Morgunblaðið - 15.01.1953, Blaðsíða 9

. Fimmtudagur 15. ian. 1953
MORGZJNBLAÐIB
9
AKIJREYRARBRÉF
mná
ENN er eitt árið „liðið í aldanna
skauf'. Hér á Akureyri. eins og
í svo mörgum öðrum. kaupstöð-
um þessa lands var það kvatt
með blysum, loítljósum, eldum,
sprengjum og gleðisamkomum.
Æskan lét mikinn og eliín rumdi
en brosti í karnpinn. Sumir
slepptu fram af sér beizHnu og
geystust af stað eins og stríðald-
ar ótemjur, eða æddu um eins og
kálfar, sem sleppt er út í fyrstg
sinn að vorinu. Ailir virtsist haft
eitt sameiginlegt sjóoarmið: At
gleðjast og fagna. Enda þó ærs
mikillar gleði og hávaerxa fagn-
aðariáta væru mikil urðu áreksti
ar engir. Illdeiiur voru iátnar nic
ur faila og þar sem drukkið vai
vár drukkin sáttanna og friðar
ins skál. Enginn var settur í steii
inn og enginn fékk brennivíns
sekt, þó vitna tölur áXetrgisverzl-
unarinnar um miklar fórnir á alt-
ari Bakkusar. Ekki er gott að
segja hvað þessari breytingu veld
Fridsæl og illdeiiulaus áramóf — SíSari hlufi ársins befri — hfeinhægur
mörsögur — Tvö orkuver — Óskalög m úfvarpað héðan — Ofheidismenn
feika lausum hala um sveifir fandsins — Sameiginiegf áhugamáf sýsfur
hæjar og ríkis — 3. útgáfa af handhók bænda kemur úf í þessum mánuði
ins geti ekki haldið svo innan-
héraðsskemmtanir að ekki komi
drukkið árásarlið héðan úr bæn-
um og óheigi þeim skemmtistað
þeirra.
Þetta s.iálfboða 'ögregluHð hef-
ir átt við marga erfiðleika að
fara fyrstu próförk bókarinnar.
Þessi útgáfa bókarinnar verður £
meginatriðum svipuð hinuni
fyrri. Alimargar nýungar eru
þar þó nú og breytingar á tíma-
bundnu efni. í almanaki bókar-
ir.nar er ein merk nýung, en þa<5
er annáil um skriðuföll og snjó-
fióð hér á landi, eftir því sem
næst vérður komizt af munnleg-
um og skráðum heimildum. Hefir
ritstjórinn safnað efni þessu. í
kaflanum um stjórn búnaðarmála
eru breytingar þær, sem verða
frá ári til árs og ennfremur eru
Gestir skoða endurvarpssiöðjna.
Ljósm. V. Guðm.
etjá við störf sín og enga tilsögn har búnaðarlög og reglugerðir. I
hlotið. Fangahúsum hafa þeir I kaflanum um hagfræðileg atriði
skki átt kost á. nema hér á Akur- er ieiðbeining um skattafram-
ej'ri og komið hefir fvrir að þeir fal bænda og er grundvöllur verS
íafa þurft að færa menn þanggð laSs íærður samræmis við það
Lögreglubíl hafa þtir heldur ekki sem nú er- Þa er °§ Srein ura
haft til umráða. Úr þessu þarf að | vinnukostnað við nokkur störf og
ráða bót á einhvern hátt. Ekki I siíiPíin6 hans í innlendan og er-
væri úr vegi að iáta sér detta í lenclan gjaldeyri. Samanburður
IILJÓÐLÁT OG HÓCVÆK
STUND
Ekki er þó alis staðair svo um-
svifamikið um áramótin, sem
áður er lýst. Margur er sá stað-
urinn, þar sem hógværð, friður
og hátíöablær hvílir yfir síðustu
stundum gamla ársins og heil-
brigður svefn fyllir fyrstu stund-
ir hins nýja. Þar sitja afi og
amma, eða pabbi og manuna og
ef tii vill eitthvað af unga fólk-
inu og yngsta kynsíóðin. Þar
finnst líka annað ættfólk, vinir
og kunningjar, og staðurinn er
friðsælt heimili. Það er rabbað og
rætt, spiiað eða sungið, hlustað á
útvarpið, gamanþætti og annál-
inn hans Vilhjálms, og kaffi er
svo að fara, að við eignumst eina komið upp svonefndri héraðslög- hefir verjg ag fjórir löpgæzlu
kú aftur i sæmiiegum holdum. regiu hér í Eyjafirði sem og fleiri menn séu á hverjum hinna stærri
STORVIRKl
Eitt hið mesta stórvirki. sem
unnið hefir verið á liðnu ári er
bygging hinnar nýju rafstöðvar
við Laxá. Þótt stöðinni sé að
ur, því oft hafa menn hornbrotið lenzka G. O. Sars hefir fundið LOGGÆZLUI.AUSAR SVEíTIR
sig á lögum og velsæmr á þessum ' fyrir okkur síidina og þá kann j Fyrir nokkrum árum síðan var
tímamótum. Má vera að menn
séu farnir að leiða bugann að
skrílmenningu þeirri siðleysi, er
við höfum ástundað í, meðferð
áfengra drykkja. Ef til vill er
farið að skína einhver velsærois-
glæta gegnum þoku öivímunnar.
Það kann að vera að faxið sé að
rofa fyrir þeirri von margra
rhætustu manna þjóðarixmar, að
sá tími kunni að koma, er við
getum umgengist vinið eins og
siðuðum mönnum, særnir. Betur
að svo væri.
hug að bær. riki og sýsla leggðu
saman í lögreglubíl, er nota
mætti til þessara starfa, þjá:fað
væri t. d. 16 manna lið, því venja
syeitum landsins, sumsstaðar 2 skemmtistaða. en færri á hinum.
löggæziumönnum í hverjum þessu væri síðan gert að
hreppi. Löggæzlumenn þessir skv)du ag h)<.ga ka])i vissar helg.
iengu einkenmsDúninga og gengu
á námskeið til þess að nema hand
brögð í meðferð afbrotamanna.
, , . 11-* ♦__Allt gekk þetta vel í fyrstu og
sonnu ekki enn lokið, standa . . -
skilaði goðum arangr:. En svo
vonir til að sjáist lyrir enaa
verksins í júlí í sumar komandi.
— Verkfallið tafði þetta
verk sem önnur. — Þótt
svo eindæma goður vetur hafi
verið, sem raun er á, hefir raf-
magnið ekki nægt okkur neitt
svipao þvi. Manni hrýs hugur við
því að leiða getum að því hvernif
farið hefði, ef virkilega kaldur o
óveðrasamur vetur hefði skollii
á okkur. Bilanir hafa hent í vetu:
og rafmagnsskömmtun hefir ver
ið nokkrum sinnum. Það er þv
ekki vanþörf á því, að við fáun
aukna raforku og það sem fyrsl
því iðja öll og framkvæmdir lam
ast við rafmagnsskortinn. Von
andi er að sú tilgáta manna rey;
ist röng, er þeir segja að svo víð
verði orkunni frá hinni nýju stöi
veitt um byggðir Norðurlands, ai'
Akureyri muni litlu bættari efl
ir en áður.
hættu þessir iöggæziumenn að
sjást á sveitaböllunum, einkennis
fötin voru sett unp í skáp og ryk
ar, þegar skemmtanir eru haldn-
ar og mætti sernia þeim einskon-
ar vagttöflu í þessu skyni með
svipuðum bætti og tiðkast með
löggæzlumenn í bæjunum. Þessi
hópur manna gæti einnig verið
varalið fyrir iögregiuna hér, ef
sérstaklega stæði á. Bíilinn gæti
féll á húfuna með stjörnunni sem verið ; vörz)u lögreglunnar hér
á stendur, að með logum skuli 0„ bvrfti hann ag
land byggja. Sumir þessara
manna voru athafnasamir bænd-
vera þannig
útbúínn að hægt væri að varð-
veita í honum fanga á meðan é
skemmtununum stæði. Eitthvað
á þessa leið mætti hugsa sér úr-
tusn þessara mála. Vafalaust mí
linnig leysa þau á eínhvern ann-
m hátt, umfram allt verður að
áða á þeim bót.
UTGAFA AF BANDBÓK
3ÆNDA í PRENTUN
Um þessar mundir er hafir
irentun á 3. útgáfu af handbók
'ænda Nýlega hitti ég ritstiór-
ann, Olaf Jónsson búnaðarráðu
... naut, þar sem hann var að vfir-
er á hestanotkun og vélaorku. Er
þar bent á að við ýms léttari störf
er fullt svo hagkvæmt að nota
hesta eins og vélar. 1 kaflanum
um jarðrækt er grein um bygg-
ingu jarðvegsins. Bent er þar á
hve oft er farið hér skakt að við
vinnslu til ræktunar og hverra
almerinra ieiðréttinga sé þar
þröf. Kaflinn um áburðarnotkun
er að méstu svipaður og áður, en
þó nokkuð auknar leiðbeiningar
um notkun búfjáráburðar. Grein
er um það hve mikið borgi sig
að nota af áburði miðað við hey-
tekju af landinu. Ennfremur er
í bókinni grein um sandgræðslu.
Þá munu verða að minnsta kosti
3 greinar um búnaðarnýungar,
svo sem nýja gerð saxblásara,
sem nefndur er „sílorator",
,,kofa“ efni til þess að setja í vot-
hey og „krílium", nýtt bandarískt
efni, er nota skal til að bæta bygg
ingu jarðvegsins. Bókin er um
.300 blaðsíður að stærð og upp-
lagið 3000 eint. og kostar bókin
30 kr. í bandi. Fyrri útgáfur bók-
arinnar eru ófáanlegar.
Bók þessi er mjög hentug bænd
um og vinsæl af þeim. í hana
má færa dagbók og ýmsar skýrsl-
ur svo og annað til minnis, sem
bóndanum má til hagræðis vera
í rekstri bús síns.
Vignir.
Annað orkuver hefir hér verið
drukkið með hátíðabrauði við reyst á árinu, en það er hin nýja
skreytt og Ijósum prýtt veizlu- endurvarpsstöð hér við Akur-
b°rð og úti í horni iogar á jóla- ' eyri- Hun hefir nu verið tekin stöSin var vigð
trénu. Við klukknahringingu í notkun íyrir almenning og þarf
fyrstu mínútna nýja: ársins skipta ekki að íjölyrða um þýðingu
menn hlýjum handtökum og ein- hennar og gagn fyrir oss Norð-
lægum vinarhótum. Nýja árinu ' lendinga, svo bág voru hlustunar-
Gunnlaugur Briem, yfirverkfræð
ingur útvarpsins og Gunnar
Schram, símstöðvarstjóri á Ak-
ureyri, ræðast við, er endurvarps-
er heilsað með helgiblæ.
KALT VOR — AFLABRESTUR
— MEINHÆGUR MÖXSUGUR
Annáll athafnalifsins hér
skilyrði okkar áður.
ÚTVARP AKUREYRI!
Það er von okkar og ósk, að í
framtíð fáum við norð-
a namm
Norðurlandi verðttr all mislitur lenzka dagskrá um stöð þessa,
á spjöldum sögunnar fyrir ný- því að „hollt er heima hvað“, að
ur, sem sennilega hafa talið, að
þeir gætu gert annað þarfara, en
að standa í handalögmálum við
drukkna óeirðarseggi. Þeir hurfu
að minnsta kosti af sjónarsviðinu,
hver sem ástæðan hefir nú verið.
Fyrir fáum árum, er íólk tók að
fjölmenna á skemmtistaði eins og
t. d. í Vaglaskógi og á Iirafna
“» *Jf k KA IIV“ U VI ctU ..11U1H ijuuiiu ii v avy r uv/ . ,, , i ji
liðið ár. Margt hefir gott verið minnsta kosti í og með. Allir þeir Þ Þar sem elrl , un ru
gert, en margt hefir eínnig farið er annast hafa óskaþætti fyrir
miður. Athafnatímabil ársins ríkisútvarpið, hafa mjög kvartað
hófst með óvenjulega köldu vori, undan því, að þeir gætu á engan
svo að menn voru farnir að ör- hátt anr.að öilum þeim óskum, er
vænta um heybjörg landbúnaðar- hlustendur bæru upp við þá.
ins. Úr þessu rættist þó furðan- Ekki væri úr vegi að láta bæði
lega, því þótt spietta yiði sums- stöðina hér fyrir norðan og aðal--
staðar í lakara meðallagi, varð stöðina fyrir sunnan annast, t. d.
nýting heyja hin bezta. Ekki sak- óskalagaþátt sjúklinga, samtýmis.
aði svo gott haust ogeindaema góð Oskum No. ðlendinga væri þá full
ur fyrri niuti vetiar, svo að beit- nægt um endurvarpsstöðina, en
arpeningur hefir verið mjög Iétt- Sunniendinga og annara lands-
ur á fóðrunum það sem af er. manna um aðalstöðina. Þessu
Þótt nú sé komið fram. um miðj- mætti bæði haga svo, að þáttur
an mörsug er óhætt að fuliyrða Norðlendinga væri tekinn á segul
að hann ber ekki nafn sitt með band fyrir sunnan og sendur noið
rentu að þessu sinni. Búpening- ur með flugvél, eða þá að ein-
ur mun halda fullum holdum hver rómþýð mær væri fengin
fram á þorra að roinnsta kosti, nér fyrir norðan til þess að ann-
því að enn er auð jörð upp fyrir ast þáttinn hér. Hún gæti riðan
miðjar hlíðar og hiti svo að segja haft samband við plötusafnið
hvern dag. í sumar brást síldin fyrir sunnan og fengið plöturnar
áttunda sinni í röði. Það brást því sendar norður, á meðan plötu-
sú von að staðar mundi nema safni hefir ekki verið komið upp
með hinum sjö mörgu kúnum hér. Ég legg til að þetta verði
Faraós, sem étið hafa nú upp all- . reynt. Það má þá leggja þetta
ar feitu kýrnar. En ekki dugir
að barma sér, heldur blása í kaun
og berja sér. Næst hölcfum við
ekki úr höfn fyrr ea ohkar ís-
niður, ef menn vilja ekki hafa
það svona, en að sjálfsögðu
mundi vera hægt að anna helm-
ingi fleiri óskum á þennan hátt.
manns gátu skemmt sér i einu
varð ekki hjá því komist að hafa
löggæzlu. Lögregluliðið hér á
Akureyri er svo fáliðað, að það
getur á engan hátt annað gæzlu
utan umdæmis bæjarins, og því
var ekki hægt að leita til þeirra
um bót á þessum vandræðum
Það varð því úr, að nokkrir ung-
ir menn hér í bænum vöidust til
þessara staría og önnuðust gæzli
á þessum stærstu skemmtistöð
um í héraðinu. Höfðu þeir got1
samstarf við lögregluna hér á A1
ureyri, fengu m. a. hjá henni
‘ tæki, er löggæzlumenn nauðsyn-
lega þurfa að hafa. Oft höfðu þes:
ir ungu menn ærinn starfa og
fullyrða má, að illmögulegt, eða
ómögulegt hefði verið að halda
upni skemmtunum, ef þeir ekki
hefðu komið til.
SÝSTjA, bær og ríki
LEGGI SAMAN
Ég er þessum má’um persónu-
lega ofurlítið kuar.ugur og hef
ljáð þeim nokkra þanka, ekki
síst nú, er fréttir berast um að
sveitirnar hér í nágrenni bæjar-
Ljóðabáiktfr eítir Kolka kontinn út
í ÁRSRITI Stúdentafél. Reykja- hönd á mvndskreytingu ljóðsins.
vikur, sem kom út á s. 1. ári,! Ættu ijóðasafnarar og aðrir
birtist ljóðabálkur eftir hinn þjóð áhugamenn ekki að láta sér þetta
kunna héraðslækni á Blönduósi, tækifæri ganga úr greipum til að
P. V. G. Kolka. Viðfangsefni hans auka athyglisverðum skáldskap
í ljóðinu er landvættir, og hefur og snotru kveri við söfn sín.
hann þar valið sér mikið og prýði
legt yrkisefni og ofið það i ljóð-
form, sem ekki er margséð síð-
ustu árin. — Ljóðið er í tólf
flokkum.
SE’>PRFNTUN KOMIN
Ársritið var gefið út í mjög
takrnörkuðu upplagi, aðeins fyr-
ir félaga i stúder,tafélaginu. En
þar sem ætla mátti, að marga
mundi fýsa að eignast þetta ljóð j
Bjðrgun litla drengs-
ins s, I. sunnudag
FRÚ Jóhanna Magnússon, Lyng-
holti við Hoitaveg. skýrði blað-
inu svo frá í gær í sambandi við
frásögnina af björgun litla drengs
ins, Indriða Ólafssonar, er féll
niður í skurð þar innfrá s. L
sunnudagsmorgun, að hún hafi
heyrt hljóð þar útifyrir og brugð-
ið þegar við. Hitti hún isikfélaga
Indriða litla, er sagði henni a3
hann hefði fallið í skurðinn.
Frú Jóhanna kallaði þegar á
föður sinn, Kristinn Kristmunds-
son, er dró drenginn meðvitund-
arlausan upp úr skurðinum og
annaðist hann á meðan hún fór
sjálf til þess að hringja í lækni.
Á Ieiðinni minntist hún þess, að
Grímur læknir Magnússon á
! heima þarna skammt frá og fljót-
Kolka, hefur ritstjórn ársritsinsj legra myndi að fara með dreng-
nú látið gefa það út sérprsntað. | inn þangað. Var hann siðan flutt-
Þvi fyigja nokkur ínngangsorð ur til hans í bil, er bar þar að.
höfundarins um landvættatrúna.
Sérprentunin er mjög snoturlega
úr garði gerð, og heíur Halldór
Pétursson listmálari iagt gjörva
Var það um líkt leyti,
að komið var méð drenginn tií
læknisins og hann komst til með-
vitundar.