Morgunblaðið - 03.09.1949, Blaðsíða 11

Laugardagur 3. sept. 1949.
MORGUJSBLAÐIÐ
11
Áf hverju hafa þeir fariðl
ÞESS HEFIR nokkrum sinn-
um verið getið hjer í blaðinu,
að allir helstu og merkustu leið-
ystumanna og áhugamenn þessa
ógæfuflokks hafa leitað sjer
annars fjelagsskapar meðal
togar Framsóknarflokksins hafa heiðarlegra stjórnmálarhanna.
yfirgefið flokkinn.
Þetta er raunar alkunn saga,
og hún er einstök í sinni röð,
því ekki hefur neitt þvílíkt
hent aðra stjórnmálaflokka hjer
á landi.
I sjálfu sjer er þetta ekki neitt
undarlegt, og það er svo með
þetta, eins og oftar um sumar
alkunnar sögur, að þær eiga
sjer djúpar rætur.
Raunasaga Framsóknarflokks
ins er engin tilviljun — þess
vegna er það þýðingarmikið um
hugsunarefni fyrir þjóðina: af
hverju þeir hafa farið annað,
mætustu menn Framsóknar-
flokksins?
Þetta er allri þjóðinni holt
að hugleiða, en þó fyrst og
fremst þeim tiltölulega fjöl-
menna hóp, sem er svo átta-
viltur, að labba um krókagötur
hins ógæfusama flokks.
Eftir stofnun Bændaflokks-
ins lýstu þeir Tryggvi Þórhalls-
son, Þorsteinn Briem, Jón i
Stóradal, Hannes Jónsson o. fl.,
því rækilega í blaði sínu, Fram-
sókn, hversu flokkurinn hefði
þá verið búinn að svíkja hags-
Hann hefur sýnt fram á
hversu óendanlega það er fjar-
lægt hagsmunum heiðvirðra
bænda og annara framleið-
enda, að viðhalda valdi manna,
sem ekki hugsa um annað en
pólitískt brask og er stjórnað af
,,bæjar-radikölum“ æfintýra-
mönnum.
Einna greinilegust í fáum orð
um er lýsingin í 1—5. tölublaði
,,Ófeigs“ þessa árs, þar sem
minnstær þannig á núverandi
forvígismenn Framsóknar-
ílokksins: ,,Þeir höfðu cngin á-
hugamál og enga stefnu, nema
persónulega valdastreitu“. —
Þarna er sannleikurinn um
Framsóknarflokkinn sagður
með tíu orðum af nákunnugum
manni og höfuðleiðtoga hins
sama flokks.
Þarna liggja allar orsakir
þess, hve margir áhrifamenn
hafa yfirgefið þetta vandræða-
fjelag. Þar er engin hugsjón,
engin nýtileg áhugamál, engin
stjórnmálastefna, nema persónu
leg valdastreita. Vegna hennar,
er öllu braskinu haldið uppi.
Vegna hennar eru íslensk stjörn
-------------Brjef send lörpétaiinn--------------------—
Missognir um Grímsey leiðrjetlii
í MORGUNBLAÐINU 29 apríl f ... í . r ....
1949 sá undirrituð grein eftir yð- MBt tll ÁStnfar EggefSCÍOtf
ur, sem fjallaði um komu og
veru prestshjónanna hr. Matthías vjelar hafi verið komnar til meg- frekar en aðrir um upptök gin-
(llllllllllllllllllllllll111111111111111111
J. P.
1111111111111111111111
Bearkassi
í Studebaker Champion,
óskast. — Upplýsingar í
síma 7599 eða 80143.
iiiiiiiiiiiiiiim
11111111*1111111111111111111111111111111111
(IIIIIIIIMItlllllllfllllllllllMIM.IIIIIIIIIIIIIIIIIII
MMMMMIIi
muni sveita og bændastjettar. mál komin í það öngþveiti, sem
Þeir sýndu fram á það með kunnugt er, og vegna þessa á-
mörgum rökum og óhrekjanleg- stands væri það hin mesta land
um, hversu hinix „bæjar radi- hreinsun á íslandi að Framsókn
kölu“ flokksmenn hefðu hrifs- arflokkurinn þurkaðist út að
að til sín áhrif og völd, öllu 1 fullu og kjósendur hans færu í
strjálbýli landsins til óþurftar, 1 aðra flokka.
en sósíalismanum til framdrátt j Þetta tvístringslið mundi
ar. í þeirri deild voru þeir í skiftast milli allra hinna flokk-
forystu: Páll Zophoníasson, * anna. Það á það að gera.
Hermann Jónasson og Eysteinn
Jónsson, allir þeir sömu, sem
mestu hafa ráðið um brask-
starfsemi Tímadeildarinnar alt
af síðan.
Aðalstofnandi og helsti forvíg
ismaður flokksins, Jónas Jóns-
son, vildi halda flokknum sam-
an sem lengst og vann mikinn
kosningasigur 1934, þrátt fyrir
andróður Bændaflokksins. En
hinir ,,bæjar-radikölu“ töldu
hann samt tortryggilegan og of
mikinn sveitamann. — Þess-
vegna svikust beir aftan að
honum eftir kosningar og
sömdu við jafnaðarmenn um
að afneita honum sem ráð-
herra, enda þótt forsætisráð-
herra embættið bæri honum að
fá, eftir öllum þingræðisvenj-
um.
Síðan hefur þessi maður, á-
samt mörgum öðrum stofnend-
um og gætnari áhrifamönnum,
smátt og smátt fjarlægst brask-
liðið, þó ekki skæri alvarlega í
odda opinberlega fyrr en í kosn
ingunum 1946, þegar gerð var
itarleg tilraun til að flæma
Jónas með bolabrögðum frá
þingmennsku í kjördæmi sínu.
Staðfesta Suður-Þingeyinga
kom í veg fyrir að það tilræði
heppnaðist, en eigi hefur það
farið dult síðan, að Jónas Jóns-
son sjer og skilur hvílíkt afhrak
sá flokkur er, sem hann stofn-
aði fyrir þriðjung aldar, er
orðinn síðan deild hinna „bæj-
ar-radikölu“ hefur tekið stjórn
hans í sínar hendur.
Hefur Jónas lýst því miklu
betur og ljósar en Bændaflokks
menn og aðrir sem á undan
fóru, hverjar orsakir liggja til
þess að svo álitlegur hópur for-
Bílstjóri I
Ungur áreiðanlegur mað- j
ur, sem hefur minna bíl- j
próf, óskar eftir atvinnu j
við akstur. Önnur vinna i
kemur einnig til greina. I
Tilboð, merkt: „Bílstjóri j
— 221“, sendist afgr. j
Mbl. sem fyrst. j
IMMIMMMMMMMMMMMMMMIMMMMMMMMMMMMMMM
MMMMMMMMMI
Aiistin 1040
vörubifreið, 2ja tonna,
með vökvasturtum, til
sölu kl. 2—4 í dag á Óð-
instorgi.
ar Eggertssonar og frú Guðnýj-
ar Guðmundsdóttur til Grímseyj-
ar.
Þjer segið m. a.:
„Sjera Matthías hefur þjónað
Grímsey í fjóra tugi ára og tvö
ár betur, — og jafn lengi var frú
Guðný móðir eyjarinnar. Er þau
settust þar að var engin lærð
yfirsetukona þar og læknir eng-
inn. Þó ólærð væri varð nú prests
konan að taka að sjer yfirsetu-
konustörfin, jafnframt því varð
hún líka að vera læknir í flest-
um tilfellum".
Já, svo mörg eru nú þessi orð
í rauninni væri ekkert við þetta
að athuga, ef grein yðar hallaði
ekki svo máli að kunnugum þyki
lítt þolandi. Fyrst er það að frú
Guðný tók engin ljósmóðurstörf
að sjer í eyjunni þá, af þeirri
einföldu ástæðu, að þar var lærð
ljósmóður fyrir, sem var Kristj-
ana Guðmundsdóttir. Ilversvegna
kallið þjer frú Guðnýju móður
eyjarinnar?
Jeg er fædd og uppalin í eyj-
unni, og man vel eftir komu þess
ara hjóna. Er mjer það í minni
að þeim var oft vel hjálpað af
eyjarbúum, því börnunum fjölg-
aði ört. Hver haldið þjer að hafi
tekið á móti þeim ellefu börn-
um, sem frú Guðný eignaðist í
eyjunni, hver önnur en Kristjana
Guðmundsdóttir? Meðan jeg'
dvaldist í eyjunni, eða til 17
ára aldurs, var frú Guðný aldrei Stutt leiðrjetting víð grein í
sótt til nokkurs manns, hvorki j MÁNUDAGSBLAÐINU 22. þ.
sem Ijósmóðir nje læknir. Jeg m_ er (Jálítið greinarkorn, sem
inlandsins um þessar mundir.
Frú Guðný hafði nóg með
sitt heimili, þótt hún tæki ekki
erfiðleika annara á sig. Það get-
ur verið að hún hafi í nokkur
skipti bakað fyrir einstaka konu,
en yfirleitt bökuðu konur allt
sitt brauð sjálfar, frá lummum
og allt þar á milli upp í laufa-
brauð, sem bakað var fyrir jól-
in, og jólabraúð, sem bakað var
í litlum pottum á hlóðum, — það
gerði móðir mín og aðrar kon-
ur þar.
Þjer gerið samt ómaklega árás
á minningu þessara kvenna með
því að reita fjaðrir af þeim til
að skreyta eina konu með. Mörg
börn þessara kvenna eru á lííi
og barnabörn, svo að það er ckki
víst að yður verði nokkuð þakk
að fyrir þennan greinarstúf. Svo
er það nú naglakrampinn eða
ginklofinn öðru nafni, sem þjer
klofans eða hvernig átti að út-
rýma honum. I því tilfelli voru
þau sömu fáfræðingarnir og þeir
aðrir sem eyjuna byggðu, en
með árum og reynslu komust kon
ur upp á að útrýma þessum sjúk-
dómi.
Kristjana Guðmundsdóttir ljós
móðir hætti störfum árið 1913—•
1914. Þá var það ein kona í
eynni, sem fór með skjal til á-
skriftar um að frú Guðný fengi
þessa stöðu, en það mun hafa
tafið fyrir því, að þeir fengju
lærða Ijósmóður Grímseyingar,
sem þeir höfðu þurft að fá þótt
hitt geti blessast, ef ekkert ber
út af.
Frúin þjónaði í 10 ár, eða þang-
að til að frú Hólmfríður Geír-
dal útskrifaðist frá Ljósmæðra-
skóla íslands 1922—23.
Að lokum vil jeg taka mjer
þessi orð í munn yður til minn-
minnist á. Þjer segið að ginklof- is næst, þegar þjer dýfið penna
inn hafi horfið úr eynni eins og
margt annað af slíku tægi, á
meðan prestshjónin hafi verið
þar. Hvað meinið þjer með þessu
„eins og margt annað af slíku
tægi?“
Þau vissu áreiðanlega ekki
í blek til sagnritunar:
„Hvatki þat, es missagt es í orð-
um þessum, tel ek hverjum þat
skylt at hafa þat heldr es rjett-
ara reynisk“.
Reykjavík, 28. ág. 1949.
Þórunn Ingvarsdóttir.
LAUGAVATMS-HÓTEL
vil þessvegna algjörlega mót-
mæla þessari missögn yðar, —
ekki svo að skilja, að frú Guð-
ný mætti ekki eiga þetta allt,
— aðeins ef það væri sannleikur,
nefnist „Hótelin og fornfrægir
staðir“.
Ósköp yfirlætislaus og þokka
leg fyrirsögn. Greinarhöfundi
nú geta ekki lengur borið hönd
fyrir höfuð sjer.
Þegar um alvarleg veikindi var
að ræða í Grímsey, þá var lækn-
ir sóttur og voru engin vand-
ræði með það á sumrin. Ef frú-
in hefur verið læknir í eyjunni,
þá hlýtur hún að eiga skrá yfir
alla þá sjúklinga, sem hún lækn-
og kastaði ekki rýrð á J?á, sem | er gefinn kostur á að „skreppa“
öðru hvoru frá guðavéigum
borgarlífsins út í guðs-græna
náttúruna. Og í gleði sinni yfir
þessu einstæða leyfi, hleypur
hann í einum áfanga alla leið
austur að Laugarvatni, 95 km.
leið. Eins og að líkum lætur, er
maðurinn orðinn mjög matar-
aði og þá sjúkdóma sem hún rjeði þurfi eftir svo langa og stranga
| Gólfteppi |
i til sölu. Stærð: 2,68x3,55. i
{ Sími 81941 milli kl. 12 í
i til 1 í dag og eftir 6 á i
i kvöldin.
lMIMIIlMltMtllllltttlflltMltlllllllllk.lMMMMIIMIMIIIIIIIIIi.4
niðurlögum á. Svo segið þjer, að
tilfinnanlegast hafi verið læknis-
leysið. Var það nokkuð tilfinn-
anlegt, úr því að frúin eftir yð-
ar sögn gat tekið að sjer læknis-
störfin þar. Svo er það útrætt
mál.
Þjer segið í grein yðar að
þegar prestshjónin komu til eyj-
arinnar, hafi þar hvorki verið
prjónavjelar eða saumavjelar, og
því hafi það fallið í hlut prests-
konunnar, að sníða og sauma að
miklu leyti allan sparifatnað '
eyjunni.
Við þessu hefi jeg það að
segja. Hvert heimili var sjálfu
sjer nóg. Það var spunnið*, ofið
og litað og margur dúkurinn, sem
úr vefstólunum kom var veru-
lega fallegur. Sokkar og vettling-
ar, allt prjónað í höndum, var
sumt svo vel tætt að unun var
á að horfa. Hver húsmóðir sneið
og saumaði á sitt heimilisfólk og
yfirleitt voru konur þar bráð-
duglegar og þeim hefði síst dott-
ið í hug að gera mikið af þvi
að láta aðra sauma á sig og sína.
Á heimili foreldra minna var
engu komið fyrir utan heimilis
Vanalegu verk okkar systranna
á vetrum, þegar morgunverkin
voru búin, var að setjast við
saum eða við rokkana.
Tvær saumavjelar voru til i
eynni, en jeg efast um að prjóna-
ferð, og hugsar sjer gott til
glóðarinnar við allar kræsing-
arnar á hótelinu á Laugarvatni.
En það fer nú eitthvað á annan1
veg. Ekkert til, nema nokkrar
skemmdar kjöttægjur. Og í
móðu geðbrigðanna, gerir þessi
hrjáði ferðalangur sjer það
helst til „dundurs" að seiða
fram myndir á borðdúkum hó-
telsins af hinu og öðru lost-
æti, sem honum, því miður,
hafði ekki auðnast að gómfesta.
En þjáningar þessa vesalings
manns eru ekki hjer með allar.
Þegar hann hafði ofurlítið rank
að við sjer eftir fyrsta áfallið,
vill hann að sjálfsögðu freista
gæfunnar í hinu ,;fræga gufu-
baði“, en þá tekur ekki betra
við. Þar er þá ekkert annað að
hafa en „koldimmann báru-
járns-klefa“ Lítil raunabót það.
Og að lokum hafnar svo þessi
marghrjáða sál
timbur-hjalli“, í
vægi við svo harkalega með-
ferð, sem þessi blessaður ferða
langur Mánudagsblaðsins hefir
skapað sjálfum sjer hjer á
Laugarvatni, enda sjálfsagt
ekki til þess ætlast, að skrif
hans um staðinn, sjeu tekin á
annan veg en sem hvert annað
óvitahjal. En vegna þeirxa
mörgu, sem ekki hafa átt þess
kost að dvelja hjer á hótelinu
í sumar, er rjett að benda'á.yað
allur viðurgerningur er hjer
með afbrigðum góður, og fyrsta
þrifnaðar gætt í öllu. Þjónusta
öll lipur og prúðmannlega nf
hendi leyst, enda hefir hótel-
stjórinn, Eysteinn Jóhannes-
son starfað sem bryti á skipum
Sameinaða gufuskipafjelagsina
danska um tvo áratugi og auk
þess Stjórnað hótelrekstri er-
lendis í nokkur ár. Er hann
prýðilega vel fær í sínu starfi,
og hið mesta prúðmenni í allri
framkomu.
Dvalarheimili hótelgesta, se.m
greinarhöf. nefnir „ljelega
timbur-hjalla“, eru þrjú ný-
byggð einnrar hæðar steinhus.
í hverju húsi eru 10 tveggja
manna herbergi með innbyggð-
um skápum, björt og rúmgóð.
Er þar öllu smekklega og þrif-
lega fyrirkomið.
„Bárujárns-kofi“ greinarhöf.
sem gufubaðið er í, er hlaðinn
úr holsteini og múrhúðaður ut-
an og innan. Hólfaður sundur
í miðju. En vegna þess, að gufu
baðið er nokkuð frá búnings-
í „ljelegum j herbergjunum, hefir verið kom
von um, að! íð fyrir skjólvegg úr bárujárni
draumadisirnar sýndu hon- 1 á tvo vegu, til þess að taka af
um þá miskunn, að lina ofur-! næðing. Ef til vill hefir það
lítið sárustu þjáningarnar eftir; villt greinarhöf. sýn, því ætla
öll, vonbrigði dagsins. má, að hann kunni góð skil á
Það er ekki að undra, þó að \ grjóti og bárujárni.
heilbrigð dómgreind kunni eitt
hvað að færast úr eðlilegu jafn
Sjerstakur
maður hefir á
Frh. á bls. 12