Morgunblaðið - 18.07.1953, Síða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 18. júlí 1953
jutdMtofrife
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu 1 krónu eintakið.
Hversvegna flýr fólkið ?
Þ A Ð er staðreynd, sem allur
heimurinn þekkir, að undan-
farna mánuði hafa þúsundir
manna daglega flúið frá lepp-
ríkum Rússa vestur fyrir járn-
tjaldið. Langsamlega flest af
þessu fólki hefur komið frá Aust-
ux-Þýzkalandi. Þaðan hefur ver-
ið auðveldast að komast gegn um
hér í blaðið undanfarna daga.
Línuvörðurinn er reiður yfir
því, að íslenzkur blaðamaður
skuli vera að segja íslendingum
frá því, sem hann sér og heyrir
þarna austur frá. Kommúnistar
vilja að þrælakistur þeirra séu
harðlæstar. Þaðan má engin
fregn berast út. Sannleikurinn
Berlín, sem hin fjögur hernáms- um ástandið þar er þeirra vers4:
veldi stjórna. Samtals munu nú óvinur. Fólk úti á íslandi á að
vera um 10 milljónir flótta- halda að öllum líði vel undir
manna í Vestur-Þýzkalandi. Þar stjórn kommúnista og þaðan
af um 2 milljónir pólitískra flótta flýi enginn maður. Þess vegna
manna. segir Þjóðviljinn aldrei frá flótta
Einn af blaðamönnum Mbl. hef mannastraumnum til Vestur-
ur undanfarið átt þess kost, að Þýzkalands. Og þess vegna verð-
heimsajkja flóttamannabúðir í ur línuvörður nr. 1, fokreiður
Vestur-Berlín. Hann hefur lýst þegar aðrir gera það.
því fyrir lesendum blaðsins,
hvernig ástandið þar kom hon-
um fyrir sjónir, og skýrt frá
svörum fólksins við þeirri spurn-
ingu, hver ástæðan hafi vei’ið
flótta þess.
★
Það er alltaf mikils virði, að
fá lýsingar sjónarvotta á at-
burðum, sem gerast langt í burt.u.
Sérstaklega er það mikilvægt
fyrir okkur íslendinga, að ís-
lenzkir blaðamenn skuli fá tæki-
færi til þess að kynnast þeim.
Hér hættir sumu fólki til þess
að efast um sannleiksgildi lýs-
inganna á framferði kommún-
ista í þeim löndum, sem þeir
hafa stjórnað. Þetta fólk telur
sér trú um, að í raun og vevu
geti þessar lýsingar ekki verið
sannar. Auk þess varði okkur hér
norður á íslandi ekkert um á-
standið „langt úti í löndum.“
Þetta er að sjálfsögðu hinn
mesti misskilningur. Hér á ís-
landi vinna kommúnistar að því
leynt og ljóst, að skapa sama
ástandið og í Austur-Þýzkalandi
og öðrum leppríkjum Rússa.
Hvern einasta íslending varðar
því um það, sem þar er að ger-
ast. Þess vegna er það mikils
virði að fá fregnir íslenzkra sjón-
arvotta af því.
Um það þarf ekki að fara í
5 íIR DAGLEGA LIFINU f
VIÐ vitum, að nýmjólk kemur 1
víða að og hverfur inn um [
dyr Mjólkursamsölunnar við
Laugaveg. Að vörmu spori kem- |
ur hún þaðan út aftur til neyzlu
handa öllum Reykvíkingum. —
Hvað hefir gerzt í millitíð?
Við skulum bregða okkur í
Stöðina, að þessu sinni tveimur
hæðum neðar en venjulega. Hér
hittum við fyrir Sigurð Runólfs-
son, verkstjóra, sem góðfúslega
segir okkur það, sem okkur fýsir
að vita.
Við komust að raun um, að hér
er gætt fyllsta þrifnaðar í hví-
vetna, allir ganga í hvítum bún-
ingi, allt er laugað og tandur-
hreint, enda stendur Mjólkur-
3 ílmró töc)in>
Lnni
stöðin hvergi að baki því, sem
bezt gerist erlendis. „Ef meðferð
allra matvæla kæmist í jafngott
horf og nýmjólkurinnar, þá
mætti fólk vel við una, enda allt
gert, sem hægt er til að ströng-
ustu kröfum sé fullnægt“, segir
Sigurður Runólfsson.
EFTIR að hafa gengið um þessi
glæsilegu salarkynni langa
hríð, sannfærist leikmannsauga
okkar um, að þetta muni ekki
ofmælt. Of tímafrekt yrði, ef allt
væri týnt til, sfm við sjáum og
VeLL andi áhrijar:
Skrapp á sumardaginn < Vonandi, að nú verði engin
fyrsta. vettlingatök látin duga.
VELVAKANDI. Þegar ég lasj Ekki er ótítt, að kennurum sé
bréf H.S. um orðtökin að ofvaxið að leysa úr þeim fárán-
bera út og bera niður, þ. e. hefja legu spurningum, sem lagðar eru
.. slátt, kom mér í hug, að á sum-j fyrir unglinga við hin einhæfu
. ' °S onnm- foalslynd ar<jaginn fyrsta skrapp ég suður próf, þar sem almenn þekking
bloð í mum lyðræðissinna a á Álftanes, sem ekki getur talizt er virt að vettugi, en eltst við
heimi munu halda áfram að . frásö færandi. Ýmisjegt í
flytja rettar og sannar lys- fi för yarð mér þó blöskrun.
íngar a þvi sem gerist undir are£n|
stjórn kommúnista, eftir þeim m,
heimildum, sem hægt er að' JUn ™ru hvú og groskulaus
afla gegnum glufur járn- eftlr vetur frosta 0§ snJ°a> en
tjaldsins, og frá því fólki, sem' flelra var *>ar Þ° en louhoparnir,
tekst að flýja þaðan að aust- sem minntu mi8 a’ að komið var
an. Þær fregnir munu smám sumar-
saman leiða til þess að enginn
vitiborinn íslendingur mun ■ , Breytt um amboð.
fylgja kommúnistum að mál- DÚSKAPARHÆTTIR eru nú
um. Fylgið mun halda áfram U aðrir en þegar tungan skóp
að hrynja af hinum fjarstýrðá orðtökin að bera út og bera nið-
flokki. Innan skamms mun ur. Orfin eru gð hverfa og þau
aðeins verða þar fámennur amboð önnur, sem tíðkuðust fyrr
hópur blindra ofstækismanna. um. Af þeim sökum m.a. fækkar
Það er óttinn við þessa þró- nú þeim sumrum, sem borið
un, sem nú nístir hjarta línu- verður út (orf) í íslenzkri sveit.
varðar nr. 1. Um það bera
Þjóðvilaskrif hans undanfarið
greinilegt vitni.
„Hreinsanirnar"
halda áfram
Nýtízk amboð.
En það er líka fyrir aðrar sakir,
sem ekki verður „borið út“, nefni
lega blátt áfram þær, að land-
búnaðartækin eru alls ekki látin
„HREINSANIRNAR“ halda á-;
fram í Rússlandi og leppríkjum
kommúnista. Virðist sem reka
eigi flesta þá menn úr embætt-1
neinar grafgötur, hvers vegna um, sem Bería studdi til valda. j .
fólkið flýr undan stjórn Þannig hafa innanrikisráðherrar.ln? Ve rar an® '
kommúnista í Austur-Þýzka- Georgíu og Ukraínu verið reknirL að,Var yeíta’ sem eg. sanr>-
landi. Það flýr ekki vegna úr embættum sínum, sakaðir um ,ærðlst um 1 Alftanesferðmni, ef
þess að því hafi liðið þar vel, svik og pretti eins og Bería. I eg Vlssl hað ,ekkl fyrr- Um
heldur vegna hins, að því hef- Austur-Þýzkalandi og Eistlandi lautir °§ bala sást hilla undir
ur liðið illa, verið kvalið og hefur dómsmálaráðherrunum verkfæri’ sem staðið höfðu Þar
pínt af samvizkulausri klíku hinsvegar verið sparkað. | siðan 1 fyrrahaust. — Dráttar-
kommúnista, sem hrifsað hef- En allt í lagi í Sovét, segja j vélar> rakstrarvélar, múgavélar, léfti k j j um
ur til sín völdin í skjóli rúss- Rússalepparnir á íslandi. Það er slattuvelar og fleira af þvi tagi ’ ö
neskra byssustingja og skrið- bara verið að stúta nokkrum er iatið hafa Það að standa úti
dreka. Það hefur ekki flúið „svikurum“. Á slíku er varla orð
vegna þess að landi þess hafi gerandi. „Hreinsanirnar" sýna
verið vel stjórnað, heldur aðeins, hve sovétskipulagið er
vegna hins að þar hefur ríkt fullkomið, réttlátt og vinsælt!!!
óstjórn og ofbeldi. Fólkið sem +
flúið hefur, hefur tekið þann Hvernig væri nú að lofa Búka-
kost að yfirgefa heldur heim- restförum íslenzkra kommún-
ili sín og eignir, rífa sig held- . ista að koma við í Berlin og
ur upp úr umhverfi sínu hjá heimsækja þar flóttafólk, sem
vinum og ættingum, heldur ' flúð hefur undan oki rússnesku
en una áfram undir oki komm leppstjórnanna? Það virðist ver.a
únista. Margt af því hefur tilvalin hugmynd. Með því
heldur ekki átt annars úr- | myndi þeim gefast gott tæki-
kostar til þess að bjarga lífi færi til þess að heyra með eigin
í hreggi vetrarins.
Verkfæraskýlin fyrst.
EKKI segi ég þessa sögu hér af
því að Álftnesingar hafi hér
óhreinni skjöld en aðrir, heldur
i er mér sjón þessi í fersku minni.
Víða um land má sjá dýr tæki úti
árlangt, eina, 'tvær og þrjár vél-
ar í túni. Að einhverju leyti er
hirðuleysi um að kenna. •
Ég ber fram tillögu til lausnar
málinu: Enginn skal hér eftir fá
smu.
★
Kommúnistum hér á íslandi,
eins og annars staðar, er ákaf-
lega illa við réttar og sannar
lýsingar á flóttamannastraumr.-
um frá leppríkjum Rússa og af-
stöðu flóttamannanna til þess,
sem verið hefur að gerast undir
stjórn kommúnísta þar eystra.
Þess vegna ræðst línuvörður ís-
lenzkra kommúnista nr. 1, í gær
í „Þjóðviljanum" á hinn unga
blaðamann Mbl., Matthías Jó-
hannessen, sem skrifað hefur
glöggar greinar um þessi mál
eyrum hannsögu þess Æ ke?f dj 7$*« nema fyrst
áskorun er því hérmeð komið á
framfæri við fararstjóra Búka-
restfaranna að leyfa ungkomm-
únistunum, sem með honum fara
að kóma við í svo sem einum
flóttamannabúðum. Það væri
gott fyrir þá að hafa sögu flótta-
fólksins til samanburðar við það,
sem þeim verður sagt á „friða.r-
þinginu* í Búkarest.
Nú er eftir að sjá, hvernig
kommar taka þessari uppá-
stungu. Líklega verða þeir ekk-
sé tryggt, að hús sé til yfir þau.
Þannig væri eigendum tækjanna
og þjóðarbúinu öllu bægt frá
miklu tjóni. — Bv.“
K
Þörf fyrir nefnd.
EFND skipuð 7 merkismönn-
um situr á rökstólum til að
reyna að finna leið út úr mold-
viðri skólakerfisins. Líklega hafa
sjaldan jafnmargir íslendingar
beðið eftir úrskurði nokkurrar
nefndar með slíkri óþreyju. Hef
ert hrifnir af henni. En bíðum ir þó margur lífsveigurinn verið
og sjáum hvað setur. 1 bruggaður í íslenzkri nefnd. —
aukaatriði og annarlega hluti,
svo að nefnd séu dæmi um vit-
leysuna!
Margar tillögur um bætur
hafa komið fram þau ár, sem
nýju fræðslulögin hafa hrjáð
landslýðinn, menn hafa jafnvel
látið sér til hugar koma að af-
nema alla fræðsluskyldu. En ó-
sagt skal hér látið, hvað hér má
til varnar verða, aðeins tekið
undir orð mannsins, sem sagði,
að nú loksins höfum við þó þörf
fyrir nefnd.
Óánægja með
hádegisútvarpið.
SÁRREIÐUM hlustanda" þyk-
ir sem hádegisútvarpið
mætti breyta um svip, og fylgir
bréf hans hér óbreytt, þótt nokk-
uð sýnist mér djúpt sé tek-
ið í árinni, að öll heilbrigð gagn-
rýni sé látinn eins og vindur um
eyru þjóta. En satt er það, að
margir loka fyrir symfóníu-
flauminn.
„Það má með sanni segja, að
það sé að bera í bakkafullan læk-
inn að kvarta yfir dagskrá út-
varpsins. En á meðan forráða-
menn stofnunarinnar láta alla
heilbrigða gagnrýni sem vmd um
eyru þjóta, geta þeir ekki búizt
við, að óánægjuröddunum linni,
Sá liður, sem flestir eru óá-
nægðir með, er hádegisútvarpið.
Fyrir fréttir heyrast annað slag-
ið góð lög, sem bæta matinn og
skapið. En þegar tilkynningafarg
þverbak. Þá er varla leikið ann-
að en fúgur, symfóníubrot,
kvartett eða verstu söngplötur,
sem útvarpið á í fórum sínum.
Erlendir teknir
fram yfir.
ÞETTA verður að brevtast. —
Starfsmenn tónlistardeildar-
innar verða að gæta þess, að láta
ekki persónulegan smekk sinn
ráða um of. Við hlustendur vilj-
um fá létt lög í hádegisútvarpið
— einnig eftir fréttir. Á meðan
núverandi ástand ríkir, skrúfai
fjöldi manns fyrir eða lætur er-
lendar útvarpsstöðvar létta sér
lífið i hádeginu. — Sárreiður
hlustandi“.
Hafa skal heil
ráð, hvaðan
sem koma
(Bandamanna
saga).
heyrum, látum því nægja að
stikla á stærstu atriðum.
Um þessar mundir koma upp
undir 20 þús. lítra með bilunum,
sem allir þekkja, austan úr Flóa-
búi, um 5 þús. lítrar frá búinu í
Borgarnesi og nálægt 15 þúsund
lítrar annars staðar frá. Þetta
magn eykst mjög með hausti. —
Fyrstu afskipti starfsfólks Mjólk
urstöðvarinnar af mjólkinni eru
að vega hana og taka af henni
1 sýnishorn. Þá rennur hún í
3 geyma, sem taká 5 þús. lítra
hver, úr þeim í hreinsunartæki,
þar sem skilin eru frá öll óhrein-
indi og hún síðan gerilsneydd
með því að hita hana upp í 72—
73 stig. Vélar þessar geta geril-
sneytt 8000 1 á klukkust. Næst
er mjólkin kæld í 5 stig og renn-
ur í einangraða geyma úr ryð-
fríu stáli. Þegar hér er komið
taka við henni 2 áfyllingarvélar,
sem hvor um sig getur fyllt 4800
flöskur á klst. Um leið og flösk-
urnar koma út úr áfyllingarvél-
unum setur sjálfvirkt tæki á þær
hetturnar. Flöskurnar eru nú
teknar og settar í kassa, er flytj-
ast með færibandi inn í kælinn,
þar sem mjólkin býður þess, að
hún sé ílutt í búðir.
ÞÁ eru í Mjólkurstöðinni 2
flöskuþvottavélar, og þurfa
stúlkurnar, sem við þær' vinna,
ekki annað en raða flöskunum í
þær. í þessum vélum gerilsneyð-
ast flöskurnar og flytjast með
færibandi að áfyllingarvélunum.
Við hvora þvottavél situr stúlka
og skyggnir hverja flösku um
leið og hún kemur fullþvegin. —
Þannig er tryggt, að engin óhæf
flaksa komizt í umferð.
NÆTURLANGT eru geymdir
um 35 þús. 1 í kæli Mjólk-
urstöðvarinnar, þar sem mjólkin
er kæld niður í 5 stig. Kl. 6 að
morgni koma menn á vettvang
og akstur á mjólk hefst, svo að
öll mjólk er komin út, þegar við
förum á ról um áttaleytið. Þá
kemur og mestur hluti starfsliðs
stöðvarinnar á vettvang, og
vinna hefst af fullum krafti. —
Gengið er frá þeirri mjólk, sem
á vantar í búðir, en um þetta
leyti seljast um 50 þús. lítrar í
bænum daglega. Má yfirleitt
segja, að sala mjólkurafurða fari
vaxandi í bænum.
1’ MJÓLKURSTÖÐINNI er ekki
skilið, heldur er rjómi sendur
að. Hann er höndlaður í vélum
sér. Skyr er ekki heldur hleypt
hér, svo að neinu nemi. Allt skyr,
sem selt er til neyzlu í Reykja-
vík, kemur frá Flóabúinu eða
Borgarnesi. Aftur á móti er skyr-
ið vegið hér og metið og gengið
frá því til sölu í mjólkurbúðum
bæjarins.
HÉR er nokkur súrmjólkurgerð
niðri í kjallara hússins, og
fer neyzla þeirrar vöru sívax-
andi. Sölumagn er um 600 lítrar
á dag. Þeim allra fáfróðustu skal
sagt, að súrmjólk er allt annars
eðlis en mjólkin, sem stundum
súrnar heima hjá okkur. Þessi
súrmjólk er nefnilega ný. Með
því að blanda dálitlu af súrmjólk
í nýmjólkina, sem er gerilsneydd
rétt eins og önnur mjólk, fáum
við súrmjólk að morgni, svipað
og þegar hleypt er skyr.
UPPI á lofti sjáum við líka
býsnin öll af Humlu-mjólk.
í endaðan apríl ár hvert er tekið
til við niðursuðuna, sem verður
með þeim hætti að um helming-
ur vatnsins er soðinn burt. Fitu-
magn þess, sem eftir er, verður
um 7%. Niðursuðan stendur rúm
lega tveggja mánaða skeið og er
henni því nýlokið nú. Að þessu
sinni voru soðnir niður um 200
þús. lítrar.
Framhald á bls. 8