Morgunblaðið - 14.07.1955, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 14. julí 1955
MORGUNBLAÐIB
B
Hvalur 2 kemur inn með 60 feta langreyði. — Á mynd merkt 1 liggur hún við hlið skipsins, þar sem það er að leggjast að bryggju. Á myndinni má sjá, hvernig
Skipverjar skera hvalinn á floti, og er það gert til þess að honum blæði og kjötið kólni, áður en hann er settur á land. — Mynd merkt 2 sýnir hvaiinn á rennunni,
áður en hann er dreginn upp á planið. — Mynd merkt 3 sýnir hvalinn á planinu og er verið að byrja að skera hann, en á mynd merkt 4 er hann kominn i sögunar-
| vélina. Sögunarblaðið sést á miðri myndinni. — Þegar hvalurinn hefur verið limaður sundur sem kallað er, er hann bræddur, en kjötið er sett í kæliklefa.
(Ól. K. Magnússon ljósm. Mbl. hefur tekið myndirnar).
Hörðum höndum vinnur hölda kind
VIÐ ökum inn Hvalfjörð. Svart-
ur þokubakki liggur utan í
Þyrli, sem hallar undir flatt og
virðist ekki kunna vinahótunum.
Það er rigning. „Vinnukonurnar“
hafa ekki við. Það er vorangan
í lofti.
•— Sérðu Hvalinn þarna, segir
Ijósmyndarinn við mig upp úr
■eins manns hljóði, — hann siglir
þarna inn fjörðinn, sennilega með
hval. Það er slagsíða á honum.
-— Já, alveg rétt, hann gengur
hara vel. Skyldum við verða á
undan honum inn að stöðinni?
Jú, ætli það ekki, en gættu þín.
Þetta er hættulegur vegur í svona
veðri.
★ ★ ★
Þyrill reis úr sæ fyrir ofan
okkur, tignarlegur og heldur vin-
gjarnlegri en áður. Hann kinkaði
kolli til okkar, dökkur af svita og
bláma þokubakkans. Bíllinn þaut
eftir veginum. Hvalurinn var að
koma að landi. Við heilsuðum.
Menn voru önnum kafnir við
vinnu sína á planinu. Óvæntir
gestir vöktu enga athygli.
— Er hann ekki með hval? Við
spyrjum þá sem næstir standa.
Þeir líta upp frá vinnu sinni. —
Jú, hann er með hval, auðvitað
er hann með hval. Ætlið þið að
draga hann á land fyrir hádegi?
— Veit það ekki. Jú, ætli það
ekki annars. — Þeir héldu áfram
vinnu sinni. Nú dugðu engin
vetlingatök. Hinn dauði gestur
úthafsins beið við bryggjuna.
Engin ástæða að tefja hinztu för
hans.
★ 60 FETA HVAI.BR
— Komdu sæll, ert þú Jafet
Hjartarson verksmiðjustjóri?
— Já.
— Við erum frá Morgunblað-
ínu.
— Alveg rétt.
Við stóðum á bryggjunni neð-
an við hvalvinnslustöðina. Regn-
íð lamdi andlit okkar. — Andsk.
. . rigning er þetta! Er hann
alltaf svona hér í Hvalfirði? —
Nei. O-nei. Þið eruð bara óheppn-
ír með veður. Já, en heppnir með
hvalinn. Það er aðalatriðið. Hvað
slustöðina
— Hrafn Sigurðsson. — Og ykk-
ur líkar vel? — Já, hrópa þeir
einum rómi, um leið og þeir
hverfa léttum sporum af dekk-
inu.
★ GÓÐA FERÐ
Skipstjórinn er kominn upp í
brú. Allt þarf að vera til reiðu.
Skipið á að sigla innan skamms;
engar vöflur. Hér er ekki sofið
á verðinum. Hér þarf snör hand-
tök.
Véiarnar eru komnar í gang
í landi og hvalurinn er dreginn
að rennunni við planið. Hann
rignir látlaust, svo að maður er
að verða blautur inn að skinni.
En það verður að hafa það. —
Hvar náðuð þið í þessa langreyði,
hrópa ég til skipstjórans, bar sem
hann stendur í brúnni og býr sig
undir brottförina. — 160 milur
héðan. Við fórum út á hádegi í
gær, svo að þetta gekk bara vel.
— Þið, — hvað eruð þið annars
margir? — Fjórtán, þar af 5 í
vélinni. — Og hver er skytta?
— Kristján Þorláksson. — Já,
alveg rétt. Elzta hvalskyttan
okkar, af víðkunnri vestfirskri
hvalskyttuætt.
Við kveðjum Sigursvein skip-
stjóra og óskum honum góðrar
ferðar og mikillar veiði. Þeir eru
búnir að veiða meira en í fyrra,
drengirnir hans, höfðu fengið 28
hvali um þetta leyti. — Góða
ferð og gangi ykkur vel.
★ ★ ★
Við stöndum á planinu og horf
um á eftir Hvalnum, þar sem
hann siglir út, lítill samanborið
við fjöllin sem teygja sig til him-
ins báðum megin fjarðarins og
virðast mest langa til að gleypa
hann. En það er samt einhver
tign yfir þessu litla skipi, eitihver
ró í rigningunni og vorilminum.
— Stoppið, keðjan er föst í vírn-
um! Það er einhver að kalla niðri
í rennunni, og vélarnar eru siöðv
aðar. Andartaki síðar ískrar afí-
úr í vírnum. Þeir eru að draga
hvalinn upp á planið — og þarna
kemur hann nú á móti okkur eins
og grábrynjað herskip. Um leið
og hann kemur á pianið er byrj-
að að skera hann í stykki og svo
.... — Þetta er sextíu feta kerl-
ing, kallar verkstjórinn á plan-
inu, Vilmundur Jónsson. Já, ein-
mitt það, þeir þekkja sitt fag,
hugsa ég og sný mér að Jafet.
— Hvað heldurðu að hann sé
þungur? — Um 40 tonn. — Ekkert
smáræði það. — Nei, en þeir eru
nú sumir stærri en þetta. — Hvað
var sá stærsti stór? — Sá stærsti?
86 fet, minnir mig. Hann vó
yfir 100 tonn. Það var steypi-
reyður; þeir eru yfirleitt stærstir.
— Hvaða tegundir veiðið þið aðr-
ar hér? — Langreyði, sandreyði
og Búrhveli. — Hafa þeir verið
vænir í sumar? — Já, yfirleitt
má segja það. — Hvað hafa veiðzt
margir á þessari vertíð? — Þeir
eru víst orðnir 153; voru 334 í allt
í fyrra og þótti gott. Annars er
það ekki fjöldinn heldur stærðin
sem máli skiptir.
★ EKKERTAÐSKOTADÝR
Þeir eru í óða önn að skera
hvalinn og ljósmyndarinn tekur
myndir í rigningunni, eins og þið
getið séð. — Nýr gestur, velkom-
inn gestur, — ekkert aðskotadýr.
Honum er tekið opnum örmum
og innan tiðar sést varla tangur
né tetur af þessu risadýri hafs-
ins. Það hefir að mestu hafnað í
kjötgeymsluhúsi, lýsistönkum og
mjölpokum.
— Jæja, þá er nóg komið; nú
skulum við skreppa og skoða
verksmiðjuna og kælinn. Viltu
ekki segja okkur svolítið um
vinnsluna, Jafet, á meðan við
löbbum niður og skoðum okkur
um.
★ ÞAÐ DREPUR YKKUR EKKI
Hérna undir planinu er verk-
smiðjuhúsið. Þegar búið er að
taka spikið af hvalnum, er því
rennt niður í suðukatlana og
brætt. Rengið er skorið frá spik-
lengjunum og að mestu selt til
Framh. á bls. 11
Sigursveinn Þórðarson skipstjóri stendur við hvalbyssuna á skipi
sínu, Hvali 2, og rabbar við fréttamann blaðsins
— Strákar! takið við þessum
bréfum og sækið þið kassar.n
þarna! Fjórir snaggaralegir pilt-
ar hlýðnast skipun skipstjóra
síns. Einn er með alskegg.
Kannski ekki að furða. Engar lag
lega stúlkur, engin landlega! Og
þarna er Lalli í Fram. Ég mundi
eftir honum, við kepptum einu
sinni saman í fjórða flokki. —
Hvernig var á vellinum? —
Danskurinn var „burstaður"! —
Já, það var ágætt.-
— Þið þarna strákar, hvað er-
uð þið gamlir? Tveir piltungar
líta upp á bryggjuna, efnilegir
menn augsýnilega. — 16 ára. —
Hvað heitið þið? — Gísli Jónsson.
Þessi mynd er tekin í hinu vistlega eldhúsi Hvalvinnslustöðvar-
innar. Lengst til vinstri á myndinni er ráðskonan, Kristensa Kristó-
fersdóttir. — Á miðri myndinni er Jafet Hjartarson, verksmiðju-
stjóri, þar sem hann situr í skrifstofu sinni.
eimsókn í hvalvinn
undir Þyrli
Stærsti hvalurinn, sem komið hefur í Hvalvinnslustöðina. Hann
var 86 fet á lengd og vó um 100 tonn.
er hann stór þessi? — Ætli hann
sé ekki um 60 fet. Svarið berst
í gegnum rigninguna. Það er skip
stjórinn á Hval 2, Sigursveinn
Þórðarson, sem hefir orðið. Hann
stendur í brúnni, unglegur mað-
ur, veðurbitinn, ákveðinn. —
Þetta er miðlungshvalur, bætir
hann við. Okkur tókst illa að
skera hann. — Skera hann? Við
litum niður. Jú, alveg rétt, hann
var skorinn löngum skurði, þar
sem hann flaut við skips-
síðuna, risavaxinn og kempu-
legur. — Til hvers er þetta
gert?, spurði ég Jafet, sem stóð
við hlið okkar. — Til þess að
honum blæði svolítið og hann sé
meðfærilegri. — Já, einmitt það.
Hann er víst nógu bölvaður við-
ureignar samt, þótt dauður sé.
Þetta líka bákn.
★ MEÐ ALSKEGG
Á HVALVEIÐUM
Skipstjórinn stóð við byssuna
í stafni. — Þeir voru að bera
vistirnar um borð: gosdrvkki,
sígarettur, matvæli — og bréf.
Síðast en ekki sízt. Hvernig
skyldi þeim líða heima? Vonandi
vel.
— Þið hafið stuttar landlegur
er það ekki? — Jú, — skipstjór-
inn færir sig nær bakborðslinn-
ingunni og við köllumst á gegn-
um regnið. — Jú, við stönzum
lítið við í iandi, aðeins nokkrar
mínútur, þegar við komum með
hvalina og klukkutíma, þegar við
tökum olíu. Annars erum við
alltaf úti nema í slæmu veðri.
Einu sinni á vertíðinni látum við
hreinsa katiana og þá stoppum
við í tvo sólarhringa. Það er allt
og sumt. — Og hvernig líkar
ykkur útivistin? — Ágætlega. En
þú ættir að koma sjálfur með
eina ferð. — Hvað eruð þið lengi
úti í hvert skipti? — Allt upp í
sex sólarhringa, þegar tíðin er
slæm og illa veiðist. — Hafið þið
veitt vel í sumar? — Já, það er
ekki hægt að segja annað, 34
hvali frá því 29. maí. Annars
gengur misjafnlega að eiga við
þá. Sumum náum við strax, aðrir
eru bæði hræddir og styggir, svo
að við ngum þeim aldrei, jafnvel
þó við eltum þá heilu dagana —
Já, þeir hafa kannske löngun til
að lifa eins og við. — Ætli það
ekki.
★ ★ ★