Morgunblaðið - 19.07.1952, Blaðsíða 7

Laugardagur 19. jSlí 1352
MORGUJIBhABiB
7 \
'ér finriíí P
Siutf samfai við
frá (ape Town
standa f
m
iynmann @1
•— MER. finnst ÍBdselt að koma
hingað, þar sem allir eini eins á
hörundslit, allir tala sfimu íungu
og allir virðast vera vinir og
bræður. Ég skil varla í að þið
hafið mörg vandarnál víð að
etja.
Þannig komst Mrs. Helen
Papst, sem hingaff er nýlega kom-
in í heimsókn alla liiiff sunnan
frá Höfðaborg í Suður-Afrílru,
m.a. að orði er MWL hitti hana
snöggvast að máli á heimili vin-
konu hennar, Viggu .Tónsdóttur,
röntgensérfræðings, á Hverfis-
götu 75, í gær.
— Hvernig sfendor á að þér
eruð komnar alla leið hingað
norður til íslands?
— Mig hefur Iemrgi langað til
þess að koma híngaff. Haerri þvi
alltaf síðan við Vigga kyimtumst
í London árið 1945.
FÆDD OG UPPAUEW
í SUÐUR-AFRÍKU
— Hafið þér alltaf átt heima í
Suður-Afríku?
— Já, ég er fædd jsar og upp-
alin. Ég fæddist íangt inrs S landi,
í Kimberley, þaffan, sem demant-
árnir koma. Faffir mmn var írsk-
ur, en ætt móður mrrmar ensk að
uppruna. En ég hef átt heima í
Höfðaborg í um 2® ár. Ég kom
hingað með íslenzkrí ffagvél frá
London. En þangaff kom ég með
skíþi og var 16 daga á lelffinni
frá Höfðaborg.
Mér finnst ég vera búin að sjá
mikið af fslandi, fannhvíta,
jokla, há f jöll, sanda, stóriljót og
eldfjöll. Þið hafið meira en nóg
af fljótufn og vötnnm hér. Hins-
vegar vantar okktnr í Suður-
Afríku öft vatn. Kn víð eigum
meira af ræktuðu larreli en þið.
KYNÞÁ TTA VANUAMÁUB
ERFIDAST VIDFANGS
— Hvernig gengur liiið þarna
suður í Afríku?
— Það er hálf ÖToIent þar um
þessar mu-'dir. Kynbáttavanda-
málið er okkar erfiðasta við-
faneseíni.
Einn b’-iðji hlnti S-Afríkubúa
eru hvítir menn. 'Meiri hluti
hinna eru kvnblcndingar. Loks
eru svertioHjamir, hinir upp-
runpipgu íhúar þp-ssa heimshluta.
Stefna núverandi ríklsstiórnar
okkar er að halda nsffri bæði hin-
um lituðu kyriblendin gum o<r
svertingiwm. Hún hefur dregið
mjög úr beim pólilískn réttiod-
um. sfrri fyrrveramíi stjórn haíði
veitt þpim.
— Ilvert er álit yðar á bpim
stefnu dr. MaTans, forsætisrað-
herra- vkkar?
— S'á ð þér til. Éh er sf
Fvróruíó'ki komin. Hvítt fólk
blardar sér yíirTeitt alTs ekki
sair^ við k'<mb1endinFa og
svertingja. En ég og að ég hygn.
mikill m»ri hTuti hvítra rv3T”’a í
borrorp S.-Afríku erum andvígir
k’mbárfiofsókmnm stj6me'ri’*’'«r.
Við á’ftum að bað eím eð hiálna
þpc= ro kynflokknm til þroska og
jafn.éttis.
!>».•” * í rr s P'g
INNI'VRPTS
— Fr ekki sott samkomulag
mihi k*<"blendinganna og svert-
ingja"r'a?
— Nei, svo sannarlega ekki.
Jafnvel svertingjarnir sjálfir
standa í stcðugum illdeilum sín

En duflið hafi við mælingu
reynst 1,1 sjómílu innan land-
helgislínu.
nema staðar, en nokkra stunJ
hlýddi hann því ekki, en stefndi
áfram út í NV, en þó mjög slög-
Helen Papst
á milli. Sem dæmi upp á afstöðu
þeirra til annarra litaðra manna
má geta bess, að svertingi lætur
ekki bjóða sér að nota t.d föt,
sem kynblendingur hefur aður
notað. Þessir kynflokkar fyrir-
líta beinlínis hver aðra.
— Hvernig líst yður á framtíð-
ina þarn? svðra?
— Ég álít að við þurfum fyrst
og fremst að koma á fgiði og sam-
vinnu milli þeirra kvhbátta. s°m
byggja Suður-Afríku. Litaða íólk
ið verðu- rð fá meira jafnrétti og
betri aðsícðu.
— Ha'dið þér að púve-andi
ríkis<=tíó"n haMí »51^^ áf-"m?
— Þvi gæti ég bezt trúað. Hún
hefur ,s''o mikið fylgi út um
sveitir landsins.
Annars eru lífd-iör fó’ks'ns
ekki svo lélpg í Suður-Afriku.
DeihiT,nar m:ili kv'báttanna eru
höfuðvandamál oklíar.
/ETLA” UPP í FJÖIXIN
— Ætkð þér að dvelja lengi
hér é Tpnd!?
— Nei, aðeirs bannað •‘il n.k.
þriðiudáft. Þannpð tiT retla ég að
nr>t« timann til b°sc' "ð farp "'•d
í fiön o" óbvorðir íslands Víð-
átta þeirra og fegurð er dásam-
len.
gvo b'ifur ’ ''"s. Papst á stað
ir?n á HveravelH.
Fú" p- hókhaldari h’á "vrir-
tæVt í jTörðaho-'*. kaurir og
p'-1,,- T3n V'tndsn’ól og
f’ækjur viðskinta og kv-þátta-
rir-:i-,o O-,, r,rafi"—: '•ontii i"n við
jökla Pún er stödd í landi. rrm
henni finnst engin vandamá1 ciaa,
af því að bar eru allir eins á lit-
inn og tala sömu tungu.
S Rj.
elgisbroti ,York City6
legri stefnu (þvers og kryds).
Hann telur að York City hafi
verið á þeim hraða, sem togarar
sigla venjulega á með vörpuna
úti, eða 4 sjómílur á klst. Aftur
á móti sigldi varðskipið ó fullri
ferð og nóði togaranum brátt.
Var dufli þá varpað út og var
varðskipið Ægir þá komið fast að
togaranum, aðeins „frítt“ við
vörpuna, við kjölvatn togarans.
Þetta telur hann hafa verið á að
YFIRHEYRSLUM í máli skinstjórans á brczka togaranum York'gÍzka 150 við tog‘
City fyr*r landhelgisbrot, var haldíð afram i gær fyrir sakadonu togarinn beygði frá landi hati
Reykjavikur. Yoru yfirheyrðir sem vitni skipstjórinn á brezka hann verið kominn nær landi,
eftirlitsskipinu Mariner og' þrír stýrimenn á varðskipinu Ægi. heldur en þar sem duflið var sett
Brezki togarasldpstjórinn lýsti því yfir, að er hann í fyrri fram- út, því að varðskipið hafði þá
burði talaði tsm þaff, að sér hefði verið ógnað með skammbyssu, þá þegar veitt honum eftirför í 7
tnætti ekki misskilja það svo, að hanr. æíti við að stýrimaðurinn mínútur og skrúfuvatn togarans
hefði dregið skammbyssuna úr slíðrum. Skipstjórinn á Mariner naði langt aftur fyrir varðskipið.
ikýrði frá því aft’ hann hefði ákvarðað stöðu duflsins, er varprð
var út af Ægi áður en eltingarleikur við togarann hófst. Mældist
honurn þaS vera 1/U» úr sjómílu utar en samkvæmt mælingum
Ægismanoa. En hanjp viðurkennir að þessi mismunur geti stafað TOGARINN SIGLDI
af því að sjókort Mariners af þessu svæði sé af annarri gerð en SLÖGÓTT OG í IIRING
sjókort Ægrs. Verður þetta nánar athugað Yfirheyrslum varð ekki Eftir að duflinu hafði veriff
lokið í gær og óvist hvort þeim Ijúki í dag. | kastað, var togaranum gefið
merki á margskonar hátt um að
NAKVÆMLEGA EIN MÍLA HELDUR FAST VID
Yfirmaður brezka eftirlitsskips SKÝRSLU SÍNA
ins, Willlam Heynes, sem er að- ! Skipherrann á Ægi, Þórarinn
eins 32 ára, kom fyrstur fyrir Rjörnsson, kom nú enn fyrir rétt- ótt.
dóminn. inn °S lýsti því að hann héldi Skyndilega beygði togarinn á
Hann skýrði frá því að er tog- fasi vi® fyrri framboð varðandi bakborða og fór heilan mjög
arinn hafi beðið eftirlitsskipið staðsetningar allar. Aðspurður snarpan hring, en hélt eftir það
að koma á vettvang hafi skip sagðist hann hafa séð vín á skip- enn líkri stefnu og áður. Enn
hans verið um 30 sjó’mílur fyrir stjóra togarans. — Þá upplýsti skirrðist togarinn við að stanza,
, norðan fvrir mynni Önundar- hann að gefnu tiIefni> að er dufl' þar tr! kann boygðl loks 1 annað
Ifjarðar. A leiðinni átti yfirmað- lð var latlð 1 kjolvatn togarans f nn a ’bakborða’ nam,faðar og
urinn tal við skircstivórann á hafi Það verið 150 föðmum fyrir fyrir bakborðsakkeri. Vis-
I brezka tog.™ J ™ ogiip! “«“ ««>« »««" ,"S‘ C“y M ‘ SV'
i herrann á Ægi um það hvað
I gerzt hefði. Er eftirlitsskipið
i kom á staðinn var því fyrst siglt
I að áufli því er Ægis-menn höfðu
lagt þar sem togarinn var stadd-
ur er viðvörunarflaggið var dreg
i ið að hún. — Við mælingu þess
j reyndist það vera samkvæmt
minu sjókorti, sagði yfirmaður
eftirlitsskipsins, nákvæmlega
eina mílu fyrir innan hina nýju
landhelgislínu. — Skipherrann á
Ægi taldi duflið vera 1,1 sjóm.
fyrir innan. — Þar eð vfirmað-
urinn sagðist vita að kortin væru
ekki af sörnu gerð lagði har.n til
að yfirmaður landhelgisgæzlunn-
ar og hann gerðu samanburð og
féllst rétturinn á það.
Yfirmaður eftirlitsskipsins sagð
ist einnig hafa gert staðarákvarð-
anir um borð í togaranum og
reyndist hann vera því sem næst
á landhelgislínunni, þó rétt ut-
an við hana en ekki myndi það Togarinn >>York City“ liggur ná
þó skeika nema 50 100 yards. bundinn við Fáxagarð. James
I , , , skipstjóri sejn nú er sakaður um FYRIRFANNST
SÁ. EKKI VÍN Á SKIPSTJÓRA lamlhelgisbrot við ísiand í annað
Er dómforseti spurði yfirmann sinp á tveimur árum er vel þekkt
VARD AÐ HALDA TOGARA-
SKIPSTJÓRA UM BORD
Þá mætti fyrir réttinum III.
stýrimaður, Atli Helgason. Hann
sá er enski togaraskipstjórinn
kom um borð í varðskipið
skömmu eftir hádegi.
Er dómforseti spurði, hvort
honum virtist togaraskipstjórinn
hafa verið undir áhrifum áfengis
í það skipti, svaraði Atli:
— Mér virtist hann vera drukk
inn eða að minnsta kosti ek’.-.i
eins og menn eru venjulega i
iramgöngu.
— Af hverju réðuð bér það?
— M.a. af því að hann var ekki
einfær um að komast úr bátnum
upp í varðskipið, þurfti að hjálpa
honum til að komast upp, hásetar
á þilfari tóku í hendur hans og
þeir, sem voru í bátnum lyftu
undir. Látbragð hans á þilfari
bar og vott um það.
FXGINN SÆRBUR MAÐLR
inn á eftirlitsskipinu hvort hann
hefði séð vín á skipstjóranum á
York City sagðist hann ekki hafa
sáð það, en skipstjérinn hafi ver-
ið æsíur í skapi og jafnvel reið-
ur.
Seinna um daginn, eftir elting-
, . arleikinn, þegar togarinn haíði
ur to2arask.prt3on i Gnmvby. numið staðar, hevrði At]i t mót.
Ljosm. Ragnar Vigmr. ^ takara 5 varðskipinu að titkvnnt
var frá togaranum: „Iniured
við botnvörpuna. — Kjölvatnið man“ — særður mrður. Fór þá
sást þá mjög greinilega sagði vitnið ásamt II. stýrimanni um-
skipherrann á Ægi.
Er hér var komið réttarhöld-
unum, var þeim frestað til kl. 5
en þá hófust þau á ný.
-Ilgppum klerkin-
SIiAMMBYSSAN FKXI
DRF.GIN ÚR SLÍBRUM
Þá upplýsti hinn brezki sjó-
liðsforingi að hann hefði rætt jjARLEG FUÁSCGN
ítarlega við skipstjórann á York Ah TOKU TOGARANS
City um þá fullyrðingu hans að
Ægis-menn hefðu ógnað honum
um rðuða"
LUNDUNUM, 17. júlí. — Win-
ston Churchill hefur lagzt á
móti því að „rauði dómprófast-
u-inn af Kantaraborg“, dr, Hew-
lett Johrson, ve-ði dreginn fvrir
sérstskan dómstól, e>- stofnsettur
verði til þess að dæma um fram-
ferði hans. Ástæðuna fvrir því
srgir Churchill vera þá, að ef
svo verði gert* h’jóti menn að
líta of alvarlegum eugum á fram-
ferði hans, sem ekki hafi svo
miög skaðað.
Dómprófasturinn hefur Iýst
því yfir, að Bretar og Banda-
ríkjamenn hafi notað drepsýkla
í hernaðinum í Kóreu.
horð í togavann oa var það hans
fvrsta verk þar, að fara til klefa
skipstjóra og spyrja hann um
þennan r.ærða m°nn, En kæ~ði
gaf þá ekkert út é þr.ð og evddi
því, Virtist vitnjttii ^jnnig bá, p.ð
kaR“8i væri greinj,e'Ts u"dir
Þá voru þrír stýrimenn á varð hrifum áfengis. Þeger e"tinn vs.r
,. skipmu Ægi kvaddir sem vitni særður í tonarat-um. r-*"j Atli
með sjcammbyssu. cagði yfir- hyer á eftir oðrumi Lýstu þeir at- benar aftur vfi- 'i>
maðurinn að togaraslapstjormn burðum við töku togarans ýtar- en-H sUrimaður oh rú-n
hafi þá sagt sér, að fyrirliði Ægis lega og bar framburði þeirra á uröu 'Æ oEmanum
mar.na hafi ekki beint byssunm atburðum, sem þeir urðu sameig- 1 s '
ao sér, heldur hafi hann slegið ínlega vísari, saman í öllum atrið
með hendinni á skammbyssu- um sem sKipti máli.
slíðrið til áréttingar orðum sín- Fyrstur kom fyrir réttinn I.
um til skipstjórans, en byssan stýrimaður Þorvaldur Jacobsen.
hékk í belti hans og þaðan var Hann skýrði svo frá, að þegar
hún aldrei dregin. Var togara- grunur tók að leika á, að togar-
sVipstjórinn nú kvaddur fyrir inn væri innan landhelgislínu og
réttinn og' staðfesti hann að þetta hann hélt áfram stefnu til lands,
væri rétt. hafi varðskipið siglt innan úr
Að lokum gat yfirmaðurinn Patreksfirði beint í veg fyrir
þess að hann hefði lýst kröfum togarann. Hann minntist þess, að
um fébætur á hendur ríkissjóði, í stöðvunarfJaggið btakti og a,3
nafni bi'ezkra yfirvalda, við skip- togarinn beygði á stjórnborða og
herrann á Ægi, ef handtaka skip- snéri við einhvemtíma við fyrstu
stjórans á York City reynáist skotin. Hélt togarinn þá frá landi
ólögmæt. mjög skrykkjótt og með breyti-
"Ht-
•V*RD 9TOFVAÐUR
TUa HORÐU
Síðast var kvaddur f
II rtýrim»ð;ir á varðskirii""!
Ægi, Lárus Simirvin Þr-fsteins-
so-i. Hann U'lcdist með e1ti"'tar-
leiknum
trm-nnU"ö]
nt ha"
f-nin , -' v I. r*vri-
martns í öllum aðaiatriðum. Hann
herti á þ-ð... sð togarinrj :-efgi
ekk.i starzaff fvrr m vn"ðsvioinu
haíði t'erið sirit ó hljff viff harn
o? skipho"rn hrfði kalVð r'5
skotum j’rði beint á toi-rrann
Frh. ábk 3.