Morgunblaðið - 03.04.1954, Blaðsíða 11

Laugardagur 3. apríl 1954
MORGVNBLAÐIÐ
11' »
Eyfirzkir bændur eiya inii \l þús,
tunnur af óseldunv kartöflum
AKUREYRI, 2. apríl.
IGÆRKVÖLDI var haldinn hér fundur í Bændafélagi Eyfirð-
inga, en það félag var stofnað 26. jan. s. 1. Var umræðuefni
i'undarins sölu- og framleiðsluhorfur og verðlag landbúnaðar-
afurða. —
EINKUM RÆTT UM
KARTÖFLUOFFRAMI.EIÐSLU
Árni Jónsson tilraunastjóri
hafði framsögu um framleiðslu
Sandbúnaðarins og ræddi í því
sambandi allar greinir búskap-
arins. Síðan hófust almennar um-
r æður, og var í þeim mest rætt
lum kartöflurnar, offramleiðslu
jþéirra á síðasta ári og söiutregðu
!>á, sem nú er á þessari vöru. —
Upplýst var á fundinum, að hér
í Eyjafirði liggja nú allt að 12
|)ús. tunnur óseldar, og er þá
ekki talin með framleiðsla Sval-
barðsstrendinga, en þeir eru sem
kunnugt er mestu kartöflufram-
leiðendur hér um slóðir.
Að lokum ræddi fundurinn inn
flutning nautgripa af holdakyni
<og gerði ályktun í því efni. Fara
hér á eftir tvær ályktanir, er
fundurinn gerði, sú fyrri um
kartöflur og hljóðar svo:
ENGINN MARKAÐUR FYRIR
30—40 ÞÚS. TUNNUR
„Áætlað er, að víðs vegar um
3and liggi 30—40 þús. tunnur af
söluhæfum matarkartöflum, sem
enginn markaður er fyrir í land-
inu til manneldis. Telur fundur-
inn brýna þörf á því, að nú þeg-
ar verði gerðar opinberar ráð-
stafanir til þess að fyrirbyggja
eyðileggingu á þessum verðmæt-
um. Nauðsynlegt er, að nú þegar
verði safnað nákvæmum upplýs-
ingum um allar birgðir svo að
öruggt yfirlit fáist um hvað ligg-
ur óselt. Ennfremur er brýn nauð
syn á, að hert sé á eftirliti með
allri sölu á matarkartöflum, svo
að á markaðnum sé ekki annað
en það, sem heimilt er að selja.
Rétt þykir að benda á, að þegar
hætt er niðurgreiðslu á kartöfl-
um, kom það harðast niður á
þeim framleiðendum, sem farið
hafa eftir áeggjan ráðamanna
þessara mála, að geyma upp-
skeru sína heima. Skorar fundur-
inn á ríkisstjórnina að leiðrétta
þetta misrétti, og greiða niður
allar söluhæfar kartöflur hjá
þeim bændum, sem ekki hefur
áður verið greitt niður hjá. Vænt
ir fundurinn fyllsta stuðnings
stjórnar stéttarsamtaka bænda,
framleiðsluráðs landbúnaðarins
og Grænmetisverzlunar ríkisins
í þessu máli.“
Fundurinn gerði ennfremur
svofellda ályktun varðandi naut-
griparækt:
„Fundurinn beinir þeirri ein-
dregnu áskorun til stjórnar SNE,
að hún sæki nú þegar um inn-
flutning nautgripa af holdakyni
fyrir sæðingarstöðina til einblend
ingsræktar.“
Þennan fund bændafélagsins
sátu um 100 manns, og var hann
hinn fjörugasti og stóð fram á
nótt. — Vignir.
Ferming á morgun
í Laugarneskirkju, sunnudaginn
4. apríl kl. 2 e. h.
(Séra Garðar Svavarsson)
Stúlkur:
Erla Soffía Guðmundsdóttir,
Laugateig 5.
Finnleif María ÍSigursteinsdóttir,
Gerði, Blesugróf.
Gerður Guðvarðsdóttir, Laugar-
nescamp 34 A.
Guðný Edda Gísladóttir, Hraun-
teig 22.
Guðný Leósdóttir, Grensásveg 3.
Helga Ármannsdóttir, Miðtúni 48.
Hulda Kröyer, Hraunteig 24.
Ingibjörg Jónsdóttir, Laugav. 28D
Kristbjörg Inga Magnúsdóttir,
Árbæjarbl. 60.
Lilja Ólafsdóttir, Höfðaborg 13.
Margrét Jóna Magnúsdóttir,
Hofteig 4.
Ólafía Solveig Jónatansdóttir,
Efstasundi 71.
Sigurbjörg Sveinsdóttir,
Hæðargarði 28.
Sólrún Björnsdóttir, Sigtúni 21.
Drengir:
Ásmundur Valur Sigurðsson,
Skúlag. 70.
Björn Sævar Ólafsson,
Laugateig 26.
Halldór Einarsson, Hjaltested,
Langholtsv. 149.
Haraldur Schiöth Haraldsson,
Höfðaborg 33.
Hilmar Jakobsson, Höfðaborg 16.
Jónas Ástráðsson, Laugateig 7.
Magnús Hákonarson, Laugarnes-
veg 64.
Pétur Trausti Borgarsson,
Réttarholtsveg 28.
Sigursveinn Hauksson,
Höfðaborg 89.
Sveinn Björnsson, Sigtúni 21.
Sverrir Sveinsson, Hæðargarði 28
ffá
í Laugarneskirkjn
sunnudaginn 4. apríl kl. 10.30
síra Árelíus Níelsson.
Agnar Þór Höskuldsson, Máva-
hlíð 22
Auðunn Björnsson, Dalshúsi
v/ Breiðholtsveg
Bjarney Kristjánsdóttir, Steina-
gerði 3
Björg Sigurðardóttir, Suðurlands
braut 88 /
Diijá Sjöfn Pálsdóttir, Snæfeld,
Mávahlíð 22
Eyjólfur Axelsson, Nökkva-
vogi 29
Guðmundur Vignir Þórðarson,
Langholtsvegi 87
Guðrún Jónsdóttir, Bræðraparti
v/ Engjaveg
Guðrún Matthíasdóttir, Snekkju-
vogi 21
Gunnar Finnsson, Barðavogi 36
Gunnar Bergþórsson, Nökkva-
vogi 1
Gunnar Helgi Jóhannsson, Lang-
holtsvegi 35
Hulda Haraldsdóttir, Hólm-
garði 20
Ingileif Örnólfsdóttir, Skipa-^
sundi 19
Jón Frímannsson, Ósi v/ Snekkju
vog
Jónína Hafsteinsdóttir, Kambs-
vegi 33
Kristjana Sæmundsdóttir,
Nökkvavogi 9
Laufey Magnúsdóttir, Efsta-
sundi 34
María Guðmundsdóttir, Efsta-
sundi 15
Ólöf Guðrún Höskuldsdóttir,
Mávahlíð 22
Ríkarð Kristjánsson, Bræðra-
tungu
Rúnar Jónsson, Skúlagötu 76
Sigfús Sigurgeirsson, Langholts-
vegi 58
Sigfríð Sigurðardóttir, Suður-
landsbraut 88
Sigríður Hanna Gunnarsdóttir,
Langholtsvegi 88
Stefán Bjarni Hjaltested, Karfa-
vogi 43
Sveinn Þórir Hauksson, Lang-
holtsvegi 154
Þórður Bjarkar Árelíusson,
Snekkjuvogi 15
Ölver Skúlason, Langholtsv. 198.
Áíhugasemd
Herra ritstjóri!
VEGNA ummæla í blaði yðar 26.
f. m. undir fyrirsögn: „Hálaun-
aður uppeldisfræðingur borinn
út fyrir slæma umgengni“ óska
ég eftir, að þér birtið eftirfar-
andi leiðréttingu.
I niðurlagi greinarinnar segir:
„Sannleikurinn í þessu máli er,
að hann hefur um árabil fengið
fjárveitingu frá Alþingi „til
rannsókna" (sic), sem nemur á
hverju ári á annað hundrað þús-
und krónum, fyrir utan önnur
laun“. Blaðið mun eiga við rann-
sóknir á greindarþroska íslenzkra
skólabarna, sem ég ásamt fleiri
sálfræðingum hef unnið að um
nokkur ár undir stjórn mennta-
málaráðuneytisins. Skv. upplýs-
ingum, sem Ríkisbókhaldið hefur
látið mér í té voru greiddar til
rannsókna þessara árið 1953
þessar upphæðir:
Kr.
1. Laun forstöðumanns
dr. M. Jónassonar
og aðstoðarmanns
Jónasar Pálssonar 88.885,60
2. Ávísað til forstöðu-
manns til skrifstofu-
halds .............. 32.000.00
3. Trygginfargjöld . .. 2.343.50
123.229.10
Liður 2, skrifstofukostnaður,
skiptist þannig:
Kr.
1. Aðkeypt vinna við
rannsóknir ......... 18.542.90
2. Ræsting og hrein-
lætisvörur .......... 3.909.75
3. Ferðakostnaður við
rannsóknir .......... 1.172.00
4. -Bifreiðakostnaður .. 610.75
5. Sími, ritföng, burð-
argjöld o. fl........ 3.030.81
6. Erlendar bækur og
tímarit ............. 1.662.50
7. Endurgreidd fyrir-
framgreiðsla frá ári
1952 ................ 4.000.00
32.928.75
Það skal tekið fram, að greiðsl-
ur umfram laun, ákveðin í launa-
lögum, hafa hvorki runnið til
forstöðumanns né aðstoðarmanns
hans. Að öðru leyti er það mál,
sem blað yðar gerir að umtals-
efni, einkamál, sem orðið hefur
blaðamál án minnar vitundar og
ég óska ekki að ræða hér.
Reykjavík, 1. apríl 1954.
Matthías Jónasson.
- „Eigi veldur sá,..
Framh. af bls. 7.
vegað stofnuninni gott og varan-
legt húsnæði í Iðnskólanum nýja.
Ég vona að hinni nýskipuðu
nefnd takist að slétta svo yfir
mistök Iðnaðarmálanefndar í
þessu máli, að tæknistofr.un iðn-
aðarins fái á sig rétta sköpun,
trausta undirstöðu, réttláta iðila,
fulltrúa iðnaðarins, svo öllum
megi að gagni koma. Einnig vona
ég, að llt þetta gönuskeið Páls
verði honum sjálfum lærdóms-
ríkt, því að kappsfullur er mað-
urinn, þótt eigi hafi hann verið
forsjáll að sama skapi í þessu
máli. Páll ætti að kynna sér bet-
ur og læra að meta og skilja, að
undirstaða alls fullkomins iðn-
aðar er velmenntaðir iönaðar-
menn, af þeim sökum verður
Páll S. Pálsson að fella sig við,
hvernig sem honum líkar það, að
í traustri og réttbyggðri tækni-
stofnun iðnaðarins verður héðan
af ekki gengið fram hjá heild-
arsamtökum iðnaðarmanna, en
afstaða iðnaðarmanna e: skýrt
mörkuð í fyrri grein imnni, er
því óþarft við að bæta.
Að endingu þessi orð: Stofn-
unina á að byggja upp eftir lýð-
ræðisreglum, til þess að hún
verði allri þjóðinni til gagns og
vegsauka jafnt neytendum, at-
vinnurekendum og launþegum.
En hún á ekki að verða vopn í
höndum þeirra manna sem vilja
kúga, gamla, reynda og trausta
stétt í þjóðfélaginu, iðnaðarmenn
og samtök þeirra.
16. marz 1954.
Björgvin Frederiksen.
Ágæt fi
NÝLEGA er útkomin mikil bók,
523 tvídálkasíður, í stóru
broti, er nefnist Husdjursraserna
(Búfjárkynin). Þó að titill bók-
arinnar sé á sænsku er hún rituð
á þremur málum: sænsku, dönsku
og norsku. Er hér um að ræða
merkilega samvinnu búfræði-
manna í þessum löndum og líka
í Finnlandi, því finnskir höfund-
ar rita kafla í bókina á sænsku.
Ritstjóri þessa verks er hinn
kunni próf. Ivar Johansson við
Búnaðarháskólann í Últúna hjá
Uppsölum, meðal annars vinsæll
um öll Norðurlönd af ágætri bók
um kynbætur búfjár og erfða-
vísindi.
Tvö bókaforlög standa að út-
gáfunni. Sænská LT forlagið og
•norska forlagið Gröndahl & Sön.
Hið síðara er allgamalt forlag, er
hefur gefið út mikið af norskum
búnaðarbókum. LT forlagið
(Landbúnaðar tímaritaforlagið)
er yngra að árum en mjög mikil-
virkt forlag um útgáfu búnaðar-
bóka, þó að það gefi einnig út
bækur um almenn og fagurfræði
leg efni. T.d. gaf LT forlagið út
nýlega Aðventu eftir Gunnar
Gunnarsson og von er á Fjall-
kirkjunni í ár eða mjög bráðlega.
Forstjóri LT forlagsins er E.
Bjelle, mikilmenni af verkum
sínum og vinsæll um öll Norður-
lönd, svo að af ber. Hann kom
hingað til lands 1952 ásamt frú
sinni, í flokki búnaðarmanna frá
Norðurlöndum.
Bókinni um búfjárkynin er
skipt í 8 aðalkafla, sem hér
segir:
1) Um tegundir búfjár og kyn,
eftir próf. Ivar Johannsson.
2) Ilestar, eftir Johs. Jespersen,
próf. við Búnaðai'háskólann í
Kaupmannahöfn.
3) Nauípeningur, eftir búfræði-
kandidat dr. Nils Korkman í
Uppsölum. í þessum kafla rit-
ar próf. Viljo Vainikainen í
Dickursby í Finnlandi, um
finnskan nautpening.
4) Sauðfé og geitur, eftir S.
Berge próf. í Ási.
5) Svín, eftir próf. Ivar Johans-
son.
6) Kanínur og loðdýr, eftir Ole
Venge dósent við Búnaðarhá-
skólann á Últúna.
7) Alifuglar, eftir Johs. Heie
próf. í Ási.
8) Búfjárrækt og framleiðsla bú-
fjárafurða, í hinum ýmsu
löndum heims, eftir próf. Nils
Westermarck í Helsingfors,
sem nú er landbúnaðarráð-
herra í Finnlandi. (Wester-
marck kom hingað til lands
1952).
Bókin er mjög myndum
skreytt, svo sem verður að vera
um slíka fræðibók, alls eru 471
mynd í bókinni, af þeim eru 7 af
íslenzku búfé.
í öllum aðalköflum bókarinn-
ar, um hinar mismunandi teg-
undir búfjár, eru undirkaflar um
búfé á Norðurlöndum. Islenzka
sauðfénu og hestunum eru gerð
þar góð skil. Um alifuglarækt
vora er jafnvel nokkuð rætt, en
íslenzkum nautpeningi eru gerð
mjög léleg skil — sem því miður
er víst engin tilviljun.
Um hið fræðilega gildi þessar-
ar bókar er ég ekki fær að dæma.
Nafn ritstjórans og annarra höf-
unda eru þó áreiðanlega mikil
trygging fyrir því að hér' séu
gagnmerk fræði á ferðinni og vel
fyrir séð.
Ég veit ekki hvað íslenzkir bú-
fræðikennarar og ráðunautar i
báfjárrækt sjá sér fært að eign-
ast og lesa af útlendum búfræði-
bókum, en þessi bók hlýtur að
eiga erindi til þeirra allra. Og
vel gæti ég trúað því að margir
góðir bændur og bændasynir,
sem stautfærir eru á Norður-
landamálin hefðu bæði gagn og
gaman af að líta í þessa bók. —
Hið mikla myndasafn léttir lest-
urinn þó að eitthvað kunni á að
skorta um málakunnáttuna.

Því miður er ekki um auðugan
garð að gresja, §ð því er nær til
nýrra búfræðibóka íslenzkra,
enda ekki von til mikils á því
sviði. Það er því ærin nauðsyn
að íslenzkir búfræðingar nái sér
í eitthvað af útlendum búfræði-
bókum til lesturs, til þess að
hresas hug sinn og hammgju í
starfinu.
26. marz 1954.
Árni G. EylamLs.
Aðalfuitdur Fríklrkju
safRaðarim
í Hafnarfirði
AÐALFUNDUR Fríkirkjusaln-
aðarins í Hafnarfirði var haldinn
sunnudaginn 28. marz s.l. í F’rí-
kirkjunni.
Hófst fundurinn með því að
prestur safnaðarins síra Kristinn
Stefánsson flutti fróðlegt erindi,
og kirkjukórinn söng fyrir og
eftir.
Stjórn safnaðarins skipa nú
þessir menn:
Guðjón Magnússon, skósmíða-
meistari, form. Jón Sigurgeirsson
fulltr., gjaldkeri. Gísli Sigur-
geirsson bókari, ritari. Jón Fin-
arsson verkstj., varaform. Guð-
jón Jónsson kaupm., varagjaldk.
Á fundinum ríkti mikill áhugi
um safnaðarmál, enda sýnir
kirkjan það er inn í hana en
komið, þar sem nýlega er búiÁ
að prýða hana og setja í hana raf-
hitun, og þetta allt greitt áf safn-
aðarfólki, þar sem safnaðargjöld-
in hrökkva skammt til að stand-
ast allan kostnað við rekstpr
safnaðarins. En aðalverkefnið á
fundinum var að ræða um kaup
á vönduðu pípuorgeli í kirkjuna,
og var mjög mikill áhugi hja
safnaðarfólki fyrir því að það
mætti takast sem fyrst. En til
þess þarf mikið fé, og er nú
heitið á safnaðarfólk og aðra vel-
unnara kristni og kirkju að Ijá
þessu máli lið, með fjárframlög-
um. Þegar hefur safnazt dáh'tið
fé í orgelsjóðinn, og byrjaði göm-
ul kona með því að gefa kr.
3000.00 til orgelkaupa og var það
til minningar um mann hennar,
sem er fyrir stuttu látinn, en þau
voru ein af stofnendum safnað-
arins, og er sjóður þessi nú þegar
um kr. 10.000.00. Gjaldkeri skýrði
frá því, að auk þessa hafi söfn-
uðinum borizt í áheitum og gjöf-
um á s.l. ári kr. 14.600.00 og gat
hann þess að margt af gefendun-
um hefði látið þess getið, að vel
reyndist að heita á Fríkirkjuna
í Hafnarfirði.
Slæmar gæflir t
í Vesbnannaeyinm
Vestmannaeyjum, 2. marz.
GÆFTIR hafa verið mjög slæm-
ar undanfarið og eru enn, þótfe
flesta daga vikunnar hafi bát-
arnir róið. Þrátt fyrir ótíðina er
samt komið á land mun meiri
afli heldur en á sama tíma í
fyrra og er heildarmagn lifrar
af bátaflotanum 939 smálestir cn
var á sama tíma í fyrra 643
smálestir, eða nær 50% meira
nú. Aflamagn bátanna er hins-
vegar mjög misjafnt og jafnvcl
misjafnara heldur en oft áður.
Langhæsti báturinn í höfn cr
Gullborg, skipstjóri Benóný
Friðriksson frá Gröf, var srnoii
um mánaðarmótin tæplega 40®
smálestir af fiski, slægðum mc<3
haus. Næsti bátur að aflamagni
mun vera um 100 smálestum
lægri og afla lægstu bátarnir eru
með liðlega 100 smálestir.
__________— Bj. Guðm,
Átjánfaldur heiðursdoktor
KAUPMANNAHÖFN — Heim-
spekideild Lundúnaháskóla ætl-
ar að gera Níels Bohr að heiðurs-
doktor. Aður hefir þessum mikla
vísindamanna verið veitt doktors
nafnbót við 17 háskóla.