Morgunblaðið - 26.03.1953, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 28. marz 1953
orgnttMa&id
Otg.: H.f. Arvakur, Reyfcjavx*.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyinO«rru.>
Lesbók: Árni Óla, sími 304*.
Augiýsingar: Árni Garðar KnstinMou
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiOai*
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askríftargjald kr. 20.00 á mánuði, tnn«ni«iria»
t lausasölu 1 krónu eintafcis
Hvers vepe er her á Ísíandi ?
IBR skorar á Fjárhagsráð
al vesfa leffi fil
byggingar fimleikahúss
Frá þingi baacSalagsÍRS
i
. ... , áfram.
ARSMNGI Iþróttabandalags Reykjavífcur lauk s.l. manudagskvold. ]eiklr
HVERS vegna er erlendur varn- J
arher á íslandi í dag? Það er á- |
stæða til þess að varpa þessari
spurningu fram og svara henni.
En til þess verður að rekja í
stuttu máli þá þróun, sem gerzt
hefur í alþjóðamálum síðan síð-
ustu heimsstyrjöld lauk.
I iok þessarar mestu heims-
styrjaldar, sem mannkynið hefur
háð, gætti töiuverðar bjartsýni
um það að unnt myndi að út-
rýma styrjöldum og skapa þjóð-
unum frið og öryggi. Til þess að
hafa forystu um friðarstarfið
voru mynduð víðtækustu al-
þjóðasamtök, sem sagan greinir,
hinar Sameinuðu þjóðir. Þau áttu
að standa vörð um heimsfriðinn
og stuðla að réttlæti og sann-
girni í viðskiptum þjóða í milli.
I samræmi við þessar hugsjón-
ir, sem lágu til grundvallar sam-
tökum hinna Sameinuðu þjóða
tóku hinar vestrænu lýðræðis-
þjóðir þegar í styrjaldarlok að
afvopnast. Hinir miklu herir
Breta og Bandaríkjamanna á
meginlandi Evrópu voru fluttir
heim. Hermennirnir þráðu að
kasta sem fyrst frá sér vopnun-
um og fólkið í heimalöndum
þeirra vildi fá þá sem fyrst heim.
Það var þannig þráin eftir
því, að losa sig við vopnir, og
taka upp friðsamlegt starf í
þágu uppbyggingar þjóðfélag-
anna, sem mótaði svip þjóð-
lífsins meðal vestrænna þjóða,
fyrstu mánuðina og árin eftir
að heimsstyrjöldinni lauk.
En viðhorf Rússa undir for-
ystu kommúnistaflokksins var
allt annað. Þeir höfðu að vísu
verið með í stofnun hinna Sam-
einuðu þjóða. En strax á stofn-
þingi þeirra hófu þeir harða bar-
áttu gegn því, að samtökin gætu
orðið virkt afl í þágu frÆarins.
Jafnhliða héldu Rússar áfram
stórkostlegri vígbúnaði en
nokkru sinni fyrr. Þeir sendu
heldur ekki heri sína heim frá
hinum hernumdu löndum. — í
skjóli rauða hersins, hrifsuðu
kommúnistaflokkar fjölmargra
landa vöidin í sínar hendur, enda
þótt þeir væru þar aðeins örlitlir
minnihlutaflokkar.
Þegar þannig var komið
hófst stríðsóttinn að nýju í
hinum vestrænu löndum, sem
mörg voru að meira eða minna
leyti í rústum eftir ógnarátök
heimsstyrjaldarinnar. Hinir
rússnesku herir stóðu gráir
fyrir járnum við Iandamæri
þeirra.
Þegar þannig var komið tóku
þjóðir Vestur-Evrópu að litast
um eftir leiðum til þess að
tryggja sig gegn sömu örlögum
og nágrannar þeirra í austri
höfðu hlotið. Þær mynduðu sam-
tök sín í milli, samtök, sem urðu
víðtækari með hverju árinu sem
leið. Að lokum var svo komið að
ailar hinar vestrænu lýðræðis-
þjóðir undir forystu Breta og
Bandaríkjamanna höfuð myndað
með sér öflug varnarsamtök. Síð-
an var að nýju hafizt handa um
vígbúnað og varnarundirbúning.
Óttinn og öryggisleysið settu svip
ginn á líf þjóðanna. ■— Skuggi
ofbeldisins grúfði yfir þeim,
hræðilegri og ógnþrúngnari en
nokkru sinni fyrr.
Þegar við þetta bættist að ,
kommúnistar hófu sumarið 1950!
árásarstyrjöld í Kóreu, sjrrti enn
í lofti í aiþjóðamálum. Enginn
vissi, hvenær sá neisti, sem tendr
aður hafði verið á Kóreuskaga,
myndi valda alheimsstyrjaldar-
báli.
Það er vegna þessarar þró-
imar, ofbeldis og brjálaðrar
vígbúnaðarstefnu Rússa, sem
hinar vestrænu lýðræðisþjóð-
ir hafa neyðst til þess að hef ja
endnrvopnun. Það er af þess-
um ástæðum, sem þær verða
nú að leggja á sig þungar
byrðar til þess að geta eflt
landvamir sínar og treyst
sjáifstæði sitt og öryggi.
íslenzka þjóðin var vopnlaus,
og gat hvorki né vildi vegna fæð-
ar sinnar og fátæktar hafið und-
irbúning landvarna á eigin spýt-
ur. En að henni steðjaði sama
hættan og öðrum þjóðum, smáum
og stórum, sem hrægammur hins
kommúniska ofbeldis og herveld-
is vofði yfir. Hún átti þess vegna
ekki annars kosta völ, en þær
þjóðir, sem henni voru skyldast-
ar, smáþjóðirnar á Norðurlönd-
um, Danir og Norðmenn, sem
báðar gengu í varnarsamtök
hinna vestrænu lýðræðisþjóða.
Svíar tóku hins vegar þann kost
að verja miklum hluta þjóðar-
auðs síns til stórfelldari vígbún-
aðar en nokkru sinni fyrr í sögu
landsins.
Með þessari sögu, sem hér
hefur verið rakin, er svarað
spurningunni um það, hvers
vegna erlendur her sé á ís-
Iandi í dag. Ástæða þess er
einfaldlega sú, að hið kcmm-
úniska ofbeldi ógnaði frelsi og
sjáifstæði íslenzku þjóðarinn-
ar eins og annarra vestrænna
þjóða.
íslendingar hefðu að sjálf-
sögðu kosið, eins og aðrar frið-
elskandi þjóðir, að geta lifað
óttalausir í friði og notið frelsis
síns og örýggis. En þess var ekki
kostur. Hver smáþjóðin á fætur
annarri hafði verið rænd frelsi
sínu. Kommúnistar höfðu auk
þess hafið árásarstyrjöld í Kór-
eu. Enginn vissi hvert yrði næsta
fórnarlamb þeirra. íslenzka þjóð-
in, gat ekki frekar en aðrar smá-
þjóðir, lokað augunum fyrir því,
sem var að gerast. Hún gat ekki
frekar en t.d. Norðmenn, Danir
og Svíar, vanrækt að gera raun-
hæfar ráðstafanir tii varnar landi
sínu. En hún átti engan her og
vildi ekki og gat ekki stofnað
sinn eiginn varnarher. — Þess
vegna hlaut hún óumflýjanlega
að ganga í samtök þeirra þjóða,
sem henni voru skyldastar að
hugsjónum og uppruna, til þess
að treysta sjálfstæði sitt og ör-
yggí-
Það eru þannig kommúnist-
ar, sem bera einir ábyrgð á
því, að í þessu landi er í dag
erlendur varnarher. Það er of-
beldisstefna þeirra, sem neytt
hefur þessa þjóð og fjölmarg-
ar aðrar smáþjóðir til þess að
snúast til varnar og leggja á
sig margvíslegt óhagræði til
þcss að geta skapað löndum
sínum og frelsi fólksins nokk-
urt öryggi.
I Ijósi þessarar sögu verður
íslenzka þjóðin, cins og aðrar
vestrænar lýðræðisþjóðir, að
Iíta þær ráðstafanir, sem gerð-
ar háfa verið á undanförnum
árum í öryggismálum þeirra.
Snjéleysi í óbyggS-
um - engin snjébíla
ferðalög þangað
ÞAÐ kom fram á fundi í Jökla-
rannsóknarfélaginu, sem haldinn
var í fyrrakvöld, að horfur eru
á að hætta verði alveg við páska-
ferðalög sem ráðgerð höfðu verið.
Komið hafði til tals að efna
til ferðar að Hagavatni í sam-
bandi við Ferðafélag fslands, sem
ráðgert hafði för þangað. Vegna
rigninga undanfarið voru litlar
horfur taldar á því að bílfært
myndi vera upp fyrir Gullfoss.
Eins munu ferðalög snjóbíla
inn á hálendið falla niður vegna
snjóleysis. Snjóbíll Jöklarann-
sóknarfélagsins, sem er austur á
Reyðarfirði, átti að fara suður
yfir Fljótsdalsöræfin, suður
Vatnajökul að Breiðá, og koma
þar til móts við skíðamenn, sem
ætluðu inn til Esjufjalla. — Úr
þessu ferðalagi getur ekkert orð-
ið. Árni Stefánsson fór um síð-
ustu helgi á flugvél yfir öræfin
os Ijósmyndari. Kom í ljós, að
snjór er þar mjög lítill og
minnstur vestan Snæfells. Verð-
ur því ekki lagt upp í að fara
þessa för.
Sú páskaferð á jökul, sem far-
in verður að öllu forfallalausu,
er ferð Fjallamanna á Tinda-
fjallajökul. — Eins var á það
bent á fundinum, að engin ferð
muni hafa verið ráðgerð á Snæ-
fellsnesjökul. Ætti að vera auð-
velt að komast þangað verði veg-
urinn vesíur að Arnarstapa fær.
HeHa
SANTIAGO, 25. marz. — Fyrir
nokkrum vikum gengu brezkir
sjóiifíar* á land á Falklandseyj-
um, handtóku nokkra Chilebúa
og jöfnuðu við jörðu kofa, sem
þeir höfðu bvget þar. Chilestjórn
sendi Bretum í dag orðsendingu,
þar sem hún krefst þess að Bretar
reisi kofann við og láti chileanska
landnema á eynni í friði. — NTB.
Á þinginu voru kjörnir fulltrúar á íþróttaþing n.k. sumar, en þar
mæta 20 fulltrúar frá Reykjavík. — Formaður bandalagsins fyrir
í ræsta starfsár var í einu hljóði kjörinn Gísli Halldórsson, arkitekt.
Endurskoðendur bandalagsins voru kosnir Gunnar Vagnsson og
Gunnlaugur Lárusson. — Meðal tillagna, er samþykktar voiu á
þinginu, voru þessar:
| Þingið samþykkti að fela stjórn p----
j bandalagsins að sjá svo um, að
I bændaglíma yrði fastur liður í
hátíðahöldum íþróttamanna hér
í bæ 17. júpí.
Þingið samþykkti áskorun til
Ríkisútvarpsins um að láta Is-
lenzkum getraunum í té viku-
i legan dagskrárlið til upplýsinga
um getraunir fyrir almenning í
landinu.
j Samþykkt var áskorun til Fjár-
hagsráðs um að veita 400 þúsund
króna fjárfestingarleyfi á þessu
ári til byggingar íþróttahúss á
lóð Bandalags Æskulýðsfélag-
anna í Reykjavík, enda er nú
íþróttahús ÍBR við Hálogaland
svo úr sér gengið, að það verður
naumast talið nothæft öllu lengur
til íþróttaiðkana.
f sambandi við rekstur íþrótta-
húss bandalagsins við Háloga-
land samþykkti þingið að fela
stjórn bandalagsins að athuga
möguleika á því að koma á fót
knattspyrnukeppni innanhúss. —
Fór slík keppni fram í iþrótta-
húsinu fyrir skömmu síðan Og
þótti takast með ágætum.
Hafa áhorfendur mjög mikla
ánægju af innanhúss knattspyrnu
keppni, en auk þess er hér um
mjög athyglisverða möguleika að
ræða fyrir knattspyrnumenn
hvað snertir æfingar að vetrin-
um.
Þess má geta að á Norðurlönd-
um hefur verið tekin upp innan-
hússknattspyrna og náð miklum
vinsældum.
HandknafS!eiksi«é!lð
í GÆRKVÖLDI hélt handknatt-
leiksmót íslands áfram. Úrslitin
í gærkvöldi urðu sem hér segir:
II. fl. kvenna
Ánr.ar.n — FH 5:4
Fram -— Haukar 4:2
Þ.óltur — Valur 5:2
II. fl. karla:
KR — Haukar 18:1
Þ-cttur — ÍR 10:5
I. flokkur karla:
Fram — Valur 8:6
í kvöld kl. 8 heldur rrrótið
— Fara fram spennandi
í meistaraflokki kvenha,
er ÍA og Ármann keppa og Valnr
— Haukar og í 3. fl. karla keppa
ÍR og Víkingur, KR og Ármann,
Valur og Fram, FH og Þróttur
og í 1. fl. karla IBS og Þ, óttur.
Eldur í íbúðarhúsí
í Hafnarfir®!
HAFNARFIRÐI — Á áttunda íím
anum í gærkvöldi kviknaði í að
Hverfisgötu 23C, sem er einlyft
hús rneð háu risi. — Slökkvilið-
! inu tóltst fljótlega að ráða niður-
lögum eldsins, og urðu frekar
i litlar skemmdir af völdum hans
i en nokkrar af vatni.
Eldurinn kom upp undir þak-
I súð, er verið var að þýða þar
vatnsrör. —G.
VelvcLKuncii skriícu:
ÚB DAGLEGA LIFEMU
Óskastundin.
og plötubrotin.
U' TVARPSHLUSTANDI einn,
M. H. hefir skrifað bréfkornið
sem hér fer á eftir:
„Kæri Velvakandi!
Ég er ein af þeim, sem hefi
hlustað á „Óskastundina“ í- út-
varpinu og finnst mér þeir, sem
að henni standa eiga þakkir skild
ar fyrir fræðandi og vel valda
skemmtun.
S.I. sunnudagskvöld hlustaði ég
eins og venjuiega og varð ekki
lítið undrandi yfir því uppátæki
að brjóta grammófónplötur jafn-
vel þótt einhver kunni að óska
eftir því. Mér finnst það ekki ná
nokkurri át að verða við slíkum
óskum. Hversvegna að eyðileggja 1
það, sem keypt hefir verið og
verðmæti er í? Er ekki nóg að |
láta vera að spila plötuna, ef fólk I
óskar ekki eftir að heyra hana, í'
staðinn fyrir að brjóta hana.
Ég held, að flestir, sem hlust-
uðu á Óskastundina hafi fyllzt
réttlátri vandlætingu vegna þessa
uppátækis. — Kærar þakkir fyrir
birtinguna. — M. H.“.
Fáránlegar aðfarir.
EG er sannfærður um, að mikill
meiri hluti útvarpshlustenda
er á sama máli og M. H. um þetta
atriðl og er leitt til þess að vita
að þeir, sem standa að þessum
vinsæla útvarpsþætti skuli hafa
gert sig seka i slíkum skríls-
látum í áheyrn alþjóðar. —
Það er satt að segja furðulegt
að nokkur sæmilega skyni borinn
maður skuli geta mælt með öðru
eins athæfi, sem ég sé ekki, að sé
á nokkurn hátt frumlegt eða fynd
ið, heldur þvert á móti lítilsiglt
og flónslegt. Og ennþá sorglegra
er, að þessa sömu menn, sem
Óskastundina annast skuli hafa
skort einurð og þroska til að
spyrna fótum við ósómanum og
neita að verða við svo fráleitum
óskum. Slíkt mætti kalla skríls-
ræði fremur en lýðræði.
Mér finnst það engin afsökun
þótt svipaðar aðferðir kunni að
tíðkast í brezka útvarpinu eðá
annars staðar erlendis. Það væri
heldur neyðarlegt, ef að við þyrft
um endilega að hlaupa til og apa
það sem þeir brezku hafa lélegast
og skrípislegast upp á að bjóða
í sínu útvarpi.
Fyrirspurn
um Hótel Borg.
AÐUR. en kunnugt varð um þá
ákvörðun eiganda Hótel Borg
ar að opna veitingasali gistihúss-
ins að nýju barst mér bréf það,
sem fer hér á eftir. Það er á þessa
leið:
„Kæri Velvakandi!
Mig langar til að spyrja þig
einnar spurníngar.
I umræðunum um áfengismál-
in í vetur kom í ljós, að þó Fram-
sóknarmenn vildu láta hindra að
löglegar vínveitingar væru i
samkvæmum, sem haldin eru á
öðrum veitingahúsum, þá vildu
þeir umfram allt láta vera opna
stöðuga vínsölu á Hótel Borg. Ég
og ýmsir fleiri veltum þvi þá
fyrir okkur, hvort þessi einkenni-
lega umhyggja kæmi af því, aS
Hótel Borg hefur stundum virzt
vera einskonar annað heimili
Framsóknarmanna.
Flokksþing
í veizlusölum.
UNDANFARNA daga hefur
Framsóknarflokkurinn haldl-
ið flokksþing sitt í veitingasölun-
um á Hótel Borg. Hafa þeir salir
þó verið lokaðir öllum cðrum
undanfarna mánuði, en eru núi
opnaðir skyndilega fyrir Fram-
sóknarmenn og í kvöld hefur þar
verið auglýst mikið hóf fyrir þá.
Nú spyr ég: Hvaða samband
er á milli þeirrar undanþágu,
sem Framsóknarflokkurinn vilái
veita Hótel Borg til vínveitinga,
og þeirrar undanþágu, sem Hótel
Borg veitir Framsóknarflokknum
til afnota veitingasalanna til
funda- og veizluhalda? — For-
vitinn".
Jú, víst er eitthvert samband
á milli þessa tvenns. En mér
finnst eftir atvikum bezt fara á
því, að þið lesendur góðir gerið
ykk'ur ljóst, hvers eðlis það sé.