Morgunblaðið - 04.03.1952, Síða 7

[ Þriðjudagur 4. marz 1952
MORGUTSBLAÐIÐ
f
C'iipraas' Bjarnason, Hvamieyri 3
IVIeiri sagnfræði fyrir Tímann og Framsókn
/
ÞAÐ er ekki hægt að gefa Tím-
anum lengur frið við þá iðju sína
að blekkja sveitafólk. Þögn við
lyginni er svik við réttlætið, seg-
ir máltækið. Þótt þeir, sem kunn-
ugastir eru máiunum, telji, að sá
máifiutningur Tímans, sem aðal-
lega snýst um að sannfæra sveita
fólk um ágæti Framsóknar og
ilisku hinna flokkanna, aðallega
Sjáifstæðisflokksins, allt frá smá
skreytni upp í stórblekkingar, sé
ekki svaraverður, þá verða menn
að gaeta þess, að fjöldi fólks um
breiðar byggðir landsins hefur
öðrum hnöppum að hneppa en
fylgjast nákvæmlega með gangi
hirma ýmsu þjóðmála.
Sveitafólkið fær flest Tímann
með dyggilegri aðstoð kaupfélag-
anr.a. Þessa séraðstöðu sína nota
Tímamenn vel, og í trausti þess,
að Tíminn sé „blað sveitanna'-,
þannig skoðað af bændum, túlka
þeir málefni sín fyrir sveitafólk-
inu með mikilli kænsku og beita
yfirmannlegri þrákelkni í áróðri
og hamra iðulega, ekki vikum
saman, heidur árum saman, á
fjarstæðum og blekkingum.
Þetta er skynsamlegt, því að
SVeitafólk trúir því ekki, að neinn
vogi sér að sýna því þá ósvífni að
foera á borð fýrir það blekkingar
og ósannindi. Sveitafólkið er trú-
gjarnt, eins og öllu heiðarlegu og
góðu fólki er tamt að vera. —
Blaðaáróðurinn er svo á hverju
sumri áréttaður af erindrekum
flokksins eða kaupfélaganna og
af einstökum miðs^jórnarmönn-
um eða öðrum héraðsagentum,
seín þá hafa þjáifast í að geyma
vöndugheitin í handraðanum, þeg
ar áróðursiðjunni er brugðið fyr- (
ir sig. I
Vegna sveitafóiksins og þjóð-
arinnar allrar er nauðsynlegt, að (
sem flest málgögn og blöð, sem (
í sveitirnar fara og andstæð eru
Framsókn, hætti nú þegar af-
skiptaleysi sínu um blekkingar-
áróður Tímans um menn og mál-
efni. Timinn er annars að ýmsu
leyti sæmilegt blað og gerir
nokkurt gagn sem málefnablað
og fréttabiað fyrir sveitirnar. —
Hann þarf aðeins að fá lækningu,
læra að segja satt og hætta
mannskemmdum, en aðallega
þarf hann þó að afla sér nægrar
trúar á málefni flokks síns, svo
mikillar trúar, að hann sjúi sér
fært að nota sannieikann um
f'lokk sinn og aðra flokka. — Ef
okkur hinum tekst ekki þessi
lækning, þá verður þungur dóm-
ur þeirra Tímamanna á skapa-
dægri, því að það er alvarlegt
mál að blekkja bændasétt heillar
þjóðar í mörg ár samfleytt.
í framhaldi af fyrri greinum
vil ég leyfa mér að bregða upp
fyrir lesendum Tímans ofurlitlu
dæmi af málfiutningi hans. — í
þessu falli er Tíminn aðeins að
byrja að laga til staðreyndir máls.
Þessi hornsteinn blekkinga á síð-
ar að standa undir stærri bygg-
ingu ósanninda fyrir sveitafólk.
Hér er afar fróðlegt að siá,
hvernig Tímamenn eru að ryðja
veginn með sakleysislegri fölsun
staðreynda, svo að síðar verði
auðveldara fyrir þá að „velta
röngu og svíkja lit“.
Starfsíþróttirnar eru merkilegt
mál í uppsiglingu hér á landi. Af-
skipti Tímans af því máli fram
að þessu hafa verið þannig, að
nauðsynlegt verður fyrir Tíma-
menn að nota sem mest andstæð-
ur sannleikans í sambandi við
upphaf þess máls hér á landi. —
Sumqm kann að finnast óþarft
að eyða svona miklu rúmi í Mbl.
út af þessu máli á þessu stigi. En
hér er meira en málið eitt á ferð-
inni. Hér ætlar maðu^, kunnugur
sálarástandi, skapgerð og vinnu-
brögðum Tímamanna, að birta
hið þokkalega innræti í ljósi
þsssa májs. Þetta tel ég mig vera
vel færan um, því að ég efast
u n, að nokkur annar maður hafi
lset jafn mikla vinnu í að ,.stúd-
éra“ Tímamenn frá öllum hliðum.
Af þessu hef ég öðlazt nokkra
mannfræði í ofanálag á hesta-
fræðina, og öll þekking er ein-
hvers virði.
í Tímanum 2. jan. birtist sak-
leysisleg og, að því er virðist við
fyrstu sýn, hlutlaus grein, er
nefnist: Ungmennafélögin og
starfsíþróítirnar. En ekki þarf
mikla athugun til að koma auga
á úlfshárin, sem gægjast þar
fram undan sauðargærunni. Hefst
nú „sagnaritun" Tímans um mál
þetta. „Það er orðið alllangt síð-
an, að fyrst kom til umræðu að
ungmennafélögin „tækju upp
keppni í starfsíþróttum. Tveir
merkir skólamenn, Aðalsteinn
Sigmundsson og Steingrímur Ara
son, vöktu máls á þessu á sínum
tíma“.
Þetta má e.t.v. sannleikur
heita, en þó talsvert minna en
hálfsagður. Sú starfsemi, sem
nefnd hefur verið starfsíþróttir
var naumsst til né formuð að
neinu ráði, þegar Aðalsteinn féll
frá. Hér mun því frekar um að
ræða hinaamerísku 4-fl starfsemi
barna og unglinga, sem flutzt
heíur hingað í álfu fyrir alllöngu.
En því þá ekki að nefna þann
manninn, er fyrstur kynnti þessa
síarfsemi hér á landi í ræðu og
riti á greinagóðan hátt, þó að lítiö
yrði úr framkvæmdum? Það var
Metúsalem Stefánsson, fyrrvev-
andi ráðunauíur Búnaðarfélags
íslands, og búnaðarmálastjóri. —
Hann hélt fyrirlestra um þetta
efni á námskeiðum BI vát um
land veturinn 1925 og síðar á
námskeiði fyrir trúnaðarmenn
BÍ. Nefnd var sett á laggirnar til
að athuga þetta o.s.frv. — Loks
birti Metúsalem ítarlegt erindi
um málið er hann nefndi: Ilugur
og hönd, í Búnaðarritinu 1926.
En samkvæmt siðalögmáli Tím-
ans má ekki nefna Metúsalem í
þessu sambandi, því að hann er
ekki Framsóknarmaður!
Reynt var að koma þessari
unglingahreyfingu á laggirnar
og mun Aðalsteinn Sigmundsson
hafa haft mikinn áhuga á því, að
svo mætti verða. En þetta festi
ekki rætur.
Enn segir Tíminn:
„Verulegur skriður h sfur þó1
ekki komið á þetta mál fvrr en'
seinustu árin. Fyrri hiuta árs
1950 birti forseti Ungmennafélags
íslands, séra Eiríkur E. Eiríksson,
forustugrein í Skinfaxa (Undir-
strikað hér), er hann nefndi:
„Stefnan og störfin“ o.s.frv. „í
beinu áframhaldi af þessari grein
séra Eiríks“ var svo gerð sam-
þykkt á sambandsráðsfundi ung-
mennafélaganna haustið 1950. —
Hnígur samþykktin að því að at-
hugað verði „hvort ekki sé fært
að koma á keppnimótum í ýms-
um vinnubrögðum, t.d. á sviði
landbúnaðarstarfa".
Næst skeður svo það, samkv.
frásögn Tímans, að ,,á sambands-
ráðsfundi ungmennafélaganna
í haust (1951) var það svo ákveð-
ið að láta fara fram vinnukeppni
ó landsmóti á Eiðum í sumar
(1952)----
Og enn segir Tímjnn:
„Sú áhueaalda. sem unsmenna
félagsskapurinn hefur yakið um
þetta mál, varð m.a. til þess, að
félagið Ísland-Noregur bauð hing
að heim á síðastliðnu hausti fuil-
trúum frá norska æskulýðsfélags
skapnum. er einkum sér um
starfsíþróttakeppnina þar í
landi“.
Þetta Htur svo sem vel og sann-
söguleea ýt, os er svo sem ekki
ónýtt að geta vitnað í þessi sk"if
síðar meir, sem greinargott yfir-
lit um aðdragancja málsins.
En mikið er þetta samt skrílið
og torskilið þeim, sem kunnugir
eru málinu og ekki horfa á hlut-
ina gegnum Framsóknar-ejn-
glyrnið.
Atburðarásin á að byggja.st öll
á því, að séra Eiríkur (Fram-
sóknarmaður!) birtir hina um-
ræddu forustugrein í Skinfaxa
fyrrihluta árs 1950. í beinu áfram
haldi af því á svo sambandsráðs-
fundur ungmennafélaganna að
gera samþykkt um málið, og i
þannig skal þetta vaxa fram
hvað af öðru ósköp eðlilega. En,
ef við förum nú að blaða í Skin-
faxa 2. hefti 1950, þar sem grein
séra Eiríks birtist ó bls. 65—69,
kemur í ljós, að í þessu sama
hefti er skýrsla um sambandsráðs
fund UMFÍ, sem haldinn var í
Reykjavík 23.—24. september
1950. Þar og á þeim tíma er sam-
þykktin gerð um að víkja því til
néraðssambandanna að koma á
keppnimótum í starfíþróttum. í
sama hefti er einnig grein um af-
mælismót Skarphéðins, og i
henni er sagt frá veglegu afmæl's
hófi 14. okt. 1950! — Þ:S leika
ekki allir það eftir að Játa frá-
sögn af atburðum, sem rerast í
september—okóber 1950, birtssf í
hefti, sem kemur út í „íyrra
hluta árs 1950 ‘, — en þá birti
séra Eiríkur grein sína, samkv.
sögn Tímans og söguritun. Sann-
léikurinn e rsá, að hiff umrædda
hefti af Skinfaxa kom ekki jt
fyrr en í lok nóvembermánaffar
eða í desember 1950. Þá birtist
grein séra Eiríks, og löngu fyrir
þann tíma höfðu gerzt aðrir
hlutir í þessu máli, sem vafalaust
hafa ýtt meira undir, að starfs,-
íþróttamálið var tekið til um-
ræðu og nokkurrar fyrstu „af-
greiðslu“ á sambandsráðsfundi
UMFÍ í sept. 1950, fullum tveim-
ur mánuðum áður en grein séra
Eiriks birtist í Skinfaxa. En Tím-
inn hikar ekki við að .segja al-
rangt frá um Skinfaxagrein séra
Eiríks, til aff geía „skapað ‘ sin
„fræði“ og sína „sögu“ um starfs-
íþróttirnar. Blaðið treystir því,
að Framsóknarmenn og ýmsir
aðrir sveitamenn trúi án þess að
hugsa, og að óhætt sé að miða
„vöndugheit" í frásögn og mál-
flutningi við þá „staðreynd“.
Ég vil fyrst benda á 2—3 atriði
varðandi kynningu starfíþrótt-
anna, áffur en grein séra Eiríks
birtist „fyrri hluta árs 1950“, —
í hefti, sem kom út í nóv.—des.
það ár.
I apríl- og júlí-heftum tímarits-
ins Stefnir 1950, birtist merkileg
grein eftir Árna Eylands, er
nefnist „Fögur er hlíðin" (Grein-
in kom oinnig út sérprentuð í
maí 1950). í henni er rætt ítar-
lega um starfsíþróttirnar og bent
á, hvað sé að gercst hjá frænd-
þjóðum okkar í því efni.
I júnímánuði 1950 var háð nor-
rænt æskulýðsmót í_ Anvika í
Svíþjóð. Þar mættu 4 Islendingar
og var Stefán Runólfsson, for-
maður Ungmennafélags Reykja-
víkur, farastjóri. Á mótinu ílutti
formaður sænska JUF félags-
skaparins erindi um starfsemi
þessa félagsskapar og ræddi m.a.'
um starfsíþróttirnar, sem er eitt
af aðalverkefnum JUF félag-
ar.na.
Þann 13. sept. 1950 flutti Árni
Eylands útvarpserindi um starfs-
íþróttir, fróðlega og skemmtilegf
frásögn um keppni í dráttarvéla-
akstri, sem hann hafði verið við-
staddur á Jaðri í Noreei þá urr
sumarið. Raunar hafði Árni vak-
ið athygli á starfsíþróttunum
nokkrum sinnum áður, bæði í
Útvarpinu og Morgunblaðinu,
auk greinarinnar 1 Stefni, sem
áður var nefnd.
Er nú ekki liklegt, að þetta
þrennt, þótt fleira sé ekki til tínt,
hafi ýtt rneira undir, að starfs-
íþróttapaálið va^ rætt á sambands
ráðsfundi UMFÍ í september 1950,
heldur en velviliuð grein um mál
ið (eftir Framsóknarmann), sem
birtist 2 mánuðum síðar, í nóv.-
des. 1950?!!
En Tíminn hlýtur samkvæmt
eðli sínu að byggja sína „sögu“ á
algerum blekkingum, fremur en
á svona einföldum og augljósum
staðreyndum.
í þessu sambandi er rétt að
benda á grein um starfsíþróttir,
sem Þorsteinn Einarsson, íþrótta-
fullrúi, ritaði í 1. heft.i Skinfaxa
1951. Hinn „óljúgfróði“ sagna-
ritari Tímans nefnir ekki þessa
Skinfaxa-grein, þaff hentar hon-
um ekki, því að Þorsteinn segir
rétt og satt og drengilega frá.
Hann byrjar mál sitt á þessum
orðum:
„Á sambandsráðsfundi UMFÍ
á s.l. hausti var gerð samþykkt
um að auka virðingu fyrir vinn-
unni og tengja hin raunhæfu
störf meir viðfangsefnum ung-
mennafélaganna en verið hefur
nú um nokkurn tíma.
Séra Eiríkur J. Eiríksson, sam-
bandsstjóri UMFÍ, ritaði SVO
forustugrein um máliff í síffasta
hefti Skinfaxa". (Undirstrikað
hér).
Síðan segir Þorsteinn, að Árni
Evlands hafi „fyrstur manna í
ræffu og riti bryddað upp á þessu
niáli“. Þá vitnar Þorsteinn í grein
Árna í Stefni: „Fögur er hlíðin“,
og loks ræðir hann „hvernig ung-
mennafélög geta stofnað til
keppni í ýmsum vinnubrögðum",
og segir meðal annars styðjast við
heimildir, sem hann hafi íengið
frá Árna Eylands.
Tímamenn nefna þetta ekki,
þeim ríður á að sannfæra sveita-
fólk um, að þeir sjálfir „eigi þetta
mál“. Jeg spái því að efti.r
nokkur ár verður svo farið rmátt
og smátt að klifa á því, að Siáif-
stæðismenn hafi alltef sýnt þessu
máii andúð os óvilja sbr. á'óð-
urir.n um jarðræktarlögin o. m.
fleira.
Ég hef rakið þetta svona náið,
því að hin umrædda grein Tím-
ans: Ungmennafélögm og starfs-
íþróltirnar, lýsir svo einkar vel,
hvernig málsflutningur Tímans
er, þegar hann telur sér og Fram-
sóknarklíkunni henta að haeræða
sannleikanum sér í vil, eða þó
ekki sé nema til að hindra, að
hið sanna komi fram um mcifc
og málefni, ef Sjálfstæðismenn
eiga í hlut.
Hver er svo tilgar.gur Tímsns
með þessari sagnaritun? Hann er
auðsær. Hin meinleysislega grein
Ungmennafélögin og starfsíþrótt-i
irnar er rituð tii þess að korr.a
lesendum Tímans í skilning utn.
að koma formanns í Norges byg-
deungdomslag og skipulagsstjóra
sama félags hingað til lands á
vegum félagsins Island-Noregur
s.l. haust, hafi átt rót sína að
rekja til þeirrar áhugaöjdu, „sem
ungmennaíélagsskapurinn hefur
vakið um þetta mál“, og jafn-
framt að gera sem minnst úr
heimsókn þessara mætu.hanna,
sem fórnuðu bæði tíma og fé til
þess að vekja áhuga rnanna hér
á landi fyrir starfsíþróttunum og
koma okkur í skiining hvað til
þess þarf að koma þeirri hollu
nýbreytni á laggimar, að þaff cr
allt amiaff og meira heldur en
einfaldlega að sarnþykkja eitt-
hvað um málið á fundum og á-
kveða að stofna til keppni, án
tillits til þess hvort völ er á
nokkrum keppendum, sem eru
stautfærir í því, sem fram á að
íara, hvað þá rneira. Það er áréið-
anlagt, að koma Norðm&nnanna
og starf þeirra hér varð til þess
að gera fjölda manna ljóst,
hversu vandlega þarf að byggja
starfsíþróttastarfsemina frá
srnmni MEí) FRÆBSLU- OG
SÝNISKENNSLIJ. — Það, sem
mest er um vert er, að starf Norð
mannanna varð til þess að sumir
mætustu forvígismenn ungmenna
félaganna, eins og t.d. íþróttaíull-
trúi o. fl., líta á þetta mál miklu
raunhæfari augum en áður og’
telja sér það mikið veganesti, er
vinna skal að frar.igangi málsins,
svo sem gert mun verða án til-
lits til blekkinga Tímans. HiS
sama get ég sagt um sjálfan mig,
Við heimsókn Norðmannanna
varð mér fyrst Ijóst, hve merki-
leg hreyfing starfsíþróttasarf-
ssmin er, og hve mikið faglegt
og menningarlegt gildi þær geta
haft fyrir unga fólkið í sveitun-
um. Félagið Ísland-Noregur, og
sérstaklega stjórn þess öll, á mikl
ar þakkir skilið fyrir forgöngi*
sína í þessu máli, virkar aðgerð-
ir, þegar flestir aðrir létu sér
nægja orð og skrif.
En Tíminn birtir- auk þess hug
sinn til starfsíþróttanna með þvi
að vekja lúaleg blaðaskrif um
lítilfjörlega missögn (sem þó er
minni en ókunnugir ætla), sera
fram kom í norsku blaðaviðtali
við formanninn í Norges bygde-
ungdomslag, eftir heimkomi>
hans til Noregs, sbr. hina ó-
smekklegu grein í Tímanum 16.
jan. s.l.: „Athyglisverffar frcttir
frá fslandi í norskn blaffi, og róg»
pistilinn í baðstofu Tímans 31.
jan. Fyrir ákafanum að reyna að
sletta auri á ákveðinn mann hér
heima fyrir, sein ekkert hefur til
saka unnið annað en að vera lítið
sammáia þeim Tímamönnum *
búnaðarmálum, sem gusa mest
og grynnzt vaða, lætur Tíminn,
sig ekkert muna um það að setja
mæta norska bændur og búnaðar
frömuði í gapastokk á hinn ó-
smekklegasta hátt.
Ég þekki ekki séra Eirik á
Núpi, formann Ungmennasam-
-bands íslands, en ég þykist þess
fullviss, að hann sé það mætur
maður, að hann telji sér van-
sæmd gerða og engan greiða með
hinni umræddu sagnaritun Tím-
ans, og ungmennafélögunum
tajarnargreiða fremur en gagn.
Enda er það ósæmilegt að vefia
nafn prestsins þannig inn í blekk
ingavef og frásagnafalsanir, eins-
og gert er í hinni margnefndu
grein í Tímanum 26. janúar s.l.
En hvað um það, það er mikill
fróðleikur fvrir alþjóð manna,
en þó sérstaklega bændur lands-
ins og sveitaæskuna, að sjá inn-
ræti og vinnubrögð Timamanna
í réttu ljósi.
Nú getur Tíminn varla kvartað
undan því, að ég sæki málin of
langí aftur í tímann.
Gunnar Bjarnason.
Einbýllshús
á erfðafestulandi við Soga-
inýii til sölu. í húsinu eru
4 herbergi og eldhús. Raf-
magnsupphitun. Húsið er ný
hyggt, forskalað og í góðu
standi. Má breyta því í verzl
unarhúsnæði. Litil útborgun.
Konráff Ó. Sævaldsson
löggiltur fasteignasaJi. Aust-
urstræti 14. —- Síinar 3565,
kl. 10—12 og 4—6 e.h.
*
BEZT AÐ AVGLTSA
í MORGUNBLAÐINV'
HFPBOl
Eftir kröfu tollstjórans í Reykjavík og að undangengnu
lögtaki, er fram fór 11. jan. 1951, verður prentvél, talin
eign Pretfells h. f., seld á nauðungaruppboði, sem haldið
verður að Hörpugötu 14, hér í bænum, miðvikudaginn
12. þ. m., kl. 11 f. h.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Borgarfógetinn í Reykjavík.