Morgunblaðið - 09.08.1950, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 9. ágúst 1950
MORGUXBLAÐIÐ
. ÍÞBOTTI
Knaftspyraumenn Vals komnir heim
iféðnst ofsaiok ©
frost ó miipii Srænliiispkl'i
NOREGSFARAR Vals. — Fremri röð (talið frá vinstri): Gunn-
ar Gunnarsson, Jóhann Eyjóifsson, Ellert Sölvason, Sœmund
tir Gíslason (Fram), Guðmundur Elíasson og Halldór Halldórs-
son. — Aftari röð: Guðbrandur Jakobsson, Sveinn Helgason,
Halldór Helgason, Gunnar Sigurjónsson, Einar Haíldórsson,
Sigurður Ólafsson, Stefán HalFgrímsson, Örn Sigurðsson, Her-
mann Gitðnason, Geir Guðmundsson, Gunnlaugur Lárusson
(Víking), Sigurpáll Jónsson, Helgi Daníelsson og Jón Þórar-
Vctalerengen Iryggði
gegn rigningu
KNATTSPYRNULIÐ Vals, sem; sem vann sterkt tjekkneskt
að undanförnu hefir verið á lið, er ferðaðist um Noreg
ferðalagi um Noreg, kom heim | fyrra.
s. 1. sunnudag flugleiðis frá i Daginn eftir var leikur við
Sola. Ferðin heppnaðist mjög Donn í Kristianstad, sem Val
vel og var nær óslitin sigurför, ur vann með 4:0. Donn var
þar sem fjelagið vann sex af þekkt fjelag, en fjell niður
þeim sjö leikjum, sem þáð II. deild. Hafði það styrkt lið
keppti. Alls skoruðu Valsmenn sitt með fimm lánsmönnum.
25 mörk gegn 10.
Góðar móttökur
í Arendal og Kristansand var
farið út í skerjagarðinn á bát-
um. Fegurðin þar verður ís-
Blaðamenn áttu í gær tal við l«idingunum ógleymanleg.
Sigurpál Jónsson, fararstjóra
I Flekkefjord keppti Valur
Vals. Hann ljet mjög vel yfir við s*erkt L deildar lið' en siSr
förinni, hvað móttökurnar allt
frá því liðið steig fyrst á land
í Kaupmannaböfm og þar til
?að fór frá Sola í Noregi, hafa
verið hinar prýðilegustu.
aðí eftir 0:0 í fyrrl hálfleik með
1:0. Hefir þetta fjelag unnið
alla leiki sína á heimavelli s.l
2 ár. Þar var knattspyrnúmönn
unum m. a- sýnd tunnuverk
smiðja, sem selt hefir íslend
ingum mikið af síldartunnum.
Fjekk fjelagið litla áletraða
Fyrstu leikirnir
Sama kvöldið og Valur kom tunnu til minja.
til Kaupmannahafnar, Ijek lið-
ið við KFUMs Boldklub, sem gesti leikurinn
hingað kom í sumar og vann
þann leik með 3 :1.
Fyrsti leikur Vals í Noregi
var við Valerengen i-Oslo, sem
er í aðaldeild norsku knatt-
spyrnufjelaganna (Hovedser-
ien). Var leikurinn mjög jafn,
en þar beið Valur eina ósigur
sinn, 2:3.
Trygging gegn rigningu
Fýrh' leikinn tryggði Valer-
engen sig gegn rigningu. — Ef
rigndi meira en 0,8 mm tvo
næstu tímana fyrir leikinn,
þannig að það myndi hafa veru
leg áhrif á aðsókn, skyldi trygg
ingarf.jelagið borga 5000 krón-
ur, en tryggingin kostaði 600
krónur. Það rigndi 2,5 mm. —
Hvað yrði íslenskt tryggingar-
fjelag, sem byrjaði á slíkum
viðskiptum, gjaldþrota - á
skömmum tíma?
Valur fjekk góða dóma eftir
leikinn í Osló-olöðunum og
eitt þeirra h.; : it því fram að
Valur hefði átt að vinna.
Óslitin sigurkeðja
Næsti leikur var við Grane í
Arendal. Valur vann með 4:1.
Grane er gott . deildar lið,
sem var eina norska fjelagið,
í Haugasund ljek Valur besta
leik sinn í ferðinni gegn Vard
og vann með 7:3. Jafnframt því
að vera mjög vel leikinn, var
Framh. á hls. 12
Synii yfir Ermasund
á
HINN víðfrægi franski vísinda-
maður, dr. Paul Emile Victor,
kom hingað í gær til Reykja-
víkur og fer hjeðan í kvöld flug
leiðis heim til sín.
Með honum eru átta vísinda-
menn, sjö franskir og einn
svissneskur. Þeir hafa allir átta
haft vetursetu á hájöklinum. —
Dr. Victor hefur aðeins verið
sar í sumar. þvi að hann hefur
mörg jáirn i eldinum, stjórnar
öðrum leiðangri, sem er suðri á
Suðurheimskautslandinu.
Það er hagkvæmt sagði hann,
er frjettamenn höfðu tal af hon
um í gærkvöldi, að hafa fleiri
en einn leiðangur i takinu í
einu, því undirbúningurinn get
ur að mörgu leyti verið sam-
eiginlegur fyrir báða.
Lagt upp frá Port Victor.
Um Grænlandsleiðangurinn.
yerkefni hans og tilgang, komst
dr. Victor að orði á þessa leið:
— Þetta er þriðja sumar rann
sóknanna. Við höfum altaf stig-
ið á land innst í Diskofirði á
vesturströnd Grænlands, þar
eru strandaf jöllin utan um
Grænlandsísinn lægst og hæg-
ast þar til uppgöngu. Þessa
höfn hafa leiðangursmenn kall-
að ,,Port Victor“. Er hún á 69.
breiddarbaygi. Þaðan fórum við
beinustu leið upp á hájökul
Grænlands, en sá staður, sem
við höfðum aðalstöðvarnar, er á
70. breiddarbaug.
Voru 18 mánuði á
G rænl an dsjökli.
Leiðangur þessi mun alls
standa yfir í 4 sumar og tvo
vetur og eigum við eftir af því
einn vetur og eitt sumar. S. 1.
vetur höfðu átta menn í leið
angrinum í fyrsta sinn vetur
fré>
„isskápur norðurhveis
hefur viðtæk
FRASOGN DR. PAUL EMILE VICTOR
hundasleðum og voru milli 3®
og 40 daga á leiðinni. Hins-
vegar höfum við með okkur 2
smál. af tækjum og erum 4 daga
yfir þveran jökulinn. Auk þesst
höfum við fengið 70 smál. flutn
ing með flugvjelum Loftleiða,
Meginhluti Grænlands
láglendi.
Wegener var upphafsmaður
að þeirri kenningu, að megin-
hluti Grænlands væri láglendl
undir jöklinum með íjöllum
meðfram ströndunum. Þetta
höfum við nú rannsakað marg
falt betur en Wegener gat gert
og höfum með bergm álsmæli ng
um á 15 km. færi eftir fyrirfram
ák\-eðnum leiðum mælt þykkt-
ina á jöklinum. Við höfum far-
mælt, hve þvkk þau eru frá ið á beltisbílum okkar 4000 km.
hverju ári jleið Vlð Þessar mælingar og
En þegar dr. Victor Var ,fengið ÞanniS yfirlit yfir íök“
spurður að því, hve þykkt lag ulþykktina eða hæð undirlags-
bættist á ári, sagði hann, a8-,ins yfiPsjávarmtí, á.svæöi, sexa.
það væri að jafnaði um einn er helmingi stærra en Fi akk-
Paul Emile Victor.
land. Niðurstaðan sannaði áf
. þreifantega kenningu Wegen-
j ers.
jFíugfiutningar ódýrastir.
I Jeg vil sjerstaklega minnast
metri. Urkoman ekki meiri en
svo.
Grafin hefur verið 80 sm.
breið gröf í jökulinn, sem er
30 m. á dýpt, til þess að at-
huga árlögin. En hola boruð í
150 m dýpi fyrir sömu rann- |a það' seSir dr- Victor- hvað loffe
sóknir. Höfum við komist eð flutningarnir til jökulsins haf?»
þeirri niðurstöðu m. a. að síð-
ustu 30 ár hefur loftslagið ver-
ið hlýrra á hájöklinum, heldur
en áður.
í stuttu máli miða rannsókn-
irnar að því, að komast að raun
setu á jöklinum. jfafa þeir dval; um, hvaða áhrif það hefur á
ist þar óslitið i 18 mánuði, en
hafa nú verið leýstir af, aðrir
átta menn komir þangað í stað-
inn, sem munu dveljast þar í
sumar og næsta vetur.
Aðalbækistöð okkar á miðj-
um Grænlandsjökli er i 3000 m.
hæð. Er hún búin hinum full-
veðurlag, eðlisástaná loftsins og
segulmagn, að þessi mikli jök-
ull er þarna.
, jsskápur'* iiorðiirhvels.
Áhrif jökulsins á umhverfið
geta menn m. a. hugsað sjer,
með því að gera þessa einföldu
komnustu mælitækjum og efna samlíkingu. í eldhúsi með jöfn-
rannsóknaráhöldum, sem nauð Um hita er ísskápur. Meðan
sýnlegar eru til að leysa verk-
efnið vel af hendi
hann er lokaður, er kyrð á loft-
inu. En undir eins og ísskápur-
Hvernig búa vetursetu- jnn er opnaður og kuldinn frá
honum streymir út í herbergið,
mennirmr um sig:
— Rannsóknarstofurnar og þá myndast loftstraumar af hita
híbýli leiðangursmannanna eru mismuninum. Grænlandsjökull
öll grafin niður í jökulinn. Þá \ er eins og opinn ísskápur norð-
sakar litið, þó kalt sje úti fyr-
ir, enda hafa vetursetumenn-
irnir hjá sjer rafala, sem gefa
þeim ljós og eru þeir allir jöklimim,
urhvelsins.
: Lægðir og stormar á
sammála um, að þarna hafi
þeim liðið prýðilega yfir vet-
Ein af merkilegustu uppgöív-
unum okar á Grænlandsjökli er
DOVER, 8. ágúst: — Florence
Chadwick, 31 árs gömul skrif-
stofustúlka frá Californi'a,
synti í dag yfir Ermasund á
slcemmri tíma en nokkur önnur
stúlka hefir gert til þessa. —
Tími hennar var 13 klst., 23
mín.
Hún bætti hið 24 ára gamla
urinn. Kaldasti tími ársins var j ag vjð komumst að því, að lægð
í febrúarmánuði, þá var mest jrnar fara yfir jökulinn. Áður
68 gráðu frost úti fyrir, en hjeldu menn, að á jöklinum
svo voru híbýlin góð, að á Væri jafnan háþrýstisvæði og að
gengið vel, en þá hefur ann-
ast íslenska flugfjelagið Loft-
leiðir. 1 fyrstu var sambandilí
milli okkar, sem hver önnur
verslunarviðskipti. Nu eru þ at*
orðin sem hin bestu samskipt!
vina. % hlutum af öllum verk-
færum okkar hefur verið kast-
að til okkar í fallhlífum. ViO
höfum látið flytja allt flugleið-
is, sem mögulegt hefur verið,
því að það er lang fyrirhaínar-
minnst og ódýrast.
Helmmgur kostnaðar greiddus
af einstaklingum
— Hver er það, sem kostai*
þennan mikla leiðangur?
— Að rúmlega helmmgi
standa fyrirtækj og einstakir
menn undir kostnaði og tölu-
verður hagnaður er af því a<5
selja tímaritum ljósmyndir og
frásagnir. Það sem á vantar
mun hið franska vísindará?!
Centre National de la Rec-
herche Scientifique leggja til;
Likt er að segja um kostnaðim*
af hinum leiðangrinum, sem nú.
er staddur í Adelielandi á Suð
urheimskautinu. Það land var
að miklu leyti órannsakað áður
en leiðangur þessi kom þangað.
þeim sama degi, var innanhús-
hiti 10—20 stig.
lægðir kæmust ekki yfir jökul-
inn og því væri mjög kyrrviðra
samt á hájöklinum. En þetía
er á misskilningi byggt. Lægð-
irnar komast inn yfir jökulinn
Víðtækar jöklarannsóknir
á sumrin.
— Er ekki hægara um rann- ’ úr hvaða átt sem er og valda
met Getrude Ederle, USA, um j sóknir á sumrin? ofsastormum. í vetur mældist
1 klst. og 11 sek. — Á hverju vori leggur af m. a. einu sinni 130 m. vind-
T\æir aðrir sundmenn reyndu ; stað frá Frakklandi 25—30 hiaði a klst.
að synda yfir sundið í dag, en ’ manna hópur, til þess að stunda !
gáfust upp. Shirley May, 17 ára 1 raunsóknir yfir suruarið á jökl- Fuilkominn útbúnaður.
ii m
marsfíálk
gömul frönsk
er hún hafði t
átti 4--5 milm
inni. Hitt var
tyrkneskur stú
a,
. í
tár
að
..1 ‘ upp inum. Þeir fara víða um ís-
kl.st. og i breiðuna og. vinna að mæling-
Það er mikill rnunur á þeim
STRASBOURG, 8. ágúst: —-
Ernest Davies, aðstoðarutanrík
isréðherra Breta, sem mætir
fyrir Bevins hönd á fundum Ev
rópuráðsins, mun yæntanlega
ræða við Tito marskálk á næst
unni.
Favies er lagður af stað í
útbúnaði, sem við höfðum og ferðalag um Suður- og Suðvest
ur Eyrópu. Hann mun meðal
annars dveljast í fjóra daga i
urönd- ium á yfjrborði jökulsins, og að þeim, em r. .(Vifced Wegcner,
ia ar ■: .maU þykktarmíelingum á jöklinum., h-inn Þýski ví^indamaður, ;em
nt. Mann gafst Auk þess eru gerðar þyngdar- • dvaldist þar 1931, haíði. Hannjltalíu og aðra fjóra í Grikl -
upp eftir 21 klst. og var þá um mælingar, þ. e. a. s. mælingar og íjelagaj:- hans íluttu með sjer jlandi.
3 mílur frá bresku ströndinni. á aðdráttarafli jarðar. Rann- hálía sn ales; a. tar ’ v
agus
svo í i áði að
— Reuter. sokuð eru og lög í jöklinum i>£
:t
mnan i'ljúgi ti’ Júgóslavíu.