Morgunblaðið - 13.05.1953, Page 2

Morgunblaðið - 13.05.1953, Page 2
MORGUNBLAÐIÐ Miðvikudágur 13. triáí Í9Ö3 — Áburðarverksmiðjan Framhald af bls, 1 ■*— Er ekki áburðarverksmiðj- an hlutafélag? — Jú. Hún er það og hlutaféð er 10 milljónir króna. Á ríkis- sjoður 6 milljónir kr. af því en eiijistaklingar og félög 4 millj. kr. Hs^fur ríkið meirihluta í stjórn verksmiðjunnar og kýs Alþingi 3 btjórnarnefndarmenn af 5 en aðrir hluthafar 2. — Er nægilegt fé fyrir hendi til •að ijúka byggingarframkvæmd- um? |— Eins og kunnugt er er verk- snjiðjan að mestu leyti reist fyrir Márshallfé. Fær hún lánsf'é úr métvirðissjóði og greiðir af því 5*1% í vexti. Ég tel, að nú hafi vdrið séð fyrir fjárþörf verk- snjiðjunnar þannig að öruggt mégi telja, að framkvæmdir stöðv istj ekki vegna f járskorts. fÍaMLEIÐIR 20 ÞÚS. TONN Aí KÖFNUNAREFMSÁBUROI I— Hver er svo gert ráð fyrir framieiðsluafköst verksmiðj- xirjlnar verði? j— Ætlazt er til að hún fram- leiði urn 20 þús. tonn af köfnun- arefnisáburði, 33*/3%. |— Fullnægir það áburðarmagn J)i|rfum okkar fyrir þessa áburð- arlegund? j— Já, það gerir meira en það. MÍ gera ráð fyrir að næstu árin vejrði að flytja út um það bil he'lming framleiðslunnar. \— Er þetta talin hentug stærð áí urðarverksmiðju? — Ýmsir myndu telja að full- iií ;gjandi hefði verið að byggja hi r verksmiðju, sem fullnægði að ei is innanlandsnotkuninni. En vi 5 því er það að segja, að rækt- uáin mun aukast og áburðarþörf- ín| vaxa. Rekstrargrundvöllur stierri verksmiðju verður örugg- ■atl og framleiðslan ódýrari en í lítt-llr verksmiðju. VURÐLAGIÐ BYGGIST Á EfeLENDA MARKAÐINUM J— Hvað er að segja um verð- lag áburðarins? j — í bili er erfitt að gera sér :| fulla grein fyrir því. En það ' er þó Ijóst, að ef takast maetti að fá gott verð fyrir þann hluta framleiðslunnar sem ; fluttur verður úr landi, þá gæti 1 verð áburðarins til íslenzkra ! bænda orðið hagstætt, miðað i við það sem nú er. Rekstrar- grundvöllur verksmiðjunnar byggist éðlilega á því að öll framleiðsla hennar seljist. ■ En ekki nægir bændum köfn u|iarefnisáburðurinn einn saman? |— Rétt er það. Þess vegna hef- vnr verið um það rætt að byggja fqsfatverksmiðju og er henni ætl aður staður á heppilegum stað í virksmiðjuhverfinu á Gufunesi. Sp verksmiðja verður aðeins mið- tíð við innanlandsþörfina, þar sam það getur ekki orðið hag- kþæmt að selja framleiðslu henn- ai úr landi. Sprettur það m. a. af að nauðsynlegt er að flytja i4m fosforgrjót til hennar frá Ajf ríku eða S.-Ameríku. Rætt héfur verið um að stofnkostnaður fosfatverksmiðju myndi verða 20—30 millj. kr. En nákvæmt kþstnaðaryfirlit liggur þó ekki fvrir um hann. !Það er vitanlega mjög nauð- ej-nlegt að koma slíkri verk- si aiðju upp hið allra fyrsta til í> :ss að landsmenn verði sjálfum si r nógir með áburð. En áður en li ín yrði byggð, verður að full- v rkja Sogið, þar sem írafossvirkj ti lin yrði ekki aflögufær til henn- a ’. — _Hve margt fólk fær atvinnu vjð Áburðarverksmiðjuna? — Sennilega verður þar fast- r$ðið 100 til 120 manns. — Ég tel, segir Ingólfur Jóns- son, að bygging Áburðarverk- sfniðjunnar sé stórt spor í áttina tíl fjölbreyttari atvinnuhátta. JÞað er ekki aðeins þýðingarmikið fyrir landbúnaðinn heldur og fyrir þjóðina í heild. Mun það ósk | allra góðra íslcndinga, að starf- " ræksla verksmiðjúnr.ar mégi. fáfá sem bezt úr hendi. ENGINN BÓNDI TRÚIR TÍMANUM — Hvað viltu segja um þá staðhæfingu Tímans fyrir skömmu, að Sjálfstæðismenn hafi unnið gegn byggingu Áburðar- verksmiðj unnar? — Urn bana er eiginlega ckkert að segja. Enginn viti borinn bóndi trúir því, að Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt steín í götu þessa fram- faramáls. Almenningur i sveit um og bæjum veit, að við Sjálfstæðismenn höfum stutt þetta fyrirtæki af ráðum og dáð allt- frá upphafi. Tíma- menn ættu að mnna, að okkur var kennt það í æsku að það væri Ijótt að skrökva. En svo hefur reynslan auk þess sýnt, að það er óskynsamlegt og borgar sia aldrei, ekki einu sinni þótt kosningar séu fram undan. Sannleikurinn er sá, áð um | þetta þjóðnvtjamál hafa Sjálf-j stæðismenn tekið höndum saman við Framsóknarflokkinn. Gegn því hafa engir barizt nema komm únistar, sem fjandskapast hafa við efnahagssamvinnu hinna frjálsu þjóða. Án hennar hefðu hinar glæsilegu verksmiðjubygg- ingar á Gufunesi aldrei risið. Það er von mín, segir íng- ólfur Jórsson að lokum, að framvcgis megi verða góð sam vinna um rekstur verksmiðj- unnar og að hún verði íslenzk- um landbúnaði og þjóðinni í lieild til þeirrar nytsemdar sem til er stofnað. • * ggmgarsjoi Fær menntaskólimi að Laugar^ vatni iiýfa skáSabúsið þar? AÐALFUNDUR sýslunefndarinn j ar í Árnessýslu var haldinn á Sel- fossi dagana 5.—9. þ.m. Sýslu- nefndin fjallaði um ýmis málefni. auk hinna venjulegu sýslufund- arstarfa. Samþykktar voru nýjar fjail- skilareglugerðir fyrir bæði fjaiL skilasvæði héraðsins, þ. e. austan og vestan Hvítár, en þar til kjörn ar míllifundanefndir höfðu starf- að síðastliðið ár að samningu reglugerðanna. Samþykkt var enn fremur að hefja undirbúning að nýrri markaskrá, sem koma skal út fyrir haustréttir 1954. ELLIIIEIMILI Sýslan stofnsetti á síðasta ári eyjheimili í Hveragerði. Heimilið( er rekið í tengslum við Elli- og h j úkrunarheimilið Grund Reykjavík og er undir stjórn Gísla Sigurbjörnssonar, forstjóra. Stofnun þessi þykir hafa gefizt hið bezta og ákvað sýslunefndin að auka húsakost henriar nokkuð á þessu ári. FÆR MENNTASKÓLINN NÝJA SKÓLAHÚSIÐ AÐ LAUGARVATNI? Vegna stofnunar liins nýja menntaskóla á Laugarvatni, hafa að undanförnu farið fram viðræður af hálfu mennta- málaráðuneytisins og sýslu- Gruenther tekur við yfirsf jórn herja Aflðnfshafsríkjannð Ridgeway lætur af störfum WASHINGTON 12. maí: — Eisen hower Bandaríkjaforseti til- kynnti í dag * að Ridgway hers- höfðingi hefði verið skipaður yfir maður bandaríska herráðsins og að hann hefði stungið upp á því við Atlantshafsbandalagið að ekki er vitað hvenær hann lætur af störfum og Carney tekur við. Þessar breytingar leiða til þess að alveg er breytt um yfirstjórn hermála í Bandaríkjunum eins og Taft boðaði fyrir nokkru. Ridgway tók við yfirherstjórn herja Atlantshafsbandalagsins er Eisenhower dró sig til baka 30. maí 1952, en Gruenther hefur ver ið helzti aðstoðarmaður bæði Eisenhowers og síðar Ridgways. FRÆGÐARFERIÚL Gruenther er 53 ára að aldri, fæddur í Nebraska. Hann braut- skráðist frá West Point 1918. Frá þeim tíma tii 1953 starfaði hann fyrir hermálaráðuneytið. Frá 1942 hefur hann verið á ýmsum stöðum við yfirherstjórn. Á styrj- aldarárunum var hann mest í Afríku, Sikiley, Ítalíu og Austur- ríki og hefur gengt ýmsum trún- aðarstöðum innan bandaríska hersins síðan. RIDGWAY: — Farinn Matthew Grúenther hershöfðingi yrði yfirmaður alls herafla At- lantshafsbandalagsins. AÐRAR BREYTINGAR Samtímis tilkynnti Eisenhower um fjölmargar breytingar á æðstu herstjórn Bandaríkjanna. Radford flotaforingi á Kyrrahafi tekur við af Omar Bradley sem hættir fyrir aldurs sakir. Þá var tilkynnt að Robert Carney flota- foringi yrði eftirmaður Fechtlers, en Carney er yfirmaður Miðjarð- arhafsflota Atlantshafsbandalags- ins. Fechteler á enn 2 ár eftir og 74 fórust Tugir manna innilokaðir WASIIINGTON 12. maí: — 74 létu lífið af völdum hvorfil- vinds sem gekk yfir þorpin Waco og San Angelo í Texas á mánudagskvöld. Auk þess munu á annað hundruð manns hafa særzt meira eða minna. Björgunarsveitir hafa unn- ið að því látlaust að grafa göng inn í húsarústirnar en inni í þeim eru tugir manna iimilokaðir. — NTB-Reuter. nefndarinnar um afhendingu ýmissa eigna héraðsskólans á Laugarvaíni til menntaskól- ans. Er í ráði, aö hið nýja stór- hýsi héraðsskélans verði feng- ið menr.íaskólanum til eignar. en gamla skólahusið, sem brann að nokkru leyti árið 1947, verði endurbyggt handa héraðsskólanum. Sýslunefnd- in kaus millifundanefnd til þess að annast samninga um þetta efni við menntamála- ráðuneytið. SÝSLUVEGIR Sýslunefndin ákvað að nota heimild frá síðasta alþingi til þess að hækka sýsluvegasjóðsgjöldin um 50%, og tók jafnframt nokkra nýja vegi í tölu sýsluvega. SJÚKRAHÚSBYGGING Á undanförnum árum hefir vaknað talsverður áhugi í sýslunni fyrir byggingu sjúkra húss í héraðinu. Hafa ýmis félagasamtök gengizt fyrir f jársöfnun í því skyni og skor- að á sýslunefnd að takast á hendur forgöngu í málinu. Sýslunefndin skipaði nefnd til þess að vinna að framgangi málsins og ákvað að stofna sjúkrahúsbyggingarsjóð með 100 þús. kr. framlagi á þessu ári. FJÁRIIAGSÁÆTLUN Helztu útgjaldaliðir í fjárhags- áætlun sýslunnar fyrir þetta ár eru þessir: Til sýsluvega og brúabygginga kr. 604 þús. Til menntamála — 11 — Til búnaðarmála — 39 — Til heilbrigðismála — 200 — Til" hafnarframkvæmda í Þorlákshöfn — 300 — RANGÆINGAR HEIMSÓTTIR Á síðasta degi fundarins heim- sóttu sýslunefndarmenn Rangár- vallasýslu sýslunefndina í Árnes- sýslu og voru við það tækifæri rædd ýmis sameiginleg hags- munamál beggja sýslnanna. efla menn- ingartengsl ilana og Breta LUNDUNUM, 5. maí — Sir Winston Churchill, forsætisráð- herra Breta, skipaði í dag sér- staka nefnd manna, sem á að ráð- stafa þeim peningum, er honum voru færðir að gjöf, þegar hann var á ferð í Danmörku eftir styrjöldina, sem lítinn þakklætis- vott frá dönsku þjóðinni. Hefur hann ákveðið að verja pening- unum til að efla menningartengsl milli Bretlands og Danmerkur. —Reuter-NTB. Attiee Frh. af bls. 1 ríkjanna, en hún hefði verið sam- in fyrir ríki, sem vildi einangra sig. Mörgum sinnum,, hélt hann árfam, spyr maður sjálfan sig, hvor sé hinn sterki maður Bandaríkjanna, Eisenhower eða MacCarthy. Attlee varaði við því að fara í hart við Egypta. — Ég veit ekki, sagði hann, hvort það er æskilegt að brezkur her sé á Súez-svæðinu gegn vilja Egypta. Æskilegast væri að þeir yrðu aðiljar að varnarbandalagi Mið- Austurlanda. Brostnar vonir ÞEGAR Framsóknarflokkurinis fékk þingniann kjörinn í Reykjavík við síðustu kosning- ar þóttist hann eðlilega hafa himinn höndum tekið. Engu máli skipti þótt til grundvallar kosningu hans lægi einhver skrumkenndasta kosningabar- átta, sem um getur í ísienzkri stjórnsnálasögu. Rannveig lof- aði öllum öllu. Ilún gat allt, Fyrir henni hlaut allt að víkja. Síðan cru tæp fjögur ár lið- in. Á þeim tírna hafa margar vonir sem menn gerðu sér um þennan Framsóknarþingmann, brostið. Saít að segja hafa þær flestar brostið. Eitt frv. henn- ar heíur þó vakið nokkra at- hygli. Það var frv. um stór- íbúðaskatt. Kommúnistar, krat- ar og Framsókn höfðu lengi stagast á nauðsyn þess að slík- um skatti yrði bætt á skatt- greiðendur. Svo kom frv. Ranrn veigar. En ekki hafði það lengi legið frammi er andúðaralda reis gegn því meðal almenn- ings. Eftir allt skrumið var þetta alls ekki fyrst og freinst skattur á „hina ríku“. Mikili fjöldi fólks átti að verða fyrir barði hins nýja skatts. Gamalt fólk eða roskið, sem börnin voru farin frá, varð að greiða stóríþúðaskatt fyrir að hafa nokkrum fermetrum of mikið húsnæði. Afleiðingarnar hefðu í mörgum tilfellum orðið þær, að þetta fólk hefði misst hús sín, ekki haft efni á að búa í þeim. Eina „hugsjónin“ KOMMÚNISTAR og kratar létust í upphafi vera frv. þessu fyi&jandi. En þcir voru fljótir að finna lyktina af almennings- ; álitinu og snúa við því bakinu,. ■ Að lokum afneitaði Rannveig sjálf því cinnig!! | Svo dagaði þctta „mikla“ mál uppi og síðan hefur engin á það minnst. Þannig fór fyrir þessari einu ,hugsjón“ Fram- sóknarþingmannsins í Reykja- 1 vík á síðasta þingi. Það var ! daufleg reisa, sem hún gerði á löggjafarsamkomuna. j En nú hefur Framsókn ýtt úr vör að nýju. Stafnbúi list- ans er hinn sami og skipshöfn- in svipuð. Listinn er vonleysið uppmálað. Þannig varð fyrst allt fræg- ast hjá Framsóknarþingmann- inum í Reykjavík. En nú mun Tíminn hefja upp mikinn lof- gjörðaróð um „afrek“ Rann- veigar. Það verður áreiðanlega spaugilegur samsetningur. Framsókn og' Reykjavík FRAMSÓKN segist vilja gera bændum allt gott. Það er góðra gjalda vert. En hversvegna þarf hún endilega að vera alltaf á móti flestum framfara- og umbótamálum höfuðborgarbúa? Hversvegna þurfti hún að fjandskapast við fyrstu virkj- un Sogsins, hitaveituna, sund- höllina og fjölmargar aðrar nytjaframkvæmdir í bænum? Og hversvegna þarf Tímaiiðið alltaf að bera illt á milli sveita og sjávarsíðu? Ástæðan er einfaldlega sú, að Framsóknarflokkurinn skort 1 ir alla yfirsýn -yfir þjóðarhag, Kjarni hans er þröngsýn og tækifærissinnuð klíka, sem ann- an daginn er vinstra megin við rótttæka sósíalista, hinn daginn hægra mcgin við dr. Malan og aðra römmustu afturhaldsmenn 20. aldarinnar. Farnir heim. LUNDÚNUM — í fyrsta sinn í 250 ár var enginn brezkur her- maður staddur í Burma, eftir að síðustu brezku sveitirnar héldy þaðah heim nú fyrir skömmu,

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.