Morgunblaðið - 18.03.1954, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 18. marz 1954
Rðykf ao bæfa úr böii biindra
Fyrir forgöngu Sameinuðu þjóðanna hefur verið komið á fót í
Egyptalandi stórri stofnun fyrir blinda. Fé til þessarar stofnunar
hefur komið frá velgerðarstofnunum víða um lönd og er reynt að
géra hlut blindra sem beztan í henni. Á myndinni sjást blindar
egypzkar konur flétta körfur. Við stofnunina er gott safn blindra-
bóka og er vistmönnum kennt að lesa blindraletur.
Hótelið í Stykkishólmi endurbætt
i Stykkishólmi 9. marz:
LAUGARDAGINN 6. þ.m. var
hótelið í Stykkishólmi opnað
að nýju. Hefir Sigurður Skúla-
son, verzlunarmaður í Stykkis-
hólmi keypt það nýlega og rekur
það framvegis undir sínu nafni.
í tilefni af því að hótelið var
opnað, bauð Sigurður nokkrum
bæjarbúum til samsætis í hótel-
inu og sýndi þeim þær gagngeru
breytingar sem nú hafa orðið á
Húsi og húsmunum.
Gagnger breyting og endur-
nýjun hefír farið fram undaníar-
ið á hótelinu og ekkert verið til
sparað til að gera það sem vist-
legast og auka þægindi gesta er
þar koma. Herbergi öll hafa verið
iþáluð og lagfærð, ný hreinlætis-
tæki sett upp. — Hefir eigandi
þptelsins gert allt sem í hans
v,aldi stendur til að koma til
rpóts við þarfir gestanna. Hótel-
ið er allt notað til gistingar og
greiðasölu, 14 gestaherbergi eru
í hótelinu, öll mjög vistleg.
Finnig hefir eigandinn tök á að
leigja herbergi fyrir gesti út í bæ
á góðum og vistlegum heimilum.
Stór matsalur er niðri og geta
um 60 manns matast þar í einu.
Er salur þessi hinn vistlegasti.
Auk þess eru tvær stofur uppi
þar sem geta um 20—30 manns
matast. Mun því hótelið fullkom-
lega geta annað þeim ferðamanna
straum sem verður hér á sumrin.
Er óhætt að fullyrða að í höndum
Sigurðar muni hótelið verða rek-
ið af mestu snyrtimennsku,
áhuga og reglusemi. Þá má geta
þess að Sigurður hefir tryggt sér
mjög færa og duglega matráðs-
konu og er það fullkominn vilji
Sigurðar að ailur bragur á rekstri
hótelsins svari þeim kröfum sem
gert er til fyrsta flokks gisti- og
greiðasölustaðar.
I samsæti því er áður um get-
ur og fór hið bezta fram, tóku
margir bæjarbúar til máls, lof-
uðu dugnað og áhuga Sigurðar
og fögnuðu þvi að svona góður
áfangi væri nú hafinn í þessum
málum í Stykkishólmi, enda ekki
v&nsalaust að hafa gott gistihús
á’ stöðum eins og Stykkishólmi,
miðstöð Breiðafjarðar, þar sem
ferðamannastraumur á hverju
sumri er mjög mikill, enda fjöldi
fólks allstaðar að af landinu sem
ferðast hingað. Breiðafjörðurinn
hefir jafnan verið ferðamannin-
utti ógleymanlegur þegar hann
tjaldar sír.u fegursta og svo mun
lengj verða.
í sambandi við rekstur hótels-
ins gat Sigurður þess að hann
hefði tryggt sér báta tíl ferða
um eyjarnar, gestum til hægðar-
auka, og þyrftu þeir sem vildu
ferðast út um eyjar ekkert annað
en hafa samband við sig, og
myndi hann þá sjá um að bátar
yrðu til taks þegar á þeim þyrfti
að halda.
í salinn niðri hefir eigandinn
keypt nýja stálstóla og mjög
þægileg borð og svarar þarna allt
þeim kröfum sem gert er til
góðra gististaða að þessu leyti.
Hyggst eigandinn að selja mán-
aðarfæði um lengri eða skemmri
tíma, eins verða þarna á boðstól-
um allar venjulegar veitingar.
Þá skal þess getið að hugmynd-
in að í hótelinu gætu félög stað-
arins haft fundi og kvöldvöku-
og aðra skemmtistarfsemi, innan
vissra takmarkana og mun eig-
andi hótelsins gera sér far um að
koma til móts við félögin svo sem
honum er frekast kostur.
Stykkishólmsbúar fagna þess-
um áfanga í gistihúsmálum stað-
arins og vona að undir stjórn hins
nýja eiganda komi hótelið til að
verða mikill vegsauki fyrir þenn-
an bæ.
14 hjúkrunarkonur
brauhkráðar
í BYRJUN þessa mánaðar voru
eftirtaldar hjúkrunarkonur braut
skráðar frá Hjúkrunarkvenna-
skóla Islands:
Ásdís Ólafsdóttir frá Víðigerði,
Biskupstungum.
Áslaug Sigurbjörnsdóttir frá
Reykjavík
Erla Jóhannsdóttir frá Borgar-
nesi,
Guðrún Sveinsdóttir frá Reyni í
Mýrdal,
Hjördís Ágústsdóttir frá Akur-
eyri,
Hrefna Jóhannsdóttir frá Reykja-
vík,
Jóhanna Kjartansdóttir frá
Hraðastöðum, Mosfellssveit,
Jónína Nielsen.frá Seyðísfirði,
Magnea Erna Auðunsdóttir frá
_ Reykjavík,
Ólöf Ásthildur Þórhallsdóttir frá I
Vogum, Mývatnssveit,
Ragna Þorleifsdóttir frá Hrísey
á Eyjafirði, |
Sigríður Bílddal frá Siglufirði, |
Sigríður Jóhanna Jóhannsdóttir,
frá Akureyri,
Svanhildur Sigurjónsdóttir frá
Reykjavík.
—»■ íhMmKW
graffn við Kochefsjé
HJÚKRUNARKONA nokkur
sem átti viðtal við franska frétta
menn, tjáði þeim, að mikil verð-
mæti sem verið hefðu í eigu
Hitlers, væru geymd í neðanjarð-
arfylgsnum við Kochelsjó, 23 km
frá Garmisch-Partenkirchen.
Hjúkrunarkonan segir, að eftir
styrjöldina hafí hún unnið við
að hjúkra þýzkum stríðsföngum.
Þar hafði hún kynnst nokkrum
SS-liðsforingjum, sem hefðu með
hjálp vissra ameríkana, falið
þessi verðmæti. Þeir hefðu flutt
verðmætin í sjúkrabílum til
Kochelsjávar, en þau eru aðal-
lega verðrniklar ábreiður. teppi,
gullkólfar og ýmislegt annað
verðmæti.
Hjúkrunarkonan kvaðst emnig
hafa landabréf yfir þetta svæði
og geta visað á innganginn að
felustaðnum.
Vestur-þýzk lögregla hefur þeg
ar hafið leit að fylgsni þessu, en
vegna þess hve mikill snjór er,
hefur lei:in ekki borið árangur.
Uögreglan hefur krafizt þess, að
hjúkrunarkonan, sem heitir Jo-
banna Baumann, verði með í
leitinni og leiðbeini lögreglunni.
SKAK
Eftir BALDUR MÖLLER og FRIÐRIK ÓLAFSSON
Á HEIMSMEISTARAMÓTI ungl-
inga 1953. sem háð var í Kaup-
mannahöfn núna síðastliðið sum-
ar, voru tefldar margar skemmti-
legar og spennandi skákir eins og
vænta má, þegar hin yngri kyn-
slóð á í hiut.
Mér er sérstaklega minnisstæð
ein skák, sem þeir Mellberg (Sví-
þjóð) og Roessel (Hollandi)
tefldu. Meilberg, sem er sérfræð-
ingur á því sviði skáklistarinnar,
er byrjanir nefnast, hóf bardag-
ann með Kóngsbragði, sem
Roessel svaraði að vísu hraust-
ega, en eigi nógu nákvæmt.
Fyrstu átökin leiddu það í ljós, að
byrjunarkunnátta Mellbergs
mátti sín meir en dirfska Roessels
en hann (R) varðist eftir beztu
getu, og reyndi að reifa málið.
Úr þessu spannst svo einhver hin
íurðulegasta flækja, sem ég minn
ist að hafa séð á skákborði, og
máttu menn hafa sig alla í
írammi til þess að greina hvítan
mann frá svörtum. Brátt dró þó
ský frá sólu, og veikleikarnir í
stöðu Roessels fóru að segja til
Rafmagmð m súgþurrkun á heyi
BEZT A» AVGLfSA £
I MORGUNBLAÐIIW
Valdastöðurn 14/3 ’54.
UM leið og aukin ræktun vex,
sem hún og gerir hröðum skref-
um, er nauðsynlegt að sá gróður,
sem upp kann að vaxa, nýtist
sem bezt. En oft og tíðum hefur
það viljað við brenna, að vegna
óhagstæðrar veðráttu, hefur
gengið seint og illa að ná inn
óskemmdu heyfóðri. Þó eru til
að minnsta kosti tvær aðferðir,
ásamt fleiri, sem hafa verið
reyndar til þess að bjarga heyi
frá skemmdum, þegar tíðarfar
hefur verið óhagstætt, og ekki
hefur tekizt að þurrka hey á
venjulegan hátt. Á ég þar við
votheysverkun, sem alls ekki er
ný aðferð hér á landi. Munu nú
liðin full 70 ár síðan Eggert á
Meðalfelli, fyrstur manna hér í
sveit, gerði tilraun með þá hey-
verkunaraðferð. Síðan hafa fleiri
og fleiri reynt hana, og víst flest-
ir með góðum árangri. Þó mætti
að mínum dómi betur vera. Helzt
ættu bændur að eiga votheys-
geymslur fyrir allt að helmingi
þess heys er þeir kunna að afla
á sumri hverju, ef með þarf
vegna votviðra. Það kalla ég all-
gott. En töluvert vantar á, að svo
sé almennt.
Kem ég þá að hinni heyverk-
unaraðferðinni, súgþurrkuninni.
Hún er miklum mun minna út-
breidd, að minnsta kosti hér í
sveit, og svo mun það víðar, held-
ur en votheysverkun. Mun það* 1
einkum tvennt, sem því veldur,1
að súgþurrkun er ekki eins út-1
breidd, en það er stofnkostnaður- ■
inn við að koma henni upp. —
Einnig gæti valdið nokkru þar
um, hvað stutt er síðan farið var
að reyna þessa aðíerð hér á landi.
Því flestar nýungar þurfa nokk- '■
urn tíma fyrir sér, til þess að
verða allra eign, ef svo mætti
segja. — En aðalástæðan fyrir,
því, hvað súgþurrkun á heyi er.
enn lítið útbreidd hér á landi,
mun vera sú, hvað dýrt það afl
er, sem bændur verða að nota,
sem ekki hafa rafmagn frá stærri
orkuverum, og um leið ótryggt.'
Um leið og sveitaheimilum ér
bráðnauðsynlegt að fá rafmagn!
frá stórum orkuverum, bæði til
Ijósa og hitunar, og annarra j
heimilisþarfa, tel ég afar nauð- •
synlegt og aðkallandi, að sem
allra flestir sveitabændur eigi
kost á tryggu og sem ódýrustu
rafmagni, einmitt í sambandi við
súgþurrkun á heyi.
Ekki þykir mér líklegt að súg-
þurrkun á heyi verði almennt
upptekin af bændum, fyr en þeir ]
eiga kost á tryggara og ódýrara
rafmagni en þeir búa nú almennt
við. Þegar bændur almennt hafa
komið sér upp votheysgeymslum
fyrir um það bil hálfum heyfeng,
og súgþurrkun að auki, ætti það
að vera í flestum tilfellum, að
bændum tækist að bjarga hey-
feng sínum í flestum sumrum.
En að því ber að stefna og það
sem fyrst.
Þessar tvær heyverkunarað-
ftrðir, sem aðallega hefúr verið
á minnzt, ætti að nota nokkuð
jöfnum höndum. Gera ekki að-
eins að forða heyi frá skemmd-
um í úrkomutíð, heldur einnig
létta undir störfin, og flýta fyrir
ósegjanlega mikið, og er þess
ekki sízt þörf í fámenninu. Það
ber því allt að sama brunni, að
útbreiðslu rafmagns út um sveit-
ir landsins verður að hraða svo
sem kostur er á. Það er einnig
vitað að fólki fer fækkandi í
sveitum landsins, heildinni til
tjóns, og við því verði að finna
einhver ráð, að sá straumur
stöðvist. Ekkert eitt ráð teldi ég
líklegra til þess en að leiða raf-
magn á sem flest býli á landi hér.
Landsmenn munu treysta því,
að forráðamenn þjóðarinnar
leggi sig alla fram til þess að
leysa þennan vanda sem fyrst,
öllum til hagsældar og blessun-
ar í nútíð og framtíð. — Fyrir
nokkru sá ég minnzt á það í
blöðum, hvaða sýslur kæmu til
með að fá rafmagn frá orkuver-
um, nú á næstunni, bæði á þessu
ári, og svo áfram. Sá ég ekki
getið um að Kjósarsýsla væri í
þeirri upptalningu. Vonandi hef-
ur það fallið óviljandi niður að
telja hana með, og verði því leið-
rétt með því að hefja þar fram-
kvæmdir í þessu efni. Að vísu
hafa allmörg býli fengið rafmagn
í sýslunni, en þó eru allmargir
enn sem búa í skugganum. Hér
er ekki verið að biðja um gjafir
neinum til handa, aðeins að fá
dálítið jafnað þann aðstöðumun,
sem nú ríkir milli dreifbýlis, og
þéttbýlis, hér í næsta nágrenni,
og að sem flestir fái búið við það
undraafl, sem íslenzku fossarnir
okkar búa yfir, þegar þeir hafa
verið beizlaðir. Með það fyrir
augum eru línur þessar skrif-
aðar.
St. G.
4 BEZT A» AUGLÝSA ±
I MORGVNBLAÐIIW "
sín, máttarstoðirnar svignuðu
undan geysifjölda hinna hvítu
manna, sem þrengdu sér inn um
allar rifur, og fyrr en varði kol-
féll staðan um sjálfa sig eins og
spilaborg. En Mellberg var svo
ákafur að njóta ávaxtanna af
hinni góðu taflmennsku sinni, að
honum sást yfir einföldustu vinn-
ingsleiðina og lengdi það skák-
ina að noklcru. Liðsmunurinn
sagði þó til sín um síðir, og
Roessel varð að gefast upp eftir
frækilega vörn.
Hér kemur svo skákin ásamt
nokkrum athugasemdum varð-
andi veigamestu atriðin.
Hv: Mellberg, Svíþjóð.
Sv: Roessel, Holland.
Kóngsbragð.
1. e2—e4 e7—e5
2. 12—fá
Af þessum leik dregur byrjun-
in nafn sitt.
2. e5xf4
3. Rgl—f3 d7—d5
4. e4xd5 Rg8—f6
5. c2—c4 c7—c6
6. d2—d4 c6xd5
7. c4—c5 b7—b6?
Þetta er mjög vafasamur leik-
ur, sem hvítur færir sér vel í nyt.
Svartur átti að kosta kapps að
koma kóng sínum í skjól með 7..
Be7 og síðan 0—0.
8. b2—b4 Be8—d7
9. Bclxf4 a7—a5
10. Rbl—c3! a5xb4
11. Rc3—b5 Rb8—a6
12. c5—c6! Bd7xc6
13. Hal—cl Be6—d7
14. Bf4—c7 Bd8—e7f
15. Rf3—e5
Hótunin er nú 16. Rd6ý. Allir
síðustu leikir svarts voru þving-
aðir, og sama máli gegnir um
næstu leiki hans.
15. Rf6—e4
16. Bfl—d3 De7—h4f
17. g2—g3 Dh4—h6
18. O—O Dh6—e3ý
19. Kgl—hl Bd7—h3?
Óskiljanlegur leikur. 19. ... *
Be6 hefði veitt meiri mótspyrnu.
20. Ddl—h5
Að sjálfsögðu!
20. . . . Bh3—e6
21. Re5xf7 g7—g6
22. Dh5—e5
Furðuleg staða!
22. . . . Re4—f2f
23. Hflxf2 De3xclý
24. Hf2—fl Dcl—c6
25. Rb5—d6f Ke8—e7
26. De5—f6f Ke7—d7
27. Bd3—b5 Ra6xc7
28. Bh5xc6t Kd7xc6
29. Hel—clf Kc6—d7
30. Df6xh8(?) Einfaldast var 30. Re5ý — Kxd6
31. Hc6 mát. 30. . . . Bf8xd6
31. Hxc7t Bd6xc7
32. Dh8xa8 Be6xf7
Það sem eftir er, þarfnast ekki
skýringa. 33. Da8—a4ý Kd7—c8
34. Da4xb4 Ke8—b7
35. Db4—f8(?) 35. De7 hefði unnið mann.
35. ... Bf7—e6
36. Df8—g7 Be6—f5
37. Dh8xh7 b6—b5
38. Dh7—e7 Kb7—b8
39. De7—c5 Bf5—e4ý
40. Khl—gl Gefið.
Friðrik Ólafsson.