Morgunblaðið - 18.12.1952, Blaðsíða 2

I 2
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 18. des. 1952 ^
Pfunisókn og kratar eru andvígir
kaupum óMenda ó býlum sínum
LÍF í KÚFI

Úr rarJu Ingólfs Jónssonar
A FIJNDI í saineinuðu þingi í gær urðu nokkrar umræður um
Jsingsályktunartillögu þeirra Ingólfs Jónssonar, Jóns Pálmasonar
«g Sigurðar Ágústssonar um sölu þjóð- og kirkjujarða. Lögðust þeir
Stefán Jóhan Stefánsson og Skúli Guðmundsson hatramlega á móti
því að bændur fengju að kaupa þær ríkisjarðir sem þeir byggðu,
en það er hið mesta hagsmunamál. — Tillagan er slík, að ríkis-
stjórnin skuli hlutast til um að þeim bændum, sem búa á ríkis-
•Gg kirkjujörðunum verði gefinn kostur á að fá ábýlisjarðir sínar
keyptar fyrir fasteignamatsverð. Ingólfur Jónsson mælti mjög með
frumvarpinu í ræðum sínum og svaraði andmælendum þess í rök-
fastri ræðu.
Ríkið hefur orðið að gefa ábú-
endum jarða þessara veðleyfi
fyrtr byggingarláni, sagði Ingólf-
■ur, til þess að jarðirnar væru
byggðar. Landsetar ríkisins hafa
JmOmargir byggt á sinn kostnað
■og íekið byggingarlán undir eig-’
in nafni, eftir að séð var, að rík-
ið gat ekki uppfyllt þær skyldur, ^
sem á því hvíla samkvæmt ábúð-
arlögunum. I
eigu þess. Af þessu er Ijóst, að
ef ríkið uppfyllir lagalegar og
siðferðislegar skyldur við ábú-
endur þjóð- og kirkjujarða, kost-
ar það geysimikil útgjöld fyrir
ríkissjóð.
ÞJÓDHAGSLEGT TJÓN
Má því fullyrða, að það er
röng stefna fyrir rikið að halda
í þann eignarrétt, sem það hefur
á mörgum jörðum í landinu. Það
er einnig að öðru leyti þjóðhags-
legt tjón, vegna þess að bændur
bæta fremur þær jarðir, sem þeir
eiga sjálfir, heldur en ef þeir eru
leiguliðar, hvort heldur það er
hjá ríkinu eða einstaklingum.
Þess vegna er lagt ti), að ábú-
endur ríkisjarða verði gefinn
kostur á að fá ábýlisjai’ðir sínar
keyptar. Mundu bændur taka því
boði yfirleitt með þökkum og
ríkissjóður þannig losna við
bagga, sem eðlilegt er að losa
JARDABÆTUR
Á mörgum jörðum hefur í
seinni tíð verið hafin framræsla
■og landþurrkun í ríkum mæli.
Landeiganda ber að standa
straum af þeim kostnaði, að svo
miklu leyti sem styrkur ríkis-
sjóðs hrekkur ekki til. Hefur það
valdið miklum árekstrum og
■erfiðleikum milli ríkisins og á-
búenda þjóð- og kirkjujarða,
bvernig snúast beri við þeim út-
^jaldalið. Ríkið hefur ekki haft hann við'að berá’
fé til að leggja fram í þessu
Ækyni, og hvílir þessi kostnaður
því nú á mörgum ábúendum ríkis
jarða. Á fjárlögum fyrir yfir-
standandi ár eru ætlaðar 150 þús.
kn-til að mæta þessum útgjöld-
tim. Mun það tæplega nægja til
greiðslu þeirra skulda, sem þegar
hefur verið stofnað til, og því
ékki fé fyrir hendi til að greiða
J>að, sem unnið. verður á þessu
ári.
„Norræn jól
komin út
ÞRATT fyrir kulda og leiðinda-
veður síðustu daga, hefur gefið
að líta fjölda fólks við Raf-
skinnugluggann. En Rafskinna! stjóri:
byrjaði að fletta blöðum sínum vinnu
um síðustu helgi. Er það orðinn
fastur liður í bæjarlífinu að sjá
Kafskinnu í Skemmuglugganum
| fyrir jól og páska — og fer vel
ÁRSRIT Norræn félagsins, ,,Nor-
ræn jól“ er nýkomið út, mjög
vandað og smekklegt að öllum
frágangi eins og jafnan áður.
Eins og lesendum mun kunn-
ugt átti félagið fyrir skömmu 30
ára afmæli og er þess minnzt sér-
staklega i hinu nýútkomna riti
þess. Flytur það margar góðar
og skemmtilegar greinar um nor-
ræn málefni, sem eiga erindi til
allra þeirra, sem þessum málum
unna og áhuga hafa á menning-
arlegu samstarfi Norðurlanda.
Til mikillar prýði eru hinar
mörgu ágætu myndir, sem grein-
unum fylgja, og auk þessa eru 6
síður í myndum: Norræn svip-
brigði, myndir frá öllum Norð-
urlöndum.
Efni ritsins er sem hér segir:
Ritstjórinn, Guðlaugur Rósin-
kranz, formaður Norræna félags-
ins, skrifar inngangsorð. Forseti
íslands, Ásgeir Ásgeirsson:
Ávarp. Þá eru kveðjur og ávörp
frá íulltrúum hinna Norðurland-
anna á íslandi, lýtuð af frú Bodil
Begtrup, sendiherra Dana, Eiríki
Leifssyni, ræðismanni Finna,
Torgeir Anderssen-Rysst, sendi-
herra Norðmanna og Leifi Öhr-
vall, sendifulltrúa Svía.
Aðrir þeir, sem greinar eiga í
ritinu, eru:
Matthías Þórðarson, prófessor:
Kveðja. Dr. Sigurður Nordal,
sendiherra: Norrænu félögin og
norræn samvinna. Stefán Jóh.
Stefánsson, alþm.: Halda skal á-
fram sem horfir, og In memori-
am, minningarorð um Svein
Þegar Eisenhower heimsótti Kóreu sfiemma í mánuðinum vom
viðhafðar miklar varúöarráðstafanir tii að koma í veg fyrir tiiræði
við tilvonandi forseta Bandaríkjanna. Myndin sýnir rafsegul notað-
an til að leita að vopnum á vegfaranda.
Iver vlll i k
r r
i Nýsfárlegl happt
KARLAKÓR REYKJAVÍKUR hefur nýlega hleypt af stokkunum
h.appdrætti miklu til styrktar kórnum á suðurgöngu hans og
Afríku-söngför í marzmánuði í vetur. Eins og blaðið hefur áður
frá skýrt mun ferðalag þetta taka mánuð og farið verður til fjölda
suðurlanda og samsöngvar haldnír. Happdrætti þetta er með nýst-'
árlegasta þragði, einkum sökum þess að miðinn kostar aðeins 2 kr,
1 á því.
KOSTABI MIKIL UTGJOLD
! Nokkuð mörg sveitaþýli hafa
xiú þegar rafmagn frá héraðsraf'
raagnsveitum rikisins þar á( Hinn vaxandi íslenzki iðnaður
tne- a þjo - og Jujar >r- an ( þarfnast sannariega smekklegra
eigan a er a fiiel a eim au® i auglýsinga sem kynna hann út á
argjald um leið og rafmagn er,
leitt heim á hýlið. Heimtaugar-1
gjaldið er frá 5—15 þús. kr. á
býli eftir því, hversu hátt fast-
■eignamat jarðar og húss er. Á
fjáriögum er ekkert ætlað fyrir
þessum útgjöldum, enda þótt aug
Ijóst sé, að ríkið gctur ekki skor-
azfc undan að greiða haimtaugar-
gj&d fyrir þau þýli, sem eru í
1------------------------------
69 miHjénir kusu
í Bandaríkjunum
V/ASHINGTON, 12. des. — Yfir
60 milljónir kjósenda neyttu at-
kvæðisréttar síns víð nýafstaðn-
ai forsetakosningar í Bandaríkj-
unum. Er þetta meiri kosninga-
Jiátttaka en um getur í sögu
Bandaríkjanna. Verður á næst-
tinni gefin út skýrsla um heiidar-
stkvæðatöluna. Ekki er enn lok-
ið að fullu talningu atkvæða her-
inanna og borgara, er dvelja ut-
at' heimalands síns.
Opinberar skýrslur frá 41 fylki
og áætlanir frá hinum 7 sýna,
að Eisenhower hefur hlotið
meira en 33,096,000 atkvæða. —
AdTai Stevenson hlaut 26,713,000
atkvæða. Hafði Eisenhower því
héi um bil 6,400,000 atkvæða
tneirihluta.
Áætlað er, að atkvæði minni
flokkanna og auðir seðlar hafi
verið um 300,000.
Við kosningarnar árið 1940 var
-atkvæðatalan nálægt 50 milljón-
xim, þ. e., 10 milljón færri at-
ki cfeði en við •kosningarnar í síð-
mánuði. Þetta hefur því
_yeiið metkjörsókn til þessa.
meðal fólksins. Og er vel þegar
sú kynning tekst — frá ári til
árs — með jafn smekklegum ár-
angri og Rafskinna ber gleggst-
ann vott. Eins og að undanförnu
teiknaði Jón Kristinsson augiýs-
ingamyndirnar. Er hann sýnilega
vaxandi maður í sinni grein. —
Tryggvi Magnússon, iistmálari,
teiknaði tjöldin og alla skreyt-
ingu gluggans.
Gunnar Bachmann, höfundur
Rafskinnu, virðist hafa óþrjót-
andi hugmyndaflug um góð
snjallyrði auglýsinga og flestar
hugdettur hans skjóta í mark.
Sjálfur glugginn er mjög vel
skreyttur, sem endranær. Bjálka
köfi í baksýn, en „lifandi“ jóla-
sveinn í dyrum. Haglega máluð
grenitré er næsta umhverfi, en
sjáif Rafskinna liggur í mjöll-
inni og flettir blöðum sinum. —
Snjóþi"'lgt er að siá til fjalla.
Skapar áfranrhaidandi
veimegun
CHICAGO, 12. des. — John
Snyder, fjármalaraðherra Banda-
ríkjanna, sagði í dag, að vaxandi
ífcúatala Bandarikjana og jafn-
ari dreifing þjóðarteknanna muni
halda áfram að skapa aukinn
og heilbrigðan efnahagsgrund-
völl.
í ávarpi, er hann hélt á ráð-
stefnu einni í Chieago komst
hann m. a. svo að orði, að efna-
hagsöryggi þetta myndi viðhalda
velm'egun þeirri, sem ríkir í
Eandaríkjunum, þrátt fyrir hinn
■mikla kostnað, er fylgir aukinni
liervæðingu.
Björnsson, forseta íslands. Guð-
laugur Rósinkranz, þjóðleikhús-
Gildi norrænnar sam-
Jón Eyþórsson, veður-
fræðingur: Hvað er þá orðið okk-
ar starf? Þættir úr 30 ára starfi
Norræna félagsins. Dr. Sigurður
Þórarinsson: Þar eigum við
heima.
Auk þess: Annáll ársins 1952
í myndum. Greinargerð um
starfsárið 1951-—1952 og að síð-
ustu jólakveðjur ýmissa stofn-
ana og fyrirtækjá.
Er óhætt að segja, að „Nor-
ræn jól“ eru að þessu sinni eins
og undanfarin ár eitt allra eigu-
legasta jólaritið.
I NEW YORK <§>
I Meðal vinninga í happdrætt-
inu er flugferð til New York og;
til baka, ásamt uppihaldi þar í |
hálfan mánuð. Mun þar vera innh |_| a 3, ‘ik'
falið ferðir um nágrennið, út á ||S¥Ilir
Long Island og víðar. Einnig |
skotsilfur til eyðslu á skemmti- 0gg||g
Þjappar krislnutn
mðnnum saman
LUNDÚNUM, 17. des. — Leið-
togar 40 millj. mótmælendatrú-
armanna í Þýzkalandi hafa ný-
legá lýst því yfir, að allar til-
raunir austur-þýzku kommúnist-
anna til að ganga af kristin-
trúnni dauðri þar- í landi, hafi
einungis styrkt kirkjuna og
þjappað kristnum mönnum í A.-
Þýzkalandi betur saman. Meðal
þeirra, sem hafa lýst þessari
skoðun sinni, er hinn kunni
þýzki biskup, Otto Dibelius.
Ræðír við
HacArfhur
NEW YORK, 17. des. — Eisen-
hower, hinn nýkjörni forseti
Bandaríkjanna, átti í dag viðræð-
ur við MacArthur, hershöfðingja,
um það, á hvern hátt væri unnt
að binda endi á Kóreustyrjöld-
ina hið bráðasta. — Fór þessi
viðræðufundur fram á heimili
John Foster Dulles, tilvonandi
utanríkisráðherra Bandaríkjanna
—Reuter-NTB.
stöðum Manhattan.
í KJÖLFAR KÓRSINS
Þá er annar vinningur mán-
aðarferðalag með Gullfossi til
Miðjarðarhafslanda og Afríku,
og væntanlega aðgangur að öll-
um samsöngvum þeim, sem kór-
inn heldur í ferðinni.
i Vinningur annar er og far fyr-
iv tvo á fyrsta farrými með Gull-
fossi til Kaupmannahafnar og til
baka. Þá eru og vinningar mál-
verk, en samtals er heildarverð-
mæti vinninganna alls 30 þús. kr.
í happdrættinu verður dregið
15. marz n.k.
Smyglarar og sjéræn-
ingjar á Hiðjarðarhafi
ÞÓTT undarlegt kunni að virð-
j ast, er mikið um smyglara og sjó-
ræningja á Miðjarðarhaflnu og
hefur. franska lögreglan átt illan
leik við þá undan farið. Hefur
henni þó tekizt að hafa hendur í
hári fjölmargra þeirra, en marg-
ir ieika enn lausum hala og
stunda iðju sína með miklum á-
gætum. Til dæmis tókst smygl-
urum að koma geysilegu magni
af bandarískum vindlingum á
land í Frakklandi ekki alls fyrir
löngu, að því er franska lögregl-
an hefur upplýst, án þess að lög-
reglunni tækist að hafa hendur í
hóri þeirra.
Hefur lögreglan tilkynnt, að
hér sé um tvenns konar smygl-
ara að rsdða: þá, sem kaupa tóbak
í Tanger og seija það á Spáni og
Frakklandi, og í öðru lagi sjó-
ræningjar, sem ráðast á smygl-
skipin, ræna þau og selja svo
ránsfenginn (tóbakið) sjálfir.
NÝKOMIN er á markaðinn bók-
in „Heimur í hnotskurn“, eftir
ítalska rithöfundinn Giovanni
Guareschi. Bók þessi hefur hvar-
vetna farið hina mestu sigurför
og gert höfundinn heimsfrægan
á skömmum tíma. Kvikmynd
hefur þegar verið gerð eftir bók-
inni og þar sem hún hefur verið
sýnd er metaðsókn að henni og
þykir myndin afburðagóð.
Sagan gerist í litlu þorpi við
Pófljótið á Norður-Ítalíu. Þar
skín sóiin svíðandi heit á maís
og hampakrana á sumrin. Þetta
brennandi sólskin hefur mikil
áhrif á skapgerð fólksins. Það er
örgeðja, en gestrisið og gaman-
samt og lostafengið, þegar stjórn-
mál eru annars vegar.
„Litli heimurinn hans séra
Don Kammillusar, sem saga
þessi lýsir — er að sumu leyti
stóri heimurinn okkar „í hnot-
skurn“, en sumpart og einkum
hinn sérstæði ítalski heimur,
ítalskt smábæjarlíf í samanþjapp
aðri mynd, ofsalegt í litum og
látbrigðum, fullt af starfsgleði
og gáska og ómótstæðilegum
skringilegheitum, andspænis ýms
um þeim umbrotum og alvar-
legu átökum, sem nú eiga sér
stað á Ítalíu og eins og víðar í
heiminum.... “ eins og segir í
formála bókarinnar.
Eitt er vist að enginn verður
fyrir vonbrigðum með sögu
Guareschis um séra Kammillus
og bæjarstjórann Peppone,
kommúnista. — Það talar sínu
máli að fyrir þessa sögu hefur
áður óþekktur maður hlotið
heimsfrægð.
Bókaútgáfan Fróði gefur út,
en Prentfell hefur prentað, en
frágangur allur er mjög góður, j