Morgunblaðið - 26.10.1950, Qupperneq 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
iimtudagur 26. okt. 1950.
Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 14.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 60 aura eintakið. 85 aura með Lesbók.
Eru allsstaðar
til skammar
KOMMlJNISTAR eru alls staðar til skammar. Á Alþingi
gerðist sá einstæði atburður í fyrradag að forseti Sameinaðs
þings varð að víta einn af þingmönnum þeirra, ritstjóra
Þjóðviljans, fyrir ósæmilegt orðbragð í nefndaráliti um
þingsályktunartillögu um friðun rjúpu. Jafnvel í umræðum
og skrifum um ópólitískt smámál geta þessir sóðar ekki leynt
oþverraeðli sínu. Einnig þar verða þeir að sletta um sig
auri og óhreinindum.
í öllum lýðræðislöndum er nú svo komið að litið er á komm
únista sem sneydda öllu velsæmi, menn, sem einskis svífist
til þess að vinna skemmdarverk gagnvart þjóðfjelögum sín-
um. Engum frjálslyndum mönnum kemur annað í hug en að
kommúnistar vinni markvíst að því að grafa undan almenn-
um mannrjettindum og koma á algeru einræði og ofbeldi.
Þetta er hið almenna viðhorf gagnvart erindrekum Kom-
inform. Enda þótt við íslendingar höfum sömu reynslu af
þessum hóp manna og aðrar lýðræðisþjóðir, brqétur nokkuð
á að almenningur hafi gert sjer ljós vinnubrögð þeirra. ís-
lendingar, sem lifa í fámenni, þar sem hver þekkir annan,
eiga bágt með að trúa því að meðal þeirra sjeu til menn með
slíku hugarfari. Þeir vilja í lengstu lög komast hjá að trúa
því á nokkra landa sína að þeir gangi méð rýtinginn í erm-
inni reiðubúnir til þpss að vinna hverskonar fólskuverk
gagnvart sjálfstæði lands þeirra og persónulegu öryggi ein-
staklinganna.
Engir menn eru jafn oft með frelsi og sjálfstæði íslands
á vörunum og kommúnistar. Ritstjóri „Þjóðviljans“ getur
ekki einu sinni skrifað nefndarálit um friðun fugla án þess
að lýsa yfir trúnaði sínum og klíkubræðra sinna við það.
En um leið verður hann að bregða öllum öðrum um þjóð-
svik og „landsölu". Þannig verður allt svart í munni þessa
lótlausa lýðs, jafnvel rjúpan í sínum .hvíta vetrarbúningi.
Með „friðardúfuna
í fararbroddi!
ti
í ÞANN mund, sem samtök hinna Sameinuðu þjóða eru að
þinda endi á ofbeldi kommúnista og hermdarverk í Kóreu
beina þeir „friðardúfu“ sinni í aðra átt. Nú er ráðist inn í
háfjallalandið Tíbet til þess að „frelsa“ það undan oki „heims-
kapítalismans“!!
Engum dylst að kommúnistar eru með þessari nýju of-
beldisárás að breiða yfir hrakfarir sínar í Kóreu. Þeim er
Ijós hinn geysilegi álitshnekkir, sem stefna þeirra hefur
beðið við Kóreuævintýrið. Þann álitshnekki treysta þeir sjer
ekki til þess að vinna upp nema með nýrri styrjöld og nýju
cfbeldi.
Þannig leiðir ein ofbeldisárásin aðra af sjer. í þetta skiptið
er það ekki þátttökuríki Sameinuðu þjóðanna, sem á er
ráðist. Til þess treysta kommúnistar sjer ekki í bili. Þeir
hafa sjeð að hin ungu friðarsamtök mannkynsins eru öflugri
og ákveðnari í að verja heimsfriðinn og frelsi þjóðanna en
þeir gerðu sjer í hugarlund. Þess vegna hika þeir í bili við
að fremja nýtt ofbeldi gagnvart meðlimum þeirra. En eng-
inn veit, hvenær hin alþjóðlegu skemmdaröfl kommúnism-
ans telja sig orðin nægilega öflug til þess að bjóða Sameinuðu
þjóðunum byrgin. Þess vegna byggist heimsfriðurinn fyrst
og fremst á því að hinar frjálsu þjóðir treysti varnir sínar og
sjeu sem best viðbúnar að verja lönd sín og mahnrjett-
indi.
Sú staðhæfing Winstons Churchills og fleiri mikilhæfustu
og framsýnustu stjórnmálamanna heimsins, að yfirburðir
vestrænu þjóðanna í framleiðslu kjarnorkuvopna, sjeu aðal-
þröskuldurinn í vegi útþenslustefnu kommúnista, sannast
því betur með hverjum mánuðinum, sem líður. Áróður þeirra
gegn kjarnorkuvopnunum sprettur fyrst og fremst af þessu.
Engum heilvita manni kemur til hugar að hann spretti af
friðarást eða mannúð, enda fögnuðu kommúnistar því ákaf-
lega er atomsprengjunum var varpað á Hirosima og Naga-
sagi á sínum tíma.
vih«iiM« |-|.R DAGLEGA lífinu
GLÁMSKVGN
BIFREIÐ AST J ÓRI
STARFSMAÐUR rannsóknarlögreglunnar hefir
látið hafa það eftir sjer opirtberlega, að at-
vinnubílstjóri einn hjer í bænunr h'öfi lent 11
sinnum í árekstrum og bifreiðaslysum á nokkr
um misserum. Hitt fylgir þó ekki frjettinni,
sem virðist vera mest um vert, en það er, hvort
þessi glámskygni ökumaður heldur fullum
rjettindum og þar með sjeu líkur auknar fyrir
því, að hann eigi eftir að bæta met sitt.
Og meðan annað verður ekki upplýst, má
gera ráð fyrir, að þessi maður aki bifreið sinni
um göfur borgarinnar og þjóðvegi landsins með
farþega — og ekkert sje við því amast.
EINSTAKT UMBURÐALYNDI
FYRIR nokkrum árum bjó lærdómsmaður hjer
í bænum. Sómamaður í hvívetna. Hann er nú
dáinn, blessuð sje minning hans. — Þessi mað-
ur keypti sjer einu.sinni hjólhest til að flýta
ferðum iínum um borgina. En vegna þess, hve
hann vár utan við sig, varð honum á æ ofan í
æ, að reka hjólhest sinn á menn jafnt sem dauða
hluti. Er svo hafði gengið um hríð var sagt,
að lögreglan hefði bannað honum að nota hjól-
hestinn og að hann hafi hlýtt því.
En nú virðist lögreglan hafa meira umburð-
arlyndi, ef atvinnubifreiðastjóra, sem er
sá endemis klaufi, sem lýst er, líðst að stofna
lífi sínu og farþega sinna í hættu, eftir sem
áður.
ERU ENGIN TAKMÖRK?
HALDGÓÐ eru þau rjettindi, sem bifreiða-
stjórar fá með ökuskírteini sínu, ef þeir geta
ár eftir ár haldið þeim, þótt þeir hafi sýnt sig
ófæra til að stjórna vagni.
Gildir kannski það sama um skipstjóra, flug-
menn og aðra. Getur skipstjóri strandað skipi
sínu, rekist á önnur skíp, eins lengi og honum
þóknast, og haldið fullum rjettindum. — Hafa
flugmenn sömu rjettindi?
Eru engin takmörk sett, fyr en stjórnendu
farartækja hafa drepið sjálfa sig, eða aðra?
•
SKIPSTJÓRAR — FORMENN,
KARLAR
HJER áður fyr voru stjórendur fiskiskipa hjer
á landi nefndir formenn og þótti virðuleg staða
sem hún og er enn þann dag í dag.
En nú heita formenn ekki lengur formenn
heldur skipstjórar, þótt ekki stjórni þeir nema
smá hornum og sæki á grunnmið ein. Af þessu
leiðir, að skipstjórar á hinum stærri skipum
nefnast skipherrar og fer nú að verða vandi .?ð
finna enn hærra stig, nema að gripið verði til
þess, að kalla skipstjóra á hinum stærstu skip-
um skipdrotna, — konga eða keisara.
En það broslega við þetta er, að þegar komið
er til sjós, heita allir þessir herrar bara „karl-
inn“ á máli sjómannanna sjálfra.
•
HROKAGIKKIR
LESANDI á Akranesi skrífar hugnæman pist-
il um hrokagikki þjóðfjelagsins/ en það eru að
hans dómi fiestir menn, sem komast í eina eða
aðra yfirráðastöðu. Telur höfundur hugvekj-
unnar, að þetta sje blátt áfram að verða tíska.
Þeir, sem telja sig yfir aðra menn settir, á ein-
hverju sviði, haldi að þeir geti leyft sjer hof-
móð. —
Því miður mun þetta vera gömul tíska og
landlæg, sem Akurnesingurinn talar um. — Og
því ver verður að segja sem er, að fleiri og
fleiri virðast aðhyllast þessa tísku nú á dög-
um. En það stafar kannski af því, að nú eru
fleiri „yfirmenn“ en áður var.
•
FRUMLEGUR STAÐGEN GILL I
BIÐRÖÐ
EF TIL VILL verða eftirstríðsárin, sem nú eru
að. líða, einhverntíma kölluð ár hinna löngu
biðraða í sögubókum. En biðraðafarganið hefir
sínar björtu hliðar, þegar og þar sem kímnigáf-
an fær að njóta sín. Frá Patreksfirði kemur t.d.
þessi saga:
„Ein verslun í kauptúninu auglýsti að næsta
dag kl. 1 f. h. yrðu seld kjólaefni o. fl. Jeg átti
leið fram hjá henni um kl. 11,30 kvöldið áður
en slagurinn skyldi standa, og rak augun í
hvítan seðil með einhverri áletrun, er fest var
við kústskaft með tveimur teiknibólum og við
dyrakarminn með öðrum tveim, en skaftið stóð
upp á endann. Á spjaldið var skrifað eftirfar-
andi: „Jeg vona að „kústskaft“ þetta fái að
njóta sömu fríðinda og aðrir þeir sem hjer eiga
eftir að bíða, og verði látið óáreitt þar til jeg
leysi það af hólmi", Undirskrift eiganda fylgdi
síðan“.
Markmid S. S*. er að
koma aivopnun í kring
Haidlaust að banna eitthvert einstakt vopn
Úr ræðu Trumans t allsherjarþingi S. Þ. í gær
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
LAKE SUCCESS, 24. okt. — Truman, Bandaríkjaforseti, ávarp-
aði allsherjarþing S. Þ. í dag í þriðja sinn. Forsetinn komst svo
að orði m. a.: „Bandaríkin mundu ekkert kjósa frekar en af-
vopnun. Það er sama stefna og flestar þjóðir mundu fylkja sjer
um. Það er sú leið, sem S. Þ. hafa leitast við að þræða frá
upphafi vega.
Tvær nefndir S. Þ. hafa unn-
ið að afvopnunarmálunum í
hjer um bil 5 ár. Önnur nefndin
fjallaði um takmörkun kjarn-
orkusprengjunnar, en hin um
takmörkun alls herafla og
vopnaframleiðslu. — Þessum
nefndum hefir ekki lánast að
koma á samkomulagi með stór-
veldunum í þessum efnum. Eigi
að síður hafa nefndirnar leitt
athygli allra þjóða að þremur
grundvallaratriðum sem raun-
góð afvopnun hlýtur að verða
reist á.
VERÐUR AÐ TAKA TIL
ALLRA VOPNA
Þau eru: Áætlun um afvopn-
un verður að taka til alíra
vopna. Það er ékki nóg að taka
eina tegund þeirra út af fyrir
sig. Kóreudeilan sannar á hræði
legan hátt, að árá.s hefir hræði-
lega tortímingu í för með sjer,
hvaða vopnum, sem beití er.
ALLIR SEM EINN
í öðru lagi verður afvopn-
unin að styðjast við samkomu-
lag, sem eining ríkir um. Það
er ekki nóg að meirihlutinn sje
áætluninni fylgjandi. Afvopn-
unaráætlun væri út í bláinn,
ef öll ríki, sem her hafa, standa
ekki að henni. Einhliða afvopn-
un er sama og bjóða hættunni
heim.
TRYGGJA ÞARF
EFNDIRNAR
í þriðja lagi verður áætlunin
að vera raunhæf. Það er ekki
nóg að lofa, ef engin trygging
er fyrir efndunum.
Þetta eru einfaldav reglur.
Afvopnun væri kleif, ef að þeim
væri farið.
EKKI MÁ GEFAST UPP
Vilji heimsins til að varð-
veita friðinn er of sterkur til að
við megum hætta tilraunum
okkar til afvopnunar. Við verð-
um að gefa gaum öllu því, sem
orðið getur til að gera þetta
hlutvark S. Þ. \að veruleika.“
„Hekla" iekur nú
67 farþega í sæti
SKYMASTERFLUGVJEL Loft-
leiða, „Hekla“ var send vestur
til Kaliforníu í sumar til^ end-
urbyggingar og átti að gera
miklar breytingar á vjelinni.
Þessum breytingum er nú
lokið, eða senn lokið. Hafa ver-
ið settir nýir vængir á „Heklu'*
og eru bensíngeymar vjelarinn-
ar núí vængjunum eins og í öll-
um nýrri gerðum af skymaster-
vjelunum. Þá hefur farpega-
rými verið breytt þannig að
„Hekla“ tekur nú 67 farþega í
sæti í einu í stað 38—40 áður.
Þegar „Hekla“ fór til við-
gerðar var hún um leið leigð
amerísku flugfjelagi, „Seaboard
and Westem“ til eins árs gegn
því, að þetta fjelag annaðist að
mestu breytingar og endurbygg
ingu vjelarinnar.
Þegar Geysir fórst var talað
um að reyna að fá fjelagið til
að leysa Loftleiðir frá leig-
unni, en ekki er vitað hvort það
hefur verið reynt, eða tekist,
þar sem mikill skortur er nú á
stórum farþegaflugvjelum £
heiminum.______________
Þýskur frjettamaður
til Kóreu
FRANKFURT — Þýskur frjetta-
maður er nú kominn til Kóreu.
Hann er fyrsti Þjóðverjinn, sem
fær að ferðast til vígstöðvanna
þarna, til þess að skrifa fyris;
blöð í Þýskalandi.