Morgunblaðið - 06.03.1953, Blaðsíða 2

MOÍtVTJlSBLAÐlB
Föstudagur 6. marz 1953
lygging
Framhald af bls. 1 1
læknakandidata sem ávallt þurfa
«8 vera á verði við sjúkrahúsið, 1
Lókasafn sjúkrahússins og
Jcennslustofur læknastúdenta og
lijúkrunarkvenna. |
Til áð byrja með er eigi gert
ráð fyrir að koma þurfi upp sér- j
stökum starfsmannabústöðum við
jsjúkrahúsið, þar sem allmargt af ^
fitarfsfólkinu getur verið til húsa :
í byggingunni, eins og þegar hef- 1
«ur veriö getið og er að því. mikill
sparnaður.
<5RUNNUB ÞEGAK GRAFINN
í upphafi var frá því greint að
Ir.ggingu þessa mætti reisa í
tvennu lagi. Fyrst annan væng
*Öalálmunnar ásamt þverálm- :
nnni og síðar hinn væng aðal- •
éimunnar. Hefur grunnur sjúkra
Ihússins þegar verið grafinn á
jþann veg, að byrjað verði á öðr-
tim sjúkradeildarvængnum og þá
Jþeim, er rúmar 32 sjúklinga og
<auk þess þverálmunni. Með þessu
xnóti fást 160 sjúkrarúm. En það !
ískal tekið fram að athafnasvæði
Jjverálmunnar er miðerð við að
aðalálmuna alla þ. m. 300 sjúkl-
ínga eða ríílega það. En þar sem
jgera verður ráð fyrir, að hinn
íijúkravænginn verði'"að reisa
rnjög fljótlega, sé þ'að eigi gert
samtimis, nær vitanlega engri
Att að takmarka byggingu þver-
Hlmunnar við þá sjúkraálmu, sem 1
íyrst yrði byggð, enda slíkt ekki
iframkvæmanlegt. Á það skal og
bent, að í slysavarðstofunni,
röntgen- og rannsóknarstofum
Jaessarar álmu er ætlast til að
íram fari starfsemi, er nái til
cjúklinga utan sjúkrahússins
(arnbulant sjúklinga).
STÆRÐ SJÚKRAHÚSSINS
Stærð sjúkrahússbyggingarinn
allrar eins og hún er fyrirhug- |
nð fullgerð eru tæpir 70 þús. rúm ’
metrar. Hinsvegar er annar væng !
sjúkrahússálmurnar og þver- j
Alman, eða sá hluti er kemur til '
mála, að reisa í fyrsta áfanga
tæpir 53 þús. rúmmetrar. Hlut- |
íöllin milli stærðar og sjúklinga- I
íjöldans 1 sjúkrahúsinu fullgerðu
<eru þannig, að um 230 rúmmetrar i
Jcoma á hvern sjúkling, Erlendar
íyrirmyndir telja eðlilegt, að ailt
að 250 rúmmetrar komi á sjúkl- 1
6ng í sjú.krastofnunum sem þess-
ari þegar allt húsrými stofnunar- 1
ánnar er talið. En eins og áður
greinir er gert ráð fyrir talsverðu j
cthafnasvæði ' fyrir ambulant
cjúklinga í byggingunni.
STÆKKUN LANDSSPÍTALANS
Það vill svo einkennilega til, að
í gærkvöld var. frá því sagt í
íréttum að fyrirhuguð væri
aukning Landsspítalans um að
minnsta kosti ~ 100 sjúkrarúm.1
JMörgum mun ef til vill verða á
cpyrja, hvort kapphlaup sé að
yerða hér um sjúkrahúsbygging- |
er og hvort þörf sé' á svo mikilli
ciukningu sjúkrarúma, sem hér .
gert ráð fyrir. Skal því hér I
lítillega vikið að sjúkrarúmaþörf-
fnni. Aukning við sjúkrarúm J
Xandspítalans er eðlileg og sjálf-
cögð því deildir hans og' athafna- J
cvæði er á margan hátt óhentugt,
•.-ins og því er komið fyrir nú.
J-lun athugun á hinni fyrirhuguðu
Út^kkun hafa byrjað á s.l. hausti,
nokkru eftir að ákveðið var,
IfBarnaspítalasjóður Hringsins,
imn nú mun vera á þriðju milljón
Jvróna, skyldi renna til Landspít-
silans með því skilyrði, að þar
yrði komið á fót myrrdaríegri
Uarnadeild. Mun því vera gert
5 ð fyrir, að í hinni fyrirhuguðu
•rukningu verði um 50 sjúkrarúm
áyrir börn og auk >.e j 50—60
s júkrarúm fyrir almenna sjúkl-
f nga.
f fÚKRARÚWLAUORFIN
Árið 194f> fór :"ram gagngerð
: thugun siú.i- ■ urúmaþörf bæj-
j’i-ins fg -»v pá talið að gera
3 fti ráð íyrir allt að 8 almenn-
jttn s.júkrarúmum á hverja 1000
r-mrTr T"‘".-í
- , ' •'■ 4 ‘ '
• ■-. ■ '-rruí • I
' •. v . •
• 's ■"••"‘v,
......................................

® ---------''ð ® ____®
Emil og
íbúðirnar
EMIL JÓNSSON hefur stundum
verið talinn meðal þeirra leiðíoga
Alþýðuflokksins, sem af mestrii
ranusæi ræddi um opinber mál.
Vel má vera að þetta sé rétt. En
allt bendir þó til þess að honum
! sé byrjað að fara aftur að þessw

IteðÉðrH____ L
!! «•,....
Bæjarsjúkrahúsið, séð frá lilið.
íbúa. Síðan þessi áætlun var gerð
hafa aðstæður nokkuð brevtzt.
Fyrir atbeina bæjarfélagsins hef- j
ur nokkur aukning verið gerð á I
sjúkrarúmum í bænum eða um 20
rúm í Landakotssjúkrahúsi og
ennfremur á álíka fjölda rúma
fyrir aldraða hjúkrunarsjúklinga I
í Elliheimilinu Grund.
Þá er gert ráð fyrir að vista tii
bráðabirgða um 60 hjúkrunar-
sjúklinga á efstu hæðum heilsu-
verndarstöðvarinnar og á sú deild
að verða tilbúin á næsta ári. Geta
má þess, að ýmis sjúkrahús hafa
verið byggð úti á landi og eru
þau annaðhvort þegar tekin til
starfa eða í þann veginn að gera
það. Minnkar þetta eðlilega nokk
uð aðstreymi sjúklinga til Eeykja ;
víkur. Þá skal að lokum á það
bennt að ýmis hinna mikilvirku
lyfja verka í þá. átt, að stytta j
sjúkrahúsvistina og jafnvel gera
hana óþarfa í einstaka tilfellum.
En þrátt fyrir þetta allt er •
sjúkrarúmaskorturinn tilfinnan-
legur. Mun t. d. á Landsspítalan- j
um einum saman á þriðja hundr- 1
að sjúklinga vera stöðugt á bið-;
iista.
Ætla má, að íbúafjöldi Reykja-
víkur verði um 70 þús. er fyrir-'
huguð aukning Landspítaians og
sá hluti bæjarsjúkrahúsins, er I
rúmar 160sjúklin|á verða kominn
upp. Yrði þá sjúkrarúmafjöldinn <
í bænum sem hér greinir:
Landspítali
Bæjarsjúkrahús
Landakotssjúkrahús.
Sjúkrah. Sólneimar
230 rúm.
160 —
140 —
16 —
tímis og verði hvorugt verkið til
tafar fyrir hinu.
BYGGINGAR- OG REKSTURS-
KOSTNAÐUR
S.TÚKRAHÚSSINS
Það verður eigi skilið svo við
þetta mál að ekki sé reynt að
gera í stórum dráttum grein f.yrir
byggingar- og reksturskostnaði
sjúkrahússins. Er slíkt að vísu
mjög örðugt vegna hins óstöðuga
verðgildis krónunnar. TaliS er að
byggingarkostnaður sjúkrahúss-
ins verði svipaður miðað við
hvern rúmmetra og í íbúðarhúsi,
en þar mun hann nú talinn um
800 kr. Sá hluti sjúkrahússins sem
fyrr yrði reistur mundi þá kosta
um 42 millj. kr. en byggingin
fullreist um 56 miJlj. Við þessar
upphæðir bætast svo innanstokks
munir allir og la:kningatæki sem
ætla má að nemi 25—30% af
byggingarkostnaðinum.
Reksturskostnað má bezt áætla
með því að miða við núvevandi
reksturskostnað Landspítalans,
sem ætti að vera heizt sambæri-
legur. Hann er á þessu ári áætl-
aður kr. 125,00 á hvern legudag
en daggjöld kr. 70,00. Mismunur
kr. 55,00.
6 MILLJ. KR. REKSTURSIIALLI
Gera má ráð fyrir að 160 rúma
sjúkrahús hafi um 58 þús. legu-
daga á ári og sé reksturshalli á
hvern legudag kr. 55,00. verður
hann alls á ári um kr. 3.200 þús.
Árlegur reksturshalli þrjú hundr-
uð rúma sjúkrahúss með um 110
þús. legudögum yrði samkvæmt
þessu um 6 millj. króna. En ætla
má að á slíku sjúkrahúsi sem hér
um ræðir verði reksturskostnað-
ur talsvert lægri en hann er nú
í Landspítalanum, þar sem fjöldi
sjúklinga verður meiri og stærð
sjúkraeininga heppilegri en þar
er nú.
Ég vildi nota þetta tækifæri til
l þess að gera bæjarfulltrúunum
sem ljósasta grein fyrir því hvar
við stöndum nú í þessu máli.
Bæjarráð mun væntanlega á
næstunni athuga með gaumgæfni
þær tiilögur sjúkrahússnefndar
og arkitekta, sem hér liggja
frammi, og taka síðan ákvarðanir
sem þá koma til úrskurSar bæj-
arstjórnar.
Þess skal að lokum getið að
sótt hefur verið um fjárfest-
ingarleyfi fyrir 4 millj. kr. til
byggingar bæjarsjúkrahússins
á þessu ári. Er talið, að það
muni nægja til að steypa kjall-
ara og fyrstu hæð þcss hluta
byggingarinnar, sem gera' má
ráð fyrir, að reist verði í fyrsta
áfanga.“
Bæjarfulltrúarnir Guðmundur
vigfússon og Benedikt Gröndal
létu í ljós anægju sína með upp-
lýsingar Sigurðar Sigurðssonar
urn sjúkrahússmálið.
• leyti. Til þess bendir a.m.k. grein,
sem liann skriíar fyrir skömma
í flokksblaö sití í Hafnarfirði.
Þar er því haldið fram, að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi verið
sérstaklega mótfallinn raunhæf-
um aðgerðum í byggingarmálum
þjóðarinnar. Þær hömlur, sem
verið hafi á byggingarstarfsemí
undanfarin ár séu einnig fyrst og
fremst hans verk.
I
1
Mikið er maðurinn
gleyminn!
Mikið getur Emil verið gleym-
inn. Man hann ekki, að það var
„fyrsta stjórn Alþýðuflokksins‘%
sem hann sjálfur átti sæti í, sem
stofnaði Fjárhagsráð? Man hann
ekki að það var einmitt það, sem
setti þcssar hömlur á? Man hanis
heldur ekki að það var sú rikis-
stjórn, sem stóö fyrir afnámi laga
ákvæðanna um aðstoð ríkisins við
útrýmingu heiisiispillandi hús-
næðis? í
Nei, krataforinginn í Hafnar-
firði man ekkert eftir þessu. —
Hann man líklega varla eftir þvi
að hann átti sjálfur þátt í þess-
um ráðstöfunum?
Þegar á þetta er lilið sætir það
auðvitað engri furðu þótt mað-
urinn muni ekki, að það var ein-
mitt Sjálfstæðisflokkurinn, sem
haft hefur forystu um útvegun
fjár til smáíbúðabygginga og'
margvíslega aðra fyrirgreiðsln
við íbúðabyggingar í landinu, m.
, n. um rýmkun á íbúðabygginga-
hömlum „fyrstu stjórnar Alþýðu-
ílokksins“.
| Líklega hefur hann líka gleymt
því, að kratarnir í Ilaínarfirði og
á Isafirði svikust um það einsi
lengi og þeir þorðu, að fram-
| kvæma lögin um verkamannabú-
staði.
Alls 546 rúm.
Eru hér ekki talin með sjúkra-
hús Hvítabandsins, Farsóttarhús-
ið né Sjúkrarúm Heilsuverndar-
stöðvarinnar, því gert er ráð fyr-
ir að sjúklingar þessara stofnana
flytji í bæjarsjúkrahúsið er það
tekur til starfa.
6,2 RÚM Á HVERT ÞÚS. ÍBÚA
Frá ofangreindum sjúkrarúma
fjölda má strax draga farsóttar-
deild bæjarsjúkrahússins 32 rúm
og áætluð 80 sjúkrarúm fyrir
sjúklinga utan af landi ( en þeir
hafa að jafnaði verið um 100 að
undaníörnu). Eru þá eftir 434 al-
menn sjúkrarúm fyrir íbúa
Reykjavíkur eða 6,2 rúm á hvert
þúsund íbúa. Er það því langt
fyrir neðan það lágmark, sem
taiið var nauðsynlegt 1949.
Til samanburðar má geta þess,
að sjúkrarúmafjöldi fyrir al-
menna sjúklinga er í Stokkhólmi
talinn um 6.6 sjúkrarúm á hvert
þúsund íbua en í Kaúpmanna-
höfn um 6,4 og þykir í báðum
borgunum ailtof lítið.
Ætla ég, að med þessu sé ljóst,
hve brýn þörf er á því, að auka
sjúkrarúmin hér í bæ.
Er því nauðsynlegi að bygging
fyrri áfanga bæjarsjúkrahússins
og aukning sjúkrarúma Land-
spítalans geti farið fram sam-
arækta
gær
9 5»
FUNDIR Búnaðarþings í gær hófust ki. 1.30 síðd. — Til síðari um-
ræðu voru tvö mál. Hiö fyrra vár um varnir gogn fjártjóni í
' hraunum landsins og hið siðara var frumvarp um kornrækt og
^um stofnun fræræktarstöðvar. Til fyrri umræðu var verðlagsmál
! mjóikurafurða o. fl. Þetta var framhaldsumræða og var umræð-
um enn ekki lokið. —
| Ályktun þingsins varðandi fjár
tjónið er svohljóðandi:
FJÁRTJÓN í HRAUNUM
i Búnaðarþing beinir þvl tii
, stjórnar Búnaðarfélagsins og j
! Dýraverndunarfélags íslands, að
félögin beiti sér fyrir því, að
rannsakaðar verði, svo fljótt sem
verða má, færar leiðir til varnar
i því, að sauðfé svelti og farist í
1 gjám og hraungjótum eða öðrum
Ihættum, sem hugsanlega er hægt
við að ráða.
KORNRÆKTIN OG
FRÆRÆKT ARSTÓÐ VAK
Búnaðarþing tók tii fullnaðar-
afgreiðslu hið merkilcga frum-
! varp, sem samið var að tilhlutan
I Framleiðsluráðs landbúnaðarins
um kornrsekt. Frumvarp þetta
var í 11 greinum en í mcðferð
þingsins var því breytt iitilshátt-
ar og bætt inn í það þrem nýjum
greinum. Höfuðbreytingin á frum
varpinu er að upp i það er tekið
ákvæði um að grasfrærækt í
stórum stíl njóti saam stuðnings
og kornræktin samkvæmt frum-
varpinu. Var fyrirsögn frum-
varpsins breytt þannig, að það
nefndist: Frumvarp til laga um
kornrækt og grasfrærækt.
Frumvarpið var samið af þeim
Pálma Einarssyni, Sverri Gísla-
syni, Klemenz Kristjánssyni,
Jóni Sigurðssyni og Runóifi
Sveinssyni.
Verður nánari grein gerð fyr-
ir frumvarpi þessu hér í blaðinu.
í dag verður fundur kl. 1.30.
Tveir formenn í
hættn
Alþýöuflokkurinn hefur n«
eins og kunnugt er tvo formenn,
Síefán Jóhann, sem er formaður
þingflokksins, en í honum eru 6
þingmenn, og Hannibal, sem
styðst við Gylfa, en hefur enga
fíla eins og nafni hans, sem barð-
ist við Rómvcrja.
Með báða þessa formenn er
flokkurinn nú í stanðanði vand-
ræðum. Mikil andstaða er gegn
því að „raða“ Stefáni Jóhanni á
landslista flokksins eins og gert
var í síðustu kosningum, en ekk-
ert kjördæmi er til, sem minnsta
von er um að hann nái í kosningu,
nema Keykjavík. Þar eru híns
vegar nógir um boðið.
Hinn formaðurinn er lafhrædd-
ur um að falia á ísáfirði. Mæna
nú augu hans á efsta sæti fram-
boðslista Alþýðuflokksins í
Reykjavík.
Gef oss þá heldur
Barrabas!
En allt bendir til þess, að AI-
þýðuflokksfólk í Reykjavík muni
segja eins og foröum var sagt:
Gef oss þá heldur Barrabas, bjóð-
ið þá heldur Stefán Jóhann frani
í höfuðborginni.
Um úrslit þessarar deilu verð-
ur að sjálfsögðu ekkert fullyrt á
þessu stigi málsins. En óhætt er
að fullyrða, að mj,ög óvænlega
horfi um þessar mundir fyrir hin-
um hveimur forxnönnum Alþýðu-
ílokksins.