Morgunblaðið - 30.08.1949, Blaðsíða 14
14
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 30. ágúst 1949,
r™1
Frair
i.
Eítir Ayn Rand
íiúna. Þú ferð að fitna og Kira
Argunova fær ný föt og arm-
bönd með gimsteinum, og
seinna meir fáið þið ykkur bif-
reið, og . .. . “
„Leo, ertu orðinn vitlaus?“
Stóll Kixu hentist upp að
veggnum og lampinn á borð-
inu hristist til. Hún stóð tein-
rjett og starði á Leo. Hin þrjú
horfðu undrandi á hana.
„Er þetta einhver skrípaleik
ur, sem þú hefir stofnað til, til
að gabba mig? Eða ertu alveg
gengin af göflunum?“
Leo hallaði sjer aftur á þak
í stólnum horfði beint í augu
bennar og sagði:
..Og síðan hvenær hefir þú
tekið upp á því að tala þannig
lii mín?“ '
„Leo, þetta er að ganga út í
opinn dauðann. Það er miklu
auðveldara að fremja sjálfs-
morð á einhvern annan hátt“.
„Nei, heyrðu nú, Kira Alex-
androvna, jeg held að þú sjert
óþarflega svartsýn“, sagði Ant
onina Pavlovna.
„Svona, svona. Kira Alex-
androvna“, sagði Moiosov i
gæluróm. „Setstu nú niður og
vertu róleg. Við skulum ræða
ínálið í ró og næði. Það er ó-
þarfi að vera að hleypa sjer í
S38ing“.
„Leo, sjerðu ekki, hvað það
cr, sem þau. vilja?“ hrópaði
hún. Þú átt ekki að vera ann-
að en hlífisskjöldur fyrir þau.
Þau leggja fram peningana. En
þú .... þú leggur líf þitt í söl
urnar“.
„Mjer þykir ágætt, að geta
notað það til einhvers“.
„Leo. Hlustaðu á mig. Jeg
skal vera róleg. Jeg skal setj-’
ast. En hlustaðu á mig. Þú mátt,
ckki loka augunum fyrir stað-
reyndum. Líttu á þetta frá öll-
um hliðum .... hugsaðu um
það .... þú veist vel að lífið (
cr enginn barnaleikur nú á tím
um. Þú mátt ekki gera það enn
þá erfiðara. Þú veitst hvernig
stjórnin er hjer; Það er erfitt
að láta ekki merja sig til bana
unair járnhæl hennar. Það get-
ut ekki verið, að þú viljir bein-
ltnis beina járnhælnum að
þjer. Veistu ekki, að menn
eru skotnir samstundis fyrir
ólöglegt brask?“
„Mjer finnst Leo þegar hafa
gert okkur það ljóst. að hann
þarfnast ekki ráðlegginga“,
sagði Antonina Pavlovna og bar
vindlinginn að vörum sjer.
„Kira Alexandrovna“. sagði
Morosov. „Hvers vegna notar
þú slík orð yfir verslunarað-
ferðir, sem eru leyfilegar og
næstum því löghelgar, þeg-
ar......“
„Nú þegir þú“, sagði Leo við
Morosov og sneri sjer síðan að
Kiru. „Hlusta þú nú á mig,
Kira. Jeg veit vel að þetta er
skitinn og ólöglegur verslunar
máti, eins og frekast er hægt
að hugsa sjer hann. Og jeg veit
líka vel, að jeg hætti lífi mínu.
En jeg ætla líka að gera það.
Skilurðu mig?“
„Þó að jeg grátbiðji þig um
að gera það ekki?“
„Þú gætir ekki sagt eða gert
neitt, sem gæti fengið mig til
að breyta þessari ákvörðun
minni. Þetta er viðbjóðslegt,
alt saman og jeg veit það vel.
En hvernig stendur á því að
jeg neyðist til þess að grípa til
þessara ráða? Nú er liðinn
hálfur mánuður síðan jeg kom
heim. Hefi jeg fengið nokkra
vinnu? Hefi jeg fengið svo mik-
ið sem loforð um vinnu? Jæja,
þú segir að þeir skjóti brask-
ara? Og þú vilt ekki að jeg
hætti lífi mínu? .... En hvað
er eiginlega þetta sem þú kall-
ar lif mitt? Jeg á enga framtíð
og eignast hana ekki. Jeg get
ekki farið að dæmi Victors
Dunajev, þó svo jeg væri pínd
ur til þess með glóandi járn-
töngum. Jeg legg ekki mikið í
sölurnar þó að jeg hætti lífi
mínu“. !
„Lev Sergeievitch“, sagði
Morosov hrifinn. „Þú kannt
sannarlega að koma fyrir þig
orðum“.
„Þið tvö getið farið“. sagði
'Leo. „Jeg hitti þig á morgun,
Morosov, og þá getum við lit-
ið á búðina“.
..Jeg get ekki varist því, Leo.
að láta í Ijós undrun mína“,
sagði Antonina Pavlovna og
stóð á fætur með miklum virðu
leik. „Þú sýnir ekki hið minsta
þakklæti fyrir þetta tækifæri,
sem jeg. . . .“
„Fyrir hvað á jeg að vera
þakklátur“? sagði Leo með
þjósti. „Jeg geri ykkur jafn
mikinn greiða og þið mjer. —
Þetta eru viðskipti og annað
ekki“.
„Já, einmitt. Það er einmitt
það“, sagði Morosov, ,,og jeg
get sannarlega metið þinn
skerf, Lev Sergeievitch. Þetta
er alt í stakasta lagi. ■— Jæja,
Tonia, nú skulum við fara. Við
göngum svo frá þessu á morg-
un“.
„Jæja, Lev Sergeievitch. eig
um við þá ekki að takast í hend
ur upp á viðskiptin? Við get-
um auðvitað gert skriflega
samninga, en við treystum
þjer“.
Leo rjetti honum höndina.
með hæðnisbrosi, eins og hann
hefði unnið sigur á sjálfum sjer.
Morosov þrýsti hönd hans fast
og lengi. Síðan gekk hann aft-
ur á bak út um dyrnar og
hneigði sig. Antonina Pavlovna
gekk á eftir honum. án þess að
líta til Kiru.
Leo fylgdi þeim út í forstof
una. Þegar hann kom ftur,
stóð Kira enn í sömu sþorum.
Aður en hún hafði snúið sjer
að honum, sagði hann:
„Kira, við tölum ekki meira
um þetta“.
„Mig langar aðeins til að
segja eitt, Leo“, sagði hún
lágt. „Jeg gat ekki sagt það á
meðan þau voru hjerna. — Þú
sagðist ekkert eiga eftir í
þessu lífi. Jeg hjelt að þú ætt-
ir .... mig“.
„Því hafði jeg hreint ekki
gleymt. Það er einmitt ein á-
stæðan fyrir því að jeg geri
þetta. Heldur þú að jeg vilji
láta þig sjá fyrir mjer það sem j
eftir er ævinnar? Heldur þú
J
að jeg geti sætt mig við það,
að þú þvælist um með feiða- J
menn og standir þess á millí
yfir ósandi prímus? Antonina |
Pavlovna þarf ekki að leiðbeina
ferðamönnum. Hún gengur,
ekki í gömlum og slitnum föt- j
um, eins og þú. Og hún skúrar
ekki gólf. Þú hefir als ekkí hug
mynd um, hvernig lífið getur
verið. Þú hefir aldrei kynst
því, en nú ætla jeg að fá að
sýna þjer það. Ókkur vinnst
tími til þess, áður en jeg verð
tekinn. Og hlustaðu nú á mig,
hjartans, elsku Kira mín, þó
svo jeg vissi fyrir víst, að það
endaði með því, að jeg yrði skot
inn, þá mundi jeg samt gera
það“.
Hún hallaði sjer fram á borð
ið, þvi henni fannst hún varla
meena að standa á fótunum.
„Leo, ef jeg bæði þig vegna
allrar þeirrar ástar, sem jeg ber
til þín og vegna þess að þú elsk
ar mig? Og ef jeg segði þjer
að jeg mundi fagna hverri
stundu sem jeg gengi um með
ferða'mönnunum og blessa
hvert gólf, sem jeg þyrfti að
skúra, og alla fundi, sem jeg
þarf að fara á, og öll fjelög og
alla rauða fána. .... Ef þú
bara vilt hætta við þetta ....
mundir þú samt gera það?“
„Já“.
Karp Karpovitch Morosov hitti
Pavel Syerov á veitingahúsi. —
Þeir sátu við borð í dimmu
skoti. Morosov bað um kálsúpu
og Syerov bað um te og fransk
ar kökur. Svo hallaði Morosov
sjer yfir boiðið og hvíslaði í
gegnum reykinn, sem lagði upp
af súpudiskinum:
„Þetta er alt saman í stak-
asta lagi, Pavlusha. Jeg hefi
manninn. Talaði við hann í
gær“.
Pavel Syerov hjelt bollanum
við varir sínar. Litlausar varir
hans hreyfðust varla, svo að
Morosov varð næstum því að
geta sjer þess til, hvað hann
Sagði.
„Hver er hann?“
„Hann heitir Lev Kovalen-
sky. Ungur maður. Á ekki tú-
skilding og er fjandans sama
þó að illa fari fyrir sjer. — Á
glötunarbarminum og til í hvað
sem er“.
„Er hægt að treysta honum?“
„Já. Fullkomlega“.
„Auðveldur viðureignar?“
„Eins og barn“.
„Heldur hann sjer saman?“
„Þögull sem gröfin“.
Morosov jós fullri súpuskeið
ínn fyrir varir sínar. Kálræma
lafði niður úr öðru munnviki
hans og hann saug hana upp í
sig. Svo hallaði hann sjer fram
á borðið aftur.
„Auk þess á hann sína for-
tíð. Faðir hans var skotinn fyr-
ir andbyltingasinnaða starf-
semi. Ef eitthvert óhapp skyldi
henda .... þá er hapn eini
rjetti syndaselurinn. Yfirstjett-
aimaður. Þú skilur“.
„Ágætt“, hvíslaði Syerov.
Hann stakk skeiðinni í súkku
laði-kökuna og gult kremið vall
yfir diskinn.
„Hlustaðu nú á, hvað jeg
segi“. hjelt hann áfram í sama
lága rómnum, „Jeg vil fá minn
hluta fyrirfram .... fyrir
hverja sendingu. Og það má
ekki bregðast- Jeg get ekki sætt
mig við það“.
„Jeg sver það, Pavlusha, að
þú skalt fá peningana fyrir-
ftam. Þú þarft als ekki. .. .“
„Og eitt enn. Jeg krefst þess
að; ýtrustu varúðar sje gætt j
Refsing og rjettmæt laun
ÍTÖLSK ÞJÓÐSAGA
11..
Þá sagþi kóngssonurinn við móður sína:
„Móðir mín, ef þú elskar mig sem son þinn, þá bið jeg
þig að fara enn einu sinni á fund ókunnugu konunnar og
spyrja hana hvort hún vilji verða drotning mín.“
Gamla drottningin neitaði að fara enn einu sinni í slíka
sneypuför, en hann hjelt áfram að grátbiðja hana, þang-
að til hún loksins sagðist skyldi gera það fyrir hann.
Þá tók hann ríkiserfingjakeðjuna, sem hann bar um háls-
inn og bað móður sína að flytja ókunnugu konunni að gjöf,
Enn einu sinni tók Myra kurteislega á móti drottning-
unni og spurði sem fyrr:
„Hvað get jeg gert fyrir yður, göfuga drottning?“
Drottningin svaraði sem fyrr, að hún væri þarna kom-
in til að biðja um hönd hennar handa syni sínum og til
merkis um ást hans sendi hann henni ríkiserfingjakeðjuna,
Myra svaraði sem fyrr, að hún væri altof lítilmótleg
handa svona voldugum kóngssyni og ljet svo einn af þjón-
um sínum koma inn í salinn.
Hún rjetti honum keðjuna og sagði:
„Okkur vantar víst hálskeðju á gráa hundinn, hjerna
hef jeg verið svo heppinn að fá ágæta hundakeðju.“
Gamla drottningin varð grá af reiði og Myra sagði:
„Hví verðið þjer svo reiðar, göfuga drottning. Jeg hef
svona keðjur á öllum hundunum mínum'.
Hún ljet færa inn tólf hunda, sem allir voru með dýr-
indis gullkeðjur um hálsinn.
j Og enn sneri drottningin til baka full af harmi og reiði.
Myra hljóp út að glugganum, leit háðslega til kongssonar-
ins og skellti glugganum harklega.
j Kóngssonurinn varð nú svo veikur, að allir hjeldu, að
, hann myndi deyja. En hann náði sjer, og það fyrsta sem
,hann sagði við móður sína eftir að hann var kominn á
fætur var:
„Móðir mín, ef þú elskar mig, þá bið jeg þig til þess að
bjarga lífi mínu að ganga enn einu sinni og nú í síðasta
sinn yfir í hina höllina og biðja hana um að verða drottn-
ing mín. Segðu henni, að ef hún enn einu sinni sýnir mjer
fyrirlitningu og skellir glugganum, þá muni jeg falla dauð-
ur niður.“
IfífljLcy
— Þjónn, fleiri tertur, takk.
*
Ekki '< siiina stað.
Lilla: — Þú verður að athuga það,
að pabhi finnur einnig til. þegar
hann flengir þig.
| Kútur: -— Já, það getur verið, en
áreiðanlega ekki á sama stað og jeg.
Var í yfirliði.
Lilla: — Hefirðu heyrt þetta með
Svendsen-hjónin?
Kútur: — Nei, hvað er það.
Lilla: — Svendsen neitaði að fara
með frú Svendsen út í búðir að versla
svo að hún fór ein. Þegar hún kom
svo heim um kvöldið. eftir að hafa
verið úti allan daginn fann hún
hann í yfirliði i forstofunni. Hann
hafði fengið reikninginn fyrir nýja
hattinn hennar.
Hrotur eru andstvggilegar.
— Heyrðirðu hvernig Ölafur hraut
í kirkjunni í gær? Það var andstyggi-
legt að hlusta á það.
— Já, hvort jeg heyrði það. Hann
vakti mig.'
Ayrvu.
Kostuðu aðeins )0 krónur.
Jói gamli var orðinn heymarlaus,
og hafði ofan af fyrir sjer með því
að selja sálmabækur. Hann var í
kirkju hvem sunnudag, því að þar
voru mestir möguleikarnir fyrir hann
að selja bækurnar.
Eitt sinn, þegar presturinn hafði
lokið ræðu sinni segir hann:
-— Allir, sem eiga börn, sem á að
ferma, eru vinsamlega beðnir um að
koma með þau næsta sunnudag.
— Jói heyrði aðeins óminn af því,
sem presturinn sagði, og hjelt að
hann hefði verið að biðja kirkjugest-
ina um að hafa með sjer sálmabækur
næsta sunnudag, grípur tækifærið,
stendur upp og hrópar:
I — Og þið sem ekki eigið. getið
fengið hjá mjer, fyrir aðeins 10
krónur.
Var óþarfi aS láta sjá sig.
St jórnmálamaðurinn: — Haldið
þjer ekki að strákurinn minn geti
fengið vinnu hjer í deildinni?
Skrifstofustjórinn: — Jú, hvað get-
ur hann gert?
Stjórnmálamaðurínn: — Hann
kann nú heldur lítið.
Skrifstofustjórinn: — Það er allt
i lagi, en það er óþarfi fyrir hann
að mæta nokkuð.
Hörður Ólafsson,
málflutningsskrifstofa. §
Laugaveg 10, sími 80332. 1
og 7673.
E/ Loftur getur þaft ekki
s— Þá hver?