Morgunblaðið - 22.05.1955, Blaðsíða 9

Sunnudagur 22. maí 1955
MORGV ISBLAÐI&
1
Rey kja ví kurbréf: Laugardagur 21. mai
Á þessum myndum getur að líta örfá sýnishorn af Uinum mikJu byggingaframkvaemdum í Reykjavík um þessar mundir. Á myndinni lengst til vinstri sést hluti af
íbúðarhúsum þeim, sem Benedikt & Gissur eru að reisa á horni Skeiðavogs og Langholtsvegar. Þar verða 34 íbúðir í 6 húsum. Myndin i miðjunni er af stórbygg-
ingu, sem starfsmenn ríkis og bæjar eru að byggja við Fjallhaga. Þar eru 25 íbúðir. — Myndin lengst til hægri er svo af raðhúsum þeim, sem Reykjavíkurbær er aff
bj'ff&ja norðan Réttarholtsvegar, þar sem skipulagt hefir verið hverfi fyrir allt að 200 íbúðum, mest fjögurra herbergja. (Ljósm. H. Teits).
Framkvæmd hins nýja veðlánakerfis að hefjast — Húsnæðismálastjórn skipuí
i næstu viku — IMýjar flugleiðir — kvað Mur stjórnarmyndunar viðræðum Fram-
sóknar við Þjóðvörn og Alþýðuflokkinn? — Þátttaka kvenna í hrczku kosningunum
Framkvæmd hins
nýja veðlánakerfis
að hefjast
HÉR í REYKJAVtK og víðsveg-
ar um land er nú byggt meira
af íbúðarhúsum en oftast áður.
Samtals er nú verið að byggja
í höfuðborginni einni hátt á
fjórtánda hundrað íbúðír.
Grundvöllur þessara miklu
byggingaframkvæmda er hið
aukna framkvæmdafrelsi, sem
Sjálfstæðismenn. beittu sér fyrir
við myndun núverandi ríkis-
stjórnar. Fjárhagsráð var lagt
niður og bygging íbúða af venju-
legri stærð gefin frjáls.
Almenningur hefir hagnýtt sér'
þetta frelsi í ríkum mæli. Skort-
ur á húsnæði var víða tilfinnan-
legur, en þó verstur í Reykjavík,'
þar sem fólkinu fjölgar örast. |
Það er vissulega ánægjulegt
að sjá hve einstaklingarnir,
sem eru aff byggja yfir sig,
íeggja sig fram um aff koma
húsnæði sínu upp á sem
skemmstum tima. Enn sem
fyrr er þaff Ijóst, aff framtak
einstaklingsins er mæniásinn
í öllu uppbyggingarstarfi
þjóðfélagsins. Hinu opinbera,
bæ og ríki, bcr aff styrkja
sjálfsbjargarviffleitnina og
hjálpa þeim, sem mesta þörf
hafa fyrir affstoff.
Með hinni nýju löggjöf um
stuðning við íbúðahúsabyggingar
í landinu, er stórt spor stigið í
þá átt að fullnægja húsnæðis-
þörf þjóðarinnar og skapa öllum
skilyrði til þess að búa í góðum
og heilsusamlegum húsakynnum.
í fiöldamörg ár má heita að öll
veðlánastarfsemi vegna íbúða-
bygginga hafi legið niðri. Með
lánadeild smáíbúða hefir s. 1.
þrjú ár verið reynt að bæta
nokkuð úr sárasta lánsfjárskort-
inum. Hafa efnalitlum einstakl-
ingum samtals verið veitt um
sextán hundruð lán í því skyni.
Enda þótt hámarkslánsupphæð-
in hafi aðeins verið 30 þúsund
krónur, hafa þó þessi litlu lán
hjálpað ótrúlega mörgum til þess
að eignast þak yfir höfuðið.
Ekkert virðist því til fyrir-
stöðu, að hið nýja veölánakerfi
geti byrjað að komast í fram-
kvæmd á næstu vikum. Eðlilegt
er að það taki ríkisstjórnina
nokkurn tíma að undirbúa ýmis-
legt í þessu sambandi, skipa hús-
næðismálastjórn og ganga frá
ýmsu, er snertir framkvæmd
lánastarfseminar. En lánastofn-
anir þjóðarinnar hafa gefið lof-
orð um að leggja fram ákveðið
fé í þesu skyni. Ætti því að vera
unnt að hefja lánveitingar þegar
í næsta mánuði.
Súmariff er affalbyggingar-
tími ársins. Er þaff þess vegna
mjög nauffsynlegt, aff einmitt
á þeim tíma verffi lánin veitt.
Aðalatriffið er, aff fram-
kvæmd hinnar nýju löggjafar
verði hagaff þannig, að hún
verði þjóðinnl aff sem mestu
gagni.
Fimm manna
húsnæðismalastjórn
SAMKVÆMT lögunum skal skip
uð fimm manna húsnæðismála-
stjórn, sem bæði annast lánveit-
ingar og hefir forgöngu um um-
bætur í húsnæðismálum þjóðar-
innar almennt. Fjóra þessa^menn
skipar ríkisstjórnin en einn er til-
nefndur af Landsbankanum. Skal.
þess getið, að Sjálfstæðisflokkur- '
inn hefir þegar tilnefnt þá tvo
fulltrúa, sem honum ber að velja
í húsnæðismálastjórn. Má gera
ráð fyrir, að Framsóknarflokkur-
inn tilnefni sína menn á næst-
unni.
Sjálfstæðismönnum er það hið
mesta áhugamál, að framkvæmd
hinnar nýju löggjafar fari sem
bezt úr hendi og stuðli að sem
mestum umbótum í húsnæðismál-
um landsmanna. Fyrir þeirra
frumkvæði hefir á undanförnum
árum margt verið gert til þess
að bæta úr húsnæðisskortinum,
ekki sízt af hálfu bæjarstjórnar
Reykjavíkur, þar sem Sjálfstæð-
isflokkurinn hefir meirihluta.
Þar hefir bærinn sjálfur ráðist
í stórframkvæmdir um leið og
hann hefir hjálpað einstakling-
unum til þess að eignast íbúðir,
og leigt hinum efnaminni.
Reykjavíkurbær hefir nú í
byggingu effa undirbýr um
150 íbúffir. Er þaff stærra átak
en nokkru sinni fyrr hefir
veriff lyft hér á landi til um-
bóta í húsnæðismálum.
Nýjar fliisrleiðir
SUMARÁÆTLANIR íslenzku
flugfélaganna eru nú komnar til
framkvæmda. Verður nú i sum-
ar flogið til fleiri landa en
nokkru sinni fyrr á íslenzkum
flugvélum.
Flugfélag íslands opnaði um
síðustu helgi nýja flugleið til
Stokkhólms með viðkomu í Osló.
Verður slík ferð farin fram og
til baka einu sinni í viku. Bætir
það samgöngur okkar við Norð-
urlönd enn verulega.
í dag, laugardag, hefja svo
Loftleiðir vikulegt áætlunarflug
til Luxembourg með viðkomu í
Gautaborg og Hamborg.
íslenzku flugfélögin hafa nú fjór-
ar vel búnar Skymasterflugvél-
ar í millilandaflugi. Geta þessar
flugvélar samtals flutt yfir 200
farþega. Má af því marka, á hve
myndarlegan hátt millilandaflug
okkar er nú rekið. Er fyllsta á-
stæða til þess að þakka hinum
íslenzku flugfélögum þróttmikið
brautryðjendastarf á sviði sam-
göngumálanna síðan styrjöldinni
lauk.
Hvað líður viðræðum
Framsóknar við
Þjóðvörn og’ Krata?
EINS OG FRÁ var skýrt hér í
Reykjavíkurbréfinu s. 1. sunnu-
dag, standa nú yfir viðræður
milli Framsóknarflokksins ann-
ars vegar og Þjóðvarnarflokksins
og Alþýðuflokksins hins vegar.
um möugleika á myndun „vinstri
stjórnar.“ Haraldur Guðmunds-
son skýrði frá þessu í útvarps-
umræðunum um daginn — og
Framsóknarmenn staðfestu um-
mæli hans með þögninni.
Vitneskjan um þessar viff-
ræffur hefur vakiff undrun um
hræði. Auk þess sé ómögulegt að
treysta Framsóknarmönnum í
einu eða neinu. Leiðtogar þeirra
séu ýmist lengst til hægri eða
vinstri. Hermann Jónasson komi
ýmist fram í gervi „bæjarradi-
kala“ eða íhaldsstórbónda.
Allt þetta setur geig í brjóst
land allt. Á meffan Framsókn-! leiðtoga pínulitla flokksins, sem
arflokkurinn á sæti í ríkis- horfir döprum augum til horf-
stjórn meff Sjálfstæðisflokkn-, ins blómaskeiðs, meðan Alþýðu-
Ungfrú Patricia Hornsby-Smith.
Hún er affstoðarheilbrigffismála-
ráffherra og einn duglegasti bar-
áttumaffur íhaldsflokksins.
um og stendur að fram-
kvæmd frjálslynds og stór-
huga málefnasamnings, tekur
hann aff ræffa undirbúning
stjórnarmvndunar meff stjórn-
arandstæffingum, sem barizt
hafa eins og ljón gegn stefnu
ríkisstjórnarinnar allt frá því
hún var mynduff.
Sérstaklega þykir fólki út um
sveitir það merkilegt, að Fram-
sóknarmenn skuli nú ganga ákaf-
lega eftir Þjóðvarnarmönnum til
stjórnarsamstarfs. Þykir mönnum
sem nú sé komið annað hlióð í
strokkinn en áður, er Tíminn
taldi engan flokk verri en Þjóð-
varnarflokkinn, og óskaði honum
út í yztu mvrkur. Hefir þetta þeg-
ar orðið töluvert vatn á myllu
Þjóðvarnarmanna, sem nú flagga
alls staðar með því, að Fram-
sóknarmenn séu svo hræddir við
þá, að þeir þori ekki annað en
að bjóða þeim stjórnarsamstarf
og margvísleg fríðindi ef úr kaup
unum verður!
Geigur í brjósti
pínu litla flokksins.
í ALÞÝÐUFLOKKNUM munu
skoðanir mjög skiptar um af-
stöðuna til „vinstri stjórnar". —
Benda margir á, að flokkurinn
hafi aldrei haft annað en háð-
ung og tjón af samstarfi við
Framsókn. Árið 1938, eftir fjög-
urra ára setu í stjórn með Fram-
sóknarflokknum, hefði flokkur-
Dr. Edith
formaffur
flokksins.
Summerskill. Hún er
brczka Verkamanna-
flokkurinn var og hét og leiðtog-
ar hans nutu friðar og værðar
innan um bein og bitlinga. En í
því fólst upphaf ógæfu þeirra.
Þeir gleymdu fólkinu, sem hafði
lyft þeim til valda.
Samvinnan viff Framsókn,
sem sífellt hældi þeim á hvert
reipi, eins og hún gerir enn
í dag, fjarlægði þá verkalýffs-
samtökunum, og greiddi öfga-
stefnu kommúnista veginn til i
aukinna áhrifa.
Ástæða er til þess að varpa
þeirri spurningu fram, hvernig
samningaviðræðurnar gangi milli
Framsóknar, Þjóðvarnar og
krata. Almenningur á nokkurn |
sem mjög er uggandi um fylgi
sitt.
Sjálfstæðismenn stórjuku fylgi
sitt í Vestur-ísafjarðarsýslu viff
siðustu kosningar. Munaði þá að-
eins 29 atkvæðum, að frambjóð-
andi þeirra, Þorvaldur Garðar
Kristjánsson, næði þar kosningu.
Mun ekki ofmælt, að fylgi hans
hans síðan aukizt verulega.
Er það almælt, að Vestur-ís-
i firðingar hyggi gott til þess að
fá þennan unga og glæsilega
1 mann til forystu um mál sín.
Fátt bendir því til þess að
hjálparleiðangur fjármálaráð-
herra muni snúa hugum Vestur-
ísfirðinga eða annara Vestfirð-
inga til aukins stuðnings við
hentistefnu Framsóknarflokksins.
Vestfirðingar hafa á undanförn-
um árum sýnt stöðugt minnkandi
áhuga fyrir Framsóknarflokkn-
um og Alþýðuflokknum. Að sama
skapi hefir fylgi þeirra við Sjálf-
stæðisstefnuna aukizt. Árið 1937
fengu Framsóknarmenn og Al-
þýðuflokkurinn frambjóðendur
sína kjörna í öllum 5 kjördæmum
Vestfjarða.
Árið 1942 unnu Sjálfstæðis-
menn tvö þeirra, Barðastranda-
sýslu og Norður-ísafjarðarsýslu.
Síðan hafa þessi hóruð verið ein
traustustu vígi Sjálfstæðisstefn-
unnar.
Sumarið 1953 unnu Sjálfstæð-
ismenn glæsilegan sigur í ísa-
fjarðarkaupstað, sem Jafnaðar-
menn höfðu haldið frá því 1927.
Minnstu munaði þá einnig, að
Sjálfstæðismenn ynnu Vestur-
ísafjarðarsýslu.
Þessi þróun er svo örugg, aff
hún verffur ekki stöðvuff mtff
einum hjálparleiffangri Fram-
sóknarráffherra, enda þótt í
vasa hans séu lyklar aff sjóffi
hins íslenzka ríkis.
Brezku
kosningarnar
Á MIÐVIKUDAGINN kemur vel-
ur brezka þjóðin 630 þingmenn.
til Neðri málstofunnar. Um 1400
frambjóðendur verða þar í kjöri,
þar af um 90 konur.
i Verkamannaflokkurinn hefir 41
rétt á því að fylgjast með, hvern- , konu £ Rjöri, íhaldsflokkurinn 33,
ig þessum yiðræðum ymdur^fram, j Frjálslyndi fiokkurinn 14, Þjóð-
hvort „vinstri stjórn" þessara
flokka sé ef til vill á næsta leiti.
Þá þyrfti að gefa upp og stokka
spilin að nýju.
Hjálparleiðangur
fjármálaráðherra
EITT ÞEIRRA 10 kjördæma, sem
Tíminn lýsti yfir að mikil hætta
væri á að Sjálfstæðismenn fengjú
við næstu kosningar, er Vestur-
ísafjarðarsýsla. Til þess að reyna
að rétta hlut Framsóknarþing-
manns héraðsins hefir fjármála-
ráðherra nú lagt upp í leiðangur
vestur á firði. Hefir hann boðað
til funda í fjórum kjördæmum
Vestfjarða, allt frá Barðastranda-
sýslu til ísafjarðardjúps. En
fyrst og fremst mun þó för þessi
inn klofnað og kommúnistar eflzt; gerð til stuðnings við Framsókn- I
um allan helming. Þessi spor arþingmann Vestur-ísfirðinga,Í
ernisflokkurinn í Wales 1
Kommúnistaflokkurinn 1.
í Bretlandi þykir þátttaka
kvenna í stjórnmálum og þing-
seta þeirra sjálfsögð og eðlileg.
Síðasta kjörtímabil áttu 17 kon-
ur sæti í Neðri málstofunni. 16
þeirra bjóða sig fram að nýju.
En brezku konurnar eru ekki
aðeins frambjóðendur í þingkosn-
ingum. Mikill fjöldi annarra
kvenna tekur virkan þátt í kosn-
ingabaráttunni. Þannig er það
t. d. algengt og þykir sjálfsagt,
að konur frambjóðenda komi
mjög fram í hinni pólitísku bar-
áttu, tali með þeim á framboðs-
fundum og mæli með þeim í
blöðum.
Formaður brezka Verkamanna-
flokksins er nú kona. Er það dr.
Edith Summerskill. Hún hefir
Framh. á bls. 12