Morgunblaðið - 18.07.1953, Blaðsíða 2

MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 18. júlí 1953
Hinnisvarðl um Stephan G.
í Stephanssonar á Amarstapa
Á KYNNINGARSAMKOMU,1 þykkti styrkveitingu til minnis-
pm Ungmennafélögin í Skaga- j varðans á síðasta aðalfundi sín-
Srði héldu á hinum gamla þing-! um. Þannig hefur málefni þetta
£að Litla-Garði í Hegranesi sum fengið vinsamlegar undirtektir
rið 1945 flutti Eyþór Stefánsson J þeirra er um það hafa fjallað.
iðu þar sem hann drap á það,
qjg gerði að tillögu sinni, að ung-
itiennafélögin í Skagafirði minnt
ilst skáldsins og Skagfirðingsins
fjtephans G. Stephanssonar á
i eglegan hátt á aldarafmæli hans
; 953, með því að reisa honum
«íinnisvarða í Skagafirði á því
i ri.
Tillagan fékk strax hljóm-
Írunn meðal viðstaddra ung-
lennafélaga og má segja að þá
ip.fi þetta verið ákveðið og sam-
jíykkt I hugum fólksins þótt það
yæri að sjálfsögðu ekki form-
lcga gert.
i Mál þetta var svo til umræðu
ijman Ungmennafélaganna vet-
írinn 1945—46 og koip fyrir að-
ijlfund Ungmennasambandsins
[946. Var þá kosin þriggja
Iianna nefnd til þess að annast
m undirbúning málsins. Nefnd-
ía skipuðu þeir Eyþór Stefáns-
an formaður, Guðjón Ingi-
íundarson og Óskar Magnússon.
rann nefndin að undirbúningi
lálsins og leitaði til Ríkarðs
fónssonar myndhöggvara um
gcrð minnismerkisins og tilhög-
jm þess.
Á aðalfundi Ungmennasam-
»andsins 24. apríl 1948 var svo
Indanlega samþykkt að minnis-
rarðinn yrði reistur á Arnar-
Btapa og að farið yrði eftir til-
jögum Ríkarðar Jónssonar um
fterð hans.
Árið 1949 hafði Ríkarður Jóns-
$on gert „model“ af fyrirhuguð-
jum minnisvarða og samþykkti
iúðalfundur það ár að byggt
skyldi eftir „rnodeli11 þessu og
ircfur þeirri stefnu verið haldið.
s>á voru ungmennafélögin kvött
rtil fjáröflunar til framgangs mál-
Jfcfni þessu, og einnig lýst yfir að
arakksamlega yrðu þegin fram-
*ög þeirra er áhuga hefðu á
jcssu máli, hvort sem þeir væru
! nnanhéraðs eða utan. Enda bár-
List þá þegar nokkrar fjárupp-
hæðir frá einstökum aðdáend-
um skáldsins.
Ungmennaféjögin og Stephans
Q. nefndin unnu að f járöflun með
^amkomuhaldi og á ýmsan ann-
' jan hátt. Á árinu 1951 réði nefnd-
án sér til aðstoðar og fulltingis
;í Reykjavík, Kára Sigurðsson,
enda hafði hann áður sýnt sér-
• stakan áhuga fyrir framgangi
þess. Þegar kom fram á það ár
var frekári fjáröflun hafin svo
tsem með útgáfu silfurmerkja,
jscm eru nú allvíða til sölu.
Á s.l. vori lézt Gísli Stefáns-
jáon frá Mikley, en hann hafði
iyerið í Stephans G. nefnd frá
iþví á aðalfundi 1950. Hann gaf
10 þúsund kr. dánargjöf til
minnisvarðans. Sýnir það bezt
'áhuga hans fyrir þessu málefni.
Enda var hann hvortveggja
senn einlægur aðdáandi Steph-
ans G. Stephanssonar og skelegg
ul' félagsmaður, hvort sem starf
að var innan ungmennafélaganna
eða annarra félagasamtaka í hér-
aðinu.
í Stephans G. nefnd eru nú
þeir Eyþór Stefánsson, form.,
Óskar Magnússon, Guðjón Ingi-
Biundarson, Hróbjartur Jónasson
og Magnús Gíslason.
Þann 24. júní s.l. var hafizt
handa um framkvæmdir á Arn-
arstapa og er stefnt að því að
verkinu verði lokið svo snemma
að afhjúpun varðans, eða vígsla,
geti farið fram 19. júlí n.k., eða
,áður en þeir Vestur-íslendingar
Iscm nú eru hér staddir fara aft-
jiur til Vesturheims.
\ Auk þeirrar fjáröflunar sem að
jframan getur hefur Aiþingi veitt
málefni þessu stuðning með fjár-
framlagi, sömuleiðis sýslunefnd
Jjkagafjarðarsýslu, sem sam-
Forsetinn var á
í gær
BÍLDUDAL, 17. júlí: — Forseti
íslands kom frá ísafirði kl. 2 í
gær með Maríu Júlíu, ásamt föru
neyti sínu. Sýslumaður Barða-
strandarsýslu var kominn frá
Patreksfirði og bauð hann for-
seta og fylgdarlið velkomið.
Fjöldi fólks var samankomið til
að fagna forsetanum. Lítil stúlka,
Sigríður Sigurðardóttir, færði
honum blómvönd.
Kl. 3 var boð inni í samkomu-
húsinu af hálfu hreppsnefndar og
var húsfyllir. Kvenfélagið Fram-
sókn sá um veitingar. Oddviti
Suðurfjarðarhrepps, Sæmundur
Ólafsson, bauð forseta velkom-
inn. Síðan flutti Jón Kr. ísfeld
minni forsetahjónanna. Þá var
sungið ættjarðarlag undir stjórn
Jónasar Tómassonar, sem var í
för með forsetanum. Að athöfn-
inni lokinn fór María Júlía í
skemmtisiglingu inn í Suður-
firði.
í kvöld snæddi forsetinn og
fylgdarlið hjá oddvitahjónunum,
Sæmundi Ólafssyni og Guðríði
Jónsdótur.
Héðan heldur forsetinn til
Patreksfjarðar. Veður hefur ver-
ið ljómandi gott og flaggað á
hverju húsi. — Fréttaritari.
Skemmtun B.Æ.R.
!
BANDALAG æskulýðsfélaganna
í Reykjvík efnir til fjölbreyttrar
skemmtunar í Tivoii, skemmti-
garði Reykvikinga, í dag. Hefst
dagskráin kl. 2 e. h.
Þjóðdansaflokkur Ungmenna-
félags Reykjavíkur sýnir kl. 3 e.
h., en síðan skemmta fjöllista-
mennirnir Pitt og Pott. — Þá
skemmtir Gestur Þorgrímsson og
þýzku fjöllistamennirnir „Die
Alardis“ sýna listir sínar.
Um kvöldið verður einnig
skemmtun í Tivoli. Úrvalsflokk-
ur glímumanna úr Ungmennafé-
lagi Reykjavíkur sýna. Pitt og
Pott skemmta, þjóðdansaflokkur
sýnir, Gestur Þorgrímsson
skemmtir og „Die Alardis“ sýna.
Enginn leikur að standa á
einni hönd á jafnsléttu
hvað þá í 8 metra hæð
Alardi-listamennimir eru leiknir
Þ Y Z K I R f jöllistamenn, sem
nefna sig Alardi-fimleikamenn-
irnir, sýna listir sínar um þessar
mundir í skemmtigarði Reykvík-
inga Tivoli.
Fjöllistamenn þessir hafa víða
farið og sýnt m. a. í Danmörku,
Svíþjóð, Holiandi, Belgíu og
Ítalíu. Auk þess hafa þeir ferð-
ast víða um allt Vestur-Þýzka-
AKRANESI 17. júlí: — tslenzku
konurnar eiga sínar sæhetjur svo
sem Þuríði formann. Flestir'
þekkja söguna af henni. Það er
og alkunna að fjöldi kvenna á
Austfjörðum og vestur á fjörðum
hafa kunnað áralagið og sumar t.
d. á Vestfjörðum verið karlmanns
í gildi sem ræðarar. j
Samt þótti mér það tíðindum
sæta, er ég frétti að sextug kona
með
sántivu tii fiskjar
á Akianesi hefði I gær farið út
með manni sínum í hrognkelsanet.
Var þetta í þriðja sinn, sem
hún vitjar um með honum á þessu
sumri. Dró hún netin ásamt hon-
um og lagði þau ein meðan bóndi
hennar reri þau út.
Þessi dugnaðarkona sem á heima
hér á Akranesi, heitir Ingríður
Sigurðardóttif. -— Oddur.
straodar í svarta
þoku
RAUFARHÖFN, 17. júlí: — Síld-
veiðibáturinn Mímir frá ísafirði,
strandaði í nótt við Hólshöfða,
sunnan Raufarhafnar í svarta
þoku. Var báturinn með um 200
tunnur síldar á leið hingað inn.
Póstbáturinn Ðrangur frá Ak-
ureyri fann bátinn eftir miðun
og gerði hann tilraun til að ná
Mími á flot. En vírarnir sem not
aðir voru slitnuðu og varð póst-
báturinn þá að hætta við svo
búið og er hann nú kominn hing-
að inn í höfnina. Reynt verður
aftur á flóðinu í dag. Báturinn
mun hafa siglt með mikilli ferð
er hann strandaði og stendur
hann á sléttri þaraflúð. Sjór hef-
ur verið ládauður og enginn leki
kominn að bátnum og eru menn
vongóðir um að hann náist út.
— Einar.
Síðari fréttir:
RAUFARHÖFN, 17. júlí: — Mím-
ir var dreginn á flot af póst-
bátnum Drang nokkru eftir há-
degi. Skipið er ekki talið skemmt
og þurfti ékki að létta á skipinu
með því að rnoka út síidinni. Er
skipið nú komið í höfn og verður
afli þess, um 200 tunnur síldar,
saltaður. — Einar.
Frá fyrstu Jónsmessuhátíð Magna í Hellisgerði, 24. júní 1923. Þá-
verandi bæjarstjóri, Magnús Jónsson, flytur ræðu og afhendir
Magna Hellisgerði. — Ræðustóllinn sést glöggt á myndinni, en
á flötinni fyrir neðan hann, þar sem mannfjöldinti stendur, vaxa
nú tré, sem ná langt upp fyrir ræðustólinn.
— (Ljósm. Guðbjartur Ásgeirsson).
Jónsmessuhútíð I
HeUisgerði ó morgnn
Minnzt 30 ára afniælis
Sambandið freysiist
WASHINGTON, 17. júlí —
Bandariska utanríkisráðuneytið
hefir tilkynnt, að Bandaríkin,
Frakkland og Bretland hafi boð-
ið Júgó-Slöfum til þátttöku í
umræðum um þá hernaðarað-
stoð, sem þríveldin veita.
Ekki hefir verið einráðið, hve
nær viðræður þessar fari fram,
en þær verða í Washington. Hér
er um að ræða enn nánara sam-
starf Júgó-Slafa við Vesturveld-
in en nokkru sinni fyrr.
— Reuter-NTB
HAFNARFIRÐI — Á morgun (ef
veður leyfir) fer fram í Hellis-
gerði hin árlega Jónsmessuhátíð.
Að þessu sinni verður hún með
svipuðu sniði og undanfarin ár
að öðru leyti en því, að minnzt
verður 30 ára afmælis Jóns-
messuhátíðar Magna, en sú
fyrsta var haldin 24. júní 1923.
VINSÆLAR
SKEMMTANIR
Fyrsta árið var hátíðin haldin
í Hellisgerði, en árið eftir (1924)
hófst ræktunin í Gerðinu, og
þótti þá ekki tilhlýðilegt að
halda hana þar framvegis. — Á
næstu árum var hún haldin á
Hamarskotstúni, Brydestúni, Ós-
eyri og í Víðistöðum. En eftir að
trén í Gerðinu voru orðin það
stór, að ekki þótti hætta á að
þau yrðu troðin niður, hefir
Jónsmessuhátíðin verið haldin
þar. — Ávallt hafa hátíðirnar
verið vel sóttar, enda vel til
þeirra vandað. — Hafnfirðingar,
sem komnir eru til ára sinna,
muna vafalaust eftir þessum
skemmtunum Magnamanna, því
að svo snar þáttur voru þær í
skemmtanalífi bæjarbúa á þeim
árum.
Að þessu sinni hefst Jónsmessu
hátíðin með guðsþjónustu, eins
og háttur hefir verið á undanfar-
in ár. Einnig verður þar kórsöng-
ur og ræðuhöld, auk fleiri
skemmtiatriða. Þá mun Lúðra-
sveit Hafnarfjarðar undir stjórn
Alberts Klahns leika á hátíðinni.
Eins og getið var um, verður
minnzt 30 ára afmælisins, og
mun væntanlega einn þeirra
manna, sem átti sæti í fyrstu
stjórn Magna halda ræðu á há-
tíðinni. — Er ekki að efa, að
mikið fjölmenni verður á morg-
un í þessum sérkennilegasta og
fegursta skrúðgarði landsins,
— G.
land. Komu þeir hingað beint
frá Köln.
FERÐAST UM HEIMINN
Foringi þeirra, Walther Alardi,
skýrir frá því að algengt sé I
Þýzkalandi að hver ættliðurinn,
á fætur öðrum leggi fyrir sig
fjöllistir, fjölskyldan lifir í fjöl*
leikahúsinu og svo fer að börn-
in taka upp sama starfann og
foreldrarnir, temja ljón eða iðka
línudans.
En þátttakendurnir í Alardi-
fjöllistaflokknum eru allir af
borgaraættum komnir, en hafa
tekið sér þessa atvinnu af ævin-
týralöngun og af því að þá lang-
ar að ferðast um í heiminum.
BYRJUÐU A FIMLEIKUM
— En hvenær tókuð þið að>
iðka þessar listir?
— Fyrir stríð iðkuðum við
fimleika í skólanum og náðum
talsvert góðri hæfni í þeim grein
um. Við fimleikaæfingar kynnt-
umst við listamönnum við fjöl-
leikahús og af kynnum við þá
vaknaði hjá okkur löngun að
iðka samskonar listir. Eftir stríð-
ið tókum við þetta síðan upp>
sem atvinnu.
ERFIÐAR
JAFNVÆGISLISTIF.
— Og hvernig.geðjast ykkur
að slíkri atvinnu?
— Hún útheimtir miklar og
stöðugar æfingar. Sýningaratriði
okkar nú er að sýna jafnvægis-
listir á reiðhjóli í átta metra hæð
uppi á ljósastaur. Við álitum að
reiðhjólið hafi átt mikinn þátt í.
að gera þetta sýningaratriði vin-
sælt, því að allir áhorfendur vita
hve erfitt það er að halda jafn-
vægi á reiðhjóli, sem stendur
kyrrt á jafnsléttu, hvað þá þeg-
ar því er komið fyrir uppi á
Ijósastaur. Síðan bætist það ofan
á að við sitjum ekki í venjuleg-
Alardi listamenn í 8 metra hæS
um stellingum á hjólinu, heldur
stöndum við á höndum á stýrinu
o. s. frv.
ENGINN TÍMI TIL AÐ
HRÆÐAST
— Er þetta ekki hættuleg list-
sýning? Hafa óhöpp ekki komið
fyrir?
Frambald á bls. 8