Morgunblaðið - 09.12.1951, Qupperneq 13

í Sunnudagur 9. des. 1851 1
MORGUJSULAÐIÐ

13
ÍSLENZKIR stúdentar hafa nú
gert hreint fyrir sínum dyrum í
handritamálinu. Ánægjulegt var
aS hlusta á ræður þeirra, sem
töluðu í útvarpið í gær. Og í
Stúdentablaðinu er hver grein-
in ágæt, um þetta efni.
En stúdentar mega hvorki né
þurfa að standa einir í stríðinu
um endurheimt handritanna og
annarra íslenzkra kjörgripa. Al-
þýða manna hér á landi á að
gjöra það og mun gjöra það, að
standa að baki stúdenta, veita
þeim stuðning og eggja þá til
framsóknar. Og gera mættu al-
þýðumenn meira en orðið er, til
þess að sýna þetta álit sitt á
almanna færi.
Með þessum forsendum vil ég
drepa aðeins á tvö atriði, sem
eg hefi ekki orðið var við í ræð-
unum ágætu og ritgjörðunum
fyrrenefndu:
1. Viðvíkjandi eignarrétti há-
skólans til handritasafnsins (er
þó e. t. v. alveg óþörf aths.).
Samkvæmt erfðabréfi eða „gjafa-
bréfi“ Árna til háskólans (Stúd-
entablaðið bls. 9), notar Arni
tvisvar orðið: „tilhöre“, að bæk-
ur sínar og handrit skuli til-
heyra háskólanum. ____________
Hver er nú rétta og sanna
merking þessa orðs í huga
Árna?
Er hún ekki nær því sem sagt
væri: Háskólinn skal geyma safn
mit! og gæta þess að það komi
að sem mcstum notum, en glat-
ist hvorki né spillist; heldur en
hinu, að háskólinn skuli eiga
safnið um aldur og ævi? Mál-
fræðingar og vísindamenn ættu
að leysa ú.r þessu.
Eitt er víst, að eftir pósti þeim
úr erfðaskrá Árna, sem til er
vísað, nefnir hann hvorki gjof
né neitt orð annað en tilhöre,
sem sýni og sanni fullkomið af-
sal og eignarétt háskólans. Þess-
þáttar ákvæði þóktu þó jafnan
nauðsynleg við afhending mikilla
eigna, og sjálfsögð um sölu allra
fasteigna.
2. Um hraða aðgcrð og fljót-
vii’ka afhending handritanna.
Ungir menn og aðrir sem ekki
hafa kynnt sér gömlu handritin,
en viija gjöra það, verða fyrst að
læra að stafa. Þeir verða að læra
að þekkja margra alda stafagerð,
sem oít er býsna ólík, og þeir
P R Sff 11 li IÐ
verða að læra að lesa rétt úr
skammstöfun, sem mjcg var nct-
uð, og oft með ýmsu móti. Enn’
verða þeir að sýna mikla íðni,
nákvæmni og þolinmæði við það,
að rýna í máða stafi og línur og
rifin bloð með fúagötum.
Nú er svo háttað hér, að ná-
lega allir þeir rosknu stúdentar,
sem með mikilli elju og fyrir-
höfn hafa lært til hlítar að lesa
handritin, eru komnir á sextugs,
sjötugs og áttræðisaldur. Þeim
einum er, að svo stöddu, treyst-
andi til þess að lesa rétt og skilja
stíl og málfar gömlu handrit-
anna. En „falls er von af fornu
tré“, og væri þjóðartjón, ef ein-
hver þeirra ágætu manna félli frá,
áður en sýnt geti afrek sitt við
handritin hér heima. (Dæmið er
nærtækt: Óvænt og of fíjótt féll
æfðasti og stórvirkasti „handrita
grúskarinn“, P. Eg. Ól.).
Sönnum bókmenntum vorum
er það lífsnauðsyn, og þjóð vorri
ætti að vera það óhikull metn-
aður, að handritin verði notuð,
og kostuð útgáfa þeirra, við al-
mennings hæfi, sem merkilegust
þykja og bezt eru tii þess fallin.
Til þess að vega móti kostnaði,
mætti spara margt óþarfara. —
Eg tek t. d. veizlur (vín), ferða-
kostnaði, skólasetur of iangar,
skáldalaunin sum, leikaraskap-
inn allskonar og margt fleira
mætti nefna.
Sannsöguleg rit forfeðra vorra,
er meiri þjóðarauður og aflgjafi
út á við, en lélegar skáldsögur.
Og það er allt annað verk að
sitja mánuðum saman yfir hand-
rita lestri ,en að setjast við skrif-
borð sitt, og rubba þar upp úr
sér ómerkilegri „lýgisögu", sum-
um með hóflausum öfgum eða
hræðilegum málspjöllum og
hreinu bulli og smekkleysum. En
þetta þykir nú helzt verðlauná
vert. — Sbr. t. d. „Blástör“, í
Samvinnunni og ritdóminn í
Morgunbl. 25. júlí 1951. — Eru
slíkir verðlaunadómarar vanda
sínum vaxnir? Eða vilja þeir
eyðileggja bókmenntasmekk og
bókmennta heiður þjóðarinnar?
3/12. V. G.
EF LOFTUR GETUR ÞAÐ EKKl
ÞÁ HVER?
Flugvélar Fl flugu
alla claga iieæa
l í nóvember
FLUGVEÐUR í nóvember-mán-
uði var óvenju hagstætt, enda
flugu flugvélar Flugfélags ís-
lands alla daga mánaðarins að
tveimur undanskildum hér inn-
anlands.
Farþegaflutningar félagsins í
s.l. mánuði námu 1198 farþegum.
Voru 1070 farþegar fluttir á inn-
anlandsflugleiðum og 128 ferð-
uðust með „Gullfaxa“ á milli
landa. Skoðun fór fram á „Gull-
faxa“ í mánuðinum, og var hann
hálfan mánuð um kyrrt í Kaup-
mannahöfn vegna þessa.
Flugvélar FÍ fluttu 28.505 kg
af ýmiskonar varningi í nóv., þar
af flutti „Gullfaxi“ tæpar 5 smá-
lestir milli landa. Póstflutningar
námu hinsvegar 5027 kg.
Síðustu ferðir „Gullfaxa" til út
landa^fyrir jól verða farnar til
Kaupmannahafrrar hinn 18. des.
og Prestvíkur 20. des. Engar ferð
ir verða svo fyrr en 2. janúar, en
þá flýgur „Gullfaxi“ til Prest-
víkur og Kaupmannahafnar.
GAUTABORG, 5. des. — Verka-
menn við stálsmiðjur í Gautaborg
hafa á seinasta ári stolið stáli fyr-
ir 100 þús. krónur og selt sem
brotajárn. Verkamennirnir, sem
eru 28 alls, eru á aldrinum 25
til 50 óra og hafa flestir játað.
Einn hafði selt brotajárn fyrir
4000 krónur. —NTB.
BEST AÐ AUGLÝSA í K
MORGUNBLÐINU T
eftír séra Friðrik íriðriksson
Síðan það fréttist, að þessarar bókar væri von, hefur
ekki linnt fyrirspurnum um'hana — og nú er hún
loksins komin í allar bókabúðir.
Skáldsögur séra Friðriks þurfa ekki meðmæla við. — Þær njóta óskiptra vinsælda
allra þeirra, sem lesa þær. DRENGURINN FRÁ SKERN skipar þó sérstöðu meðal
þeirra, því hún er sönn að því leyti, að allar aðalpersónurnar eru piltar, sem séra
Friðrik hefur sjál-fur kynnzt í sínu merkilega starfi. Margir kunnugir telja þessa
bók einhverja þá merkustu af öllum skáldsögum séra Friðriks.
DRENGURINN FRÁ SKERN ER JÖLABÓK FYRIR UNGA SEM GAMLA. '[
—J&aljóíalól cJfilfit L omin úl:
IfU
Prengurinn
frá Skern
SkáSdsaga
er bejta (treHgjakckfa
Gefið drengjunum þessa bók í jólagjöf. Lofið þeim að
lesa um söguhetiuna, drenginn fátæka og umkomulausa,
sem dreymdi stóra drauma um að verða mektugur og vel
til efna. Og draumar hans rsettust, er hann náði settu
marki með góðum ásetningi og sínum beztu eiginleikum,
heiðarleik og ráðvendni. — Bókin er spennandi frá upp-
hafi til enda, er 144 bls, og kostar kr. 25,00.
FRJÁLST LÍF
eftir HANS IVSARTIN
er aftur komin í bókabúðir. — Hún segir frá hollenzkum
pilti, sem hverfur frá námi og leggur leið sína austur í
Asíu — til Indlands, Jövu, Borneó, þar sem ástir, ævintýri
og mannraunir bíða hans. En á leið sinni austur kynntist
hann ungri I,undúnar-stúlku, og einn góðan veðurdag tek-
ur hann sig upp, heldur heim til Evrópu og giftist stúlkunni
sinni, er hann ann hugástum. Atvikamikil saga, þrungin
fjöri og kraffi og frásögnin bráðskemmtileg.
Spennandi saga um ástir og ævintýri. 356 bls., og kostar
kr. 40,00 innb. og 32,00 óbundin. —
Ódýrasta skáldsagan
ÚTGEFANDl
V.
RÁÐVANDUR PILTUR
fQQur aripur
M œ tli IjtlOUí
Jl
Laugonesleir
er léttur og bjartur, setur listrænan svip á hcimilið.
^JJjörcjripir til jólamaj^a
SKARTGRIPIR úr gulli og silfri og dýrum steinum
ÚR — merki ROLEX
KLUKKUR — merki UM
BORÐSILFUR — margbreytt úrval
BORÐBÚNAÐUR — silfurplett, hin fagra norska
VIDAR-gerð
POSTULÍN
ilpundssah
Skarfgrtpoverzlun
Best ú augiýsa í Morgunbiaðinu