Morgunblaðið - 20.01.1953, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 20. jau. 1953
MORGUIHBLAÐIÐ
11

VeðurblíSa og snjó-
laus jörð við Djúp
ÞÚFUM, N.-ís., 13. jan. — Gamla
árið kvaddi með veðurbiiðu og
snjólausri jörð og óbreytt er enn-
þá hvað veðráttu snertir.
Reykjanesskólinn hefir srtarfað
í vetur eins og undanfarið. Sú
breyting verður á, að þessu sinni
að héraðsskólinn starfar nú
næstu 3 mánuði, með verklegri
kennslu, sem aðalnámi, þó nokkr
ar bóklegar greinar séu þar einn-
ig kenndar, samhliða.
Eru nú í skólanum um 20 nem-
endur og stunda piltar þar smíð-
ar og bókband, en stúlkur ýmis-
konar handavinnu.
Skólastjóri er þar nú Páll Að-
alsteinsson. Barnaskóíi fyrir 4
hreppa héraðsins hefir st-arfað
þar eins og undanfariS.
______________— P. P.
Jafnaðarmenn
setja skilyrða
KAUPMANNAHÖFN, 17. jan.:
Viðræður eru hafnar milli dönsku
stjórnmálaflokkanna um það til-
boð bandarísku stjórnarínnar, að
hún sendi 150—200 þrýstilofts-
flugur til Danmerkur á vegum
S. Þ. Fvlgdi þessu tilboði Banda-
ríkjamanna það skilyrði, að
bandarískar áhafnir verði á flug-
um þessum.
I viðræðum þeim, sem fram
hafa farið um þetta mál milli
dönsku stjórnmálaflokkanna, hef-
ur það komið fram, að jafnaðar-
menn vilja ekki ganga að þessu
tilboði nema áhafnir þrýstilofts-
flugnanna verði undir danskri yf-
irstjórn. — NTB—Reuter.
-RæðaTrumans
Framhald af bls. 9
ópu svo hryggilega í tvennt, þar
sjáum við þjóðir, sem halda á-
fram að lifa í þjóðararfleifð
smni og siðvenjum. Haiidan við
línuna, þar sjáum við hræðilega
einhæfingu ofbeldisins, þá skip-
un, sem valdhafar Sovéíríkjanna
hafa komið á með valdboði. Ekk-
ert skýrir betur heimsátökin milli
hins frjálsa heims annars vegar
og kommúnista hins vegar.
Þetta eru átök eins gömul og
saga mannkynsins. Átökm milli
frelsis og hai ðstjórnar.
IJNDIR NÁÐ
RÍKISVALDSINS KOMIB
Þvi að ríkjandi stefna sovét-
valdhafanna er að mennirnir
hafi ekki réttindi, heldíir beri
þeim að lifa undir uggvænlegri
náð ríkisvaldsins.
Það er óhjákvæmilegt aS slíkar
hugmyndir rækjust á tilraunir
frjálsra þjóða til að byggja heim
friðar og réttlætis. Kalda striðið
er hvorki meira né minna en af-
leiðing þess að Rússar hafa gert
tilraunir til að fella og brjóta
niður tilraunir okkar til viðreisn-
ar og viðhalds friði í heiminum.
Þannig hafa þeir um leið ætlað
að vinna að eigin hræðilegum og
skuggalegum áformum.
GERDUM ALLT TIL A»
FORÐAST KALDA STRÍDID
Við liöfum ekki æskí þess-
ara átaka, Guð forði okkur
frá því. Við gerðum okkar
ýtrasta' til að forðasf þau. í
síðari hcimsstyrjölðmni börð-
umst við og Rússar htið við
hlið, gerðum áhlaup á hinn
sameiginlega óvin, hver eftir
annan. Að styrjöW íokinni
vonuðumst við til þess að sam-
starfið, sem tekið var npp í
stvrjöidinni gæti haldizt
áfram.
En í stað samstarfe rufu
þeir hvern snmningirm á fæt-
ur öðrum, sem viS höfðum
gert við þá. Þeir notuðu rétt-
indi sín og sérréttindi í Sam-
einuðu þjóðunum til þess að
hindra störf þeirra og skera
niður vald stofnunarinnar,
svo að hún hefði ehki vald til
að gæta friðar i heiminum.
ÍÞRÓTTIR
litlð unt öxl um áramót IV.
Er deildaskiptÍRg kn
liðn við Fnxailón
fispyrnu-
undan
i
Framhald af bls. 8.
var alltaf með annan fótinn i
Bretlandi, aflaði sér vinsælda og
vináttu hárra sem lágra og var
m. a. einkavinur Louis Mount-
battens lávarðar. Einnig er mjög
sennilegt, að vináttubönd föður
hans við ýmis brezk stórmenni
hafi orðið honum notadrjúg og
hann njóti enn góðs af þeim.
Mountbatten, lávarður, er núna
Burmajarl, — og stórfrændi Fil-
ippusar drottningarman.ns, eigin-
manns Elisabetar drottningar.
ÞAÐ er gamall siður, að
staldra við um áramót, horfa
um öxl og athuga farinn ver.
Þegar litið er til þess, sem gerð
ist á knattspyrnusviðinú á síð-
asta ári, er tæplega hægt að
segja að neitt veki athygli
öðru fremur.
Siðan styrjöldinni lauk heí-
ur hver viðburðurinn rekið
annan, svo að heita má, að
hvert ár marki tímamót í sögu |
knaítspyrnunnar hér: fyrstj
landsleikurinn, heimsókn
Dana 1946, fyrstu samskipti
við enska atvinnumenn, heim
sékn Queen’s Park Rangers
1947, fyrsti landsleikurinn,
sigurinn yfir Finnum 1948,
fvrsti lanðsleikurinn erlendis,
gegn Dönum í Árósum 1949,
sisrur Akurnesinga í íslands-
mótinu og sigurinn yfir Sví-
um 1951.
Sumum kann ef til vill að
finnast að fleira teljist til
tímamóta, en sigrar.
Þrátt fyrir einn opin-
beran kappleik á grasi, er
langt til þess að fluít verður
af möl á gras. Sömuleiðis virð-
ist langí í land, að koma á
deildaskiptingu, en athyglis-
verð tillaga um þáð kom fram
á aðalfundi KRR í haust.
VERKIN TALA
Eitt aðalviðfangsefni samtak-
anna á liðnu ári, var undirbún-
ingur að för knattspyrnumanna
á Olympíuleikana. Eins og al-
kunna er fórst sú för fyrir vegna
kostnaðar en um árabil mun
ekki hafa verið ritað jafn mikið
um málefni knattspyrnunnar og
meðan förin var á döfinni. Sjald-
an mun einstök íþróttagrein hafa
orðið fyrir öðru eins aðkasti, en
leikmennirnir sýndu síðar, að hin
ar fúkyrtu aðdróttanir voru alls-
endis ómaklegar.
Þeir sýndu það strax í fyrsta
leiknum gegn enska atvinnulið-
inu Brentford, sem reykvíska úr-
valið sigraði með 2—1 og nær
3—1 en gestirnir 2—2. Nokkrum
dögum síðar sýndi það, að þetta
var engin slembilukka, með því
að sigra 2—1. Enn rækilegar ráku
Akurnesingar slyðruorðið af
knattspyrnumönnum okkar með
því að sigra þýzka úrvalið með
5—0 í eftirminnilegum leik. En
skýringin á úrslitum sem þess-
um er orðin landlæg: þegar ís-
lenzk lið tapa er ástæðan talin sú,
að þau séu fyrir neðan allar
hellur og getuleysið eigi sér eng-
in takmörk, en þegar þau sigra
jafnvel enn sterkari andstæðinga
stafi það einfaldlega af því, hve
andstæðingarnir séu lélegir. Það
sakar ef til vill ekki að geta þess
að QPR var i III deild er það kom
hér, en Brentford í betri helm-
ingi II. deildar og lék hér með
10 af aðalleikmönnum sínum.
ÍSLANDSMÓTID OG
ÖNNIJR MÓT
Langt mun um liðið síðan úr-
slitaleiks íslandsmótsins hefur
verið beðið með jafnmikilli eftir
væntingu og í sumar. Akurnes-
ingar höfðu nokkrum dögum áð-
ur gjörsigrað Þjóðverjana og má
tvímælalaust fullyrða, að sá sig-
ur hafi kostað þá Islandsbikar-
inn. Fæstir ætluðu KR nokkra
’sigurmcguleika eftir það, en
hann varð aðeins til þess, að efla
baráttuviljann. Ekki sízt varð
hann til þess að undirbúin var
sérstök taktík til þess að mæta
Knaltspyrnsn þarf að losna úr
vlðjum féiagsrígsiiu
Þetta eru Islandsmeistarar KR. Fremri röð, talið frá vinstri: Gunn-
ar Guðmundsson, Hreiðar Ársælsson, Bergur Bergsson, Guðbjcrn
Jónsson og Þorbjörn Friðriksson. — Aftari röð: Steinn Steinsson,
Steinar Þorsteinsson, Sigurour Bergsson, Hörður Felixson, Hörður
Óskarsson og Ari Gíslason. — Ljósm.: Ragnar Vignir.
Akurnesingum, en slíkt mun afar
sjaldgæft hér, að leikir séu undir-
búnir á þann hátt, en tíðkast
mjög mikið erlendis. Þetta
heppnaðist og bar KR sigur úr
býtum eftir jafna og skemmíilega
viðureign með 1 marki gegn 0.
í sambandi við mótið er þessi
sigur KR ekki það, sem einkan-
lega dregur að sér athvgli. Eftir-
farandi skrá sýnir við hvað er
átt. Sigurvegarar í mótum sum-
arsins urðu sem hér segir:
Vormót meistarafl.: Valur.
Islandsmótið: KR.
Reykjavíkurmótið- Valur.
Haustmót meistarafl.: Valur.
Reykjavíkurm. I. fl.: Valur.
Landsmót I. fl.: Fram.
Haustmót I. fl.: Valur.
Reykjavikurmót Valur.
Landsmót II. fl.: Valur.
Reykjavíkurmót III. fl.: Fram.
Lanösmót III. fl.: Fram.
Haustmót III. fl.: Valur.
Reykjavíkurmót III. B.: Fram.
Reykjavíkui-mót IV. f 1.: Valur.
Haustmót IV. fl.: Valur.
Reykjavíkurmót IV. B.: Valur.
BEZTA EIGNIN
Þessi frábæri árangur Vals er
árangur vandlegrar umönnunar
og uppbyggingar yngri flokka
félagsins, bæði á sviði félags-
lifs og þjálfunar. Hjá Val er sú
skoðun orðin ríkjandi, að þýð-
ingarmestu leikmennirnir fyrir
framtíðarhag og gengi félagsins
séu ekki meistaraflokksmennirn-
ir, heldur III. og IV. flokkur.
Algjör andstaða þessarar skoð-,
unar virðist ríkjandi hjá Víking,
þar sem öll athvglin hefur beinzt
að II. og meistaraflokki, en hin-
ir látnir sitja á hakanum, með
þeim afleiðingum, að straumur
efnilegra nýliða í skörðin er þrot-
inn. Árangurinn kemur niður á
sjálfum meistaraflokki, sem ekki
sigraði í neinum leik á síðasta
ári.
Með batnandi aðstöðu til æf-
inga hafa skapazt möguleikar
fyrir þátttöku aukins fjölda
drengja og vex sá fjöldi ár frá
ári. Fyrir 7 árum var aðeins um
Iþróttavöllinn að ræða og þá að-
eins um stopular æfingar eldri
flokkanna vegna mótanna, sem
einnig fóru þar fram. Síðan hafa
bæzt við Framvöllurinn, Há-
skóla-, Grímsstaðaholts-, Vals-
og KR-svæðiö. Með aukinni að-
sókn að æfingum hefur einnig
orðið að fjölga mótum og meðal
annars tekin upp sú sjálfsagða
nýbreytni, að halda sérstök mót
fvrir B-liðin í III. og IV. flokki.
Með því móti er lið, sem félögin
halda úti, orðin 7 og eru að jafn-
aði um 15 leikmenn tilheyrandi
hverju liði. En til samanburðar
má geta þess, að stærstu félög
i Danmörku hafa 15—20 lið í
drengja og unglingaflokkum.
DÓMARAVANDAMÁLIÐ
Með vaxandi fjölda leikja, hef-
ur þörfin fyrir aukinn fjölda
hæfra dómara vaxið verulega.
í bráð virðist ekki útlit fyrir að
úr rætist, en að dæma kappleiki
hér í Reykjavík, er orðið eitt
vanþakklátasta starfið innan
knattspyrnusamtakanna og s. 1.
sumar var orðið erfitt að fá lög-
lega dómara á leiki yngri flokk-
anna. Enda þótt allir séu á einu
máli um, að starf dómarans sé
ómissandi, hafa margir orðið til
þess að gera þennan óhjákvæmi-
lega þátt svo lítt eftirsóknar-
verðan.
Ein aðalorsökin að þessu
vandamáli mun án efa vera sá
skortur á sannari íþróttamennsku
sem kemur fram hjá mörgurn
áhorfendum og allt of mörgum
leikmönnum. Enn eimir svo
mjög eftir af gamla félagarígn-
um, að margir geta ekki horft á
kappleik nema í gegn um einlit
félagsgleraugu. Þegar eitthvað
verður andstætt uppáhaldsfélag-
inu, á orsakarinnar alltaf að vera
að leita hjá dómaranum og hon-
u.m ekki valdar kveðjurnar af
betra taginu.
Síðustu árin hefur dómurum,
sem dæma meistaraflokksleiki,
fremur fækkað en fjölgað og
virðist ekki vanþörf á að úrbóta
Framh. á bls. 12
ERINDREKI ROOSEVLLTS
Fairbanks, yngri, fór snemma
að gefa sig nokkuð að stjórn-
málum og var mikill aðdáandi
Cordells Hulls. Hann varð einn.
af lærisveinum Roosevelts, fyrrv.
forseta, sem sendi hann í ýmsar
mikilsverðar ferðir til þess að
inna af hendi mikilvæg verkefní
fyrir stjórn sína. T. d. sendi hann
Fairbanks til Suður-Ameríku-
ríkjanna árið 1940, sem sérstakaa
erindreka sinn. Og þegar Banda-
ríkjamenn voru enn hlutlausir
í síðustu styrjöld, var hann einn
þeirra Bandarikjamanna, sem
vildu, að bandaríska stjórnin
hæfi raunhæfar aðgerðir gegn
nazistastjórn Hitlers.
SÆMDUR DSC-
HEIÐURSMERKINU
Eftir að Bandaríkin hófu styrj-
öld við Japani og Þjóðverja, gekk
hann í bandariska sjóherinn. •—•
Vann hann sér þar gott orð, var
um tíma undir yfirstjórn Mount-
battens, lávarðar, hækkaði fljótt
í tign og var orðinn allháttsett-
ur, er stríðinu lauk. Auk þess
var hann sæmdur DSC heiðurs-
merkinu fyrir hetjudáðír.
Að styrjöldinni lokinni gaf
hann sig mjög að mannúðarmál-
um, ferðaðist um alla Evrópu og
kynntist fjölmörgu stórmenni.
Páll Grikkjakonungur sæmdi
hann grísku heiðursmerki og
Georg Bretakonungur aðlaði
hann, en þar sem hann er út-
lendingur, er honum ekki leyft
að nota Sir-titilinn fyrir framan
nafn sitt. Hann vill helzt láta
kalla sig kommander Fairbanks,
en rnótmælir því þó ekki, þegar
sumir Bretar ávarpa hann Sir
Douglas!
ER ÞRÁTT FVKIR ALLT
„AÐEÍNS“ LEIKARI
Mesta athygli hefur samt vii>
átta Fairbanks og brezku drottn-
ingarinnar vakið og heíur hún
gefið alls konar orðrómi um hann
byr undir báða vængi. En ekki
má gleyma þvi, að hann er fyrst
og fremst einn af hir.um fjöl-
' mörgu skemmtikröfíum í heim-
' inum, og hefur af þeim sökum
m. a. ekki orðið eins rótgróinn
í samfélagi heldri síét.ta Lundúna
borgar eins og hann hefði ella
' getað orðið.
j Fairbanks hefur nokkrum
sinnum tekið sér ferð á hendur
til Washington og átt þá oft leið
í Hvíta húsið. Fyrir tveimur ár-
um gaf hann forsetanum t. d.
skýrslu um endurreisnina í Ev-
rópulöndunum, og upp á síðkast-
ið hefur hann reynt að afla sér
sönnunargagna fyrir því, að
áróður kommúnista um sýkla-
hernað S. Þ. í Kóreu sé uppspuni
frá rótum.
! Það má sannarlega segja, að
þessi bandaríski leikari sé nokk-
urs konar driffjöður í öllu sam-
kvæmislífi Lundúnaborgar. Hon-
um er boðiá í allar veizlur og
samkvæmi brezkra fyrirmanna
og hefur marg oft setið boð
brezku konungshjónanna ,
Buckingham höll. Og þess má
geta að lokum, að ekki vantar
hann glingrið, sem nauðsynlegt
er í slíkum samkvæmum, því að
hann hefur a. m. k. verið sæmd-
ur 13 erlendum heiðursmerkjum
auk þeirra' bandarísku heiðurs-
merkja, sem hann hefur hlotið.