Morgunblaðið - 02.07.1954, Blaðsíða 8

I
MORGVIS ULAÐIÐ
Föstudagur 2. júlí 1954
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavfk.
Framkv.stj.: Sigfúa Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgBarm.)
Stjómmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason Irá Vlcur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinnon.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiCsla:
Áusturstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 6 mánuði innanianda.
í lausasölu 1 krónu eintakiS.
Norræna búnaðarmötið
ÚR DAGLEGA LÍFINU
IGÆR var opnað í hátíðasal
Háskóla íslands búnaðarmót,
þar sem mættir eru búvísinda-
menn og tilraunafrömuðir frá
Norðurlöndunum öllum.
Þetta er einstakur atburður og
þess vert ag því sé gaumur gef-
inn. Lengi hefir þjóð okkar ver-
ið bændaþjóð að stofni og frá
þeim stofni eru aðrar atvinnu-
greinar þjóðarinnar runnar, um
mannafla og margt það sem
drýgst dregur. Fáir íslendingar
geta rakið ætt sína þrjá ættliði,
hvað þá meira, svo að eigi sé til
bænda að telja á einn eða annan
hátt um upphaf og uppeldi.
E'
A í SÍFELLU rennur filman út
úr kvikmyndavélunum, nýjar
myndir koma á markaðinn, gaml-
ar eru endurvaktar, stjörnur
fæðast og deyja. Þróunin í kvik-
myndaiðnaðinum síðustu tvö árin
hefur verið einstök. Hin nýja
tækni, þriðja víddin og breið-
tjöldin hafa dregið fólk í ríkara
mæli að kvikmyndahúsunum en
áður fyrr, en þó ekki nóg til þess
að hamla upp á móti þeim frá-
menn leggja hönd að verki drætti, sem vinsældir sjónvarps-
ins hafa valdið. Þrjú síðustu árin
hefur tala kvikmyndahússgesta
í Bandaríkjunum lækkað svo til
um helming vegna áhrifa sjón-
varpsins og sama sagan er að
gerast í Evrópu þótt í minna mæli
sé, enda óvíða enn sjónvarp þar.
★ FÓLK vill sem vonlegt er
. miklu heldur sitja kyrrt í róleg-
heitunum heima í stofu sinni og
horfa á sjónvarpsmyndir, sem oft
eru eldri kvikmyndir, auk frétta
og söngleikja, án þess að greiða
eyri fyrir, í stað þess að fara í
kvikmyndahús og kaupa miða
með ærinni fyrirhöfn. Við þess-
1 ari kreppu hafa kvikmyndirnar
brugðizt eins og fyrr var sagt með
uppfinningu þriðju víddarinnar,
sem við þekkjum og hér í reyk-
i vískum kvikmyndahúsum og
breiðtjaldinu. Ljóst er þó, að
bæði heirna og erlendis.
Franski
kommúnistaflokkurinn
KKI alls fyrir löngu hélt
franski kommúnistaflokkur-
inn landsfund sinn. Er það í
fyrsta skipti í fjögur ár, sem
flokkurinn heldur slíkan fund.
Á þessum fundi gætti mikillar
svartsýni meðal flokksmanna um
framtíð flokksins. Meðlimatala
hans hefur lækkað geysilega und-
anfarin ár. Árið 1947 voru 908
þús. skráðir meðlimir í flokkn-
um. Nú eru þeir 506 þúsund.
Tala skráðra flokksfélaga hef-
ur þannig lækkað nær því um
helming. En þetta er sú tala, sem
kommúnistar hafa sjálfir gefið
Lengi hefir þjóðin trúað því,
að hér sé svo illt undir bú að
hér verði ekki stundaður annað
en hornreku búskapur. Það hefur
ýtt undir þennan hugsunarhátt,
hve dugandi mönnum af bænda- UPP- Aðrir telJa a? hlnn raun .................... ^ _
stétt hefur oft vegnað vel, er þeir fJ°ldi shraðra meðhma hvorug þessi „tæknibrögð“ duga
\JoncL
Li L
OLF' OCj-
myncli
o'Á
ar

þeir sannarlega skilið. Það er
eftirtektarvert hvað kvikmynda-
smekkur almennings hef ur breyzt
á árunum frá stríðslokum, jafnt
hér á landi sem annarsstaðar:
Hinar loftþéttu glæsimyr.dir hafa
tapað hylli að mun, en raunsann-
ar sögumyndir með sönnum iista-
mönnum í aðalhlutverkum hafa
sífeilt unnið á.
myndunum. Til þess er ekki nema
eitt ráð: betri myndir.
Fjöldinn er ekki eins heimsk-
ur eins og menn gjarnan vilja
vera láta, og smekkur almenn-
ings er oft betri en kvikmynda-
gagnrýnendur og framleiðendurn
ir halda. Fjöldaframleiðsla af
köldum körlum í kúrekamyndum
dugar aldrei til lengdar og sama
er að segja um hinar innihalds- venjulega í öðru
lausu blávatnsmyndir með fáein- fyrrnefndu landa.
um fjörugum lögum og förðuðum
drósum ,sem dansa um pall.
□—★—□
★ ÞAÐ er eftirtektarvert einnig
að verðlaunin, sem falla kvik-
myndaframleiðendum og leik-
stjórum í skaut á hinni árlegu
kvikmyndahátíð í Cannes hafna
hvoru hinna
1 Englendingar hafa heldur dreg
izt aftur úr í samkeppninni á
kvikmyndasviðinu, en þó eru þeir
enn sem fyrr óviðjafnanlegir í
hinni hárfínu kímni sinni; að
vekja þann hlátur sem kemur frá
hjartanu, en ekki frá maganum.
□—★—□
★ EIN af nýjustu ensku kvik-
myndunum ber nafnið Hobson’s
brutu sér nýjar leiðir við aðra
atvinnu, og orðið þess umkomnir
að hafa meira með höndum en
bændum er títt.
Nú er þetta breytt, nú viður-
kennir þjóðin ekki aðeins hina
miklu nauðsyn þess að búið sé
við fé og gróður í landinu. Nú
hafa bændurnir tekið tæknina í
sína þjónustu. Nú sjá allir að hér
er hægt að gera stórvirki í rækt-
un og búskap, hér geta á hverri
jörð orðið tvö höfuð á hverju
í flokknum sé miklu minni, senni
lega milli 300 og 350 þús.
Þá þykir það og spá mjög illa
framtíð flokksins, að aðeins 11%
af meðlimum hans eru undir 25
ára aldri. Tæp 30% eru hinsveg-
ar yfir 50 ára að aldri. Æskulýðs-
samtök flokksins eru mjög veik
og hrörnunarmerkja verður þar
á marga lund vart.
Þrátt fyrir það, að tala hinna
skráðu meðlima franska komm-
únistaflokksins hefur
til þess að halda fólki að kvik-
□—★—□
★ TIL kvikmyndar verður að
gera meiri kröfur en að hún full-
nægi sjónskyninu einu saman, að
hún sé í fallegum litum og íburð-
ur úr hófi fram, I henni verður
að felast mannleg saga, efnis-
þráðurinn verður að vera skýr,
sannur og skynsamlegur og mynd Choice og leikur hinn gamalkunni
irnar verða að sýna mannlífið , Charles Laughton aðalhlutverkið.
eins og það raunverulega er, en | Hann er þar gamall ekkjumaður
ekki útvatnaðar glansmyndir í og iðnaðarmaður og gamanið í
prófíl. _ |
Hér hafa ítalirnir og einnig
Frakkar hlotið lárviðarsveig
Talíu hvíta tjaldsins og hann eiga
uu andi óLrifar:
E’
Munar misserum.
F AÐ læknavísindin á íslandi
framkvæmdu jafn gagngerðar
og nákvæmar hagfræðilegar rann
u___ _____ __________ _ _____þannig sóknir og sama starfsgrein vinn-
kvikvendi og framleiðslan marg- iæhkað mjög verulega væri það ur j Bandaríkjunum lægju áreið-
faldast. Kotin verða að höfuðból- en§an veginn rétt ályktað að fylgi anlega fyrir öruggar skýrslur um,
hans í landinu hefði rýrnað að tive aldur manna hér á landi
sama skapi. Flokkurinn er ennþá ■ Væri mörgum misserum styttri
allöflugur meðal þjóðarinnar. af taugaveiklun og leiðindum yfir
Hann hefur við undanfarnar kosn hinum langa og þurra tilkynninga
ingar fengið yfir 20% atkvæða lestri útvarpsins.
og á nú 103 þingmenn í fulltrúa- '
deild franska þingsins. En stjórn-
málafréttaritarar í Frakklandi
telja samt auðsýnt að hann sé að
tapa og muni kom allmiklu veik-
um og höfuðbólin að tvíbýlum og
þríbýlum.
Oftast er talið að til þessa
þurfi peninga og aftur peninga,
og víst er það satt að til eflings
og aukningar búskapar þarf mik-
ið fé. I
*
En sem betur fer, fer þeim
Togarar og föt.
jyjAÐUR er ekki fyrr seztur nið-
__„____________________ ____ ur við matborðið, hvort sem
einnig ört fjölgandi, sem vita arj f,r næsfu kosningum en er um miðdegið eða að kvöldi,
og skilja að peningarnir eru '
aðeins afl en ekki aflvaki.
Aflvakinn er þekkingin og
trúin. Búnaðarþekking, mann-
dómur og starfsgleði þeirra,
sem búskapinn stunda, verð-
ur að stjórna gjörðum ef vel
á til að takast
þeim síðustu. En það mundi þýða j fyrr en þulurinn hefur lestur sinn
mikið áfall fyrir kommúnismann' og auglýsir ákaflega til sölu hinn
í Vestur-Evrópu yfirleitt. í raun J aðskiljanlegasta varning, allt frá
og veru er það hin öfluga aðstaða
löngum verið haldig fram, að
maður skyldi neyta matar síns í
góðu tómi, í ánægjulegu skapi og
geðslegu umhverfi, ef þess væri
nokkur kostur og alkunna er, að
magasár, sem nú er orðið einn
mesti menningarsjúkdómurinn, á
rætur sínar að rekja til sálrænna
orsaka. Ekki er hægt að hugsa
kommúnista í franska þinginu,
sem átt hefur ríkan þátt í að tor-
velda þátttöku Frakklands í
Íslenzk”búvísi"ndi standa ekki Evrópuhernum og stuðla að öng-
á gömlum merg, en þau eru að Þveiti °S upplausn í stjórnmálum
rísa á legg. Það er íslenzkum iandsms. Kommúnistar hafa
búvísinda- og tilraunamönnum Þsrinig ævinlega greitt atkvæði
mikil uppörfun og hvatning að me^ öllum vantraustyfirlýsing-
fá fjölmenna heimsókn starfs- um á franskar ríkisstjórnir. Þeir
bræðra frá nágrannalöndunum, hafa kynnt hvern þann eld, sem
þar sem búvísindin standa föst- mátt hefur verða til þess að . sér leiðinlegra útvarpsefni en ein-
um fötum af því að aðstaða veikja franskt efnahagslíf og ( mitt auglýsingalesturinn, en út
þeirra er betri heldur en hér er skapa spillingu og rotnun í þjóð- yfir allan þjófabálk tekur þó,
ennþá orðið. J félaginu. Þeir hafa beitt þeim
★ ' verkalýðssamtökum, sem þeir
íslandsdeild norræna búfræði- hafa ráðið yfir til pólitískra verk-
félagsins á miklar þakkir skilið falla í því skyni ag gera stjórn
fyrir að hafa efnt til hins nor- landsins á hverjum tíma erfiðara
ræna búnaðarmóts, sem hófst* fyr}r.
hér í gær. — Við bjóðum hina Það er mjög athyglisvert, að
ágætu gesti velkomna til lands kommúnistar greiddu um daginn
okkar og til Reykjavíkur, þar atkvæði með umboði til Mendes-
sem.landsins fyrsíi faðir reisti bu France til stjórnarmyndunar.
sitt Mik'ö gott ma af þvi leiða Byggðist sú afstaða þeirra á því,
að blanda geði við þennan mynd- ag þejr ðu sér vQnir um ag
arlega hóp, sem hefur a að skipa stj6rn hang m ndi að töluverðu
agætum buvismdamonnum, sem le ti hvarfla frá þeirri utanríkis.
vel munu kunna hvort tveggja,
að koma auga á hina miklu og
margvíslegu möguleika, sem land
okkar býður búfróðum mönnum,
og hver höfuðnauðsyn það er hér
sem annars staðar að bera bú-
vísindin heim á bæ hvers ein-
asta bónda í þessu landi.
Búfræðileg samvinna Norð-
urlandaþjóðanna allra er mik-
ilsverð og merkileg, hana ber
að efla og þar vilja íslenzkir
stefnu, sem þeir Bidault og Ro-
bert Schuman hafa mótað og
lengstum hefur verið fylgt síðan
heimsstyrjöldinni lauk.
Vel má svo fara að stutt
verði i þessum stuðningi
kommúnistaleiðtoganna við ' C VC
hina nýju ríkisstjórn. En þá á
þegar einmitt þarf að hittast svo
á, að hann dembist yfir mann á
matmálstímunum.
Meltingarmúsik.
ÞAÐ þarf því ekki lengra að
rekja málið nema hvað slíkt
athæfi getur hæglega haft heilsu-
spillandi áhrif á alþjóð og er það
ærið rannsóknarefni einhverjum
áhugasömum vísindamanninum.
I stað hins eilífa reiðilesturs frá
kaupmönnum og margvíslegum
höndlutum ætti að vera ljúf melt
ingarmúsik, sem bærist að eyrum
þjóðarinnar á öldum ljósvakans
þessa tíma dagsins.
ógjarnan fyrir. Það er því ein-
kennilegra, að auglýsingalestur- ‘
inn skuli einmitt fara fram á
þeim tíma t. d. frá 7,30—8 á kvöld
in, í stað þess að skipa þar ein- :
hverju menntandi eða skemmti-
legu útvarpsefni, en færa auglýs-
ingarnar fyrr á kvölddagskrána.
Meðan Ríkisútvarpið telur sig
þurfa að halda á tekjum þeim,
sem auglýsingarnar gefa því, er
það skilyrðislaus sanngirniskrafa
hlustenda, að reiðilesturinn
hverfi á bezta útvarpstíma dags-
ins og kvöldsins, en geðfelldara
efni verði flutt þar í staðinn.
Þannig verða slysin.
PRENTARI einn kom að máli
við mig í gær og sagðist ný-
lega hafa farið kynnisför í Kópa-
Charles Laughton í hinni nýju
brezku gamanmynd Hobson’s
Choice.
myndinni er mest á kostnað verri
mótorbáta ÍggtogarayiÞví hrfur VOgÍnn' Skammt ffá Þóroddstöö-, hluta brezku millistéttanna. Leik-
um nam strætisvagninn staðar og stjórinn er David Lean, sem fræg-
út fór allmargt fólk og gekk frá Ur er af slíkum góðmyndum sem
bílnum. Á sömu stund þutu tveir | „Brief Encounter“ og „Great
fólksbilar með miklum hraða þétt Expectations“.
fram hjá strætisvagninum og
skeyttu engu um fólksstrauminn.
Þannig verða oft slysin, sagði
prentarinn og rétt er það.
J
Burt með reiðilesturinn.
VO er það einnig önnur hlið
á sama máli, að matmálstím-
væri meirihluti hennar orðinn (inn er einmitt einn dýrmætasti
svo veikur að ótrúlegt er að og bezti útvarpstími kvöldsins,
hún yrði langlíf eftir það. I þegar flestir hlusta og skrúfa
‘-©—11

Bílstjórar ættu að gæta þeirrar
sjálfsögðu varúðar að hægja jafn-
an ferðina og aka varlega, þegar
þeir fara fram hjá strætisvögn-
um, er hafa staðnæmzt við veg-
arbrúnina; alveg eins og öllum
ber skylda til að aka gætilega í
nánd við skóla bæjarins.
Óþörf dauðsföll. ^
VIÐ skulum ekki gleyma því,
að umferðaslysin valda hin-
um óþörfu dauðsföllum og hörm-
Laughton gamli á þrjár ungar
dætur á giftingaraldri, en hann
getur ekki hugsað til þess, að þær
staðfesti ráð sitt, einkum þar sem
allmikill heimanmundur verður
að fylgja hverri þeirra. Elzta
dóttirin giftist þó iðnaðarmanni
úr nágrenninu, sem setur upp
verzlun á móti höndlun gamla
mannsins og upphefst þá hið
mesta viðskiptastríð.
Lýkur því eins og öllum góð-
samlegum styrjöldum á að Ijúka,
og sagt er að sjaldan hafi Laugh-
ton sýnt betri né skemmtilegri
svipbrigði en í þessari kvikmynd.
Vonandi kemur úrvalsmynd
þessi hingað bráðum.
Norðmennimir, sen
keppa við Rnssa
ÞAR sem Norðmenn heyja lands-
ungum, sem hver og einn getur ' leik við Rússa sama daginn og
unnið gegn og útilokað með því! Þeir keppa hér í öðrum landsleik
að sýna samborgurunum svolítið j við íslendinga, hafa knattspymu-
meiri gætni og tillitssemi en hann unnendur vafalaust gaman af þvl
gerir í dag, hvort sem hann er
akandi eða gangandi.
að sja líð það, sem frændur okk-
ar senda gegn hinum mikla bimj.