Morgunblaðið - 12.02.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 12. febrúar 1955
uttMaMfr
Útg.: H.Í. Árvakur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 fi mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Gunnar Gunnarsson:
Sorgarsaga
Hornin til vinstri — vnxnndi
EINU sinni var landafræðikenn-
ari, sem gaf nemendum sínum
eftirfarandi reglu um ný og nið:
Hornin til vinstri — vaxandi. Á
þessu áttu lærisveinarnir að
þekkja það, hvort tunglið væri
vaxandi eða minnkandi. Ef horn-
in snúa til vinstri, er það vax-
andi.
Formaður Framsóknar-
flokksins og fylgilið hans virð-
ist hafa gert þetta að sinni
pólitísku lífsreglu — eða
máske mætti heldur kalla
hana pólitíska trúarjátningu.
Ef Framsóknar-Skjalda snýr
hornum sínum til vinstri, þá
mun hún fitna og dafna og
gera fullt gagn, alveg á sama
hátt og tunglið stækkar með
degi hverjum, þegar hornin
snúa til vinstri.
★
Þessi pólitíska trúarsannfær-
ing Framsóknarformannsins kem
ur glögglega í ljós þegar hann
talar eða skrifar um nauðsyn
vinstri stjórnar. Hvað á þessi
vinstri stjórn að gera? í hverju
eiga ,,umbótaöflin“ að láta til sín
taka, þegar þau verðá öll komin
í eina sæng skötuhjúin, kommar
og framsókn, kratar og þjóð-
vörn? Hverju ætlar maddaman
að koma í verk á stjórnarheim-
ilinu, sem hún getur ekki unnið
að nú í samstjórn með Sjálf-
stæðismönnum? — Þarf hún að
jafna hallann á ríkisbúskapnum?
Nei, það sýnir fjárhagsafkom-
an hjá ríkisstjórn Ólafs Thors.
Er hún líkleg til að auka frelsi
í viðskiptum? Nei, kratar krefj-
ast þess að settar verði á stofn
einkasölur og tekinn upp
skömmtun.
Er trúlegt að vinstri stjórn
Hermanns hækki afurðaverð
landbúnaðarins? Nei, því að
vinstri flokkarnir hafa alltaf
kennt „stórbændunum" um dýr-
tiðina.
Á að mynda vinstri stjórn til
að auka lán og hækka framlög
til sveitanna? Nei, þetta hefur
aldrei verið ríflegra heldur en á
stjórnartíma Sjálfstæðisflokks-
m s.
Ætlar vinstri stjórn að af-
nema bátagjaldeyrinn? Nei, því
að vinstri blöðin segja að lækkun
hans sé svik við útgerðina.
Þarf að mynda vinstri stjórn
til að rafvæða landið? Nei, því
að engin ríkisstjórn hefur haft
stórfelldari framkvæmdir í því
efni á prjónunum heldur en
stjórn Ólafs Thors.
★
Svona mætti halda lengi áfram
að spyrja. Svarið verður alltaf
á einn veg. , T'ermann og hans
fólk hefur ekki bent á eitt ein-
asta framfaramál, sem „umbóta-
öflin“ eru líkleg til að vinna bet-
ur að heldu" en núverandi ríkis-
stjórn Sjálfstæðisflokksins, sem
Framsókn styður af illri nauð-
syn, eftir því sem Tíminn segir.
Þá verður að nefna hér eitt
mál, sem maddaman hampar ó-
spart framan í vinstri flokkana.
Það er eitt hlutverk, sem hún
segir að þeir eigi að hjálpa sér
til að rækja. Hún ætlar að láta
þá styðja sig til að afnema milli-
liðagróðann.
Já, hvað er að heyra. Hvar er
nú SÍS og kaupfélögin með allar
sínar hugsjónir og varasjóði og
Vilhjálm Þór og æskurjóðu for-
stjórana?
Njóta þau sín ekki svo vel með
öll sín sérréttindi í frjálsri sam-
keppni við kaupmenn og heild-
sala, að þau geti afnumið milli-
liðagróðann? Ótrúlegt er annað.
Ef hér er um að ráeða ofháa á-
lagningu, óeðlilegan hagnað ein-
staklinga, sem við verzlun og við-
skipti fást, þá eiga kaupfélögin
að geta komið og sagt við neyt-
endur: Kaupið okkar ódýru vör-
ur, og leggið hagnaðinn af verzl-
uninni í ykkar eigin sjóð. Til þess
þarf ekki að mynda neina vinstri
stjórn. „Umbótaöflin" hljóta að
geta notið sín innan „hagsmuna-
samtaka fjöldans11 — kaupfélag-
anna.
Hér ber allt að einum og
sama brunni. Forsendan fyrir
„vinstri stjórn“ er ekki til í
hagsmunabaráttu fólksins. —
Hún byggist á pólitískri triiar-
játningu vinstri mannanna í
Framsóknarflókknum, sem
þannig hljóðar:
Hornin til vinstri — vax-
andi nyt í Framsóknar-
Skjöldu.
Eru þeir að ganga
af frúnni!
KOMMÚNISTABLAÐIÐ birtir
s.l. fimmtudag grein um stjórn-
arskiptin í Frakklandi og for-
sætisráðherraskiptin í Kreml. —
Kveður það sama fótakeflið hafa
orðið þeim Malenkov og Mendez-
France að falli, þ. e. a. s. samn-
ingana um endurvopnun Vestur-
Þýzkalands. Vegna þeirra hafi
Mendez-France misst meirihluta
í þinginu. Malenkov hafi hins
vegar orðið að játa að sú stefna
hans að auka neyzluvörufram-
leiðsluna á kostnað þungaiðnað-
arins hafi verið röng. Vegna end-
urvígbúnaðar Vestur-Þýzkalands
þurfi Rússar fyrst og fremst að
auka vígbúnað sinn og þungaiðn-
að.
Þetta segir blaðamaðurinn, sem
ritar hið erlenda fréttayfirlit
blaðsins í upphafi greinar sinnar.
En í lok hennar fullyrðir hann
hins vegar að auka þurfi þunga-
iðnaðinn til þess að framleiða
ræktunarvélar og auka landbún-
aðarframleiðsluna!!
Þannig rekur eitt sig á annars
horn í þessari grein. En athyglis-
verðast í henni er þó það, að
greinarhöfundur fullyrðir, að
ómögulegt hafi reynzt að auka
framleiðsluna á samyrkjubúum
rússneska landbúnaðarins. Þar sé
hvorki hægt að auka framleiðslu
á korni eða kvikfjárafurðum.
Hvað sanna nú þessi ummæli
sjálfs kommúnistablaðsins?
Ekkert annað en það að hið
kommúniska skipulag landbún-
aðarins í Rússlandi, einu frjó-
samasta landi Evrópu, hefur geng
ið sér til húðar. Valdhafarnir
hafa gefið upp alla von um aukn-
ingu framleiðsjunnar á samyrkju
búunum. En eins og dr. Benjamín
Eiríksson benti á í hinum merku
greinum sínum um Rússland hér
í blaðinu fyrir nokkru síðan velta
lífskjör Rússa fyrst og fremst á
afköstum landbúnaðarins.
Er nú svo komið að jafn-
vel blaðamenn „Þjóðviljans“
séu að ganga af trúnni á hið
kommúníska skipulag?
VIÐBRÖGÐ Englendinga, þá
er við íslendingar færðum
út hóflega, enda varla til fullrar
þarfar, landhelgislínuna og þar
með svæði það, sem friðhelgt er
talið og varið, svo sem geta leyf-
ir, gegn ágengni þeirri og rán-
yrkju, sem óforsjálum veiði-
mönnum er titt að beita á fiski-
miðum, þar sem til nær, er með
slíkum ódæmum, að skyggnast
verður alla leið aftur í miðald-
ir til að finna nokkuð þvílíkt á
friðartímum i samskiptum vin-
veittra þjóða, er enda hafa með
sér sérstakt bandalag til land-
varna.
Framkoma Breta í máli þessu
hefur frá upphafi og fram úr ver-
ið þann veg, að ekki hefur mátt
í milli sjá fólsku og flónskap-
ar. Samt brá svo við nýverið,
að Jón boli færði sig betur upp
á skaftið.
Harmar geta svifið sárt að, það
er satt og víst. En að láta sak-
lausa menn og það þjóðarheild
gjalda æru við missi ástvina af
völdum náttúrunnar, er svo
óheyrilegt, að öndvegisþjóð á
borð við Breta ætti ekki að láta
sig slíkt henda.
Það sem gerzt hefur í land-
helgismálinu er almenningi hér
gagnkunnugt og því óhætt að
stikla á stóru. Þegar við íslend-
ingar, að dæmi Norðmanna
fengnu, réðumst í að færa út
verndarsvæðið, varð svar Engla
ekki það sjálfgefna, að sætta sig
við orðinn hlut, eða að öðrum
kosti stefna okkur fyrir alþjóða-
dómstól. Er hverjum einum í
lófa lagið að geta sér til um á-
stæðuna fyrir því, en ekki ósenni-
legt, að þeir hafi óttast að tapa
málinu fyrir okkur ekki síður en
Norðmönnum.
Efnaleg kúgun og rógur um
ágengni af okkar hálfu varð fyr-
ir valinu. Önnur eins bolabrögð
munu fátíð í samskiptum siðaðra
þjóða, en vart með öllu ókunn,
þar sem um er að ræða frum-
býlinga og frumstæðar þjóðir
eða þjóðabrot. En frumbýlingar
erum við að vísu, og frumstæðir
í sumu, svo sem þrákelkni í að
láta ekki troða okkur um tær í
heimahúsum og halda í sjálfsögð
mannréttindi.
Afstöðu af því tagi skyldi mað-
ur ætla að Englendingar myndu
skilja og kynnu að meta, þeir,
sem allra þjóða einbeittastir
hafa staðið gegn ofbeldi og sem
allur hinn frjálsi heimur stend-
ur í óbættri þakkarskuld við.
Hlýtur það því að teljast með
ólíkindum, að einmitt þeir, í alda-
gömlum skiptum sínum við ör-
litla nágrannaþjóð, fátæka og,
að því er þeir virðast ætla, fá-
kæna eða jafnvel fáráða, töldu
kúgunarleiðina færa og, að ætla
má, farsæla til sigurs.
Slíkt er sorgarsaga, og þó ekki
enn sögð að fullu. í tveim ægi-
styrjöldum hafa íslendingar lagt
sig alla fram um að styðja Breta
VeLL ancll óhrijar:
Hi
i
Kvillar og farsóttir.
EIMILISFAÐIR“ vekur at-
hygli á eftirfarandi:
„Mikið hefir verið að undan-
( förnu — og er enn — um allskon-
ar kvilla og farsóttir hér í
i bænum. Kíghósti, mislingar,
hettusótt, rauðir hundar — með
meiru, hafa sótt á fólk og valdið
ama og leiðindum eins og alltaf,
þegar veikindi koma til. Það
verður að taka því eins og hverju
öðru mótlæti. En mér datt eitt í
hug í þessu sambandi: — væri
það ekki heppilegt og vel til
fundið undir slíkum kringum-
stæðum, að borgarlæknir gæfi út
til almennings, t. d. í dagblöðum
bæjarins, smá upplýsingabálk í
sambandi við kvillana, sem eru
að ganga, hvernig þeir haga sér
á byrjunarstigi, hvernig skyn-
samlegast verði brugðið við, eða
hvað sé helzt hægt að gera til
að forðast þá. Margur maðurinn
1 með fullt hús af börnum — eða
i reyndar hver sem er, myndi telja
í sér töluvert hald og öryggi í
slíkum upplýsingum og fræðslu
og vildi ég mælast til, að þessi
i tillaga mín verði tekin til greina
1 af hlutaðeigandi aðilum.
Vinsamlegast — Heimilisfaðir."
Rykið á Miklubrautinni.
ÞURRVIÐRIÐ að undanförnu
hefir haft í för með sér ó-
venjulega mikið ryk á götum bæj
arins af þessum tíma ársins að
vera. Hvimleitt er það og leiðin-
legt í meira lagi. Einn sem býr
á Miklubrautinni ber sig illa.
Hann segir:
„Á fáum götum er jafnmikil
bílaumferð eins og á Miklubraut,
enda er hver þurrviðrisdagur
stórplága fyrir þá, sem búa við
þessa götu, sökum hins gífurlega
göturyks, sem þar ríkir. Það sit-
ur í sköflum á tröppum og stétt-
um, smýgur inn í allar íbúðir og
mettar loftið, án þess að gluggar
séu opnaðir.
Vinsamleg tilmæli.
NÚ eru það vinsamleg tilmæli
okkar, sem búum við þessa
götu, að bæjaryfirvöldin fari að
hefjast handa um að malbika eða
gera ðrar ráðstafanir til að losna
við rykið af þessari miklu um-
ferðarbraut.
Ég veit, að ég mæli ekki aðeins
fyrir munn okkar Miklubrautar-
búa, heldur einnig Hlíðahverfis-
búa hér fyrir sunnan okkur, því
að oftast er þurrkáttin norðan-
átt. — Miklubrautarbúi“.
K
Tilmæli til Þjóðleik-
hússins.
ÆRI Velvakandi!
Mig langar til að beina þeim
tilmælum til Þjóðleikhússins, að
það taki til sýningar einhverja
óperu með Maríu Markan í aðal-
hlutverki. Mér er kunnugt um, að
það er ósk margra, að hinni
ágætu söngkonu sem hefir borið
hróður landsins víða, sé veitt
tækifæri til að koma hér fram
í einhverju hlutverki af hinum
mörgu, sem hún hefir sungið í
erlendum leikhúsum. — P.P,“
*__
Að hika er
sama og tapa.
og bæta úr raunum þeirra' með
því að ferja til þeirra, á kostnað
lífs og lima, það sem til vannst
af fiskmeti ýmiss konar. Á þann
einn hátt var þessi litla, vopn-
og varnarlausa þjóð fær um að
leggja af mörkum sinn skerf til
viðhalds frelsi og réttar í válegri
veröld. Samtímis opnuðust á veg-
um vísindalegra rannsókna augu
manna fyrir þeirri staðreynd, að
fiskimið þau, er svo vel höfðu
dugað þjóðunum báðum á styrj-
aldartímum — og raunar ekki
síður friðar, öld eftir öld —
myndu áður varir verða uppurin
fvrir ágengni óprúttinna og
skammsýnna veiðimanna, ef ekki
yrði að gert, Englendingum til
gagns, ekki síður en okkur sjálf-
um. En þá hófst óvart sá Ijóti
léikur, er við þekkjum nægilega.
Og er þó ekki allt talið, svo sem
þegar var sagt.
Skrif enskra blaða, þar sem
okkur íslendingum er gefin sök
á hörmulegum afdrifum áhafna
tveggja enskra togara og þjóðin
í augum brezkrar alþýðu að
morðingjum ger, fer svo langt
fram úr öllu mannlegu og sið-
samlega hófi, að varla er orðum
að eyðandi. Einkum þar sem
Bretum færi betur, að fitja ekki
að fyrra bragði upp á hjali um
ágengni á íslenzkum djúpmiðum
og þótt nær landi sé. Um leið
virðist gleymt og grafið, að ís-
lendingar hafa öldum saman lagt
sig í hættu og líftjón til að bjarga
úr háska nauðstöddum skips-
höfnum af fleytum, er þjóffiskað
höfðu vikum saman, stundum
heill floti, rétt utan við land-
steinana og einmitt á heimamið-
um bjargarmannanna.
Loks má geta þess. að af kunn-
ugum er talið, að framkoma
brezkra veiðimanna hér við land
hafi upp á síðkastið harðnað svo,
að óþolandi megi teljast. Og
beinu manntjóni hefur ógætni
þessara sjálfdæmdu og orðhvötu
óaldarseggja þegar ollað okkur,
sem um margar aldir höfum ekki
gert Bretum nema gott eitt, þar
á meðal bjargað mörgu mannslífi
brezku, óbeint oftast nær, en
einnig beint og með átökum, er
seint verða til ragmennsku talin.
Enda munu íslendingar ekki
kúgast láta, hvað sem yfir dynur,
nema hernaður komi til og ofur-
efli. Sem þó mun vart talið henti-
samt á friðartímum. Fámenn
þjóð í örðugnýttu landi verður
að una því viðmóti, er voldugur
nágranni telur sér sæma að sýna
henni, enda framkoma Breta við
nálæg eylönd einkamál, þar, sem
alþjóðadómi verður ekki við
komið. En það hefði verið nógu
gaman að sjá skrif þeirra brezku
blaða, sem hæst lætur í um
hrottaskap fslendinga, hefðu
samskipti þau, sem að framan
er lýst, farið fram á milli okkar
og — segjum Rússa,
Ætli að þá hefði ekki kveðið
við annan tón? En sem sagt:
þeir um það. Að svo miklu leyti
sem lög ná ekki yfir illmælin, —
sem vert væri að athuga. Bretar
eru manna hörundsárastir og
harðdæmir, svo að lofsvert má
telja, gegn öllum þeim, er víkja
óverðskuldað að æru náungans.
Líklega er þó of mikil bjartsýni
að ætla, að íslenzka þjóðin, bor-
in óbótasökum, geti náð rétti sín-
um lagaleiðina.
En sómi lands og þjóðar
er eign, sem ekki má fara
óvarlega með. — Þeim verð-
mætum er teflt í voða, komist
„vinaþjóð“ upp með að beita okk-
ur bolabrögðum af því tagi, sem
að framan hafa rakin verið.
Gunnar Gunnarssen.