Morgunblaðið - 01.09.1951, Blaðsíða 6

MORGUlSBLAÐlfí
Laugardagur 1. sept. 1951

Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónssou.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgBarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austui'strseti 8. — Sími 1600
Áskriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlanda.
í lausasölu 75 aura eintakið. 1 króna með Lesbók.
Frelsi - leiðin til friðar
Á ALÞJÓÐAÞINGI því, sem
fi jálslyndix flokkar hjeldu í Upp
sölum í Svíþjóð í byrjun ágúst-
mánaðar í sumar var rætt um
óaráttuna gegn þeim ofbeldis-
stefnum, sem nú miða að því að
skerða rjett einstaklinganna til
abnennra mannrjettinda og
hneppa mannkynið í fjötra kúg-
unar og einræðis. Einkunnarorð
þessa þings voru: Frelsi — leiðin
ti! friðar.
I yfirlýsingu þingsins er þann-
ig komist að orði að engin ríkis-
stjórn, sem kúgar meðborgara
sina með ofbeldi hafi tryggt þjóð
sinni innri frið. Engri ríkisstjórn,
sem eigi í stríði við eigin þjóð sje
heldur trúandi til að lifa í
friði við aðrar þjóðir.
I áframhaldi af þessu lýsti
þingíð því yfir að enginn varan-
legur friður sje hugsanlegur í
heiminum meðan ólýðræðislegar
ríkisstjórnir ræni aðrar þjóðir
frelsi og haldi miljónum manna
í þrældómi. Freisi til þess að
hugsa og láta í Ijós skoðanir sin-
ar, frelsi til þess að ráða samastað
sínum, stofna stjórnmálaflokka
og atvínnufyrirtæki, sje nauð-
synleg forsenda þess að friður
geti haldist í heiminum. Meðan
að stór svæðí veraldarinnar sjeu
Jokuð fyrir mannaferðum og
frjettamiðlun sje ekki hægt að
vinna að sönnum friði.
Þingið lýsti því ennfremur
yfir að friðardúfuáróður
kommúnista miði að því einu
að veikja mótspyrnu hins
frjáisa heims gegn ofbeldis-
stefnu þeirra. Skorar alþjóða-
þmg frjálslyndra flokka á
konur og karla um allan heim
að halda áfram baráttu gegn
einræðinu, í hvaða mynd, sem
það birtist.
Þetta Uppsala-ávarp byggist á
rnunsæjum skilning á eðli þeirr-
sr hættu sem nú ógnar friði og
öryggi í heiminum.
Það er kaldhæðni örlaganna að
sá stjórnmálaflokkur, sem leitt
hefur svartnætti kúgunarinnar
yfir fjölda þjóða skuli ætla sjer
að telja heiminum trú um að
hann sje hinn eini sanni mál-
svari frelsis, friðar og mannrjett-
inda í heiminum. Nú er líka
þanníg komið að örfáir andlega
heilbrigðir menn leggja trúnað
á þennan áróður kommúnista.
Hjer á íslandi er það t. d.
farið að vekja almennan við-
bjóð þegar blað kommúnista
er að nudda sjer utan í minn-
ingu ágætustu frelsisfrömuði
þjóða'innar. Slíkt hátterni
ber vott um svo skefjalausa
hræsni og ósvífni að naumast
verður með orðum lýst.
Áskorun Uppsala-þings frjáls
lyndra til karla og kvenna um
alian heim um að herða barátt-
una gegn eihræðisöflunum er
sannarlega tímabær. Enginn,
ekki einasti maður, sem ann
frelsi og mannrjettindum og vill
byggja þjóðfjelag sitt á grund-
•velli þroska og siðmenningar, má
lata undir höfuð leggjast að taka
þátt í þeirri baráttu. Ef frjálsir
menn láta reka á reiðanum í
þessum efnum og gefa ofþeldis-
seggjunum tækifæri til þess að
holgrafa þjóðfjelög þeirra, þá er
ógæfan vís. Þá verður hrammur
ofbeldisins lagður á þá fyrr en
varir. Og þá er of seint að snúast
t.'l varnar þeim mannrjettindum,
sem frelsið byggist á.
Þetta verður íslenska þjóðin
að gera sjer Ijóst ekki síður en
aðrar frelsisunnandi þjóðir. f
þessu landi er einn stærsti
kommúnistaflokkur Evróþu.
Enginn skyldi vera svo bama-
legur að álíta hann eitthvað
öðruvisi en fimmtuherdcildir
annara landa. Hann er ná-
kvæmlega eins. Hlutverk
hans er það sama, að ræna
þessa þjóð frelsi og ofurselja
hana hafðsnúinni ofbeldis-
kliku. Þegar frelsið er farið
er friðurinn einníg úti. Þá er
dregið fyrir sól allrar lífs-
hamingju.
Endurskoðun
skalialaganna
í NÝÚTKOMNU hefti af Stefni,
tímariti Sjálfstæðismanna, ræðir
Magnús Jónsson ritstjóri, m. a.
um afstöðu þings Sambands
ungra Sjálfstæðismann til skatta
löggjafarinnar. Kemst hann þar
að orði á þessa leið:
..Sambandsþingið samþykkti
nú róttæka tillögu í skattamál-
um, sem að því miðar að ljetta þá
óhæfilegu skattabyrði, sem lögð
hefur verið á þjóðina undir marg
víslegu yfirskyni. Er það skoðun
ungra Sjálfstæðismanna, að nú
verði að spyrna við fótum, og
var skorað á þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins og ráðherra að
beita sjer fyrir endurskoðun
skattalaganna þegar í stað og
efna þar með það fyrirheit, sem
gefið var á tímum eignakönnun-
arinnar um lækkun skattanna.
Ein besta vernd skattgreiðenda
gegn skattaánauðinni var sú
regla, að skattar væru frádráttar
hæfir frá tekjum næsta árs. Þessi
sjálfsagða regla var illu heilli úr
lögum numin, en það er nú ein-
dregin krafa ungra Sjálfstæðis-
manna að hún verði aftur lög-
tekin. Þá telja ungir Sjálfstæðis-
menn það einnig óeðlilegt að
skattleggja nauðþurftartekjur
J manna. Mörg önnur atriði taldi
' þingið nauðsynlegt að taka til
j athugunar við endurskoðun
skattalaganna, svo sem skatta-
mál hjóna, skattfríðindi fyrir ný
fyrirtæki og fyrir þá, sem eru
að hefja búskap, skattaundan-
þágu sparifjár og síðast en ekki
síst var bent á nauðsyn þess að
sameina skattana og gera skatt-
heimtuna einfaldari.
Allar tillögur ungra Sjálf-
stæðismanna í skattamálum
miða að því að gera skatt-
lieimtuna vinsamlegri en nú
er og heilbrigðari. Nú eru
menn píndir og þjakaðir á
allan hátt með sköttum og
skattheimtan er sem refsi-
vöndur yfir höfði borgaranna,
svo að skattsvik verða í liuga
almennings sjálfsögð nauð-
vörn í stað þess að vera svik-
samlegur verknaður, sem.sje
fordæmdur. Það verður að
koma skattamálunum í það
horf, að menn sjeu hvattir til
ástundunar og sparsemi, en
ekki refsað fyrir þessar dygðir
sem eru undirstaða heilbrigðs
efnahagslífs. Skattaskipulagið
er það mál, sem hvað mest
þöff er að taka til rækilegrar
athugunar."
Þessi ummæli Magnúsar Jóns-
sonar eru birt hjer í heild vegna
þess að með þeim er sannleikur-
inn sagður umbúðalaust um
ástandið í þessum málum.
Fyllsta ástæða er til þess að
lcggja áherslu á kröfuna um
cndurskoðun skattaiöggjafarinn-
ar. Hún má ekki dragast lengur.
mataruppskriftirnar og næring- óþarfa eyðslu, sem þegar sama.i
arefnakaflinn eftir dr. Júiíus Sig- kemur verður oft þungur baggi
urjónsson. ,á fjárhag fjölskyldunnar.
Hvernig fæ jeg búi mínu borg-
ið, eftir Orvar Josephsson í þýð-
ingu Sigríðar Haraldsdóttur og
Arnljóts Guðmundssonar heitir
sjerkennileg bók um einskonar
h'eimilishagfræði, sem vakið hef-
ur mikla athygli á Norðurlönd-
um. Hún fjallar um allt sem við
kemur fjármálum heimilis, hvað
kostar fyrir ung hjón að stofna
heimili með öllu innbui. Þá er
Jangur kafli um, hvernig best sje
að verja tekjunum, sýndar ýms-
ar leiðir til sparnaðar. Bók þessi
verður notuð við kennslu í hús-
rnæðraskóium, en líklegt er að
margir fleiri vilji kaupa hana,
því að þetta er nauðsynieg hand
bók á hverju heimili, ágætur leið-
arvísir til að forðast margskonar
Sögur úr biblíunni koma út,
sem aðallega eru gerðar fyrir
Landakotsshóiann.
Áuk þess sem nú hefur verið
íiefnt hefur ísafoldarprentsmiðja
keypt allar kennslubækur út-
varpsins og mun hjeðan í frá sjá
um útsendingu þreirra og endur-
nýjun. Verður nú sú breyting á,
að hjeðan í frá verða þær til söiu
í öllum bókaverslunum landsins.
Hjá því verður ekki komíst að
hin mikla verðhækkun á pappír,
sem orðið hefur, hitti útgáfu
nýrra kennsiubóka sem annarra
bóka. En þrátt fyrir alla pappírs-
hækkun mun verðið á skólabók-
um verða eins lágt og ýtrast er
hægt í haust.
Velvakandi skriíar:
ÚB DAGLEGA LÍFINU
Útgáics náœsbóka mikiSl jpáltuBr í
starlsemi ÍsafoIdarprenfsmSiiiii
NÚ í september, þegar skólarnir | | jt £m'm&
fara að byrja starfsemi sina, taka g llðliSl ©1*11 III
menn eftir því að nokkuð breytir
til um gluggasýningar í bókabúð- gtveovnow
um borgarinnar. Nú fara sem sagt “ “ BCH ■ ® í ** *
að hefjast kaup námsfólks á
kennslubókum, um öll möguleg
námsefni. —■ Mbi. sneri sjer til
Gunnars Einarsson, prentsmiðju-
stjóra ísafoldarprentsmiðju og
spurði hann hvernig gengi í
haust útgáfa kennslubóka. En
eins og kunnugt er, er ísafoldar-
prentsmiðja öllum öðrum forlög-
um stórvirkari um útgáfu kennslu
bóka.
| Einn aðaiþátturinn í útgáfu-
starfsemi ísafoldarprentsmiðju er
útgáfa kennslubóka, enda er lögð
| geysimikil áhersla á að frágang-
.ur þeirra sje sem bestur. Á hverju
j ári þarf að endurprenta meira og
minna af eldri kennslubókum og
j auk þess eru á hverju ári gefnar
út nýjar kennslubækur eða stækk
aðar og endurbættar útgáfur af
eldri bókum.
Hjer er nær eingöngu um að
ræða kennslubækur iyrir fram-
haidsskóla og æðri skóla, því að
í barnaskólum eru notaðar bæk-
ur frá Ríkisútgáfu námsbóka.
Nýjar kennslubækur, sem ísa-
foldarprentsmiðja gefur út í
haust eru þessar:
Frönsk hljóðfræði eftir Þórhall
Þorgilsson, sem er ágæt og nauð-
synleg til hjálpar við frönsku-
r.ám og rjettan framburð máls-
ins.
Kennslubók í þýsku eftir dr.
Jón Gíslason.
Reikningsbók, II. hefti, fyrir
lærdómsdeild, eftir þá Jón Giss-
urarson og Steinþór Guðmunds-
son. En í fyrra kom út fyrsta
hcftið.
Algebra Ólafs Daníelssonar
kemur út endurskoðuð af höf -
undi sjálfum.
Þá er bók, sem heitir Sýnis-
horn enskra bókmennta, tekin
saman af Alpn Boucher, enskum
bókmenntafræðingi, sem dvald-
ist hjer um tíma. í henni eru
kaflar eftir ailmarga fremstu
höfunda Englendinga fram að
síðustu aldamótum. Skemmtilegt
| er, að framan við hvern kafla er
mynd af höfundi og stuttur for-
máli á íslensku með æviferli
þeirra og um stöðu þeirra í ensk-
um bókmenntum.
Þá kemur ný kennslubók i
jurtafræðí' eftir Ingólf Davíðsson,
'sem hann kallar Gróður. Ból.
' þessi á að koma í staðinn fynr
Piönturnar eftir Stefán Stefáns-
son, sem kennd hefur verið í ára-
|tugi við framhaldsskóla landsins.
í þessari nýju kennslubók er
'sandur af skýringarmyndum, um
það bil helmingur úr Plöntunum,
en mörgum nýjum bætt við. —
Lýsingartækni heitir ný
kennslubók eftir G. Weber pró-
fessor við Polyteknisk Lære-
j anstalt í Kaupmannahöfn, í þýð-
ingu Gunnars Bjarnasonar, kenn-
ara við vjelstjóraskólann. Bókin
fjallar um hagkvæma notkun
rafljósa og verður hún einkum
'notuð til kennslu í vjelstjóraskói-
'anum og fyrir rafvirkjanema. En
trúlegt er að fleiri geti haft gagn
j af henni, því að það er mjög
^þýðingarmikið í iðnfyrirtækjum
og á skrifstofum að koma raf-
jlýsingu haganlega fyrir. Það eyk-
Jur nákvæmni í starfi og sömu-
leiðis flýti og þolgæði.
j Verkefni í smíðiim, teiknuð af
Gunnari Klængssyni, kennara i
j Austurbæjarskóla, eru gefin út í
'samráði við fræðslumálaskrif-
1 stofuna. Er verkefnum, sem öil
^eru hin smekklegustu, skipt nið
' m í þrjá flokka, fyrir 10 ára, 11
1 ára og 12 ára drengi og þannig
hagað að við smíði þeirra kynn-
ast nemendurnir öllum helstu
verkfærum, sem notuð eru við
smíðar, þ. á. m. að tálga, saga
tneð mjósög, fægja, hefla með
bjúghníf, nota sporjárn og auíc'
þess að líma með heitu og köldu
lími.
I Lærið að matbúa eftir Helgu
• Sigurðardóttur kemur nú út mik-
ið aukin og endurbætt, bæði
Gera á öllum jafnt
undir höfði
/^UNNA hefir sent mjer langt
®Fbrjef og merkilegt. Hún seg-
ist oft fara á dansleiki og hafa
gaman að. Hún hefir ýmislegt um
þessar skemmtanir að segja, og
er margt þess virði, að þið fáið
að glugga i það.
„Eitt hefi jeg orðið vör við í
snmkomuhúsi í bænum, sem jeg
á bágt með að finna skýringu á.
Það er ekkert sagt við því, þó
að strákarnir komi á dansleik
bindislausir með skyrtuna flak-
andi frá sjer, en ef þeir eru í
peysu upp í háls innan undir
jakkanum, þá er ekki að spyrja
að því, að þeir fá ekki inngöngu,
bversu falleg, sem flíkin er.
Aftur á móti hefir enginn neitt
við búning útiendinga að athuga,
hvernig sem hann er. Þeir geta
farið þarna á dansleik eins og
þeir standa.
Handahófið á ekki
rjett á sjcr.
ÞETTA finnst mjer dálítið
skrýtið, úr því að verið er að
gera einhverjar kröfur um klæðn
að manna, sem er raunar sjálf-
sagt, þá eiga allir að vera undir
sömu sök seldir og hinu skyldu
ruenn- ekki heldur gleyma, að
handahófið hefnir sín að þessu
leyti eins og alltaf. í þessu sam-
komuhúsi, sem jeg hefi sjerstak-
lega í huga, hefir enginn fundið
að því, þó að stúlkurnar komi í
lágum leistum í dansinn. Jeg
fyrir mitt leyti held, að það væri
betra, að þær væri alveg ber-
fættar, úr því að þær geta ekki
verið í almennilegum sokkum.“
Byrgjum brunninn
í tíma.
OG enn hefir Gunna orðið: „í
öðru .samkomuhúsi, sem her-
mennirnir sækja mjög, er á kvöld
in mesti sægur af barnungum
stúlkum á aldrinum 16 niður í 12
ára. Það er alltaf verið að fjarg-
viðrast út af því, að stúikurnar
iendi á glapstigum og það korn-
ungar. Það eru þó til ákvæði,
sem banna unglingum að sækja
dansstaði. Hvernig væri nú að
taka einu sinni rögg á sig í stað
þess að benda hver á annan og
segja, að svona megi það ekki
til ganga? Vonandi hefir enn
ekkert illt hent þessi stúlkubörn
sem fiækjast á kaffihús og dans-
ieiki og lenda þar í slagtogi með
útlendum hermönnum. Mætti
ekki byrgja brunninn áður en
barnið dettur ofan í hann í stað
þess að reka upp ramakvein. og
berja sjer á brióst, þegar óiánið
hefir riðið yfir?“
Þetta segir «,
Lögreglusamþykktin
ILögreglusamþykkt Reykja-
víkur segir svo: „Unglingum
innan 16 ára er óheimiil aðgang-
ur að almennum knattborðsstof-
u.m, dansstöðum og öldrykkju-
stofum. Þeim er óheimill aðgang
ur að almennum kaffistofum eftir
kl. 20, nema i fylgd með full-
ovðnum, sem bera ábvrgð á þeim.
Eigendum og umsjónarmönnum
þessara stofnana ber að sjá um,
að ungiingar fái þar ekki aðgang
nje hafist þar við.“
Best að hver fái sitt
Á ÞESSÚ sjáum við svart á
ii hvítu, að börn innan 16 ára
niega alls ekki sækja dansstaði
1 og þeim er ekki heldur heimill
aðgangur að almennum kaffistof-
um eftir kl. 8 á kvöldin, nema
í'ullorðnir, sem á þeim bera
ábyrgð, sjeu í för með þeim. Það
eru eigendur og umsjónarmenn
þessara stofnana, sem bera
ábyrgð á, að þessi ákvæði eru og
bafa verið þverbrotin.
Nú er best að smala þessum
mönnum saman með tölu og láta
þá svara til saka. Eða eiga þeir
iö sleppa frekar en menn, sem
hafa látið ökutækið sitt standa
mínútu of lengi við Aðaistræti?
Súð-verjar eiga
von á brjefi
TVÆR stúlkur hafa sent mjer
hjálagt brjef:
„Kæri Velvakandi. Mikið vær
irðu nú elskuiegur, ef þú gætir
sagt okkur það í dálkum þinum,
hvert og hvernig við eigum að
skrifa utan á brjef til skipverja
á Súðinni. Við vitum ekkert,
hvert við eigum að snúa okkur
til þess að fá rjetta utanáskrift,
<-n treystum þjer manna best til
þess að ráða fram úr þessum
vanda okkar.
Með fyrirfram þakkiæti."
Iljer er utanáskriftin
MJER þykir gaman að geta orð-
ið þeim stöllunum að liði.
Ekki er heldur fráleitt, að fleiri
langi til að senda þeim Súð-
verjunum línu. Þeir eru nú sem
stendur á leið til Haifa. Sjálfsagt
cr að senda brjefin i flugpósti,
til að þau komist örUgglega í
vcg fyrir skipið.
Áritunin er:
Kjartan Guðmundsson, s.s. Súðiiv
c/o Barkett Bros.
Borchard Ltd. Pob. 414
i Haifa Israel.