Morgunblaðið - 30.03.1955, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 30. marz 1955
MORGUNBLAÐIÐ
7 _
Stefán Runólfsson:
Um íslenzka ghmu
ALMENNT er talið að íslenzka
glíman sé seint fulllærð og að
menn séu misjafnlega fljótir að
læra glímuna. Einnig er vitað að
líkamsbygging manna ræður
mestu um það hvort menn verða
góðir glímumenn eða ekki. Bætt
skilyrði síðustu ára til alhliða
líkamsræktar og afreka, svo og
þekking manna á réttri þjálfun
sérhevrrar íþróttagreinar kemur
jafnan í veg fyrir meiðsli á kapp
mótum.
í glímukappmótum urðu
meiðsli algengari á fyrri tímum
én nú. Vitað er að fyrir 30 árum
gengu fjórir kappglímumenn úr
glímumóti. Þeir voru taldir góð-
ir glímumenn á þeim tíma. Sam-
tíðamenn þeirra segja okkur nú
að þeir hafi verið snillingar er
kepptu í mótinu og viðurkenning
á hæfni þeirra ört hækkandi eft-
ir því sem tímar liðu. Með tilliti
til til þessa á ég von á að verða
talinn einhverntíma afburða
glímumaður, því einu sinni mun
ég hafa verið fyrstur í flokka-
glímu, eða svo. En ef enginn
minnist á mig og mína glímu-
hæfni, þá ætti ég bara að skrifa
mjög vel um hæfni þeirra manna
sem ég lagði. Ég horfi svona til
málamynda á eina kappglímu á
5 eða 10 ára fresti og ber þá hæfni
(glímukappa mótsins við mína
samtíðamenn og segi að allir sem
ég glímdi við kunnu glímuna stór
um betur en eftirkomendurnir.
Af því að mér þykir svo vænt
um glímuna þá skrifa ég bara
nokkra metra langar greinar í
blöðin, kannske í Þjóðviljann,
undir stjórn míns ágæta vinar
Frímanns Helgasonar. Til þess
að krydda blaðamennsku mína
ætti ég kannske að leika sama
ífik og sumir eldri menn og
líkja nútíma glímumönnum við
nógu Ijótt eins og Steindór Björns
son gerir í Þjóðviljanum „var-
mennsku“. Lesandi góður, í
alvöru þarf ég ekki lengi’ að
hugsa mig um til þess að sjá þá
staðreynd að ég og enginn vinn-
ur að vexti og viðgangi glímunn-
ar á þennan hátt.
Ef ég er sannfærður um það
Dregur oð
úrslitum
HANKNATTLEIKSMEISTARA-
MOTIÐ hélt áfram í fyrrakvöld
og urðu þá úrslit þessi:
3. fl. B KR—Fram 12:2
2. fl. kv. Ármann B—KR 1:7
Mfl. kv. KR—Ármann 12:6
2. fl. kv. FH—Fram 8:16
2. fl. karla B ÍR—FH 16:15
2. fl. karla B KR—Fram 12:9
Leikirnir voru fjörugir og
skemmtilegir einkum þó leikur-
inn í 2. flokki milli ír 0g FH
sem var vel leikinn og tvísýnrí
fra upphafi.
Mótið heldur áfram á fimmtu-
dagskvöld. Þá verða leiknir þeir
leikir er fram áttu að fara á
sunnudaginn, en þá féll mótið
niður, vegna þess að engar stræt-
ísvagnaferðir voru inn eftir _
Leikirnir er fram áttu að fara
a sunnudaginn og leiknir verða
a fimmtudagskvöldið eru þessir:
3. fl. B Valur—KR
2. fl. kv. FH—KR
Mfl. kv. Þróttur—Ármann
Mfl. kv. Fram—Valur
1. fl. karla Ármann—FH
1. fl. karla Þróttur—KR.
að kunna íslenzka glímu manna
bezt, þá hefði ég fórnað tíma til
þess að kenna piltunum, og hætta
að halda að mér höndum til gam-
alsaldurs.
Ég spyr af hverju kenndu
þeir Steindór Björnsson og Emil
Tómasson ekki yngri mönnum
glímu sína? Ég veit um menn sem
fórna tíma og fjármunum til þess
að vinna að vexti og viðgangi
glimunnar. Menn sem hafa ekki
haft betri skilyrði til þess en
greinarhöfundarnir. Og ég veit
að þeir yngri elska sina íþrótt,
glímuna, þeir óvirða glímuna
ekki með því að segja að glímu-
maður falli eins og skotin æðar-
kolla.
Einn meðal beztu glímumanna
fyrri tíma segir í blaðagrein fyr-
ir 30 árum, frá samtali sínu við
gamlan mann. Hann segir:
,,Á gengis árum glímunnar
heyrði ég gamlan mann segja:
„Þetta er engin glíma, undir eins
búin, þá hefðuð þið átt að sjá
þá í mínu ungdæmi, þá stóð hver
glíma að minnsta kosti fjórðung
stundar, það voru menn sem
kunnu að verjast." Þetta getur
satt verið, en okkur sem þóttumst
kunna að verjast grunaði að
brögðóttir hefðu þeir ekki verið
að sama skapi“. Þetta var sagt
fyrir 30 árum lesandi góður. Mér
hefur oft fundizt að þessi spak-
mæli eigi víða við: „Fjarlægðin
gerir fjöllin blá og mennina
mikla“.
í grein Emils Tómassonar virð-
ist koma fram nýtt grundvallar-
atriði fyrir því að glíma stóð lengi
yfir, hann talar um „fótafálm til
glímubragða“. Vonandi hefur
gliman í gamla daga ekki verið
áberandi fálmkennd. En mig
grunar það þó að svo hafi verið
nema hjá mjög fáum mönnum.
Með fálmkenndri glímu er lík-
legt að almenningur hafi talið þá
menn fima og spræka. Emil
Tómasson hefur verið góður
glímumaður, hugsa ég, en það
er engin vissa að hann hafi verið
betri glímumaður um tvítugsald-
ur en Guðmundur Jónsson er nú,
og ég efa að hann hafi skákað
Gísla Guðmundssyni, en þeir eru
h'kir á vöxt. Það má geta þess hér
að gefnu tilefni, að þegar Guð-
mundur lagði Gísla, voru glímu-
mennirnir með brjóstin saman,
eins og við Emil teljum að glímu-
menn eigi að vera milli bragða.
En hversvegna kallar þá Emil
þetta slysabyltu. Þessir glímu-
kappar hafa lagt hvorn annan áð-
ur en Guðmundur líklega oftar
hlotið sigur án sjáanlegrar til-
viljunar eða slysni.
Emil virðist hafa mjög illa
fylgzt með glímubrögðum á
Skjaldaglímunni, og er það áber
andi skyssa. Hann segir að hið
alkunna leggjarbragð, sem eng-
inn komst hjá að nota hér fyrr
meir, ýmist sem undirbúnings-
bragð eða trompbragð, man ég
ekki eftir að sjá á þessari glímu,
þá ekki sniðglímu, krækju, loft-
mjöðm, eða mjaðmarhnykk. En
Emil segist þó í grein sinni hafa
veitt eftirtekt glímu bræðranna
Ármanns og Heimis og gefur
þeim réttilega viðurkenningu,
sem ber að þakka. Hinsvegar seg-
ist Emil ekki hafa séð leggjar-
bragðið sem Ármann leggur bróð-
ur sinn á, og það tók Ármann
snjallt og samkvæmt því sem
Glímubókin sýnir að eigi að ger-
ast. Vert er að benda Emil á
að Ármann Lárusson lagði Karl
Stefánsson með mjög vel útfærðri
hárri sniðglímu af vinstra fæti
og Bjarna með mjaðmarhnykk.
Gísli Guðmundsson lagði Hannes
með hælkrók — hægri á hægri —
hann lagði Karl á sniðglímu —
hægri á hægri. — Karl lagði
Bjarna með hælkrók aftur fyrir
báða fætur, og Anton með hæl-
krók hægri á vinstri Kristmund-
ur lagði Hannes með hælkrók —
hægri á vinstri — Guðmundur
lagði Kristmund með hælkrók
— hægri á vinstri. — Þá er einn-
ig vert að geta þess, að Bjarni
og Hannes fengu sinn vinninginn
hvor, báðir unnu með hælkrók.
Ég læt þetta nægja til að sýna
fram á að Emil hefur missýnzt
illa á Skjaldarglimunni. Ég hefi
ekki getið hér allra bragða sem
glímumennirnir notuðu á Skjald-
arglímunni. Þegar menn gagn-
rýna, þá verða menn að gæta
þess að vanda vel til allra raka.
Að sjálfsögðu hefur það komið
fyrir í gamla daga, að það góða
sem menn vildu gera, gerðu þeir
stundum ekki og slíkt hefur senni
lega hent okkur Emil báða í
glímu. Það mun einnig sjást stund
um hjá nútíma glímumönnum.
Og ég held að slíkt sjáist í knatt-
spyrnu eða öðrum íþróttum, en
margra metra athugasemdir eru
ekki sjáanlegar um slíkt.
Emil ræðir um úrslitaglímu
Karls og Guðmundar, í þeim tón
m. a. að ráðleggja Karli ,,að gera
sem minnst að þessum kálfa- og
hnéspótavafningskrókum“. Þetta
er ljót og torskilin gáta. Hné-
spóta vafningskrók kann enginn
glímumaður nú á tímum, en mér
er sagt að þeir hafi verið til, og
eitthvað notaðir í gamla daga,
því að þeir voru gerðir óleyfi-
legir fyrir tugum ára, ásamt íleiri
brögðum, sem þá hafa verið senni
lega notuð, en voru talin hættu-
leg. Mér fyndist viðeigandi og
skemmtilegt ef Emil vildi vera
svo góður að biðja Karl afsökun-
ar á þessari vitleysu sinni, því ég
hefi kynnst Karli síðan hann kom
í Ungmennafélag Reyk.iavíkur og
hann mun jafnan vanda sig og
nota aldrei hinn gamla — „kálfa-
og hnéspótavafningskrók“.
Ég vil ljúka þessari grein minni
með því að segja að íþróttasíða
Þjóðviljans hafi ekki getað gert
minna úr þessari Skjaldarglímu
en hún hefur gert, nema að missa
Framh. á bls. 12
Er hagkvæmt að sctia á
kJ
fót póstinnstæðucleilíl ? t
„Postgiro“ stofnanir erlendis reynast vel.
Þingsályktunartillaga um athugun á málinu.
ÞINGMENNIRNIR Sigurður Bjarnason, Ásgeir Bjarnason og
Gylfi Þ. Gíslason hafa borið fram í Sameinuðu þingi, tillögii
til þingsályktunar um póstafgreiðslustofnun. Tillagan er á þá leijí...
að fela ríkisstjórninni að láta fara fram athugun á því hvort hag~.
kvæmt mundi vera að koma hér á póstafgreiðslufyrirkomulagi
eins og því, sem mjög tíðkazt erlendis og kallað er „póstgíró“ á
Norðurlöndum.
Tillaga þessi er borin fram
skv. ósk neytendasamtakanna.
Fylgir greinargerð frá þeim um
málið.
Kjarni þessa fyrirkomulags er
sá, að stofnanir og einstaklingar
geta opnað reikning hjá „post-
giro“ stofnun og ávísað greiðslum
þaðan og þangað. Þeim mun fleiri
sem slíka reikninga hafa. þeim
mun meira verður um hreinar
millifærslur að ræða milli reikn-
inga og er það stærsti kostur
fyrirkomulagsins.
HANDIIÆGT MEÐ
ÝMSU MÓTI
Það sem ávinnst með þessu er
m. a. þetta:
1) Þegar greiðslur eru inntar af
hendi með þessu móti þarf
ekki að nota reiðufé. Verður
þannig komizt hjá allri á-
hættu við geymslu peninga og
engin hætta verður á mis-
talningu, þar eð engin pen-
ingatal'ning þarf að fara
fram, ef einungis er um milli-
færslur að ræða.
2) Menn geta greitt hverskonar
gjöld á fyrirhafnarlítinn hátt,
sérstaklega þeir, sem hafa
postgiro“ reikning en hinir
geta einnig greitt gjöld sín
öll á einum stað til þeirra að-
ila, sem reikning hafa, en það
myndu að sjálfsögðu verða
allar opinberar stofnanir. Fyr-
ir almenning yrði mikið hag-
ræði hjá því sem nú er, að
geta greitt skatta, iðgjöld,
rafmagns- og símareikninga
o. s. frv. á þennan hátt. Þá
myndi þetta kerfi og spara
margar vinnustundir, sem nú
er sóað í það eitt að inna af
hendi lögskipuð gjöld, sem
aðeins er veitt viðtaka á al-
mennum vinnutímum.
Hvað rekstrinum á ,,postgiro“
stofnuninni viðkemur, hefur mik-
ill hagnaður verið af þeim er-
lendis víðast hvar, og stofnanjr
þessar hafa getað lánað út veru-
legt fé. í Svíþjóð héfur undan-
farið verið um tveggja milljarða
sænskra króna innstæða að jafn-
aði í „Postgiro“ stofnuninni.
4 féiög hafa
BRIDGEKEPPNI knattspyrnufé-
laganna hélt áfram á sunnudag-
inn var og kepptu þá Fram og
Vikingur. Lauk þeirri keppni
þannig, að Fram sigraði á þrem-
ur borðum, en Víkingur á tveim-
ur. Hlaut því fram 6 stig og Vík-
ingur 2.
Stig félaganna standa þvi
þannig:
Fram 18 stig 3 leikir
Þróttur 17 — 3 —
KR 16 — 3 —
Valur 15 _ 3 _
Víkingur 14 — 4 —
Á fimmtudagskvöldið keppa í
KR-heimilinu KR og Þróttur og
í Valsheimilinu Fram og Valur.
Er þá lokið fyrri umferð keppn-
innar. Hin síðari fer fram í októ-
ber og það félagið sem stigahæst
er samanlagt úr báðum umferð-
unum hlýtur bikar er Þróttur
gaf. — Eins og sjá má á stigunum
hafa 4 efstu félögin möguleika á
að bera sigur úr býtum í þessari
fyrri umferð.
Staðarval landsliafnar að
Kifi var vandlega íhii*að
FiiIIkomiíi íis!*a eiðahöfn á hezta stað
FRUMVARP til laga um landshöfnina í Rifi á Snæfellsnesi var
til umræðu í Efri deild Alþingis nýlega. Efni frumvarpsins er
að heimild ríkisstjórnarinnar til lántöku vegna hafnargerðar í Rifi-
verði hækkuð úr 3 milljónum kr. í 12 millj. kr.
Við umræðu kvaddi Gísli Jóns- möguleika Ólafsvíkur, sagði
son þingmaður Barðstrendinga Gísli. Kvaðst hann undrast and-
sér hljóðs. Hann gat þess að all-1 úð Ólafsvíkinga á hafnarge’-ð-
miklar umræður hefðu farið inni, því að ljóst ætti að vera ð
fram í Sameinuðu þingi fyrir þeir myndu hafa gott af hen-ú.
nokkru um Rifshöfn í tilefni fyr- | Lagður yrði vegur milli ölafs-
irspurnar. Samt taldi Gísli að rét.t i víkur og Rifs og kemur þá þarna
væri að hann gæfi einnig nokkra | fyrsta flokks útflutningshöfn fýr-
skýrslu um málið, þar sem hann 1 ir Ólafsvík, sem íbúar þar munu
hefur verið í landshafnarstjórn hafa mikið gagn af.
frá upphafi.
6Með hafnargerð á Rifi .er
verið að létta þunga af veiði-
svæðunum í Faxaflóa, sem þegar
eru ofsetin.
HVERJAR MEGINORSAKIR
STAÐARVALS
Gisli kvaðst fyrst og fremst
mvndi skýra þingdeildinni frá 7 R'íshofn yrði mikilvæg lif-
hverjar meginorsakir lágu til 4 . hofn fyrir hann mikla «öl<ia
þess að Rif var valið til lands- skiPa> sem er a lei® fra Vestur-
liafnargerðar. En þegar stað- lanhi 111 Suðurlands. Skip á
arval fór fram voru staðhættir heirri lei® hreppa oft illviðri á
allir og aðrar aðstæður vand- Ereiðafirði. Þau geta ekki snúið
lega, íhugað. | við norður fyrir Látrabjarg og
Helztu ástæðurnar voru þer>s- ei8a-engan kost að leita sér skjóls
ar. hvert sem litið er, og verða því
1 ‘ Til þess að bjarga því þorpi,‘að siSla fyrir lökul- Þarna v‘ar
1 sem um tíma hafði 400 íbúa, það sem f- d- Sviði fórst 1941
frá að fara í eyði og til þess að m?r« sklP önnur hafa ýent þar í
bjarga þeim verðmætum, sem sJavalliaskum. Er mjög þyðing-
þar væru, m. a. húsum, sem ella a™lklð tU ory£Sis sjomó11111™
myndu missa allt verðgildi. i að fa harna «oða °S oru^ hof«
að leita í.
2Að á Rifi eru langbeztu
veiðiskilyrði, þannig að
hvergi er eins skammt á mið, sem
nota má eins langan tima á ári.
3Á Rifi er ótakmarkað land-
rými til útþenslu á niarg-
víslegum atvinnugreinum. fisk-
iðnað og önnur mannvirki.
4Með því að gera þarna lands -
höfn með væntanlegri fisk-
iðju er verið að dreifa stóriðju
út um landið og tilraun gerð til
að stöðva mannflutningana að
Faxaflóabyggðinni.
5Með byggingu Rifshafnar
var verið að bæta þróunar-
Af þessu má sjá að haínar-
gerð í Rifi er enginn ævin-
týraleikur, heldur mikilvægr
„og framsýn framkvæmd til að
koma upp tullkominni fislc-
veiðahöfn á bezta stað sem
völ er á.
IMo
RGUNBLAÐIÐ
M EÐ
O M O R G U N
KAFFI N U