsaþyrpingu. Þeim
virtist húsin ekki stærri en litl-
ar pappaöskjur. Þeir sáu háa
stöng rísa upp á milli húsanna.
Fáni var dreginn að hún. Hann
blakti í morgungolunni, eins og
lítill svartur vængur. Andrei og
maðurinn störðu á fánann. En
þeir voru enn of langt í burtu.
Þeir sáu ekki, hvernig hanri
var litur.
Þegar þeir voru komnir svo
nálægt, að þeir gátu greint lit-
inn, nam Andrei staðar og
lagði manninn gætilega niður á
jörðina. Hann teygði úr “t.r.d-
leggjunum til þess að hvíla þá
og til að heilsa fánanum ....
Hann var rauður.
„Skildu mig eftir hjerna“,
sagði maðurinn hásri röddu.
„Þú þarft ekki að óttast“,
sagði Andrei, „við erum ekki
svo harðir við hermanna-fje-
laga“.
„Nei, ekki við hermanna-
fjelaga“.
Andrei rak augun í rifna
ermi, sem hjekk við- belti
mannsins. Hann sá á erminni
einkennismerki höfuðmanns.
„Berir þú mannlegar tilfinn-
ingar í brjósti", sagði maður-
inn. „þá skilur þú mig eftir
hjerna“.
En Andrei hafði strokið blóð-
ugt hárið frá enni mannsins.
Andlitið var ungt og svipurinn
festulegur. Hann þekkti mann-
inn af myndum.
„Nei, Karsavin höfuðsmaður“
sagði Andrei hægt, „það get jeg
ekki gert“.
„.Jeg dey áreiðanlega hjerna“,
sagði höfuðsmaðurinn.
Hann reis upp við dogg. Það
var eins og það lýsti af enni
hans, þegar hann leit í morgun
roðann.
„Þegar jeg var barn, lang-'
aði mig svo mikið til að sjá sól-
aruppkomuna. En móðir mín
vildi aldrei lofa mjer að fara
út svo snemma.' Hún var
hrædd um, að jeg kvefaðist“.
„Jeg ætla að láta þig hvíla
þig hjerna dálitla stund“. sagði
Andrei.
„Ef þú hefur nokkra samúð
með mjer“, sagði Karsavin höf-
uðsmaður, „þá bindur þú enda
á líf mitt hjerna".
„Nei“, sagði Andrei, „það get
jeg ekki“.
Þeir þögðu báðir.
„Ert þú karlmenni?“, spurði
Karsavin höfuðsmaður.
„Hvað viltu?“, sagði Angdrei
„Skammbyssu þína“, sagði
höfuðsmaðurinn.
Andrei leit í augu hans. Þau
voru dimm og róleg. Hann
rjetti fram höndina. Höfuðs-
maðurinn greip hana. Þegar
höfuðsmaðurinn dró höndina til
sín, lá skammbyssa Andrei í
henni.
Andrei stóð á fætur og lagði
af stað í áttina til þorpsins. —
Hann leit ekki við, þegar hann
heyrði skotið. Hann gekk áfram ,
lyfti höfðinu hátt og starði á
rauða fánann. Litlir, rauðir
dropar fjellu í slóð hans ....
á öðrum vegkantinum.
Salan á „Sjóliðssápu Argun-
ovs“ fór alveg út um þúfur.
Órakaði bókhaldarinn klóraði
sjer í hnakkann, tautaði eitt-
hvað um órjettláta samkeppni
og stakk svo af með peningana
fyrir sápustykkin þrjú, sem
seldust.
Alexander Dimitrievitch stóð
einn eftir með sápubakkann.
Hann var farjnn að örvænta.
Það var dugnaði Galínu Petr-
oVnu að þakka, að þau fengu
nýtt starf.
Nýi vinnuveitandinn var með
svarta astrakan-húfu og stóran
astrakan-kraga á frakkanum.
Hann kom másandi og blásandi
upp tröppurnar. Hann var með
stóra seðlabúnka innan undir
frakkánurh, spýtti á fingur sjer.
taldi seðlana og var alltaf önn-
um kafinn.
„Kúlurnar á að setja í glösin
og töflurnar í öskjur“, sagði
hann. Munið, að það eiga að
vera 87 töflur í öskjunum, sem
stendur hundrað utan á. Jeg sje
um söluna. Þið eigið bara að
telja. Einmitt nú á sacearín-
verslunin framtíð fyrir sjer“.
Maðurinn með astrakan-krag
ann hafði fjölda fólks í vinnu.
Margar f jölskyldur töldu sacca-
rínið í glösin og öskjurnar. Og
fjöldi manna stóð á götuhorn-
um og seldi fyrir hann. Sacca-
ríninu smyglaði hann til Petro-
grad frá Berlín.
Þau sátu öll fjögur við ljós-
tiruna í borðstofunni. Þau töldu
sex litlar kúlur í glösin og 87
hvítar töflur í öskjurnar. Öskj-
urnar komu í stórum örkum.
Þau áttu að klippa þær út og
brjóta þær saman. Á þær var
prentað á þýsku með grænum
stöfum: „Saccarín frá Þýska-
landi“. Hinum megin á örkun-
um voru gamlar, rússneskar
auglýsingar.
„Það er mjög slæmt, að þú
skulir þurfa að vanrækja lest-
urinn, Kira“, sagði Galína
Petrovna, „en þú verður að
hjálpa til. Þú þarft líka að fá
mat“.
Þetta kvöld sátu þær bara
þrjár kringum tíruna. Það hafði
snjóað mikið og vindurinn
hafði feykt snjónum í háa skafla
á gangstjettirnar. Þá var safnað
saman öllum einka-verslunar-
mönnum og atvinnulausum yf-
irstjettarmönnum til að moka
göturnar. Alexander Dimitrie-
vitch var einn þeirra. Þeir áttu
að koma á vinnustaðirtn í dag-
renning. Þeir skulfu af kulda
og gufustrókinn lagði úr vitum
þeirra. Þeim var útvegaðar rek
ur, en laun fengu þeir engin.
María Petrovna kom í heim-
sókn. Hún var með stóran ull-
artrefil um hálsinn. Hún stóð
hóstandi frammi í forstoíunni,
meðan hún burstaði snjóinn af
flókastígvjelunum sínum.
„Nei, þakka þjer fyrir, Mar-
ussía“, sagði Galína Petrovna.
„Jeg tek það ekki í mál að þú
farir að hjálpa okkur. Þú ferð
bara að hósta af duftinu, sem
rýkur upp úr þessu. Sestu held-
ur við ofninn og reyndu að
hlýja þjer“.
„....75,76,77.... Hvað seg
ir þú í frjettum, Marussía
frænka?“, spurði Lydía.
„Drottinn minn, er þetta
ekki eitur, sem þið eruð með?“.
„Nei, það er alveg skaðlaust.
Sætt á bragðið“.
„Vasili er búinn að selja borð
ið í dagstofunni. Hann fjekk
fimmtíu miljónir rúblna og fjög
ur pund af feitmeti fyrir það
.... Jeg bjó til eggjaköku úr
eggjaduftinu, sem við fengum í
kaupfjelaginu um daginn. En
það þarf enginn að segja mjer,
að það duft sje búið til úr eggj-
um“.
..... 16, 17, 18. Veistu það
Marussía .... 19, 20 .... að
það er sagt, að það eigi bráðum
að skila húsunum aftur til eig-
endanna?".
María Petrovna tók nagla-
þjöl upp úr handtösku sinni og
tók að lagfæra neglur sínar,
meðan hún spjallaði við mæðg-
urnar. Hún hafði alltaf vérið
A skotveiðum í skóginum
Eftir MAYNE KEID
1
(ÞESSI nýja saga er frá þeim tímum er Mið-Bandaríkin voru sS
byggjast. Á þeim árum kom oft til bardaga milli hvítu mannanna
og Indíánanna, en hjer sagir aftur frá friðsamlegum samskiptum
landvarnarliðs hvítu mannanha og Indíánahöfðingja eins. Höfund-
nrinn var hermaður í landvarnarliðinu, sem í elli sinni skrifaði
margar slíkar frásagnir af sönnum atburðum).
Jeg ætlaði að fara að leggjast niður á teppið fyrir framan
tjaldið, þegar jeg heyrði að trana flaug vælandi framhjá,
Jeg leit upp og sá fuglinn koma svífandi í áttina að tjald-
búðunum. Það sást upp gegnum rofið sem varð milli trjánna.
niður að ánni.
Hún flaug og mig klæjaði í lófana eftir að reyna að hitta
hana, en byssan var ekki við hendina. En hvað þetta var
annars stór og girnilegur fugl og flaug svona hægt yfir.
Byssuhvellur hvein við. Það var einn af Mexíkönunum,
sem hafði hleypt af framhlaðning sínum.
En tranan flaug hátignarlega áfram, eins og ekkert hefði
ískorist. Ja, ef til vill flaug hún heldur hraðar, en það sást
varla.
Hinir veiðimennirnir ráku upp hlátur og gerðu hróp að
skyttunni: „Oh, klaufabárðurinn,“ heyrði jeg, að einhver
þeirra sagði. „Þú gætir ekki einu sinni hitt útbreidda værð-
arvoð með svona rammskökkum og óbrúklegum byssuhólk.
Hvað segirðu, heldurðu, að þú gætir það? Uss, jeg hef enga
trú á því.“
Jeg leit við í áttina til þeirra og þá sá jeg, að aðrir tveir
höfðu lyft byssunum og voru að sigta. Annan þeirra bekkti
jeg. Hann var með okkur í hópnum, en hinn hafði jeg aldrei
sjeð, það var undarlegur maður, eins og hann hefði sprottið
upp úr skóginum. Það var Indíáni.
Skotin riðu svo samtímis af hjá þeim báðum, að það var
eins og það væri aðeins ein skotþruma. Og tranan veltist
í loftinu tvo hringi, svo fjell hún þráðbeint niður og var
auðsjeð, að hún var steindauð. Hún festist við trjágrein og
lá kyr.
— Sælir, sælir, nafn mitt er
Jnónsson skyjniingameistan.
★
Þorpari.
Svertingi var kallaður fyt’r rjett,
sakaður um likamsárás.
— Hversvegna slóstu manninn?,
spurði dómarinn.
—• Vegna þess að hann kaliaði
mig svartan jiorpara.
-- Nú, en ertu kannske ekki svart
ur þorpari?
— Jú, jeg geri ráð fyrir því. að
jeg sje það. En, dómari, hugsið yður
að einhver kalli yður svartan porpara,
mynduð þjer ekki slá hann.
— Kannske, en jeg er ekki svartur
þorpari.
— Nei, jeg veit að þjer eruð ekki
svartur, en ef einhver kallaði vður
þá tegund þorpara, sem þjer eruð?
★
Ekki hættulegur uppskurður.
Gyðingurinn var sorgmæddur. Það
átti að fara að skera konuna hans
upp.
— Mjer liður hræðilega, sagði Gyð
ingurinn við vin sinn. ekki af ótta
við að tapa þessum 40 dollurum, sem
uppskurðurinn kostar, heldur vegna
þess hve voðalegt þetta er.
— Vertu ekki með þessa heimsku,
sagði vinurinn brosandi, uppskurður,
sem ekki kostar nema 40 dollara, get-
ur ekki verið hættulegur.
★
Mátti ekki vera að því að hugsa.
— Hvert er álit yðar á stjórnmála-
viðhorfinu?, var stjórnmálamaður
spurður, er hann var að flýta sjer á
fund með flokksbræðrum sínum.
— Ekki trufla mig núna, svaraði
hann, jeg á að fara að halda ræðu.
Jeg hefi engann tíma til þess að
hugsa.
★
hyrsti sósíaiistinn.
—- Hver var fyrsti sósíahstinn í
heiminum?
— Christófer Columbus.
— Hversvegna?
— Þegar hann lagði i leiðangur
sinn frá Spáni, var það ríkið, sem
kostaði hann, eða var það enki?
— Þ.sð er rjett.
— Og þegar hann fór fra Spáni
vissi hann ekki, hvert hann var að
fara.
- Já. ,
—■ Þegar hann kom til Ameríku
vissi hann ekki, hvert hann var kom-
inn, ekki satt?
— Jú, það er satt.
—- Og þegar hann kom heim, vissi
hann ekki hvar hann hafði verið.
GEIR ÞORSTEINSSON
HELGIH.ÁRNASON
verkfrϚmgar
Járnateiknmgar
Miðstöövateikningar
Mœlingar o. 'fl.
TEIKNISTOFA
AUSTURSTRÆTI 14,3.hœÖ
Kl. 5-7