Morgunblaðið - 12.10.1950, Blaðsíða 7

Fimmíudaguv 12. okt. 1950
Landsþing Náttúrulækn'
ingafjelags Islands
Afmælissamsæfi iyrir Jónas Krisfjánsson iækni
MORGVNBLÁÐIÐ
•----V——------
lorði Guðmundsson fimmtugur
ÞAÐ ÉR trú margra, að örlög
manna sjeu ráðin fyrirfranr
og að þeir geti engu þar um
þokað, þó fegnir vildu, í mörf
um tilfellum virðist þetta verí
2. LANDSÞING NLFÍ var háð Guðbjörg Kristjánsdóttir og frk.' hin mesta bábilja, því að marj
dagana 7. og 8. okt. Þingið Rebekka Ólafsdóttir. Auk þess ir eru þannig gerðir að þeii
sátu 32 fulltrúar frá 7 fjelög- ljek Skúli Halldórsson, skrif- gæíu alveg eins hafa Orðið eit
um af 8, sem í bandalaginu eru. stofustjóri, nokkur frumsamin hvað annað en þeir eru, og til-
Tvö nýstofnuð fjelög sóttu um lög á píanó. Að lokum flutti viljun ein virðist ráða um ævi-
upptöku, í Stykkishólmi og heiðursgesturinn ræðu og kom feril þeirra. En þó eru nokkr
Dalvík.
Forsetar þingsins voru Hall-
dór Stefánsson, fyrrv. forstjóri
víða við.
ir þannig, að það er eins o{
| þeir hafi í upphafi verið dæmc
___ ______V11I, 1V1U1JU11 Með því að matseðillinn var til þess hlutskiptis, sem þeh
og Sigurður Á. Björnsson frá évenjulegur, þykir rjett að lýsa fá í lífinu. Einhver leyndar-
Veðramóti. Þingritarar voru honum. Fyrst var veislugestum dómsfullur máttur í þeim sjálí
Marteinn M. Skaftfells og Þor-1 horinn tómatcocktail, sem var um ega utan við þá sveigir þá
varður Örnólfsson, kennarar. sali pressaður úr nýjum tómöt- j ákcæðna átt. Þannig er þvi
Forseti fjelagsins, Jónas U1T1‘ Þá var grænmetissúpameð Varið með Barða Guðmunds-
Kristjánsson, læknir, setti þing-, heilhveitibrauði. Sem millirjett sonj þjóðskjalavörð, sem í dag
ið, en framkvæmdastjórinn, ur ...var soðið blómkál með fynir 50 ár. Fyrir aldarfjórð-
Björn L. Jónsson, veðurfræðing smjöri’ en . aðalrjetturinn var ungi síðan, er jeg kynrftist hoii
ur, lagði fram fjölritara skýrslu húðingur, búinn til úr baunum um fyrst, var hann búinn að fá
um störf bandalagsins síðasta og grænmeti, og með honum þau persónulegu sjerkenni og
ár og reikninga þess og fyrir- Var horið allskonar soðið græn- þau áhugamál, sem hann hefir
tækja þess og fylgdi skýíslunni metu bakaðar kartöflur með enn þann gag f dag. Á þessum
úr hlaði með nokkrum orðum. hyði og iaukso.sa. A borðum aidarfjórðungi hefir hann vit4
Nokkrar umræður urðu um voru einniS allskonar salöt bú- aniega þroskast mikið og lært
skýrslu og reikninga, sem síð- in trl ý11 hráu grænmeti. Eftir- margt, en í öllum höfuðatrið-
an voru samþykktir einróma. maturinn var súrmjólk, blönd- um er hann þó furðanlega lík-i
Þá voru á þinginu samþykktar u® nýmöluðu rúgmjöli og ávöxt ur þv{ sem hann var þá, i
nokkrar tillögur. Ium og rióma- Með mat var-----------------
Stjóm bandalagsins var öll ðrukkm °ý skyrmysa, og að garði Guðmundsson er fædd
endurkosin: Jónas Kristjáns- lokum fengu mennúe af ís- ur á Þáfnavöllum í Hörgárdal
son (forseti), Björn L. Jónsson lenskum drykkiarjurtum. Luku 12 okt_ 1900 F0relcirar hans
(varaforseti), Hjörtur Hans- allir miklu lofsorði a matinn voru Guðmundur Guðmunds-
son, Marteinn M. Skaftfells og og drykkJal‘fongin; Loks ma son hreppstjóri og kona hans
Steindór Björnsson frá Gröf. I bað ul nylundu teljast, að eng- Quðný Loftsdóttir. Þau v
Barði Guðmundsson.
skyggni en nokkur annar af
gagnrýnendum ofannefnds rits.
Einkum færði hann ljós rök
fyrir því að fæðingarár Jóns
Aragonar hlyti að vera annað
en það sem áður var talið. Aðra
ritgerð skrifaði hann áður en
hann varð stúdent. Var sú
grein -um ættfræði og er eigin-
lega tillaga um. að taka upp
töfluform fyrir ættartölur í
staðinn fyrir að hafa þær í frá-
sagnarformi, eins og áður hef-
ir tíðkast. Hann lýsti í greinT
inni sjerstöku formi sem hann
hefði fundið upp, og virðist
varastjórn voru kosnir: Zop- inn ma®.ur reyLti unc!ir borð“ vpl efnum búin og var Guð-, Það vera bæði einfalt og hand-
honías Jónsson, Ágúst Sæmunds bm: Hofinu lauk hál£tima eftir mundur bóndi stórvitur maður hægh en er óreynt þar sem
son og Gretar Fells. Endurskoð-
miðnætti.
I og fyrir öðrum bændum bar í
endur: Björn Svanbergsson og ’ Gjafir í Heilsuhælissjóð N. L. hjeraði. Bókasafn átti hann á-
Þprvarður Örnólfsson. F. í. — Sjóðnum hafa nýlega gætt og mun á uppvaxtarár-
|borist þessar gjafir: Frá Sigur- um Barða hafa keypt flest rit
1 jóni Júlísussyni, Ásvallagötu er út komu á íslensku. — Barði
fyrir Jón- 63, kr. 438.12. — N. N. 100. — gerðist þegar á barnsaldri bók- Hann mætti örsjaldan í
fræðimenn hafa ekki tekið það
qpp, nje gefið hugmyndinni
gaum.
Háskólanám Barða var svo
að %egja eingöngu sjálfsnám.
Afmælissamsæti.
Afmæiissamsæti
as lækni Kristjánsson, sem ný- Haddý og Jón 100. — Sigurður hneigður með afbx-igðum, og ! kennslustundum og var ekki! ýmsum ættum. Telur prófessoi-
og gerði á þeim árum ýmsar'
þær athuganir sem urðu uppi-
staðan í sumum ritgerðunt
hans. En þegar hann varð þjótf
skjalavöiður breyttust aðstæð-
ur hans mjög til batnaðar, enda
kom það brátt í ljós. Árin 1936
og 1937 birtust í Skírni ritgerð-
irnar: Goðorðaskipum og lög—
goðaættir og: Fox’n goðoi’ð og
ný. í hinni fyrnefndu færir
hann sönnur á að 36 löggoða-
ættum hafi verið falin lands-
stjórnin árið 930 og leiðir í ljó»
hvaða ættir það voru, og í hinnS
úðari gerir hann grein fyrir
goðorðskipuninni eins og húr»
varð síðar. í Andvara 1936
birtist grein eftir hann um
tímatal annáls um viðburði
sögualdar. Viðfangsefni hans i
þessum ritgerðum eru hin mik-
ilvægustu grundvallaratriði %
sögu íslands á þjóðveldistíma-
bilinu. í ofannefndri ritgerð ,i
Andvai’a og eins í ritgerðinni
um Dagsetning Stiklastaðaor-
ustu koma í Ijós hjá honum á-
gætir hæfileikar í tímatals-
fi’æði og skilningur á því hvo
mikilvægt grundvallaratriði
hún er fyrir sögurannsóknir.
En þekking og skilningur á
timatalsfræðinni hefir jafnarv
verið talið aðalsmerki bastt*
sagnfræðihga.
Ein af merkustu ritgerðum
Barða frá þessu tímabili er unv
uppruna Landnámabókar,^ er
bii’tist í Skírni árið 1938. Álit'-
ur hann að höfuðtilgangur
Landnámu sje að gera grein
fyrir grundvelli eignarx'jettar
manna á jörðum þeirra og hvo
lengi jarðirnar hafi haldist *
lega varð áttræður, var haldið Ólafsson, rakari, 300. — Pjet- kom bókasafn foreldra hans
í Sjálfstæðishúsinu mánud. 9. ur Sigfússon, Efstasundi 14, honum þá í góðar þarfir. Sjer-
okt. og hófst með borðhaldi kl. 100. — Erlingur Pálsson, yfir- staklega hafði hann yndi af
19.30. Stjórn Náttúrulækninga- lögregluþjónn, 100. — Sr. Vil- sögu íslands og bókmenntum.
f jelags íslands stóð fyrir hóf- hjálmur Briem 50. — Jón Guð- Hefir þekkingarforði sá, er
inu, og stjórnaði því varaforseti mundsson frá Torfalæk 100. — hann aflaði sjer heima i föð-
fjelagsins, Björn L. Jónsson, en Margrjet frá Brimnesi 200. -— urhúsum orðið honum drjúgt
innritaður í háskólann í Höfn
fyrr en tæpu ári áður en hann
lauk prófi. En dvölin við há-
skólanámið var honum þó hipn
mikilvægasti undirbúningur
undir ævistarf hans. Hann
fjekk náin kynni af sagnavís-
Sigurður Nordal þessa ritgei íí
ásamt ritgerð Björns Olseris
um sama efni merkastar þeirra
rita, sem um þetta efni haía
verið skrifuð. Komast báðir uð
líkri niðurstöðu, enda þótt
Barði fari allt aðrar leiðir en
Hjörtur Hansson stjórnaði söng Kærar þakkir. — Sjóðsstjórnin. veganesti síðar á ævinni. Hann ^ indum á Norðurlöndum og Björn Olsen og bætir við, acJ
undir borðum. Samsætið sátu Vegleg bókagjöf. — Frú Sig- fór í gagnfræðaskóla Akur- j þeim viðfangsefnum, sem efst ‘
um 100 manns. Ingólfur Gísla- ríður Davíðsdóttir, fyrrv. ljós- eyrar- og að gagnfræðaprófi, voru á baugi. Gerði hann fjöl-
son, læknir, bekkjarbi’óðir heið móðir, mælti svo fyrir á dán- loknu í Menntaskólann ,í;margar athuganir og hóf ýms-
ursgestsins, flutti aðalræðuna, arbeði sínum, að bækur hennar Re^kjavík og varð stúdent ár- | ar rannsóknir sem síðar voru
bráðfyndna og gamansama. Þá yrðu afhentar sem gjöf ein- ið 1923. Síðan stundaði hann; birtar. Fi’á þeim árum er t. d,
töluðu þes. ir: Jón Pálmason, hvérju hæli eða sjúkrahúsi. — nám við háskólann í Oslo og ritgerðin um Dagsetning: ijgsj y£ir UpprUna einnar hinn-
forseti sameinaðs Alþingis, Á 80 ára afmæli forseta N.L.F.Í. Kaupmannahöfn og lagði stund Stiklastaðaorustu, sem birtist | ar rnerkustu heimildar um
Hannes Björnsson, póstmaður, tilkynntu dóttir og tengdasonur á sagnfræði. Lauk hann meist- ' í Andvara árið 1937. Árið 1926 sögu íslands.
Jón Guðmundsson frá Toi’fa- hinnar látnu, frú Ingibjörg araprófi í þeirri grein árið birti hann ritgerð í Norskhistor-
læk, Barði Brynjólfsson, mál- Guðmundsdóttir og Þorvaldur 1929. Sama haust var hann isk Tidskr. um pólitíska stöðu
arameistari frá Akureyi’i, Sig- Árnason, skattstjóri í Hafnar- settur kennari við Menntaskól Gautlánds. Mun það vera ,
urður Á. Björnsson frá Veðra- firði, honum að þau hefðu á- ann í Reykjavík og gegndi því fyi-sta vísindalega rannsóknin!ritgere. .. om ,.u ’ 0 31 1
móti, Hjörtur Hansson, kaupm., kveðið að ánafna væntanlegu starfi til 1935 og var jafnframt Sem hann hefir birt á prenti.; iafct Xlð. tvo, rannso ’naie ni,
Sigurður Birkis, söngmálastj., heilsuhæli fjelagsins þessar settur kennari^ við Háskólann Þar telur hann að Gautland;sem tclja ma bin mer us u>
Gretar Fells, rithöf., sem flutti bækur, sem munu vera 1—200 1930:—1931. Árið 1935 var' hafi verið í pólitískum tengsl-
kvæði, frú Arnheiður Jónsdótt- bindi, margt af því nútíma bók- hann skipaður þjóðskjalavörð- Um við Danmörku snemma á
dómi prófessors Noi’dals, mjög
mikilvægum rökum. Er ritgercJ
þessi án efa eitthvert mesta
öndvegisrit um íslenska forn-
sögu. Hún fcfegður upp nýjr*
Nokkru áður en síðarnefmt
ir, frú Elisabeth Göhlsdorf, frú menntir.
Stúlku vuniur
í kafflstofu.
HOTEL BOKG
5kylmingaskúli minn
tekr: til starfa 16. þ. m. — Væntanlegir nemendur gefi
sig fiwn á Lindargötu 12 frá kl. 6,30—8 e. h. dagltg^ eða
hriagi í síma 2710 frá kl. 1,30—2,30 e. h.
Klemenz Júnssom

ur og hefir gegnt því embætti öldum.
síðan. Árið 1927 kvæntist
hann Teresíu Anda, dóttur
Ingebrekt Anda yfirkennara' stæður
við kennaraskólann í Kristians
sand í Noregi. Hún var cand.
mag. í veðurfræði, nú veður-
stofustjóri. Þeim varð tveggja
barna auðið.
Fyrir utan ofannefnd emb-
ætti hefir Barði Guðmundsson
gegnt mörgum öðrum störfum.
Hann átti sæti á Alþingi 1942
—1948 og var um skeið for-
seti neðri deildar. Ennfremur
hefir hann átt sæti í Mennta-
málaráði síðan 1931, fyrst sem
formaður, síðan sem ritari.
í ritgerðum þessum kemur
höfundurinn fram sem sjálf-
vísindamaður og er
ekkert í þeim sem bendir til
áhrifa frá neinum sjerstökum
sem hann hefir haft með hönd-
um. Annað er rannsóknir hans
á Njálu og ýmsum öðrum forn
í’itum í því sambandi, en hitt
er um uppruna íslendinga og
ís’mskrar menningar. Hann
hefir gefið út admargar rit-
gerðir um hvort rannsóknar-
efni um_.sig, og ef niðurstöður
Á skólaárunum varð Barði
þegar kunnur meðal þeirra er
*! til þekktu fyrir afbuxða víð-
tæka þekkingu á sögu íslands
' og bókmenntum. Árið 1920
vakti hann á sjer almenna at-
hygli með grein sem hann skrif
aði í Lögrjettu, þar sem hantj
j gagnrýnir ýms atx-iði í doktors-
j ritgerð Páls E.'Gl -ui?ar um
Jón Araiipn. Sýndi ii-nn í þess-
ari grein laagtum meiri skarp-
stefnum í söguvísindunum nje: hang verða almennt viður_
fra sjerstökum mönnum. Hug-
myndirnar eru frumlegar svo
og matið á heimildunum. Þótt
heimildir þær, sem hann fæst
við rannsóknir á, sjeu þaul-
kannaðar, vitnar hann sjaldan
í.aðra rithöfunda heldur beint
í heimildirnar. Harin deilir yf-
irleitt hvorki á menn nje
stefnur. Stíll hans er yfii’lætis-
laus og er takmarkið það eitt
að segja sem allra skírast það
sem segja skal. Honum tekst
afburðavel að segja frá miklu
efni I stuttu máli í því sver
hann sig i ætt við Ara fróða og
fleiri bestu sagnaritara.
Á árpnu. 1929—1935, þegar
Barði vat’ 1 nnai'i við Mennta
skólann í Reykjavík, hafði
hann mjög lítinn tíma til rit-
starfa, enda birti hann ekkert
á þeim tíma. En eigi að síður
hjelt hann áfram rannsóknum
kenndar, verður heldur ekki
hjá því komist að viðurkenna,
að hjer e» um byltingu að ræða
á þessum sviðum.
Hvað uppruna íslendinga
snertir, hafa menn fram til
þessa talið það hafið yfir allar*
efa, að íslendingar sjeu aí
norsku bergi brotnir, þar ctf
meiri hluti landsmannanna ert*
komnir frá Noregi. Menn hafa
að vísu tekið eftir því, að þjóð-
fjelagshættir Norðmanna og
lendinga í fornöld voru, ólík .r
í ýmsum hinum mikilvægustdr
grundvallaratriðum. — - >essi
mikli munur á norekum o" ís-
lenskum þjóðfiel:. og m nn-
ingarháttum var aaðv-itað iwag
óskýranlegur þeim sem trúðu
því að íslendingar va;ru út af
Norðmönnum komnir. FxTSta
l Framh. á bls. 1 -1.