Morgunblaðið - 08.08.1952, Blaðsíða 7

f Fostudagur 8. ágúst 1952
MORGUNBLAÐIB

onan vinnur tii jafns við bónda
SIHH ÖL
SÍÐASTLIÐINN fimmtudag kom
liingað til lands góður gestur
vestan um haf. Ferð hans til
íslands er gerð á vegum land-
búnaðarráðuneytisins með at-
beina Gagnkvæmu öryggisstofn-
unarinnar í Bandaríkjunum, sem
lætur þjóðum Norðurálfu í té
margháttaðan stuðning til að
tryggja eínahagslegt og stjórn-
málalegt öryggi þeirra og frelsi.
Komumanni er í fáum orðura
sagt ekkert óviðkomandí sem
landbúnað varðar og tílgangur
fararinnar sá að kynnast ís-
lenzkum landbúnaði og búskap-
Brháttum íslenzkra bænda efiir
því sem föng eru á og gera til-
lógur um hagnýtingu þeírrar
þekkingar, sem nýjust er í land-
búnaðarvísindum og henta mundi
íslenzkum staðháttum til hags-
bóta fyrir bændur., — Hér er á
ferðinni íslendingurinn Skúli H.
Rutford, aðstoðarforstjóri upp-
lýsingastofnunar Minnesótaríkis
í landbúnaðarmálum.
BREYTTI NAFNI
Tíðindamaður blaðsíns rabbaði
við Skúla stundarkorn fyrir!
helgina um tilefni íslandsreis-,
unnar, starf hans og uppruna, en
hann hefur aldrei fyrr stigið fæti
á íslenzka grund og er þó allvel,
hlutgengur í íslenzkri tungu. Þar
sem Skúli kann frá bamæsku
góð skil á íslendingasögum lætur
hann sér ekki bregða þótt tíð-
indamaðurinn vilji fýrst vita
nokkur deili á manmnum, ætt
hans og sveit.
-— Eins og þú hefur að líkind -
um veitt athygli heiti ég réttu
nafni Skúli Hrútfjörð og eru þar
strax nokkrar upptýsingar. En
þar sem ættarnafnið þóttí nokk •
uð óþjált og vildi gjarnan mis-
3 ítast færði ég það til ensks rit-
1'áttar með eins litlum breyting-
um og framast mátti verða og
finnst mér þótt ég segi sjálfur
frá.
OKrum
íeitur-ísienzkur búfræingur
r
erðast m fsfeud á vegum
indbún
Rabbað við Skúla H. Rulhford.
an aldrei hafa lagt eins mikið
að sér við vinnu og einmitt síð-
an vélarnar koum til sögunn-
ar. Gekk hún að öllum störfum
úti á akrinum til jafns við bónda
sinn og hafði ég orð á því við
hana, þar sem hún sat og stjórn-
aði stórvirkri búvél, að ömmu
hennar mundi að líkindum reka
í rogastanz ef hún sæi þessar að-
farir. Á þessari viðlendu jörð
var með öðrum orðum ckki meiri
vinnukraftur en gerist á lítilii
íslenzkri bújörð.
iLOKAORÐ
| — Hvað viltu svo segja að lok-
Áður en ég lagði af stað ræddi Um?
ég við bandaríska jarðvegs- og | — Ekkert annað en það að
landbúnaðarfræðinga, sem hing- j ég hlakka til að fá tækifæri til
að hafa komið og var eð því að ferðast um ísland í sumar-
n;ikill styrkur. Næstu 3 man- skrúða, einmitt þegar landið er
uði ætla ég að mestu að nota fegurst og koma á þá staði, sem
til að ferðast um landið og hitta föður mínum varð tíðræddast
bændur að máli, sjá og heyra ís- um í gamla daga. Það er von
lenzkan landbúnað, ef svo mætti
ssgja, en snúa að því búnu heim-
leiðis.
ERFITT FRÆÐSLESTARF
—Starf þitt hefur væntanlega
borið þig víða um heim?
— Nei, það hefur að mestu
verið einskorðað við Minnesóta-
ríki. Ég gerðist búnaðarráðu-
nautur strax að loknu námi við
háskólann árið 1924 og hef unn-
ið að þessum málum síðan. Eg
hef aldrei fyrr komið til Ev-
. rópu. Árið 1946 var ég sendur
' til Mið-Ameríku, þar sem land-
— Hvað er af sjálfum þér að búnaður er enn rekinn. með
segja og starfi þínu? I næsta frumstæðum hætti á okk-
— Um það er bezt að hafa ar mælikvarða. Bændur eru þar
sem fæst orð. Enginn má halda mjög fákunnandi og fæstir læs-
að hér sé kominn spámaður, sem ir eða skrifandi. Verður af þess-
ætlar sér þá dul að nýskapa ís- um sökum að beita sérstökum
lenzkan landbúnað. Ferð mín aðferðum við fræðslustarfið, sem
hingað er aðeins einn þáttur í byggist að verulegu leyti á munn
því starfi, sem ég hef helgað legum skýringum og leiðbeining-
krafta mína í næstum 30 ár, að um, en bændurnir verða
vera bændum til ráðuneytis um svo að próía sig áfram að meira
mín og ósk að ferðin verði mér
lærdómsrík og af henni verði
sá árangur að íslenzkum
landbúnaði megi
gagni koma.
sííá á salnríei
EINN Akranesbátanna, Keilir^
kom til Akraness í gærmorg-
un af síldarýertíð :*yrir norðan,
Ut af Jökli kastaði báturinn á
síid, en vegna þess að kastið mis-
tókst, fékk hann aðeins um 100
tunnur. Keilir mun ætla út aftur
með nótina.
Mikil síld mælist nú um allan
Faxaflóa og viroist hún hafa
grynr.kað á sér síðustu dagana.
Þurfa Akranesbátar ekki að
sækja síldina nema stutt út. Afli
reknetabátanna var heldur minni
í gær en undanfarna daga.
Enn sem engin síld-
veiði nyrðra
RAUFARHOFN,. ágúst: — Eftir-
talin skip lönduðu hér i dag: Arin
björn 624, Guðmundur Þorlákur
513 og Björn Jónsson 494 hektó-
lítrum ufsa.
Síldveiði hefir verið mjög lítil.
Saltaðar voru og kryddaðar 400
tunnur af sjö skipum í dag. Síld
er helzí að fá 120 mílur suðaustur
að einhverju af Langanesi. Ekki heíir frétzt
StH. ennþá um einstök skip. — Einar.
Skúli H. Ruthford.
FRÆBSLUSTARF
á, að það hafi tekizt furðu vei.! hagnýtingu þeirrar þekkingar,' eða minna leyti upp á eigin spýt-
Eins og þú sérð er breytingín að-
allega fólgin í því , að einn staf-
ur hefur verið felldur burt.
Faðir minn hét Þorleífur Guð-
mundsson, ættaður frá Vigholts-
stöðum í Laxárdal í Dalasýslu.
Hann bjó um skeið í Hrútafirði,
en hvar veit ég ekki, og fluttist
siðan búferlum til Vesturheims
þrítugur að aldri ásamt móður
j únnj, Sólveigu Björnsdóttur,
ssm ættuð var úr Eyjafirði. Hygg
tg að faðir minn hafi tekið ást-
fóstri við
stm nýjust er á hverjum tíma. j ur. í Níkaragúa, þar sem ég starf-
Stuðla að því að hún komi að aði um .skeið, eru senniléga um
þeim notum, sem efni standa 75% íbúanna ólæsii.
til.
Slíka upplýsingaþjónustu þekkj SAKNAR. ÞESS SEM
ið þið mætavel í ykkar eigin ÍSLENZKT ER
landi, þar sem eru búnaðarráðu-
nautarnir. Þessi starfsemi er orð -
in mjög fullkomin í Bandaríkj-
unum og til mikilla þjóðþrifa
Það má rekja sögu hennar alit
til þess tíma er landnemarnir
— Til tilbreytingar langar mig
til að spyrja hvað falli þér einna
sízt í geð hér hjá okkur eða hvort
þú hafir orðið fyrir
vonbrigðum?
Bílstjórarnir neitnclíi að
samþykkja samnmg,
íanefndin
e
r>
ar fókus! við verftafólkíð.
H:5 sjgiilega verkfsll í SattdgerSi
er
roi
ÞAR sem vinnudeila sú, er hér
um ræðir hefir verið óvenjulega
löng og að mörgu leyti söguleg,
þykir blaðinu rétt að rekja hana
í stórum dráttum.
Bifreiðastjóradeild Verkalýðs-
og sjómannaíélags Miðneshrepps
sagði upp samningum ninum við
nokkrum! Miðnes h.f. og Garð. h.f., Sand-
j gerði, þannig að hann féll úr
— Nei, öðru nær, ég undrast
tóku sér bólfestu vestra og hófu einna helzt hvað hér er heims
gildi 1. janúar 1S52.
Aðalkrafa bifreiðastjóranr.a
1 71?. Hrutafjorðmn, þo --að yrkja jörðina með þeim að-j borgarsilegl um að litast. Ætti var að nefnd fyrirtæki hefðu ekki
i ann testi þar ekki rætur og ferðum) er þeir sjálfir kunnu oð tjna eitthvað til, mundi ég I nema eina bifreio hvor við at-
eY.y1 eg , ,al?n, ° minnas a j-,eztar í heimalandi sínu. En segja, að ég saknaði þess, sem vinnurekstur sinn.
Eveitma og þa jafnan með nokkr- þgi- - ........... -- - • J ’ *»
um trega. En nú er aettfræðin lcr
heimalandi sínu. En
það kom brátt á daginn, að nýja íslenzkt er, fólkið sjálft og borg-1 Vinnuveitendur sáu sér ekki
mín hér um bil öll, föðurafi minn £!?* i^málum^em teir Íttu ^ Reykjavik er,U,1 engu frabrU^ fært ganga að slikum k;'öfum
Þ logmalum, sem þen attu m þvi sem buast mætti við og varð ekki af samningum.
1 et Guðmundur Sigmuö<Uson og að venjast. Upp af vandamalum j hvaða menningarlandi
£ mma Guðrun Markusdottir fra innfiytjendanna spratt svo sú
tvo, rannsókna- og upplýsingastarf-
sem | Hinn 13. febrúar hóf svo verka-
Kröfur Verkalýðsfélagsins voru
m. a. þessar:
„Breytingar á samningi bræðslut
manna:
Aðrir bræðslumenn skulu hafa
5% lægra kaup, en fyrsti bræðslu
maður.
Breitingar á 9. grein:
Atvinnurekendum er skylt að
hafa fasíráðrta bifreiðasíjóra á
þær vörubifreiðar, ser.i þeir hafa
í notkun. fyrir fyrirtæki sín. F.kki
má bifreiðarsíjóri vinna neina
verkamannavmnu, hvorki vuY
Iestun eða afiestun bifreiðar. Ó-
heimilt er aívinnurekendum að
aka fyrir aðra báta en þá, snm
eru eign fyrirtækjanna sjálfra.
Svarfhóli. Bræður á ég
. „ . .. . - * Raðniirgaríími bifreiðarstíóra
væn. Sannleikurinn er sa, _að eg lýðsfélagið í Sandgerði afgreiðslu skai vera allt árið
veit fullt eins mikið um ís’and ■ .......- - - - -
Inorra og Skafta.
ALINN UPP VIB
Í3LENDINGASÖGCRI
semi, sem nú má heita fullmótuð, fyrir 70 árum, eins og ísland í
þar sem ríkið, fylkið, háskólinn (jag 0g með það i huga kemur
og sýslan leggjast á eitt með ná- mér að sjálfsögðu margt á óvart,
Þegar foreldrar mínír fluttust' mm samvinnu og deildum kostn- sem ekki er þó í frásögur færandi.
vestur um haf fyrir rétturn 70 aði 1:11 að finna og dreifa meðal Eb aiit er það jákvætt svo að
árum settust þau fyrst að í bændanna þeim nýjungum, sem þessari spurningu get ég eigin-
/erða til við rannsóknir banda- lega ekki svarað. Vænti ég þess
að kynnast Islandi eins og mér
á landsbyggðina.
Winnepeg eða þar í grennd en I
tóku sér síðan varanlega. bólfestu i rískra háskóla.
í Duluth, Norður-Mínnesóta við i
Efravatn, þar sem land var að ] IIEFUR LENGI FÝST
rísu næsta gróðursnautt, þótt TIL ÍSLANDS I
skógi vaxið væri. Vildi faðir minn — Iíváð býztu við að staldra FLÓTTINN ÚR SVEITUM
helzt hafa sýn yfir sjó, sem ho'’- lengi við á íslandi? i — En svo við snúum okkur
vm fannst minna síg á garnla —Enda þótt þetta sé í fyrsta aftur að landbúnaðinum. Kveð-
landið, en því unrú harm aut tii sinn, sem ég kem til íslands ec ur mikið að hinum svokallaða
æviloka og hafði mörg orð um 1 því ekki að leyna, að mig hefur flótta úr sveitunum þar vestra?
i /rir okkur krökkunuTn. Var i í áratugi fýst mjög að heimsækja — Já, ég hygg að hans verði
bann á bifreiðar Garðs h.f. og 12 grein
Miðness h.f. _ I Atvinnurekendum er skylt að
Vinnuveitendasamband Islands tryggja alit verkafólk sitt á tíma-
mótmælti afgreiðslubanni þessu bilinu I. jan: til 31. maí. Trygg-
sem ólöglegu þegar af þeirri ing gha] miðást við 8 stunda
ástæðu, að það hefði ekki verið vinnutíma
tilkynnt sáttasemjara.
í marz tilkynnti A. S. í. Mið-
13. grein:
Kaup þsirra manna, sem vinna
er það hugstætt, er ég kem út nesi °S Garði h.f., að það við tilsiátt á tunnum, skal vera
það óblandin ánægja bans að ævintýralandið, sem ég heyrði ekki síður vart þar en hér, eins Vinnuveitendasambandið samúð- Hinn'ð.
sagja okkur kafla úr íslen.dingá-! svo íagurlega lýst í æsku. Þessi og raunar víðast hvar annars
myndi beita sér fyrir því, að ná- fyrir menn. sem hafa unnið tvær
grannafélög Sandgerðis afgreiddu vertíðir eða lengur, 20%' á verka-
ekki bíla frá téðum fyrirtækjum. mannakaup, en óvanra manna
Boðaði nú Hlíf í Hafnarfirði og 12% á verkamannakaup.
Dagsbrún einnig afgreiðslubann: J4 grein
á bílana. . | Kaup bílavigtarma'hns skal
Þar sem verkfallið hafði ekki VPra kr 2750.00 á mánuði á tíma-
verið löglegai boðað mótmælti þiiinu j. jan. til 31. maí.“
ágúst s. 1. tók sátta-
s jgum, frá málafylgju og vígum löngun mín varð einna sterkust staðar. Þrátt fyrir stórum bætta
forfeðranna, spekt þeirra og árið 1930, en þá kom móðurbróð- vinnutækni og vélar, leitar fólk
snilli, með þeim dvaldist hugur j ir minn, Þórir Björnsson, hing- stöðugt í margmennið og þótt
hans'löngum. • | að á Aiþingishátíðina, en sökum undarlegt megi virðast verður
Til merkis um þetta segi ég þess hversu auraráð voru sára- sveitafólk að leggja meira að
þér til gamans, að honum þótti lítil, gat ég ekki slegizt í för sér við vinnu nú en áður. Tilj
ekkert nafn hæfa betur ungum með honum. Þegar tíl þess kom, dæmis kom ég eigi alls fyrir
sveini en Snorri eftir Snorra að ég tækist þetta starf á hend- löngu á einii,af stærri búgörð-1 -- • -hefði ákveðið að fundi í verkalýðsfélaginu og gild-
Sturlusyni og því hlauí bróðir ur, var það auðsott mal, eg svar- um 1 Suður-Mmnesota um upp-1 leiagio, ao pao neioi aKveoio ao . ^
minn það nafn í skírninni- Með aði umsvifaláust játandi, enda skerutímann og allur vinnukraft-
sama hætti er mitt nafn til orð- I þótt ég hefði óskað að kunna urinn, sem bóndinn hafði yfir að
araðgerðum frcmangreindra sc-mjari Valdimar Stefánsson
verkalýðsfélaga. deilu þessa til meðferðar, en
Valt nu á ýmsu, sem of langt verkalýðsfélagið hafði boðað
i yrði að teija, en hinn 3. apríl verkfall frá og með 7. ágúst.
setti Vinnuveitendasambandið Samningar tókust um nóttina
verkbann á vörubílstjóra þá er milli samninganefnda deiluaðila.
í verkfallinu voru. Var almenni verkamannasamn-
15. apríl tilkynnti Verkalýðs- ingurinn síðan samþykktur á
ið, þótt ég viti ekki bvaðá Skúla betri skil á íslenzkum landbún-j ráða voru auk hans sjálfs, kona
"úr íslenzkri sögu ég: er heitiim aði og sérkennum hans en raun hans, unglingsstúlka dóttir þeirra
eftir. i ber vitni, l g einn vinnumaður. Kvaðst kon-
hætta samúðaraðgerðum með bíl ir td des' n' k’’ en bílstjóra-
stjórunum, ef verkbanni V. S í. deildin neitaði að samþykkja
yrði aflétt,, en sagði -daglauna- samnmg þann er samnmganefnd
samningum sinum við Garð og ln hafðl gert fyrir hennar hond-
Miðncs upp frá 14. júní. )
Framhald á bls. 8.