Morgunblaðið - 28.11.1952, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 28.11.1952, Blaðsíða 2
r * MORGUNBLAÐIÐ Föstudagur 28. nóv. 1952 ] Fjórlögunum verður skiluð með Ágaetur afmælisfugn- uöur; fubffieoi r Herra forseti FJÁRLAGAFRUMVARPINU, íyrir árið 1953, sem nú er hér 411 til 2. umræðu, var útbýtt ó A1-.4 Jþingi þ. 2. október s.l. og vír^að til fjórv.n. þann 9. s. m. I ,agði xíkisstjórnin höfuð áherzlu á, að «eftirfarandi atriða yrði gr/tt und- i ir meðferð málsins í íjefndinni:| «ð) fjárlagaafgreiðslu.nni yrði lokið sem fyrst ög eigi síðar en fyrir rmojsvi desember. að) fjárlögum y ^ði skilað með hagstæðum greiðslujöfnuði. •að) tekjuáæth jriin yrði ekki Gísla Jónsson* ar formanns legt væri að hún reyndist röng’ við óbreyttar aðstæður. í tillög-j um sínum um hækkun tekjulið- anna, er ég ——’*'*"'*' mun ræða nokkuð: síðar, fylgir meirihl. nefndarinn-1 ar þessari stefnu. Tillögur þær, I hækkuð frá því sem hún er1 sem fram komu í nefndinni frá á frv. trema öruggt mætti^ 1. minnihl. n. Á. S. um hækkun telja, hún brygðist ekki. á tekjuáætluninni voru hins veg- -sað) gera ekki ráð fyrir neinum ar svo fjarstæðukenndar, að ó- nýj um tekjustofnum. gerlegt var að ljá þeim lið. Sýndi að) þ Ár tekjustofnar, sem á frv.! hann með þeim fullt ábyrgðar- V f.'ru héldust óbreyttir, endaj leysi í sambandi við afgreiðslu M Jyrði þá að afla tekna á ann- fjárlagafrumvarpsins. Meirihl. n. 1 , an hátt, ef eitthvað af þeim j vildi að sjálfsögðu ekki taka þcftt / . skyldi verða afnumið á þing-: í slíku óbyrgðarleysi. inu. Samfara þessu bar svo 1. Meirihl. nefndarinnar hafði minnihl. fram tillögur til hækk- . iullan skilning á þeirri nauðsyn,1 unar á útgjöldum, sem skiptu "*em lá á bak við þessar óskii'1 milljónum og jafnvel tugum ríkisstjórnarinnar og hagaði því milljóna. Hann bar einnig fram störfum í nefndinni eftir því. Var tillögur um að fella niður fram- •aldrei neinn ágreiningur um það j lög í sambandi við utanríkisþjón- „ í nefndinni, að afgreiða bæri fjár-, ustuna, einkum i sambandi við ' Jögin svo fljótt sem verða mætti,' allt það sem snertir samvinnu við' ’ og eigi síðar en ósk var borin hinar vestrænu þjóðir og örygg- ^ íram um, og hafa allir nefndar-1 isráðstafanir gegn ofbeldi að jnenn stuðlað að því, að svo austan, rétt eins og hér væri full- inætti verða, og engan tima eða trúi erlends herveldis er reka 'íyrirhöfn sparað til þess að því skyldi miskunnarlaust erindi "takmarki yrði náð. Hvenær sem þeirra á Alþingi, en ekki fulltrúi nefndin hefur verið kölluð til austfirzkra friðelskandi bænda, .etarfa, hvort heldur að um hef-jsem ekkert illt verk vilja vinna Vr verið að ræða helga daga eða: þjóð sinni, en sem hafa af ein- júmhelga, að degi til eða að^hverjum ástæðum glapizt á því lcvöldlagi, hefur aldrei verið nein íyrirstaða á því, að gegna slíku Jcalli, enda hefði ekki verið unnt að Ijúka starfinu svo sem gert - liofur verið, ef slíkur samstarfs- •vilji hefði ekki verið fyrir hendi. Her mér sem form. nefndarinnar •að þakka meðnefndarmönnum .. jmínum þá miklu vinnu, sem þeir liafa jafnan lagt á sig við nefnd- ‘arstörfin, oft fyrir utan allan að senda hann á þing. NÓG AÐ GERT í ÁLÖGUM Á ÞJÓÐINA Það þarf ekki að leita lengi í ræðum og ritum utan þingg og innan um skatta og tollamál þjóðarinnar til þess að sannfær- ast um það, að nú sé nóg að gert í álögum á þjóðina, og að tími sé kominn til að snúa við. Menn venjulegan vinnutíma, og fyrir, kref jast þess, að söluskattur sé t>ann samstarfsvilja sem þeir | afnuminn, að tollar séu lækkaðir, iiafa sýnt við afgreiöslu frum-' að batagjaideyrisfríðindi séu þurrkuð út, og tekjuskattur og útsvör séu færð í miklu mildara form. En samtímis þessu er aí sömu aðilum krafizt meiri og meiri afskipta ríkisvaldsins og bæjaryfirvalda af svo að segja öllum málum þjóðfélagsins. Þær kröfur eru að verða æ háværari, varpsins til þessarar umræðu á ^rundvelli þeirrar s.tefnu, sem mörkuð var í upphafi og hér hef- ur verið lýst. HREIÐSLUHALLALAUS FJÁRLÖG Það var heldur enginn ágrein- ’ ingur í nefndinni um það, að af- 1 að opinberum aðilum beri bein- Æreiða bæri fjárlögin með hag- j Hnis skylda til að sjá öllum þegn- • ætæðum greiðslujöfnuði. Þjóðin^um landsins fyrir hærri tekj.um, mun ekki og á ekki að sætta sig' en þekktar eru almennt meðal við það, að vikið yrði frá þeirri flestra annarra þjóða, og það an stefnu, að afgreiða greiðsluhalla-! þess að þegnarnir þurfi að hafaj Jaus fjarlög, og safna þannig af því nokkrar áhyggjur, eða 1 skuldum, sem kæmi fram < Æiukin byrði a skattþegnana a sKattpegnana a ■ Jcomandi árum. Það getur að vísu ávallt komið fyrir, að ríkissjóður, líkt og aðrir aðilar, verði að taka . lán, til lengri eða skemmri tíma, ■ef kQma á fram akveðnum verk- æfnum, eða ef óviðráðanleg at- vik koma fyrir, sem úr þarf að sem bera nokkurn hluta af þeirri ' áhættu, sem því er samfara að gerðar séu tilraunir til að svo mætti verða. Og Alþingi sjálft á ekki lítinn þátt í því, að svona er komið máium. Þegár atvinnuhættirnir breytt- ust hér á landi í byrjun aldarinn- ar, og farið var að hverfa frá smárekstri í stórrekstur á ýms- Uæta, en beinlínis að gera ráð fyrir því við afgreiðslu fjárlaga, J um sviðum, þegar útgerðinni var að lán þurfi, eða verði að taka. breytt í stórútgerð úr árabáta- *til þess að mæta fyrirsjáanlegum i útgerð, héimilisiðnaði breytt í jf. venjulegum greiðslum, er engan verksmiðjuiðnað, verzlunin færð veginn verjandi. Hitt hefur ver- ið deilt um í nefndinni og verður jafnan deilt um, á hvern hátt Jiessu takmarki verður bezt náð. Hvort því skuli náð með hækk- Æðri tekjuáætlun, sem vafasaml er að rétt reyndist, eða með’ liæííkandi álögum, sem vitað ér- «ð þjoðin er andvíg, eða með Tiiðurskurði á útgjöldum ríkis- sjóðs, sém allir krefjast, en eng- inn vill þó að bitni á sér, heldur á einhveí'jdm öðrum þegnum jþjóðfélagsins. æiNS OG FUÍSLTRÚI FRLEIDS HERVELDIS Eins og ég gat um í upphafi Jiafði kornið fram am það ósk frá ríkisstjórninni, að tsjsjuáætlunin vrói ekki hækkuð svo, að sýni- a innlendar hendur, og vélarnar látnar koma í stað handaflsins, var af vinstri flokkum þjóðar- innar hafinn sívaxandi áróður utan þings og innan gegn ölluna þeim einstaklingum, sem brutu hér ísinn og bæt.tu kjör þjóðar- innar með því að taka upp nýjar aðferðir í atvinnurekstri. — Ef framfarirnar gáfu arð, eða aðeins von um arð, til þeirra, sem öllu vildu fórna til að árangurinn yrði sém beztur, þá var séð ofsjónum yfir því, og þess krafizt, að ríkis- sjóður, sveitasjóðir og fólkið, fengr æ stærri hluta af arðinum. Löggjafinn beinlínis beitti sér fyrir þessari sókn á hendur þeim, sem höfðu forystu um fram- kvæmdir allar, sumpart með því, að lögbjóða skattakerfi, þar sem engri vörn varð við komið, oft og einatt með beinni eignartöku, sem var í engu samræmi við möguleika manna að mæta, sum- part með lögvernd á aðferðum til að hcimta kröfur af atvinnu- rekanda, sem ekki var hægt að uppfylla, sumpart með því að gefa ríkissjóði einkarétt á at- vinnugreinum, er taldar voru líklegar til að gefa arð, og sum- part með því að veita önnur og meiri fríðindi til sveitafélaga, og ríkisíyrirtækja, ef þau stofnuðu til atvinnurekstrar, en til ein- staklinganna. NÝJU ATVINNUTÆKIN BÚA EKKI VIÐ ÖRUGG REKSTURS- SKILYRÐI Þegar atvinnutæki þau, sem flutt voru inn til landsins að til- hlutun ríkisstjórnarinnar, að lok- inni síðustu styrjöld, voru tekin í notkun, kom strax í ljós, að þau gáfu fyrst í stað meiri arð, en hin gömlu sem fyrir voru. Var þá þegar hafin sókn um að skipta stærri hluta af þeim arði til ann- arra en þeirra, sem þurftu að tryggja reksturinn til hagsbóta fyrir þjóðina í framtíðinni og hér var gengið svo langt, að aðeins þar sem afkoman var bezt, var hægt að mæta kröfunum um stundarsakir, en eldri atvinnu- tæki varð að selja úr landi eða stöðva rekstur þeirra, þar sem þau voru ekki samkeppnisfær, þótt hins vegar gætu þau gefið jafngóðar atvinnutekjur og ýmis- legt annað, sem starfað var að í landinu. Nú er svo komið, að hin nýju atvinnutæki búa heldur ekki við örugg rekstrarskilyrði, og leyta því í hópum til ríkisins um fjárhagslega aðstoð í stórum stíl. Fleiri og fleiri sveitafélög krefjast þess að fa atvinnutæki, sem ríkissjóður kostar að mestp eða öllu leyti, og stendur auk þess í ábyrgð fyrir rekstrarhalla á þeim, á sama tíma, sem stofnað er til verkfalla til að knýja fram launakjör, sem atvinnufyrirtæk- in geta ekki greitt, og viður- kennt er að þau geta ekki greitt. Beinlínis vegna þessarar þró- unar í atvinnumálunum. draga fleiri og fleiri einstaklingar sig út úr áhættu atvinnurekstri, og ýta undir það að koma atvinnu tækjunum á ríkissjóðinn ef mögu legt er. Er bersýnilegt, að verið er hér að stefna að beinum ríkis- rekstri allra óhættufyrirtækja í landinu. Má fara nærri um það hvort það kemur til að létta skattabyrðinni af þegnunum. Al- þingi hefur aldrei þótt rétt, að láta gahga hlutlausa dóma um þessi dcilumál ó milli manna á sajna hátt og um aðrar deilur, en þegar svo .er komið, að rikissjóður er orðinn einn um það, að reka at vinnutækin, kann svo að fara, að vinnuþyggjandinn verði ekki spurður um sín kjör, að minnsta kosti hefur það jafnan reynzt svo, þar sem ríkisrekstrar fyrir- komulagið hefur verið tekið upp að fullu. Væri það illa farið, ef slíkt ætti eftir að koma fyrir þessa þjóð. KRÖFUR í ALLSKONAR MYNDUM Það er síður en svo, að það séu einu kröfurnar, sem gerðar eru til ríkissjóðsins, að hann láti í té atvinnufyrirtæki öðrum að kostnaðarlausu og taki á sig á- hættuna af rekstrinum, heldur hrannast upp í fjárv.nefnd kröf- ur í allskonar myndum. Það er eins og þjóðin hafi ekki leng- ur 1 sér kjark eða manndóm til Frh. á bls. 11 FERÐAFELAG ísland minntist í| gærkvöid 25 ára afmælis síns ’með skemmtifundi í Sjálfstæðishús- inu. Formaðúr félagsins Geir G. ■ Zoega vegamálastjóri, setti sam- komuna meðstuttriræðu, þar sem hann ralcti sögu þess og þróun í j aðalatriðum. I lok hennar gat hann þess að félaginu hefði í til- J efni afmælisins borizt tvær pen- ingagjafir: 10 þús. kr. frá manni einum sem ekki vill láta nafr.s sír.s getið og 500 krónur frá nokkrum ferðalöngum, vinum félagsir.s. Þakkaði formaður gef- endum og öðrum þeim sem á einn eða annan hátt hefðu unnið að málefnum félagsins á liðnum ár- um. Einnig tjáði hann þakkir sín- ar fyrir heillaskeyti og kveðjur sem félaginu hefðu borizt hvaðan æva að í tilefni aldarfjórðungs- afmælisins, m. a. frá Forseta Is- íands og hinum ýmsu félagsdeild- um út um land. Þá gat formaður þess að stjórn félagsins hefði í tilefni afmælisins kjörið 3 nýja heiðursfélaga, en einn væri þar fyrir, dr. Vilhjálm- ur Stefánsson landkönnuður. Hin- ir nýju heiðursfélagar væru þeir Björn Óíafssön, menntamálaráð- herra og Skúli Skúlason, blaða- maður, sem báðir hefðu unnið mikið brautryðjendastarf til vakn ingar áhuga landsmanna á ferða- lögum og hinum þriðja prófessor N. Nörlund forstjóra landmæl- ingastofnunarinnar dönsku, sem um langt árabil hefði unnið að kynningu íslahds og haft umsjón með kortlagningu landsins. Að lokinni ræðu Geirs G. Zoega söng Sigurður Ólafsson ein söng og síðan var sýod kvikmynd: Fransk-íslenzki Vatnajökulsleið* angurinn sem farinn var s.l. ár. — mjög fróðleg og skemmtiíeg. Sigurður Ólafsson söng að því loknu á ný en að því búnu flutti varaforseti félagsins Pálmi Hannesson rektor, ávarp. Þakkaði hann liðsinni og skilning Reykja- víkurbæjar gagnvart málefnum félagsins, og borgarstjóra, Gunn- ari Thoroddsen, fyrir komuna á þennan afmælisfagnað félagsins- Að lokum var stiginn dans til kl. 1. Samkoman var fjölmenn og fór í alla staði vel og ánægjulega fram. i - Brezkt sjónarmið Framhald af bls. 1 Bjargræðisvegir fslendinga eru fiskiveiðar að 9/10 hlut- um, eða nærri því eina tekju- lindin. Þeir benda á, að sama bann gangi yfir þeirra eigin sjómenn og aðra tii þess að bjarga fiskimiðunum. Tilfinningasemi er óþörf í þessu máli. En við megum ekki gleyma því, að íslend- inigar reyndust okkur traustir vinir í styrjöldinni. Með feiknalegri áhættu og lífs- hættu, færðu þeir okkur % af því íiskmeti, sem við fengum á þeim arum. Að vísu hafa brezkir fiski- menn notað þessi veiðisvæði á undanföruum árum og inn- an núverandi markalínu eiu svæði, sem ekki eru hrygn- ingarsvæði. Auk þess hafa Humber- menn enga vissu fyrir því, að íslendingar muni útilok sjó- menn sína frá þessu vernd- aða svæði um langt skeið. Þess ber að geta, hvað sem öðru líður, að f.yrstu mán- uðina eftir að hin nýju á- kvæði skullu á, mir.nkaði afli brezkra togara aðeins um 1/7 hluta. Og síðustu þrjá mánuð- ina hafa brezkir togarar veitt meira við ísland en þeir veiddu sömu mánuði á árinu 1951 áður en nokkur breyt- ing var gerð. Svo þeir Humber menn geta með engu mótihald ið því fram, að hér sé um lífið að tefla fyrir þá, er þeir nú hafa talið fiskkaupmcnn á að neita að seija þann fisk, sem íslendingar veiða. Þessi deila við íslendinga hlýtur því, að vera einskonar refsskák, þar sem fyrirsjáan- legt er, að kjötskammturinn fer minnkandi. Verða því húsmæður og ríkisstjórn að fara varlega í sakirnar. Sé íslendingum (og öðrum) bægt frá Bretlandi, til þess að selja fisk sinn í Þýzkalandi, þá mun það sízt verða til þess, að fisk- verðið lækki í brezkum fiskbúðum. Athugasemd (rá Útvarpsráði BLAÐINU hefir borizt eftirfar- andi: I tilefni af ummælum í nefnd- aráliti fjárveitinganefndar, sera birt er í Morgunblaðinu í dag, þar sem sagt er, að af dagskrár- fé hafi verið greiddar 200 þús. krónur til Þjóðleikhússins síðast- liðið ár, óskar formaður útvarps- ráðs að taka fram: Síðastliðið ár greiddi ríkisút- varpið vegna leikritaflutnings kr. 161.618.74. Af þeirri upphæð vom greiddar til Þjóðleikhússins kr. 35.570.00. Um aðrar greiðslur til Þjóðleikhússins er ekki að ræða. Þessar upplýsingar voru gefnar fjárveitinganefnd skriflega 22. október síðastliðinn. Það skal enn fremur tekið fram, að á fjárlögum fyrir 1951 voru 1.2 milljónir kr. áætlaðar til dagskrárefnis og var ekki farið fram úr þeirri áætlun. 27. nóvember 1952. Jeppinn valf í ánni - bílstjórlnn koms! úl með snarræði í HVAMMSTANGA, 23. nóv.: — Hinn 18. nóvember s. 1. var Ósk- ar bóndi Teitsson í Víðidals- tungu á heimleið í jeppa sínum frá einhverjum bænum í sunn- anverðum Víðidal austan Víði- dalsár. Leiðin liggur yfir ána, sem þarna er óbrúuð, til mikils óhagræðis og erfiðleika fyrir það fólk, sem býr þarna austan ár- innar á 6 eða 7 bæjum. Einhver fjárveitinganefna mun hafa fengizt á alþingi til brúar á ánni þarna, en svo lítil enn, að úr framkvæmdum getur ekki orðið, nema betur verði að unnið. Áin hafði vaxið nokkuð um daginn, en Óskar, sem er þaul- kunnugur henni frá barnæsku, lagði hiklaust út í á venjulegu vaði. Áin rennur þarna á eyrum og breytist ýmislegt, er flug er í henni. Og er Óskar var kom- inn spölkorn út í ána, fann hann að botninn hafði breytzt. En nú skipti engum togum, straumur- inn þreif bílinn, skellti honum flötum og bar hann spölkorn nið- ur eftir ánni. Óskari tókst með snarræði að komast út úr bílnum og vaða í land, en bíllinn lá eftir. Síðan varð hann að fá stóran 10 hjóla vörubíl (truck) frá Hvamms- tanga til að ná jeppanum upp úr ánni. Þess er að vænta, að ekki þurfi að koma til annarra og alvarlegri óhappa áður en bxú fæst á ána á þessum stað. Tíð hefur verið með eindæm- um mild og hlý, það sem af er og heilsufar er gott. _____________ — Br. D. .1 PARÍS, 27. nóv.: — Frakkar hafa ákveðið að auka her sinn í Túnis vegna þess ástands, sem þar hef- ur skapazt undanfarið. — NTB. ,

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.