Morgunblaðið - 23.10.1953, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 23. okt. 1953
twMaMÍ»
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavfk.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Yaltýr Stefánsson (ábyr*8*rtn.)
Stjórnmálaritstjéri: Sigurður Bjarnason fré Vi^ur
Lesbók: Arni Óla, sími 3045
Auglýsingar: Árni Garðar Kristínsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðala:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
ÁskriftMgjald kr. 20.00 á mánuði Innanland*
I Uusasölu 1 krónu eintaklð
Bæjarstjórnarkosning-
arnar og reynslan
SÍÐASTA sunnudag í janúar-
mánuði n.k. mun verða kosið í
bæjar- og sveitarstjórnir allra
kaupstaða og flestra kauptúna
landsins.
Bæjarstjórnarkosningar eru
nokkuð annars eðlis en venjuleg-
ar þingkosningar. — Kjósendur
byggja þá afstöðu sína oft meira
á persónulegu mati á þeim mönn
um, sem þeir velja um, en flokks
pólitískum stefnumörkum. — Á
þetta sérstaklega við í hinum
fólksfærri byggðarlögum. — En
jafnvel hér í Reykjavík gildir
þetta að nokkru leyti. Bæjar-
stjórnarkosningar eru varla eins
harðpólitiskar hér og þingkosn-
ingar. Fólkið velur þá menn til
þess að stjórna bæjarfélagi sínu,
sem það treystir bezt til þess, og
sem það hefur bezta reynslu af
frá liðnum tíma.
í mörgum kjördæmum
landsins, ekki hvað sízt í
kaupstöðunum, kom það
greinilega fram í þingkosning
unum í sumar að kjósendur
eru orðnir leiðir á samstjórn-
arskipulaginu. Þeir viður-
kenna að vísu þá staðreynd,
sem ekki verður sniðgengin
opnum augum, að vegna þess
að enginn einn flokkur hefur
haft hreinan meirihluta á Al-
þingi, hefur það verið nauð-
synlegt. En vaxandi fjöldi
kjósenda er orðið það ljóst, að
til þess að skapa hér heilbrigt
og ábyrgt stjórnarfar þarf
einn flokkur að fá hreinan
meirihluta á þingi. Þjóðin
þurfi að fá tækifæri til þess
að reyna hreina flokksstjórn
og möguleika til þess að
draga hana til ábyrgðar fyrir
verk sín, endurkjósa hana eða
hafna henni, eftir því, hvern-
ig hún heldur á málunum og
gætir alþjóðarhags.
Þetta var áreiðanlega megin-
ástæða þess kosningasigurs, sem
Sjálfstæðisflokkurinn vann á s.
1. sumri er hann vann fjögur ný
kjördæmi af andstæðingum sín-
um og minnstu munaði að hann
ynni sex kjördæmi til viðbótar
og þar með þingmeirihluta. Bar-
átta og starf Sjálfstæðismanna
undanfarin ár hafði vakið aukið
traust á flokknum og skapað þá
skoðun hjá mörgu fólki, að heil-
brigt stjórnarfar yrði því aðeins
skapað að hann gæti einn mynd-
að meirihlutastjórn í landinu.
Margt bendir til þess að í kaup-
stöðum og sjávarþorpum lands-
ins muni þessari skoðun aukast
mjög fylgi í bæjarstjórnarkosn-
ingunum í vetur. Þar sem Sjálf-
stæðismenn hafa stjórnað hefur
verið haldið á málum byggðar-
laganna af dugnaði og reglusemi.
Þeir hafa haft forgöngu um nauð-
synlegar umbætur og jafnframt
lagt áherzlu á að halda fjárhag
bæjar- og sveitarfélaganna á
réttum kili.
Reynslan af forystu hinna svo-
kölluðu vinstri flokka um sjtjórn
kaupstaða og kauptúna er hins
vegar hin herfilegasta. Nægir þar
að nefna „vinstri stjórnirnar" í
Vestmannaeyjum, á ísafirði og á
Akranesi. Á síðastnefnda staðn-
um stóð samvinna þeirra að vísu
aðeins örskamman tíma. Þá gáf-
ust þeir upp og leituðu ásjár
Sjálfstæðismanna. Má því segja
að „vinstri stjórnin“ á Akranesi
hafi hagað sér skynsamlegar en í
hinum tveimur byggðarlögunum,
þar sem þær hafa stjórnað með
endemum og leitt kyrrstöðu, upp-
lausn og skuldasukk yfir bæjar-
félögin.
Að þessari reynslu fenginni
og í samræmi við úrslit al-
þingiskosninganna í sumar
bendir allt til þess að Sjálf-
stæðisflokkurinn muni auka
fylgi sitt verulega í bæjar-
stjórnarkosningunum í vetur.
Fólkið vill ekki glundroða og
kyrrstöðu „vinstri stjórnanna“.
Það vill framkvæmdasamar
I bæjarstjórnir, sem gæta þess
að halda fjárreiðum byggðar-
laganna í lagi og forðast sukk
og óreiðu.
Virkjun Efra-Sogs
KOMMÚNISTAR reyna nú í ör-
væntingu sinni, að breiða yfir
þau afglöp sín að hafa barizt af
heiftarlegu ofstæki gegn hinni
nýju írafossvirkjun. En henni og
þeim, sem forgöngu höfðu um
hana eiga Reykvíkingar það að
þakka, að hinni hvimleiðu
skömmtun rafmagns er nú hætt.
Til þess að klóra yfir þessa yfir-
sjón sína láta kommúnistar blað
sitt þrástagast á því, að þeir einir
hafi skilning á nauðsyn þess að
virkja Efra-Sog!!!
Þetta er svo hlægileg blekking
artilraun, að á henni glepst á-
reiðanlega enginn vitiborinn
maður. Á meðan virkjun írafoss
var enn ekki lokið hófust Sjálf-
stæðismenn í bæjarstjórn Reykja
víkur handa um undirbúning
nýrrar virkjunar við Efra-Sog.
Er þeim undirbúningi nú svo
langt komið að 29,500 kilowatta
orkuver á að verða risið þar árið
1957, ef fjármagn fæst til þess
að hefja byggingu þess í tæka
tíð. En fram til þess tima er talið
fullvíst að orkan frá írafossstöð-
inni nægi til þess að mæta raf-
orkuþörf Reykjavíkur og orku-
veitusvæðisins á Suðurlandi.
Svo koma kommúnistafíflin og
blaðra um „fjandskap Sjálfstæð-
isflokksins“ við virkjun Efra-
Sogs!!!
Hefur annar eins þvættignur
og yfirborðshjal nokkurn tíma
heyrzt? Mennirnir, sem hafa bar
izt ofstækisfullri baráttu gegn
írafossvirkjuninni, sem nú hefur
létt stórkostlegum rafmagns-
skorti af Reykvíkingum, koma
nú og þykjast sanna „afturhald“
á þá, sem a-lla forgöngu hafa
haft um þetta mesta og glæsi-
legasta mannvirki landsins!
Nei, kommar góðir, þið þurfið
að fá margar „menningarsendi-
nefndir" frá Rússum til þess að
ykkur takist að rugla íslenzkan
almenning svo í ríminu að hann
trúi slíkum þvættingi.
Það sýnir líka einstaka
þröngsýni kommúnista þegar
þeir reyna að gera ríkisstjórn
ina tortryggilega fyrir það, að
undirbúa raforkuframkvæmd
ir úti á landi, þar sem fólkið
skortir ennþá algerlega raf-
orku.
Allt mun þetta verða til
þess að auka enn fyrirlitningu
almennings á hinum fjar-
stýrða flokki, sem nú er að
gliðna sundur á þjónkun sinni
við hina rússnesku harðstjórn.

^ UR DAGLEGA LIFINU \
Æia,
tsic—c
k Hinu megin!
Fátæk banda
rísk listakona,
Grace Brenn-
an málaði
mynd af kisu
sinni og þegar
hún hafði lok-
ið verkinu var
húh svo ánægð
með árangur-
inn, að hún
sendi myndina
á listasýningu
eina mikla í New York. Hún
hlaut einnig viðurkenningu og
glæst heiðursmerki fyrir léreftið
i — þó ekki fyrir myndina af kisu,
j heldur fyrir sjálfsmynd, sem hún
mörgum árum áður hafði málað
á hina hlið léreftisins.
I
★ Og annað heiðursmerki
S .... sem aldrei var afhent! —
i Það átti að afhendast þýzkum
^Áfrinaebi
tnc^eKfan
vörubifreiðarstjóra, sem viður-
kenning fyrir það, að hann hafði
stundað bifreiðaakstur í 25 ár og
aldrei valdið tjóni. — En á leið-
inni til þess staðar, þar sem sæma
átti hann heiðursmerkinu, ók
hann á lögreglubifreið. — Heim-
ildarmaður vor vildi ekki hafa
eftir þau orð, sem hrukku af vör-
um bifreiðarstjórans.
★ Aumur olnbogi
Af 253 fyrstu dögunum sem
Eisenhower gegndi forsetaem-
bættinu var hann í 83 daga fjar-
staddur frá Hvítá húsinu, í em-
bættiserindum. I 43 daga var
hann í fríi. Hann lék golf 56 sinn-
um, fór 9 sinnum í veiðiferðir,
hélt 33 ræður og 15 fundi með
blaðamönnum. Eymsli í olnboga
VeU andi álnj^ar:
KÆRI Velvakandi!
í gær (þriðjudag) varð
drengur nokkur hér í Norður-
mýrinni fyrir áfalli. Hann átti
8 dúfur, sem komið hafði verið
fyrir uppi á bílskúr. Þar flugu
dúfurnar hans út og inn og voru
honum og öðrum til mikillar
ánægju, þar sem þær voru sér-
staklega fallegar og spakar.
1 /sY
Cr^T
J
1
En í gær var brotizt inn í kof-
ann og öllum dúfunum, að einni
undanskilinni, stolið. Hér hafa
verið á ferð drengir, auðsjáanlega
fleiri en einn og er leitt til þess
að vita, að börn skuli hafa slíkt í
frammi.
J Þar sem ég veit, Velvakandi
góður, að þú hefir reynzt hjálp-
j legur undir svipuðum kringum-
stæðum og þessum, vildi ég nú
j biðja þig að koma áleiðis til
drengjanna þeirri málaleitan, að
| þeir skili aftur dúfunum og að
foreldrar þeirra hvetji þá til
’ þess, hafi þeir á annað borð orðið
' varir við illa fengnar dúfur í
fórum þeirra.
Með fyrirfram þakklæti. B. K.“
Vonum hið bezta.
VONANDI er, að drengirnir,
sem tóku dúfurnar trausta-
taki, verði við tilmælum B. K.
hið snarasta. Ef til vill hafa þeir
ekki meint þetta öðruvísi en
hvern annan meinlausan hrekk
— en það er ekkert snjallt eða
skemmtilegt við slíka kulda-
hrekki. Bæði dúfutetrunum og
drengnum, eiganda þeirra, hefir
með þessu verið bakað óþarfa
angur og leiðindi, — en sem sagt
— við vonum hið bezta.
í hálfa og heila stöng.
A O skrifar: „Útför biskupsins
! íl iD heitins í dag (miðviku-
dag) var að allra áliti fögur og
virðuleg athöfn svo sem vera bar.
Hin fjölmenna fylking prestanna,
hempuskrýddra, settu á hana
sérstakan hátíðablæ.
' íslenzki fáninn blakti hvar-
vetna í hálfa stöng — það var
almenn þjóðarsorg.
En það er eitt atriði í þessu
sambandi sem mig langar til að
vekja athygli á. Ef til vill er það
smáatriði en að mínu áliti samt
þess vert, að því sé gaumur gef-
inn — en það er það, hvernig
fáninn skuli dreginn að húni. Ég
veitti því eftirtekt á fleiri en ein-
um stað í dag er flaggað var í
hálfa stöng í tilefni útfarar
biskupsins, að fáninn var settur
strax í hálfa stöng, án þess að
draga hann fyrst að húninum.
Samkvæmt viðurkenndum fána-
siðum er þetta ekki rétt — það
á ætíð að hefja fánann að húni,
áður en hann er látinn falla í
hálfa stöng. Þetta virðist ýmsum
gleymast.
Einnig er það siður, að fáninn
sé dreginn úr hálfri stöng að
húni að greftrun lokinni og lát-
inn blakta í heilli stöng nokkurn
tíma. — A. S.“
Grettir í Háramarsey.
GRETTIR var húsgöngull og
fór á aðra bæi þar'í eynni.
Auðunn hét maðr, er bjó þar,
sem heitir á Vindheimi. Þangað
fór Grettir daglega ok gerði sér
kært við hann. Sat Grettir þar
jafnan á dag fram.
Það var eitt kveld harðla síð, er
Grettir bjóst heim at ganga, at
hann sá eld mikinn gjósa upp á
nesi því, er niðr var frá bæ Auð-
unnar. Grettir spurði eftir, hvat
nýjungu þat væri. Auðunn kvað
honum ekki á liggja þat at vita.
„Þat myndi mælt“, sagði Grett-
ir, „ef slíkt sæist á váru landi,
at þar brynni af fé.“
Bóndi svarar: „Sá einn mun
fyrir þeim eldi ráða at eigi mun
gagn í um at forvitnast.“
„Þó vil ek vita“, segir Grettir.
„Þar á nesinu stendr haugr,“
segir Auðunn, „en þar var í lagðr
Kárr inn gamli, faðir Þorfinns.
Áttu þeir feðgar eitt bóndaból í
eyjunni, en síðan Kárr dó, hefir
hann svá aftr gengit, at hann
hefir eytt á brott öllum bóndum
þeim, er hér áttu jarðir, svá at
nú á Þorfinnur einn alla eyna,
og verðr engum þeim mein at
þessu, er Þorfinnur heldur hendi
yfir.“
(Úr Grettis sögu).
hafa um tíma komið í veg fyrir
að forsetinn iðkaði golf.
Nýlokið er smíði einkaflugvél-
ar forsetans, sem rúmar 36 far-
þega. I flugvélinni er innréttuð
2 herbergja íbúð forsetanum til
handa. Þar má m.a. finna raf-
magnsritvél og radiosíma.
★ Fólk segir svo margt
j Forvitinn blaðamaður spurði
nýlega slökkviliðsstjórann í
Buffalo um orsök eldsvoða þar
í borginni. Slökkviliðsstjórinn
svaraði: „Einhver kveikti á eld-
spýtu til þess að leita að gati,
sem komið hafði á gasleiðslu —
! og því miður fann hann það“.
Franski kvikmyndaleikarinn
José Ferrer hefur sagt: „Hjóna-
| bandið er eins og leiðinlegt mið-
degisverðarboð, þar sem eftir-
' maturinn er borinn fyrst á borð“.
í
k Máltíð í dós
Oft má heyra húsmæðurnar
andvarpa mæðulega þegar þær
eru að skýra hvor annari frá því,
hve stallsystur þeirra í Banda-
rikjunum komist auðveldlega
frá matartilbúningi. Og slíkt er
ekki að ástæðulausu, því reiknað
j hefur verið út að húsmóðir í
| Bandaríkjunum verji að meðal-
tali 2 stundum á dag við undir-
búning 3 máltíða, en stallsystir
hennar í Evrópu þurfi 4 stundir
j til þess. Bandarísk húsmóðir opn
; ar að meðaltali 600 dósir á ári
hverju — næstum 2 á dag — og
j einungis þess vegna spara banda-
' rískar húsmæður 314 milljón
vinunstunda árlega.
Sonur læknisins
Hinn
10
Dæmdu aldrei
náungann, fyrr
en þú hefir
staðið í spor-
um hans.
ara
gamli sonur
læknisins var
órólegasti nem
andi bekkjar-
ins — og að
því kom að þol
inmæði
kennslukon-
unnar þraut.
„Pétur“! hróp-
aði hún. ,,Ef
þú ekki ert
stilltur, hringi ég í föður þinn og
bið hann að koma hingað“.
„Það ættuð þér ekki að gera“,
sagði Pétur.
„Hvers vegna ekki?“ sagði
kennslukonan.
• „Hann tekur 30 krónur fyrir
hverja heimsókn“.
★ Léleg atvinna
Og frá Póllandi er eftirfarandi
saga sögð:
Viktor mætti gömlum vini sín-
um á götu í Varsjá og spyr hvers
hvers vegna hann líti svona illa
út. Vinur hans, Witold svarar lág
um rómi, að hann geti ekki lifað
af atvinnu sinni. Og þegar Viktor
spyr hvað hann geri núna, svar-
ar Witold, að hann hafi verið
skipaður opinber tannlæknir við
pólksa þingið!
— Já, en fá ekki þingmennirnir
tannpínu eins og aðrir menn —
og þurfa þeir ekki á tannlækni
að halda?
— Jú, svarar Witold, — en eng
inn þeirra þorir að opna munn-
inn.
(Þýtt og endursagt) A. St.
★ ★ ★
★ NEISTAR ★
★ ★ ★
.Drenghnokki nokkur fór dag
eirm í heimsókn til ömmu sinnar
og skyldi nú sýna henni, hversn
^ stór hann vær orðinn. — Amman
tók vitanlega vel á móti dóttur-
' syni sínum og tók að spyrja
j hann nokkurra barnalegra spurn
inga, þegar hann var kominn til
hennar:
— Þorkell minn, geturðu sagt
Framh. á bls. 12.