Morgunblaðið - 23.08.1949, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 23. ágúst 1949,, j
’ 2
Ssldveiðin
um helgina
NÚ UM helgina hefur ekki
verið nein veruleg síldveiði
en flotinn hefur þó hvergi ver-
ið dðgerðalaus og mörg skip
kaijtað. Þó hefur yfirleitt lítill
afli fengist úr torfunum, en
þegs eru þó dæmi að nokkur
sk*p hafi verið svo heppin, að
ná- sæmilegum og jafnvel góð-
una köstum.
Þá lagði fjöldi skipa leið sína
til 'hafnar, bæði á sunnudag og
mánudag og lönduðu mörg
þeirra innan við hálffermi og
noíckur voru með góðan afla.
Vai þessi síld yfirleitt þriggja
til fjögurra daga gömul.
Sífcf uppl.
í gærdag köstuðu skipin á
austursvæðinu, en þau munu
sem íyrr, hafa fengið Htið úr
köstunum. Þó var getið nokk-
urra skipa, svo sem Smára frá
Húsavík, Steinunnar gömlu, er
var með hálffermi síldar á leið
til Dagverðareyrar, er hún
fylti sig í einu kasti. Stígandi
OF og Kristján OF voru sömu-
leiðis í allgóðum kösturn, ásamt
Ingvari Guðjónssyni og Súl-
unni, Fanney og Olivettu.
I gærkvöldi.
í gærkvöldi var allt stórtíð-
indalaust. Síldarleitinni barst
þó skeyti um það frá Esju, að
á Skjálfanda, hefði sjest þar
frá borði, gífurleg síld um allan
sjó. Við athugun kunnugra kom
í ljós, að hjer var um upsa-
göngu að ræða.
35 þúsund suál.
Um helgina og í gær lönduðu
72 skip á Raufarhöfn, en þau
voru með urh 20 þús. mál síld-
ar alls. Á Dagverðareyri fimm
skip 3625 málum, Hjalteyri 5
slrip með 2794 og á Siglufirði
iönduðu í gær tvö skip með 900
m ál.
Landut'ði c Raufarhöfn.
Þorsteinn EA 50 mál, Hrönn TU
250, Þorsteinn Ak. 100, Hvanney
SF 200, Gullfaxi Nk 400, Bjami
EA 100, Dagur BE 610, Stella NK
650, Gunnbjöm IS 350, Reynir RE
450, Vísir KE 650, Hannes Hafstein
300, Sjor.tjaman <00, Einar Hálf-
dáns 30, Grótta 180, Reykjaröst 500,
Mimiftn GK 400, Bangsi 15. Sig*
rún 500, Nonni 50, Jón Guðmunds-
son KE 350, Flosi IS 50. Mummi
GIC 350. Farsæll AK 300, Garðar EA
300, Guðný RE 150, FróSi GK 500,
Sanur RE 180, Ásbjörn IS 300. og
Gylfi EA 300 mál.
Guðmundur Þórðarson 300, Von TH
500, Sævaldur OF 150, Hrönn GK
480, Runólfur SH 350, Vöggur 350,
Sveinn Guðmundsson 700, Smári
350. ísbjöm 300, Hafdís 320, Vörð-
ur TH 500, Bragi RE 150, Fanney
300, Ásmundur AIC 100, Marz RE
300, Griuclvíkingur 300, Skeggi RE
150, Bjargþór 300, Von VE 380, Guð
mundur Þorlákur RE 440, Einar
Hálfdán IS 70, Pjetur Jónsson IS
Ö00, Þorsteinn RE 500, Vjebjöm 140,
Erlmgur II. 200, Ársæll Sigurðsson
450, Flosi ÍS 500, Reynir VE 300,
, Otto EA 100, Björgvin AK 400,
Suðri I ) 80, Aðalbjörg AK 70, Skóg-
arfoss VE 350, Bangsi IS 30, Víðir
GK 150, Bjami lóhannesson AK 40,
Skrúður SU 410, Fæmundur SK 150,
Von TH 70, Bjomi Ólafsson 250,
Hafnf irðingur 150
Til Siglufjarðar komu Keilir með
200 mál og Valþór 700 mál.
Hjalteyrx og Dagvartiareyri.
Á Hjalteyri lönduðu þessi skip:
Alden 430, Njörður 657, Sverrir
389, Jökull 800 og Otur 518 mál.
Skip, sem lönduðu á Dagvarðar-
eyri:
Jón Vaigeir 178, Tryggvi gamli
703, Síldin 381, Arnarnes 1769, Vil-
borg 594 og Edda moð 890 rnál.
Harðvítug deila innan kommún- stakstehiar
istndeildnrinnar ó fslandi • •
ÞAÐ ER KUNNARA en frá
þurfi að segja, að undanfarið
hafa átt sjer stað harðvítugar
deilur í flestum kommúnista-
deildum heimsins utan íslands,
og hefur þeim víðast hvar lok-
ið með víðtækum „hreinsun-
um“. Deiluefnið hefur hvar-
vetna verið hið sama: Afstað-
an til Rússlands.
Hið dýrðlega fordæmi
Kristins
Alls staðar þar sem einhvers
sjálfstæðis hefur gætt gegn hin-
um rússnesku valdboðum, hafa
þeir, sem gerðust svo djarfir að
láta örla á sjálfstæðum skoð-
unum, ýmist verið reknir eða
barðir niður með harðri hendi.
í flokksdeildinni á íslandi
hefur ekkert í þessa átt komið
fram. Þar er ein hjörð og einn
hirðir. Allir rnæna vonaraug-
um til Moskva og hlýða skil-
yrðislaust öllum fyrirmælum,
sem þaðan berast. Enginn vill
nú vera lakari en Kristinn
Andrjesson. Hann fjekk þann
vitnisþurð eins rússneska er-
indrekans, sem hjer dvaldi, að
Kristni hefði hann ætíð mátt
treysta.
Allir sannir kommúnistar
hjer á landi vilja eiga slíkan
vitnisburð skilið og við það
miða þeir öll sín orð og athafn-
ir. Það verður því ekki annað
sagt, en að íslensku kommún-
istarnir sjeu einhuga hópur,
sem engan bilbug lætur á sjer
finna í því, sem mestu máli
skiptir fyrir þá, hvað sem á
dynur.
Uppnámið út af Tivoli
Þeim mun eftirtektarverðara
er það, að innan flokksdeildar-
innar er nú komin upp harð-
vítug deila, sem brotist hefur út
í Þjóðviljanum, og er nú sótt og
varin af miklu kappi. Ágrein-
ingur þessi jafnast að vísu ekki
að mikilvægi á við deilurnar,
sem annars staðar eiga sjer stað
um það, hvort flokksdeildirnar
skuli vera algjörlega viljalaust
verkfæri í höndum erlendra
manna, eða reyna að halda í
einhvern snefil af sjálfsvirð-
ingu og sjálfstjórn.
Engu að síður er það ótví-
rætt, að hinum sanntrúaða
Moskvalýð hjer á landi þykir
mikið til deiluefnisins koma. En
það er um afstöðu flokksins til
skemmtistaðarins Tivoli hjer í
bæ og sýningar nokkurra fim-
leika- og töframanna þar að
undanförnu.
Uggur
Einars Olgeirssonar
Upphaf deilunnar er nokkuð
óljóst.
Fróðustu menn telja þó, að
það sje undirrót hennar, að
súmir flokksdeildarbroddarnir
hafi óttast of mikla samkeppni
viðurkenndra töfra- og sjón-
hverfingamanna.
Einkanlega mun Einar OI-
geirsson hafa uggað að sjer.
Honum hefur fram að þessu
tekist að leika þau töfrabrögð
gegn skattyfirvöldunum að
'oorga ekki hærra útsvar en
Hfstaðan til Tivali
kemur öilu í uppnám
eignalausar iðnaðar- og starfs-
stúlkur gera.
Þrátt fyrir þetta hefur Einar
haft efni á langvarandi sigling-
um, a. m. k. annað hvert ár,
og nýlega tók hann við íbúð,
sem einn allra ríkasti maður
landsins hafði áður búið í.
Allir góðviljaðir menn gleðj-
ast yfir velgengni Einars og
unna honum persónulega sem
mestrar hagsældar. Hitt dylst
engum, að honum hefur tekist
að leika á skattyfirvöldin og
niðurjöfnunarnefndina.
Kiljan brást bogalistin
Enginn býst að vísu við, að
skattar Einars mundu töfra-
bragðalaust hækka jafnmikið og
skattar rithöfundarins á Gljúfra
steini, sem eftir gagnrýni ríkis-
skattanefndar hækkuðu úr kr.
1168.00 upp í kr. 224.811.00. —
Skáldið í skrauthýsinu með bíl-
ana tvo hafði og vissulega of-
boðið trúgirni hinna auðtrúuð-
ustu yfirvalda, þegar það þótt-
ist ekki hafa meiri tekjur en
bláfátækir barnamenn.
Einar má eiga það, að brögð
hans eru ekki nema svipur hjá
sjón miðað við þær listir, sem
Kiljan ætlaði að leika en mis-
tókst. Skiljanlegt er samt, að
Einar Olgeirsson af þessum á-
stæðum og öðrum óski ekki eft-
ir því, að almenningur eigi þess
kost að skoða töfrabrögð of oft
eða náið, því að þá er viðbúið
að menn „sjái í gegnum“ list-
irnar og hætti að trúa á þær
svo, að öðrum í greininni verði
hætt.
Sjera Sigfús vill sjá menn
fara í „gegnum sjálfan
sig“
Hins vegar telja aðrir, að
sjera Sigfús * og Brynjólfur
Bjarnason dragi mjög taum
listamannanna.
í sjera Sigfúsi er alltaf nokk-
ur beygur við hinar kommún-
istisku kollveltur og honum er
þess vegna talsverður sálrænn
styrkur í því að sjá aðra fara
„í gegnum sjálfan sig“ og gera
aðrar ótrúlegar listir.
Brynjólfi þykir það og hafa
styrkjandi áhrif á undirmenn
sína, að þeir sjái, að hægt er að
ganga á örmjórri línu í háalofti
án þess að hálsbrotna. Honum
þykir líklegt, að þessi fyrir-
mynd verði til þess að hvetja
fleiri til að elta sig í hinum
kommúnistiska línudansi, eftir
laginu, sem spilað er austur í
Moskva.
Brynjólfur lætur í minni
pokann
Orustunni um Tivoli innan
kommúnistaflokksdeildarinnar
hjer er enn ekki lokið og sjálf-
sagt ráða aðrar hvatir, en hjer
hafa verið taldar, afstöðu ein-
stakra deildarmanna. Úrslitin
verða þess vegna ekki sjeð fyrir
á þessu stigi.
Þeir, sem best eru að sjer í
leyndarmálum sellanna spá því
þó, að aldrei þessu vant muni
Brynjólfur verða undir að þessu
sinni. „Attaníoss“-hátturinn við
Rússa er svo rótgróinn innan
flokksdeildarinnar, að hann
þarf ekki styrktar við. Óttinn
við, að upp komist um töfra-
brögðin, mun verða þyngri á
metunum.
Skrípalætin gagna
kommúnistum ekki
En af hvaða toga, sem Tivoli-
deilan er spunnin og hvernig
sem henni lyktar, geta aðrir
landsmenn látið sjer hana í
ljettu rúmi liggja. Hún er að-
eins gott dæmi um mikilvægi
þeirra mála, sem kommúnist-
um er leyft að hafa mismunandi
skoðanir um.
Um það, sem einhverju skipt-
ir íslenskan almenning, greinir
þessa herra ekki. Þar er rúss-
néska óheillastefnan ætíð látin
ráða öllu og íslenskir hagsmun-
ir að engu hafðir.
Á þessa staðreynd tekst
kommúnistum ekki að skyggja
með skrípalátum sínum.
Þjóðin hefur þegar áttað sig á
brögðum þeirra og mun ekki
framar sýna þeim trúnað, held-
ur gjalda þeim þau laun, sem
ótrúir þjónar verðskulda.
Frarnh. á hls 2
sagði Fagerholm, „en þeir sjá,
að verkföll er ekki rjetta að-
ferðin til að ná því marki, eins
og ástandið er nú í landinu. —
Aðalatriðið er að komist verði
hjá atvinnuleysi næsta vetur.
Ef laun verkamanna hækkuðu
nú og þar með framfærslu-
kostnaður, þá færi ekki hjá því
að atvinnuleysi væri fyrir dyr-
um í landinu.
„Þegar erfiðleikarnir sem
nú steðja að éru yfirstígnir að
þessu sinni, munu kommúnist-
ar þurfa að fá tíma til að sleikja
sár sin“ bætti láðherrann við.
„Og þeir hafa vissulega ekki
aukið á möguleika sína fyrir
því, að þeir verði teknir inn í
samsteypustjórn“.
Byrjað að mála
Sundhöllina
UM ÞESSAR mundir er unnið
að lagfæringum og endurbót-
um á Sundhöllinni, er hefir af
þessum sökum verið lokuð um
nokkurt skeið.
Aðalverkið er málun húss-
ins, en það verður ljóslitt að
utan og einnig mun vera í ráði
að mála sundsalinn og loks verð
ur svo ýmislegt lagfært og end
urnýjað af trjeverki.
í ráði var að setja einangr-
unarplötur í sundsalinn, til að
deyfa bergmálið, og eins átti að
lagfæra þak Sundhallarinnar.
Fyrir þessum framkvæmdum
fjekkst ekki fjárfestingarleyfi.
Straumurinn frá
kommúnistum
ÞAÐ MUN alment álitið a£
meginbreytingin, sem verði í j
næstu kosnir.guin. verði veru
legt fylgistap kommúnista.
Að vísu er mjög líklegt, að
allir hinir svokölluðu vinstri, I
flokkar tapi, en fylgistap
kommúnista hlýtur þó að j
verða mest. Islendingar hafa j
eins og annað frelsisunnandi.
fólk áttað sig á því, að þessr.
fjarstýrði flokkur hefur þafi
takmark eitt að reka erindi
erlendrar o'fbeldisklíku hjer
á landi og vinna að efnalegri
og andlegri þrælkun lands-
manna. Þess vegna liggur
straumur fólksins nú frá
flokki Brynjólfs Bjarna-
sonar.
Til Sjálfstæðisflokksins
EN ÞAÐ fólk, sem yfirgeíur
kommúnistaflokkinn, hei'ur
fengið nóg af vinstri villunni.
Flest af því studdi „Samein-
ingarflokk Alþýðu, sósíalista
flokkinn“, í þeirri trú, að
hann væri lýðræðissinneður
og frjálslyndur flokkur. En
það hefur orðið fyrir mikl-
um vonbrigðum. Þetta fólk
veit lika að sósíalismi og lýð-
ræði samræmist alls ekki. —•
Það er ekki hægt að fram-
kvæma sósíalisma nema með
einræðisaðferðum. Það fólk,
sem skilur við kommúnista-
flokkinn getur þess vegna
ekki snúist á sveif með flokk
um, sem hafa einhverskonar
sósíalisma á stefnuskrá sinni
enda þótt þeir kenni eig við
„lýðræðissósíalisma". —
Straumur fólksins, sem
kynst hefur eðli og tilgangi
fimtuherdeildar kommúnista
hjer á landi, liggur þcss
vegna til Sjálfstæðisflokksins
sem barist hefur fyrir alhliða
umbótum á öllum sviðum
þjóðlífsins af mestu raun^
sæi, festu og frjálslyndi — í
þessu sambandi keraur eng-
, um Alþýðuflokkurinn í hug.
í hugum alls almennings, er
hann nú orðinn flokkur fá-
mennrar embættismanna- !
klíku, sem hugsar um það 1
eitt, að skara eld að eiein
köku. Sjálfstæðisfiokkurinn
er hinsvegar flokkur hinna
fjölmennu framleiðslustjetta
til sjávar og sveita, en á ár- 1
angri starfs þeirra veltur hag
ur allra annara starfsstjetta
þjóðfjelagsins.
1
„Þjóðvörn“ á krossgöíuni*
„ÞJÓÐVÖRN“ litla stendur
nú á krossgötum. Kommún- í
istar ásamt nokkrum nytsöm
um sakleysingjum bjuggu
hana til í þeim tilgangi ein-
um að berjast gegn þátttöku
íslendinga í friðarsamtökurr..
vestrænna iýðræoisþjóða. —•
Þegar því máli hafði veriS :
ráðið til lykta, var fyrirtæk- i
inu breytt í landsmálafjelag. ■
Síðan hefur blað þess flutí 1
samhengislausan skæting um.
þjóðmál, að mestu í stíl kom-
múnista.
Frh. á bls. 12 |