Morgunblaðið - 11.07.1954, Blaðsíða 8

8
MORGVHBLAÐIB
Sunnudagur 11. júlí 1954

** Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
ísland rekur ekki
frá NorðurlÖndum
FJÖLDI norrænna móta og
funda hefur staðið yfir hér
undanfarnar vikur. Hér hefur
verið norræn hljómlistarhátíð,
fundur norrænna búvísinda-
manna, norrænna málmiðnaðar-
manna, norrænna ungmennafél.
og norrænna veðurfræðinga. Síð-
ar í sumar munu norrænir sjáv-
arútvegsmálaráðherrar halda hér
fund og í haust munu norrænir
utanríkisráðherrar hittast hér.
Þá hafa íslenzkir kórar farið
utan til Norðurlanda og mikill
fjöldi ferðamanna leggur leið sína
þangað með íslenzkum flugvél-
um og millilandaskipum. Hingað
hafa einnig komið margir ferða-
menn frá Norðurlöndum, sem sótt
hafa heim íslenzkar menningar-
stofnanir og ferðast um landið.
Allt eru þetta tákn hinna nánu
tengsla milli hinna norrænu
þjóða. Ag vísu er ekki hægt að
benda á mikilvægar ályktanir
eða skjótan og mikinn árangur
af hinum mörgu norrænu fund-
um eða mótum, sem haldin eru
hér og á hinum Norðurlöndunum.
En þessar samkomur eiga ríkan
þátt í að auka kynni þjóðanna,
skapa skilning, vináttu og samúð
meðal þeirra. En þess er þá einn-
ig að gæta, að af fæstum alþjóða-
samkomum mun vera hægt að
tala um mikinn og skjótan ár-
angur. Jafnvel á hinu mikla þjóð
anna þingi, allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna, sitja fulltrúarn-
ir mánuðum saman og hvorki
virðist ganga né reka með mál
þess.
Islendingar fagna því að nor-
rænum fundum fjölgar í landi
þeirra. Það er greinilegur vottur
þess, að við erum með I hinni
norrænu þjóðafjölskyldu og
frændskapartengslin halda áfram
að styrkjast.
Meðal Norðurlandabúa hefur
oft verið um það rætt síðan síð-
ustu heimstyrjöld lauk, að ís-
land væri að fjarlægjast Norður-
lönd, það væri á vesturleið til
vaxandi samvinnu við hin engil-
saxnesku stórveldi. Tengsl þess
við Norðurlönd væru hinsvegar
að veikjast.
Það er óþarfi að ræða þessa
skoðun ítarlega. Hún er gersam-
lega órökstudd. íslenzka þjóðin
hefur að sjálfsögðu aukið sam-
vinnu sína við hinar vestrænu
þjóðir. Hún hefur gerst aðili að
viðtækum alþjóðlegum samtök-
um og viðskipti hennar hafa til
þessa verig langsamlega mest við
hin vestrænu stórveldi. Þangað
höfum við selt mikið af afurðum
okkar og þarafleiðandi keypt
þaðan nauðsynjar okkar. En hin
síðari ár höfum vig í vaxandi
mæli selt íslenzkar afurðir til
Mið- og Austur-Evrópu.
Þrátt fyrir allt þetta hafa
hin mennin/garlegu tengsl við
Norðurlönd sizt veikzt á þessu
tímahili. íslendingar hafa
gerzt aðiljar að fleiri og fleiri
norrænum samtökum og þátt-
taka þeirra í þeim hefur með
hverju árinu orðið meiri. Og
meðal aimennings á íslandi fer
því víðsf jarri að sú skoðun sé
ríkjandi að okkur beri að
stefna óðfluga í vesturátt.
Þvert á móti er yfirgnæfandi
meirihluta landsmanna það
ljóst, að við erum norræn þjóð
og hljótum að leggja megin-
áherzlu á tengslin við okkar
norræna uppruna.
★
En það þýðir að sjálfsögðu ekki
það, að okkur beri ag einangra
okkur og rjúfa skipti við aðrar
ágætar menningarþjóðir. Slíkt
væri hin mesta firra.
En hinar norrænu þjóðir verða
að gera sér þag ljóst, að þær
freista þess að gera samvinnu
sína raunhæfari og árangursrík-
ari en hún er í dag. Þær Jiljóta,
auk hinnar menningarlegu sam-
vinnu og skipta, að styðja hver
aðra á sviði efnahagsmála og
viðskiptamála. Þær hafa aðstöðu
til þess á alþjóðlegum vettvangi
að vinna hver annari mikið gagn,
ef þær standa saman. Nokkuð
brestur á að þær geri það ennþá.
★
íslendingar vilja efia nor-
ræna samvinnu og gera hana
sem árangursríkasta fyrir
þjóðir allra Norðurlandanna.
Við erum ekki á reki burt frá
frændum og vinum. Hinn nor-
ræni uppruni er okkur e. t. v.
hugstæðari nú en nokkru sinni
fyrr.
Héraðsmót
Sjálfsfæðismanna
SJÁLFSTÆÐISMENN munu nú
eins og undanfarin sumur halda
héraðsmót víðsvegar um land.
Þar munu forystumenn flokksins
í hinum ýmsu landshlutum flytja
ræður, og almenn skemmtiatriði
fara þar fram. Þessar samkom-
ur eru orðnar mjög vinsælar.
Þær hafa átt ríkan þátt í að
glæða félagsflíf margra byggðar-
laga, auka kynni fólksins, og
færa það nær hvert öðru.
Sjálfstæðismenn telja það mik-
ils virði, að með fólkinu í flokki
þeirra, séu sem mest og bezt
persónuleg kynni. Það er eitt af
hlutverkum Sj álfstæðisflokksins
að vera hið sameinandi afl í ís-
lenzku þjóðlífi. Þess vegna er
mjög æskilegt ,að fólk úr hinum
ýmsu stéttum, sem flokkinn fyll-
ir, hafi sem nánasta samvinnu
sín í milli.
Héraðsmótin eru í senn
skemmtisamkomur og mót, þar
sem þjóðmálin eru rædd og gang-
ur þeirra rakinn. Það fólk, sem
sækir þau að staðaldri, fær þess
vegna góða aðstöðu til þess að
fylgjast með þróun stjórnmál-
anna í landinu.
Skógræktin er höfuðviðfangsefni
11/|BL. náði tali af prófessor
Fredrik Nilsson frá Sví-
þjóð, en hann var einn af
þremur fulltrúum, sem sóttu
norræna landbúnaðarmótið
frá því landi. Nilson er pró-
fessor við Akarp landbruks-
mejeri- og trádgársinstitut, er
liggur skammt utan við
Malmö.
GÓHUR ÁRANGUR
— Þetta er í fyrsta sinn, sem
ég sæki Island heim, sagði pró-
fessorinn og svo mun vera um
okkur alla þátttakendurna í mót-
inu, utan tvo, sem hingað til lands
hafa komið áður.
— Árangur-
inn af ráðstefn-
unni hér á ís-
landi hefur ver
ið prýðilegur.
Það er jafnan
mikilvægt fyr-
ir þá menn,
sem starfa á
sama sviði, en
í sitt hverju
þjóðlandinu að
hittast, bera
saman störf
sín og rann-
sóknir og skiptast á upplýsingum.
j Hér höfum við hlýtt á fyrirlestra
' á fundum í Reykjavík. Ég verð
[ þó að segja það, að ég er ánægður
j yfir að þeir voru ekki fleiri.
Miklu meira kynntumst við land-
inu og íslenzkum landbúnaði á
ferðalögum okkar út um sveitir
og hefðum við dvalizt alltaf i
ykkar í dag
Rætt við próf. Nilsson frá Svíþjóð.
Reykjavík hefðum við harla lítið
vitað um íslenzkan landbúnað.
ÖR ÞRÓUN
Hér hafa augsjáanlega orðið
miklar framfarir á skömmu ára-
bili, en örar breytingar og hröð
þróun skapar ávallt nokkra erfið-
leika í ræktun og uppbyggingu
landsins.
RÆKTIÐ SKÓG!
— Það sem mér finnst í dag
vera eitt höfuðviðfangsefni ykk-
ar Islendinga eins og sakir standa
er ag rækta skóg í landi ykkar.
Því verður vart lýst, hve það er
mikilvægt fyrir alla framtiðar-
ræktun landsins, og mikið skjól
og undirstaða fyrir allan annan
gróðúr. Eiga hér og landbúnaðar-
vísindi ykkar mikið óleyst verk-
efni ag fást við. Ég er sannfærð-
ur um, að prýðilegir skógræktar-
möguleikar eru hér um allt land,
aðeins af réttar trjátegundir eru
valdar. Mér virðist þið hafa gert
rétt í því að velja Alaskaöspina
og einnig aðrar harðgerðar teg-
undir, sem komnar eru frá norð-
lægum landssvæðum. Gladdi það
mig sérstaklega, að sjá þann ár-
angur í skógræktinni, sem náðst
hefur á Akureyri og í héruðun-
um þar um kring.
VeU andi sbrifar:
Ekkert nýnæmi —
en samt
OKKUR íslendingum er það
ekki lengur neitt nýnæmi, að
fjölmennir hópar erlendra ferða-
manna sæki okkur heim. Síðast
í fyrradag kom hingað á skemmti
ferðaskipinu „Caronia" hálft
sjötta hundrað ferðalanga, flest-
allir bandarískir að þjóðerni En
alltaf er það nú samt svo að við
leggjum eyrun vig til að heyra
hvað hinir gestkomandi hafa að
segja, hvaða hugmyndir þeir hafa
gert sér um okkur og landið okk-
ar, hvað þeir spyrja um, hvað þá
langar til að vita um. Sumir eru
fullir áhuga á að fræðast um
allt, sem fyrir augu og eyru ber,
öðrum liggur augsýnilega í dæma
laust léttu rúmi hvort þeir halda
áfram að aulast áfram jafn ófróð-
ir og þeir voru áður.
Langaði ekkert til þess.
ÞEGAR komið var í Almanna-
gjá með ferðamannahópinn,
sem ag ofan er getið, var fólkinu
gefinn kostur á að stíga út úr
bifreiðunum stundarkorn, til að
Sjálfstæðismenn telja miklu
máli skipta fyrir þróun lýð-
ræðis og þingræðis, að aliur
almenningur kunni sem
gleggst skil á opinberum mál-
um. Þekking fólksins er grund
völlur iýðræðisskipulagsins.
Héraðsmótin eiga með öðru
sinn þátt í að skapa hana. Þess
vegna eru þau heilbrigðar og
góðar samkomur, og verð-
skulda að verða framvegis
ríkur þáttur í félagslífi sveita
og sjávarsíðu.
virða fyrir sér staðinn og hlýða á
stutta lýsingu á honum og sögu
hans. Einn ferðamannanna stakk
höfðinu út um bílgluggann og
spurði hvað um væri að vera.
Honum var sagt það. Það átti að
ganga á Lögberg, bergið — klett-
inn þar sem Alþingi íslendinga,
elzta þingstofnun veraldarinnar
var stofnað fyrir meira en þús-
und árum. Nei, hann; langaði
ekkert til að hlusta á sögu „þessa
kletts“ — sagði hann, yrði ekki
bráðum lagt af stað til Reykja-
víkur? Hann hafði ekki stigið
fæti út úr bílnum á leiðinni um
Hveragerði, Sogsvirkjunina og
Þingvelli — var sjálfsagt orðinn
stirður af því að sitja.
Verður á að brosa.
ÞAÐ væri harla flónslegt að
taka sér slíkt minnstu vitund
nærri, hversu vænt sem okkur
þykir um „sögu þessa kletts“ í
Almannagjá. Okkur verður helzt
á að brosa, ef til vill í og með af
meðaumkun, og sumir kynnu að
spyrja hvað það eiginlega væri,
sem ræki slíkt fólk af stað í ferða
lög. Því er annars auðsvarað. Við
vitum mæta vel, að á ,,Caronia“
og öðrum sams konar farkostum
er yfirgnæfandi meirihluti ferða-
mannanna fólk, sem er þar fyrst
og fremst til að drepa tímann og
eyða peningum. í febrúarmánuði
n.k. á hún að fara í ferðalag í
kringum hnöttinn, sem á að kosta
7—8 þús. dollara fyrir manninn!
(um 120 þús. ísl. krónur)
Spanskgrænan á
Jóni Sigurðssyni.
YMSIR hafa fært það í tal við
mig, hve styttu Jóns Sigurðs-
sonar á Austurvelli væri lítill
sómi sýndur, hún sé öll í spansk-
grænu, svo að mesta hörmung sé
á að horfa.
Þetta er alveg satt. Styttan er
mjög hart leikin af áhrifum vatns
og vinda og væri ólíkt fallegri,
ef henni væri haldið vel hreinni,
svo sem aðrar þjóðir gera við
málmgerða þjóðmögu sína á torg
um úti. Eðlilegt er þó og skiljan-
lega, ag slikar styttur séu sér-
staklega undir ásókn spansk-
grænu í hinu raka loftslagi okk-
ar, .og kann það að vera nokkur
afsökun, hvað snertir styttu Jóns
forseta, en er ekki til eitthvert
efni, sem varna mundi, eða drægi
í það minnsta úr þessari leiðinda
spanskgrænu, sem á hana sækir?
BETRI ABURÐ
Graslendi og haglendi haf ið þið
ágætt, en þó getið þið bætt tún
ykkar með betri ræktunaraðferð-
um. Kemur þar helzt til, að velja
réttar grastegundir til ræktunar
og velja betri áburð og nota hann
réttar en hingað til. Þá næst
meiri afrakstur og meir í aðra
hönd fyrir bóndann.
GRÓÐURHÚSIN
Sérstaklega dáist ég að gróður-
húsunum ykkar, en kannske enn-
þá meira af hinum miklu ónotuðu
uppsprettum, sem til eru í land-
inu. Þar hafið þið dýrasta þátt-
inn í gróðurhúsarekstrinum, hit-
ann svo til ókeypis frá náttúr-
unni, og veitir það geysilega rækt
unarmöguleika. Með góðri lýs-
ingu í gróðurhúsum á vetrum,
sem er bráðnauðsynleg fyrir alla
rækt í þeim getið þið náð langt
í allri aldinrækt og staðið öðrum
þjóðum fyllilega á sporði.
En mér virðist sem starfsfólk
gróðurhúsanna skorti að nokkru
staðgóða menntun. Skólinn í
Hveragerði er ágætur, en hann
dugar ekki einn og mér virðist
sem ríkið ætti að sjá sér hag í
því að styðja gróðurhúsarekstur
almennt af ráð og dáð, svo mikil-
vægur þáttur í ræktuninni er
hann.
ENGIN SÓLBER
Tvennt virðist mér skorta hér
á landi, sem annars staðar er að
finna. Það er, að engin sólber
sjást hér ræktuð í görðum. Það
er þó vel framkvæmanlegt, rétt
eins og ribsberjaræktun og
þekkjum við.það mæta vel frá
hinum Norðurlöndunum. Þetta
er góður ávöxtur og nytjadrjúg-
ur og er ég hissa á, að enginn
skuli hafa tekið sig fram um
ræktun þeirra.
Loftslagið varnar því, að þið
getið ræktað aldintré. En undr-
andi er ég yfir, að þið skulið ekki
flytja inn ávexti ykkar frá Norð-
urlöndunum og hafa þannig inn-
byrðis viðskipti, í stað síldarinn-
ar, sem við Svíar kaupum af
ykkur. Sænsku eplin eru t. d.
alveg prýðileg, betri en þau
spænsku og verðið sambærilegt.
VÍSINDALEGT STARF
Að lokum segir prófessor Níl-
son, að það verði ekki um of
undirstrikað, hve nauðsynlegt vís
indalegt samstarf í landbúnaðar-
málum sé og mikilvægt fyrir all-
ar þjóðir og þá ekki sízt fyrir
litla þjóð, sem ísland. Hér eru
ekki efni né færi á stórum átök-
um og raunar heldur ekki á hin-
um Norðurlandanna, en með sam
vinnu og starfi geta þau öll í
sameiningu gagnað hvort öðru,
bætt ræktun og aukið velmegun
þeirra, sem jörðina yrkja og lifa
af landsins afrakstri. Það er verð
ugt hlutverk og mikilvægt í bú-
skap hverrar þjóðar og að því
þarf að vinna af mætti á kom-
andi árum.
Næsta norræna búnaðarráð-
stefnan verður í Stokkhólmi árið
1956 og þangað bjóðum við ís-
lendinga velkomna.
Að lokum þakkaði próf. Nilson
hinar afbragðsgóðu viðtökur hér
á landi og bað fyrir kveðjur til
allra vina sinna að skilnaði.
ggs.
Linda giftist.
NEW YORK — Kvikmynda-
stjarnan Linda Darnell giftist
nýlega bruggara einum og millj-
ónara, Leibman að nafni, J