Morgunblaðið - 16.11.1949, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 16. nóv. 1949
MORGVTSBLAÐ IÐ
7
Sala bifreiðanna er Salin
V'
m ÆEt'* ffwe wísaMíff •«ás>-
•r> ' fá
I
í HÆSTARJETTI hefur verið að þenna skattskyldan og reikn
kveðinn upp dómur í málinu:
Tollstjórinn í Reykjavík f. h.
ríkissjóðs gegn Steindóri Ein-
arssyni framkvæmdastjóra hjer
í bæ.
Við framtal skatta á árinu
uðu stefnda skatta samkvæmt
því árið 1947. Hækkuðu skattar
stefnda við þetta um fjárhæðir,
er nema fyrrgreindum eftir-
stöðvum.
Stefndi hefur bifreiðastöð í
rx rt t t í
alþjóðadómstólsíns
1946, tók tollstjóri ágóða af sölu j Reykjavík og umfangsmikinn
nokkurra bíla og taldi til skatt- : rekstur leigubifreiða. Að und-
skyldra tekna Steindórs Einars-1 anförnu hefur hann árlega selt
sonar. Var sá úrskurður stað- J notaðar leigubifreiðar, oft marg
festur af yfirskattanefnd og
ríkisskattanefnd að niðurstöðu
til.
ar á ári. Hefur hagnaður af sölu
slikra bifreiða sum ár numið
miklum hluta af heildartekjum
Tollstjóri krafðist þess, að stefnda. Verður þessi sala not-
lagt yrði fyrir fógeta, að fram-
kvæma lögtak hjá Steindóri til
lúkningar ógreiddum þinggjöld
um frá árinu 1947.
Steindór Einarsson hjelt því
hinsvegar fram, að hinar seldu
bifreiðar hafi verið lengur en
þrjú ár i eigu hans og því úti-
lokað að skattskylda samkv.
þriggja ára reglunni í 7. gr.
skattalaganna. í öðru lagi að at-
vinna hans sje fólksflutningar
en ekki bifreiðasala og því komi
hjér ekki til greina skattlagn-
ing söluhagnaðar. Loks er svo
vitnað í dóm í Hæstarjetti, varð
andi söluhagnað af eignum.
í undirrjetti var úrskurðað,
að lögtakið skyldi ekki ná fram
að ganga. Segir m. a. í forsend-
um dóms undirrjettar á þessa
leið:
I undirrjetti
í því sambandi ber að líta á
þá staðreynd, að gjörðarþoli
hefur um mjög langt árabil rek
ið bifreiðastöð hjer í bæ og fyrr
og síðar keypt tikþess reksturs
síns fjölda bifreiða, sem hann
hefur átt lengur eða skemur.
Það er að áliti rjettarins óeðli-
legt að telja kaup og söiu þeirra
þátt í atvinnurekstri gjörðar-
þola (Steindórs) eða að þær
hafi verið keyptar í þeim til-
gangi að selja þær aftur með
hagnaði, enda þótt margar
þeirra hafi á síðari árum verið
seldar, og þá flestar gamlar og
væntanlega meira eða minna
úr sjer gengnar, á óeðlilega
háu verði.
í Hæstarjetti fjell dómurinn
hinsvegar á þá lund, að fógeta
er falið að framkvæma lögtak
það sem krafist er, en i for-
sendum dómsins segir m. a. á
þessa leið:
Dómur Hæstarjettar
Afrýjandi hefur skotið máli
aðra leigubifreiða, eins og á
stendur, að teljast þáttur í at-
vinnurekstri stefnda, og er
hagnaður hans af sölu um-
ræddra bifreiða því skat.tskyld-
ur, sbr. upphafsákvæði 7. gr.
laga nr. 6 frá 1935. Samkvæmt
þessu ber að taka kröfu áfrýj-
anda um framkvæmd lögtaks til
greina, en eftir öllum atvikum
þykir rjett, að málskostnaður
bæði í hjeraði og fyrir Hæsta-
rjetti falli niður.
Hermann Jónasson hrl., flutti
málið f.h. tollstjóra, en Sigur-
geir Sigurðsson hrl., fyrir Stein
dór H. Einarsson.
Þjóðminjasafnið
eignasf 100 skugga-
myndir frá 1898
BRESKUR ferðalangur, Tom
Throup að nafni, sem nú er
orðinn háaldraður maður, hef-
ur gefið Þjóðminjasafninu 100
skuggamyndir, sem hann tók á
ferðalagi sínu hingað til lands
1898. Notaði Thorup þessar
myndir til skýringar með fyr-
irlestri er hann flutti um ís-
landsferð sína.
Throup hefur ferðast víða um
heim. Á yngri árum var hann
háseti á seglskipi, en tók sjer
siðar fyrir hendur leiðsögn
ferðamanna hingað og þangað
í heiminum. Hann skrifaði ferða
bækur og leiösögu fyrir ferða
menn. Síðasta langferðin hans
var til Japan og Kína 1935.
í brjefi, sem Mr. Throup skrif
aði Kristjáni Eldjárn þjóðminja
verði með myndagjöfinni, segir
hann, að íslandsferðin sje ein
af sínum mínnisstæðustu ferða
lögum.
Eftir George Franks,
írjettaritara Reuters.
HAAG. — Þar sem nú liggja
3 ný mál fyrir Alþjóðadóm-
stólnum í Haag, lítur trt fyrir,
að hann verði að vinna lengur
að málunum að þessu sinni en
fyrirhugað var.
Fyrstu 3 árin eftir að hann
tók til starfa að nýju sem hluti
S. Þ. var aðeins lagt eitt mál
fyrir hann, og önnur 2 þar sem
leitað var álits. Þetta eina mál
höfðu Bretar uppi gegn Al-
bönum, vegna þess að 2 tund-
urspillar þeirra höfðu lagt tund
urduflum í Corfusundi, og er
það nú senn til lykta leitt. Úr-
skurður í því máli gekk í lok
aprílmánaðar Bretum í vil, og
dómurinn mun hinn 17. nóvem
ber kveða upp dóm um, hve
sú upphæð skuli há, sem Ai-
banir eiga að greiða í skaða
bætur. Bretar lögðu það mál
fram í maí 1947
Ný mál.
Þau 3 nýju mál, sem lögð
verða fyrir dóminn nú, eru
þessi:
1) Kæra Breta, sem lögð var
fram hinn 30. september á
hendur Noregi í sambandi við
14 ára gamla deilu milli þess-
ara landa vegna fiskveiðii-jett-
inda undan ströndum Noregs.
Bretar fara þess á leit, að Norð-
mönnum verði gert að greiða
skaðabætur fyrir hvert það
skipti, sem þeir skipta sjer af
breskum skipum.
2) Mál, sem Frakkar lögðu
fyrir dóminn 13. okt., þar sem
þeir kæra Egypta fyrir meðferð
á 7 frönskum þegnum í fanga-
búðum og kyrrsetning eigna
þeirra. Þessir atburðir áttr^sjer
stað meðan Palestínudeilan stóð
yfir.
3) Hinn 15. október bað
stjórn Colombíu dóminn að
skera úr þrætu við Peru. Var
svo til hennar stofnað, að skot-
ið hafði verið skjólshúsi yfir
mann frá Peru, sem flúið hafði
á náðir sendiráðs Colombíu í
Lima.
Ölí eru þessi þrjú mál í mesta
lagi sundurleit, en þau sína
ljóslega tilhneigingu, sem nú
er í vexti með þjóðum heims-
ins í þá átt að skera úr deilu-
málunum með dómi, en ekki
Skuggamyndaplöturnar eru J með vopnavaldi eins og verið
mál um algeran rjett þjóðar yf-
ir landhelgi hennar. En Bretar
halda því fram, að Norðmenn
hafi smám saman fært land-
helgina út, og bægi Bretum
þannig frá fiskimiðum, sem þeir
hafa alltaf sótt.
I fyrstu lögðu Bretar til, að
ríkin legðu bæði málin fynr
dórrlinn með samkomulagi, en
Norðmenn höfnuðu því, svo að
Bretar lögðu málið fyrir ein-
hliða. Noregur verður nú að
svara til saka, þar eð hann er
eitt þeirra landa, sem hefur
viðurkennt lögsögn alþjóða-
dómsins.
Mál Frakka á hendur Egypt-
um er gagnólíkt, en úrskurður
dómsins kann að skapa nýjar
grundvallarreglur um fangelsi
og fangabúðir og lögbann á
eignum. Vel má svo fara, að
hann hafi áhrif hvarvetna.
ingjanna til að fá skorið úr
deilumálum sínum.
Kunnugur maður hefir látifí'
svo um mælt: „Þessi dómur
getur ekki beðið um verkefni*
en hann mun gera allt, sem í
hans valdi stendur til að draga*
til sín skiptavini“.
Því hefir verið fleygt, að Bret
ar. muni leggja annað mál fyr-
ir dóminn áður en langt um
líður.
Um margra ára skeið hefir
staðið styrr milli breska Hond-
uras og Guatamala vegna land-
svæðisins Belize. Bretar hafa
fyrir sitt leyti gefið í skyn, að
þeir muni fúsir að leggja mál
þetta fyrir alþjóðadómstólinvi.
Enn hefir Guatemala ekki ráð-
ið við sig hvað gera skuli.
að sjálfsögðu mikill fengur fyr- hefur.
þessu til Hæstarjettar með ir Þjóðminjasafnið. — Sumar
stefnu 26. apríl þ. á. Hann j myndirnar eru landslagsmyndir
krefst þess, að lagt verði fyrir
fógeta að framkvæma lögtak
hjá stefnda til lúkningar ó-
greiddum þinggjöldum frá ár-
inu 1947.
Stefndi krefst staðfestingar
hins áfrýjaða úrskurðar og
málskostnaðar fyrir Hæstarjetti
úr hendi áfrýjanda eftir mati
dómsins.
Árið 1946 seldi stefndi 6 not-
aðar leigubifreiðar, er hann
hafði eignast 1941. Hagnaður
stefnda af sölu þesöara bifreiða
nam kr. 60290,00, er miðað er
við bókfaárt, verð þeirra og ffá
er dreginn kostnaður viðgerð-
ar, sem stefndi framkvæmdi! á
bifreiðunum, áður en þær voru
seldar. Skattyfirvöld töldu hagn
og einnig eru nokkrar myndir
Málavextir.
Með Corfu-málinu var riðið
hjeðan úr Reykjavík. Eins og á vaðið. Var það á þeim tím-
kunnugt er eru frekar fáar ljós-, um, sem menn voru kvíðnir
myndir til hjer á landi frá bessu mjög vegna þess, að ekkert lá
tímabili.
Þjóðernissinnar í Kína
skjóta á Bandaríkjaskip
fyrir dóminum og hann virtist
ekki hafa nein áhrif.
Með úrskurði sinum í því
máli skóp dómurinn óvjefengj
anlegt lögmál um rjett til frið-
samlegrar umferðar um inn
NEW YORK, 15. nóv.: — Skýrt höf, sem voru undir yfirráðum
var frá því hjer í dag, að þjóð- tiltekinnar þjóðar. Með honum
ernissinnar í Kina hefði í gær- er slegið fastri skyldu þjóðar
kveldi iskötiöpS -6200 smálestá' til að halda hðfum á sínu um
s’kip I 'éigú bandárísks skipafje ráðasvæði greiðúm til álþjóðá-
lags. Vatð skipið fyrir‘skothríð nota.
inni, er fór úr minni Með öðru málinu ér léítast
Jangtse-fljófsjps á leið tíl Fus- við áð fá úrskúrð dómsins uta
an í Koreu, en skipið síapp lítt það, hve norsk landhelgi nái
skemmt. — Reuter.
Mál Peru og Colombíu.
Mál Colombíu gegn Peru
mun skipta S-Ameríku veru-
legu máli, svo og önnur lönd,
þar sem nokkrar óspektir og
órói er alltaf öðru hverju.
Málið hófst með því, að Vict-
or Raoul Haya de la Torre,
leiðtogi vinstrisinnaðrar stjórn-
arandstöðu í Peru, lenti saman
við yfirvöldin. Er hann svo
frjetti, að í ráði væri að taka
sig höndum, sneri hann sjer þeg
ar í stað til sendiráðs Colombíu
í Lima og baðst verndar þess.
Með hliðsjón af samþykkt frá
1911 um framsal manna og sam
komulag frá 1928 um athvarf
flóttamanna undirritað í Amer
íku, þá veittu yfirvöld Colom
bíu honum vernd þá, er hann
fór fram á.
Enda þótt hann væri þegn
frá Peru og í höfuðborg lands
ins, þá neituðu Colombíumenn
að afhenda hann lögreglu lands
ins. Á móti neituðu Perumenn
að þeir mundu leyfa Haya de
la Terra að komast óhultum úr
landi.
Perumenn staðhæfðu að hann
hefði verið sekur um „glæp-
samlegt athæfi“ — að hafa stað
ið að andspyrnu við stjórn-
ina.
Nú er dóminum ætlað að
skera úr, hvort Colombíu var
heimilt að veita manni þessum
skjól og vernd og í öðru lagi,
hvort Peru hafði heimild til að
synja þessum manni um að
komast óhultum úr landi, enda
þótt hann hefði ekki verið sek-
ur fundinn um neinn glæp fyr-
ir nokkrum dómi í landinu.
Þegar Corfu-málinu lýkur,
munu dómararnir 15 snúa sjer
að nýju málunum þremur. Er
þó ekki búist við, að rjettar-
höld í þeim hefjist fyrr en
næsta vor.
Mikill undirbúningur.
Mörg eru þau verk til und-
irbúnings, sem leysa verður af
hendi. Safna verður skýrslum
sækjanda og verjanda, ög senda
aðilurh eftirfit allra skjala.
En dómarar alþjóðadómstóls-
ins láta sjer vel líka, að þessi
mál benda til þess, að þjóðirp,-
ar muni i framtíðinni fremur
langt út. Það er ekkert álita-jsnúa sjer til þeirra en hershöfð-
Margvísleg störf.
Beinn málarekstur er þó ekki
það eina, sem dómurinn tekur
sjer fyrir hendur. Ekki alls fyr-
ir löngu tilnefndi hann sátta-
nefnd til að fjalla um mál Sviss
lands og Rúmeníu. Einnig hef-
ir hann kvatt óvilhalla menn
til að hafa eftirlit með þjóðar-
atkvæðagreiðslunni í frönsku
nýlendunni í Indlandi Einnig
kvatt til forseta gerðardóms
menningar- og vísindastofnun-
ar S. Þ. (UNESCO).
Margt er það fleira, sem
kynni að falla í hlut dómsins
að inna af hendi.
Hvert það 31 ríki, sem við-
urkennt hefir, að úrskurður
dómsins sje bindandi, verður
að leggja deilur sínar fyrir
hann til úrslausnar, ef þau geta
ekki sætst þar sjálf.
í sjö samþykktum um vernd-
argæslu hafa Belgía, Frakk-
land, Bretland og Nýja-Sjáland
fallist á, að hvers konar deila
um skýringaratriði skuli lögð
fyrir dóminn.
í samkomulaginu milli Banda
ríkjanna og Evrópulanda um
viðreisnarhjálp er ákvæðf, þar
sem segir, að ýmis konar til-
tekin deilumál, sem spretta
kunna vegna framkvæmdar á-
ætlunarinnar, skuli lögð fyrir
dóminn, ef ekki verður sætst á
þau á annan hátt.
Allsherjarþing S. Þ. hefir
einnig veitt eftirtöldum 11
stofnunum heimild til að leita
til dómsins, ef deila rís milJi
hlutaðeigandi stofnunar og ein-
hverrar einstakrar þjóðar.
Alþjóðavinnumálastofnunin.
Uppeldis- og vísindastofnun
S. Þ. Matvæla- og landbúnað-
arstofnunin, Alþjóðaflugmála-
stofnunin, Alþjóðaviðreisnar-
bankinn, Alþjóðagjaldeyrissjóð
urinn, Alþjóðafirðskeytastofnun
in, Alþjóðaheilbrigðismálastofn
unin, Alþjóðaflóttamálastofnun
in, Alþjóðasjávarmálastofnun-
in, Alþjóðaverslunarmálastofn-
unin.
Loks fær dómurinn oftlega
kærur frá einstaklingum á hénd
ur ríkisstjórnum. Þéim vei'ður
þó að vísa á bug, þar sem stofn-
skrá dómsins mælir á þá leið,
að „einungis ríki mega vera að-
ilar að málum, sem rekin eru
fyrir dóminum“.