Morgunblaðið - 03.09.1952, Qupperneq 7

Miðvikudagur 3. sept. 1952
r MORGUNBLAÐIÐ
7 ]
• •
OfluvtkirkÍMÍífíFinnlaiidiMokknilf tillöf il Gðnllundsil Stétt-
Ssm!a vii Nagnús Guijénsson, cand.
iheol., er sfundaði þar framhaidsnám.
FYKIR rúmum þrem vikum :;om
ungur guðfræðingur, Magnús
Guðjónsson að nafni, hingao
heim, eftir að hafa dvalizt um
eins árs 'skeið í Finnlandi við
iramhaldsnám í fræðigrein sinní.'
Magnús er stúdent f rá Mennta-!
skólanum í Reykjavík 1947. Lauk'
guðfræðiprófi frá Háskóla ís-1
lands vorið 1951, sama haust
sigldi hann til Finnlands, er
hann hafði hlotið ríflegan styrk,
sem finnska ríkisstjórnin vsitti,
og innritaðist í guðfræðideild
hóskólans í Helsingfors.
Það var skilyrði fyrir styrkn-
um, sem var 245.000 finnsk mörk
(,17—-18 þús. ísl. kr.), að styrk-
þeginn kynnti sér finnskt kirkju-
iíf og dveldist minnst 8 mánuði í
landinu.
Mbl. hitti Magnús nýlega að
máli og spurði, hvernig honum
hefði líkað dvölin í Finnlandi,
meðal þarlendra kennimanna og
hvert gagn hann hefði haft af
námi sínu þar.
—- Ég kom fyrst til Finnlands
árið 1949 og sótti þá kristilegt
stúdentamót, er þar var haldið.
Var það því í annað sinn, er ég
hélt þangað fyrir ári síðan. Hóf
ég fyrst nám við háskólann í
Helsingfors, en þar eru svo til
allir fyrirlestrarnir, jafnt við guð ^
fræðideildina, sem aðrar fluttir á
finnskri tungu og naut ég því
eltki kennslunnar sem skyldi.
Varð það því úr, að ég flutti mig
til háskólans í Abo og innritaðist
þar við guðfræðideildina.
VIÐ IÍÁSKÓLANN í ÁEO
— Hvernig hagaðir þú námi
þínu þar í borg?
— Við háskólann í Ábo fer
kennslan mest öll fram á sænsku,
þó ekki séu það nema 10% þjóð-
arinnar, sem á þá tungu mæla.
Háskólinn í Ábo er þekktastur
fyrir deildir í hagfræði og efna-
verkfræði en veitir ágæta
kenr.slu í öllum greinum. Hann
var stofnaður 1640 af manni sem
hét Per Brabe en'var fluttur það-
an til Helsingfors eftir brunann
mikla í Ábo 1827. Brann þá stór
Muti af borginni. Eldsvoði þessi
er álitinn sá mesti borgarbruni,
sem komið hefur á Norðurlönd-
um.
í byrjun þessarar aldar kom
fram hugmynd um að stofnsetja
háskóla, þar sem öll kennslan fer
fram á sænska tungu og eðlilega
varð Ábo fyrir valinu, þar sem
vagga menningarinnar hafði stað
ið í svo margar áldir. Ég lagði
"höfuð stund á finnska kirkju-
sögu, svo senr áskilið var við
styrkveitinguna. Ég kynnti mér
einnig finnskt kirkjulíf og al-
menna guðfræði. Ferðaðist ég
mikið um þvert og endilangt
landið og hafði þess vegna :njög
gott tækifæri til þess að kvnn-
ast kirkjulífinu af eigin reynd í
borg og bæ.
'ÍFI UGT KIRKJULÍF
í FINNLANDI
— Er kirkjulífið öflugt 1 Einn-
landi, eins og sakir standa?
— Já, svo verður að heita.
Finnar eru, eins og kunnugt er
móímælendatrúar. Þjóðkirkjan
er sterk, fáir sértrúarflokkar, dá-
lítið ber þar á grísk-kaþólskum.
Trúaráhuga frnnsku þjóðarinnar
má rekja til mikilla vakninga er
urðu í landinu á 19. öld, svo sem
á hinum Norðurlöndunum. Fá-
tækur bóndi að nafni Pavo Ru-
otsaleinen er einna kunnastur af
forystumönnum þessara vakn-
ingar. Kirkjan í Finnlandi skipt-
ir sér mjög mikið af menningar-
og rnannúðarmálum, miklu meira
,en hin íslenzka og prestarnir
hafa náið samband við söfnuði
£ína og trúin er ríkur þáttur í
dagle.su lífi og hugsun Finnans.
Margir kristilegir ungiingaskól-
ar eru staríandi í iandinu. Vinna
þeir mjög mikið og goti starf
meðal írnnskrar æsku, enda
ávallt fullsetnir. Það eru lög í
FinrJandi að hver- kirkjusöfnuð-
ur skuli hafa starfand á sínum
vegum fasta líknarstarfsemi.
Magnús Guðjcnsson eand. íheol.
Rekúr sú hreyfing m.a. stórt
sjúkrahús í Helsingfors, en þstta
mgnnúðar- og þjóðfélagsstarf
kirkjunnar aflar henni, sem eðli-
legt er, aukinna ítaka í hugum
þjóðarinnar.
SANNTRÚA ÞJÓÐ
— Éru spíritistar og nýguð-
fræðingar fjölmennir í Finn-
landi?
— Nei, siður en svo. Þeirra
stefna gætir mjög lítilð í finnsku
trúarlífi. Finnór eru yfirleitt rétt
trúa og sanntrúa þjóð, sem kvik-
ar hvergi frá kennisetningum
sínum og siðalærdómi.
— Eru finnskir prestar betur
menntaðir en ís'.cnzkir stcðu-
::autar þeirra?
— Jé, ég hygg r.ð svo sé, guð-
fræðirám í Finnlandi tekur 5—C
ár og það hefur miög aukizt eftir
striðs’okin að guðfræðikandídat
ar afli sér frekari framhalds-
nvmntunar í fræðum sínum
Töluvert mikið samstarf er é
milli kirkju og blaða og áherzie
ar lögð á að kirkjulegar fréttir
birtist sem fyrst í blöðunum
Tók ég þátt í námskeiði sem var
’*a'd:ð til þess r.ð efla þessa mik-
ils vei'ðu samvinr.u.
— Voru fleiri íslenzkir stúdent
ar við nám í Finnlandi?
— Nei, þar var enginn, og hef-
ur ekki verið i langan tíma, eftir
því sem mér er kunnugt. A.m.k
var ég sá fvrsti sem innriteðist
háskólann í Ábo. Finnskir há
skólar eru hinir nrýðilegustu '
alla staði og rná fiölmargar greir'
ar þar læra. Kostnaður við
námsdvöl í Finnlandi mun • v«rp
svipaður og hér', e.t.v.'þó helduv
minni. Herbergi kostar þar t.d.
um 4 þúsund mörk, 280 krór.ur
um mánuðinn.
— Hver e>- afstaða finnsku
b’óðarinnar til rágranna síns,
stórve’Hisins Rússlands?
— Hún er tvenns kcnar. bótt
u^darlept megi virðast. Afstaða
St'nrnarinnar er á vfirborðir.u
eóð. en finnska þjcðin ber sem
eðhlegt e” töiuverðan kala til
rábÚ0r,s í rnst-i. scm öld eftir
öld hefur ráðist inn vfir landa-
mærrn með vopnavnldi gegn hin-
um Jitla og vanmáttuga granna
í vestri. Anr-ars vilja Finnar sem
allra minnst ræða urn þessa þjóð
og sízt opinberlega..
Að lokum tekur Magnús bað
fram. að hann sé mjög þakklát-
u- finnsl.a ríkinu, menntamá’a-
ráðuríeytinu fslenzka q? ræðis-
manni vorum í Helsingíors fyrir
prýðilega fyrirgreiðslu við náms-
dvöl sína meðal Finna.
G.G.S.
Á SÍÐARI degi aðalfundar Stétt-
arsambands bænda voru afgreidd i
ar tillögur og ályktanir viðvíkj-
andi starfsemi sarpbandsins á
næsta ári.
Þar eð sambandið á nokkra fjár
hæð í byggingarsjóði heimilaði
fundurinn stjórninni að verja
lausafé sambandsins til kaupa á
arðberandi og seljanlegri fast-
eign ef henta bykir.
Var tillaga þessa efnis cam-
þykkt með 28 atkvæðum gegn 1.
KORNRÆKTIN
Á s.l. ári heíur Stéttarsamband
bænda beitt sér fyrir þvi að gerð
verði átök til þess að hrinda korn
ræktinni í betra horf hér á landi :
en verið hefur.
Framleiðs’unefnd tók þetta mál
upp á fundir.um og var GarSar j
Halldórsson bóndi á Rifkeisstöð-
um framsögumaður nefndarinn-
ar. Skýrði hann í stuttu máli frá j
nauosvn þess að eíla korr.rækt
hér á landi.
Tillaga íram’.eiðslunefndar var j
samþykkt með samhljóða at-
kvæðum en hún var svohljóð-
andi:
Fundurinn telur æskilegt, að
kcrnræktarneínd Framleiðslu-
i'áðs skili sem fyrst áliti í frum-
í bá átt:
1. Að semja við þar til valda
hændur um að koma af stað korn
"ækt á nokkrum stöðum á land-
inu.
2. Að í'íkið leggi frarn veruleg-
an hluta af stofnkostnaði nauð-
synlegra véla og kornhleðubygg-
inga.
3. Að ríkið veiti verðtryggingu
í framleiðslunni.
SALA GÁRHÁVAXTA,
GRÓDURHÚSAAFURÓA O. FL.
Stéttarsamband bænda hefur
einnig á undanförnu ári beitt sér
fyrir því að koma betri skipun á
sölu garðávaxta, gróðurhúsa-
afurða og eggja. F.h. Framleiðslu
nefndar hafði Garðar Halldórsson
’rahrsögu í þessu máli, en svo-
rljóðandi tillaga var samþykkt
neð samhljóða atkvæðum:
Fundurinn ítrekar samþykkt
síðasta aðalfundur um, að stjórn
'téttarsnmhandsins og Fram-
leiðsluráð vinni kappsamlega að
rví. að framleiðendur garðávaxta
gróðurhúsaafurða og eggja, njóti
römu verndar i lögum og fram-
'eiðendur mjólkur og kjöts.
HEYBINDINGSVÉLAR
Þegar heyflutningarnir voru
mestir héðan frá Suð-Vestuv-
landin'a til Austurlands og Norð-
urlands vorið 1951 olli það eríið-
’eikum'-hve fáar havbindingsvél-
■>r voru fvrir hendi til að nota
hð heyfiutningana.
F.h. Fjárhags- og reiknings-
refndar aðalfundarins bar Páil
Metúsalemssoir fram svohljóð-
andi tillögu, er samþykkt var
með samhljóða atkvæðum.
Aðalfundur Stéttarsambands
hænda 1952 að Laugarvatni,: kor-
ar á ■' iórnina að leita samninga
viff SÍS, eða aðra aðila um kaur?
í hevhindinesvél einni eða fleirh
cr heimilBr stiórninni að veria ;"s
af t“kiuaf,ranei ársins, er íil þess
þarf í bví jkvni.
Raddir komu frrm um það á
fundinum eð eðlileppst væri oð
kaupfélögin i þeim héruðum sem
mest p-u aflögúfær um beyselu
hafi slíkar hevbindinssvéiar e"
annist un það °ð komo he'ú í
fiarlæg héruð til sö'lu f”á þeim
bændum srm eru hevbu'gir og
telia sér h°v'tu"t að pfla' sér tck"a
með hpvsnJu. Emkum er bað rt-
huea^di bur rem beyskapur er að
jafnaði af skornum sv»mmti 1
sumum s’.Gitum og alltaf má
búast. við, að ýmsa menn skorti
hey er fram á vorið kemur.
IfliMfeiill
FOBURBIRGBAMAL
Hevásetningur og fóðurbirpða-
mál komu til umræðu á fundin-
um. trarð fundarmönnum skfaí-
drjúgt um þau, eins og oft vili
veröa, þar sem enn sem fyrr ráða
mjög fjarskyld sjónafmið um það',
hvað sé ráðiegast til þess að
kippa þeim málum í varanlegt
horf.
Lengi vel hafa menn treyst á
lagafyrirmælin og álitið, að hægt
væri að skylda menn til þess að
vera varkára í ásetningi sír.um.
En reynslan hefur kennt mönn-
um á undanförnum árum, að það
er miklum erfiðieikum bundið að
taka ráðin af bændum í þeesu
efni og skylda þá gegn viija
þeirra, að íækka búpeningnum
eða kaupa fóðurefni ef eftirlits-
menn telja að fóðuibirgðir þeirra
séu helzt til litlar.
Ræðumenn er til máls tóku á
þessum fundi höiluðust flestir að
þeirri skoðun að ásetningsmálin
kæmust aidrei i rétt horf fvrr en
hugsunarhátturinn yrði sá, að
bændur tefldu aldrei á tæpt vað
í ásetningsmálum sínum, hvort
heldur að ræður umhyggja fyrir
vellíðan búpeningsins eða raun-
sæi um það, að bændum er það
fjórhagslega hagkvæmast aðj
fóðra búpening sinn vel.
Páll Zoponiasson búnaðarmála- |
stjóri, sem á undanförnum árum
hefur manna mest aískipti haft i
af fóðrun og ásetningi, nefndi
ákveðin dæmi, frá ýmsum stöð-;
um á landinu, þgr sem þænqfur
hafa breytt til urn ásetning sinn,'
fækkað fénaði að miklum mun,
og fengið af færra fé mun meiri
tekjur en áður, auk þess sem
þeir sleppa við allar áhyggjur af .
yfi-vofandi "óðvrrskorti.
Alyktun var samþykkt á fund-
inum nvohljóðandi:
Aðalfundur Stéítarsambanils
hænds. hatdinn 30.—31. ágúst
1952, ítrekar kröfu síð^ta Bún-
aðarþings un átð VII. kafla bú-
f járræbtarlasanna um fóður-
tæzlu "óðurbirgðafélög verði
framfylgt -il hir.s Itrasta. Enn-1
fremur mælir fundurinn með bví.
að beiraila stofnun fóðurtrygging ;
arsjóða innan hrcppsfélapanna,
eins og fram kemur í iiilögum |
j miJiihineanefr.dar Búnaðarþings
am breytingar á nefndum kafia.
SAMVINNA
MJÓLKURSAMLAGANNA
Framleiðslunefnd bar fram svo
hljóðandi tiliögu, sem samþykkt
var samhljóða:
Fundurinn skorar á Fram-
ieiðsluráð að hlutast iil um að
miólkursamlögin samræmi fram-
Iciðslu sína betur en nú er; auki
fjölbreyíni í framleiðsluháttum
cg nýti sölumöguleikana í iand-
inu til hins ýtrasta. Ennfremur að
athuga á hvern hátt unnt né að
hagnýta þann hluta framleiðsl-
unnar sem nú notast ekki, — svo
scm undanrcnnu og mysu.
Þá benðir funðurinn á nauð-
svn þess að kvnna framleiðslu-
vörur landbúnjiðarins meira cn
gert liefur verið.
VPkh L AGS GRUN D -
VÖLLURINN
Svohljóðondi tillaga um verð-
lays"r’.indvöllinn var samþvkkt:
j Aðalfimdur Stéttarsámhaníls
, l'K'nda 1952, "eilst ' öá ' kvörðim
1 st.iómarinnar að scrja ckki npp
?rprðG''c'rr>’nd'’“,l; Þn'lbnisSar-
vara á þessn ári þétt funduiinn
enn scm fvrr líti -vo á p.ð nauff-
syn be’’: til Eð leiðrétta hann í. d-
t’Hjtj tií hækkiT”nr ’• ka'ini
bór.drrs sem að sjáifsögðu ber
að mlða við tekjur fastlaunaðra
manna honnm r.ambærile^ra að
þvi ev : r.ertír vinnustundaf.iöida.
, verklega þekkingu rcm og alls-
j Vcnar áh-gsttu ot mikla ábvrgð. —
F.n 'gegna heirra vanðatíma : °m
nú eru í hönd farnir m. a. sakir
aflr.brcsts á síidveiðum og ýmiss
kcr.r.i' fjárhaffsöngþveitis, scm
bæði er sjálfskaparvíti og áviff-*
ráðanlegt lítuu fundurinn svo á»
að stjórnarvöldiii og aðrir aðilai-
verði að leiía íil þrautar úrræða
í þá átt að efla innienda og cr-
lenda markaði og afla nýrra fyrir
landbúnaðarframleiðsluna.
En það íelur fundurinn höfað-
atrlði að þess sé gætt að ekki séu
gerffai’ nokkrar ákvarðanir, cem
skerða eða ónýía þann verðlags-
grundvöíl, sem samkomulag sex-
mannanefndarinnar, varð um né
gefa upp þá viffleitni að fá ágöll-
uð framkvæmdaatriði hans leið-
rétt til íullnustu, þar sem hann er
sú lægsta krafa til réttarstöðu
sem bændur geta sætt sig við.
BÆNDUR SEM DEAGAST
AFTUR ÚR
Til umræðu kom það á fundin-
um, hvað tiltækilegast mundi
vera til þess að örfa bændur til
framkvæmda um nýrækt og ann-
að, sem á undanförnum • árum.
háfa dregizt aftur úr, hafa ekki
tekið sér neina nýrækt fyrir
hendur. Hinar almennu búnaðar-
framfarir hafa farið þar fyrir
ofan garð og neðan.
Um þetta mál var gehð svo-
hljóðandi samþykkt:
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda 1952, ályktar að fela stjórn
Stéttarsambandsins og stjóm
Búnaðarfélags Ísíands aö íáta at-
huga hvað veldur því að einstak-
ir bændur viffsvegar um land
hafa dregist aftur úr í umbóíum.
síðustu ára.
Jafnframí verði skipulögð upp-
lýsinga- og hvatningastarfsemi íil
að örva búnaðarframkvæmdir t
umræddum jörðum.
Telur fundurinn að héraðsráðui
nautar búnaðarsambandanna aéu
heppilega setíir sem leiðbeinend-
ur ásamt uáðunautum Búnaðar-
félags fslands en þar sem ekki eru
starfandi ráðunautar, verði ráðn-
ir menn til að annast þessi síörf.
LÁNSFÉ TIL LAND-
BÚNADARINS
Svohljóðandi álykun var gerð
á fundinum:
Aðalfundur -Stéttarsambands
bænda þakkar það sem íunnist
hefir í útvegun lánsfjár fyrir
landbúnaðinn, en telur að hér sé
aðeins um byrjui\að ræða. Fund-
urinn telur að íryggja verði land-
búnaðinum síóraukið lánsfé svo
fljótt sem unnt er, og að það sem
ríkissjóður hefir lánað Búnaðar-
bankanum verði lagt bankanum
sem óafturkræít framlag.
Síðari fundardaginn kom Stein
grímur Steinþórsson, íorsætisráð-
herra á fundinn og "lutti honum
árnaðaróskir frá ríkisstjórninrii..
Lýsti hann því í fáum orðum,
hvaða álit Stéttarsamband bænda
hefir fengið með þjóðinni þau sjö
ár, sem það heíir starfað. — í
ræðu sinni til bændanna flutti
hann þeim og félagsskap þeirra
nokkur hvatningarorð þar senx
hann m. a. iagði út af kvæði
Bó’u-Hjálmars, er hann orkti við
stofnun jarðabótafélags í Húna-
vatnssýslu, þar sem hann m. a.
sagir:
Miklu :'á orkað
í manr.vina .höndum
samlynd tryggðatök
og hreinsaður'vilji
frá vana fornum,
heimsku og hindurvitnum.
Mikið sá vann,
sem vonarísinn
braut með súrum sveita.
Hægra mun siðar
að halda bíðri
heilla veiðivök.
Oskaði forsætisráðherra þess
að endingu að þessi orð hins ÍS"
lenzka bóiida megi verða einkenfi
andi fyrir félagsskap bænda ufn.
alla framtið.