Morgunblaðið - 10.09.1955, Blaðsíða 11

j Laugardagur 10. sept. 1955
MORGVNBLAÐIÐ
11
i i
Golfklúbbur Reykjavíkur
óskar eftir ráðsmanni eða ráðskonu til að annast um
I golfskálann og veitingasölu fyrir eigin reikning. —
■ Tilboð merkt: „Golfskálinn — 932“, sendist afgr. Mbl.
fyrir miðvikudagskvöld.

Öskum eftir að ráða
í 1—2 skrifstofustúlkur
■
■ Góð vélritunarkunnátta nauðsynleg. — Æskilegt að um-
sækjendur hafi æfingu í enskri og íslenzkri hraðritun. —
Værtanlegir umsækjendur komi til viðtals mánudag-
I inn 12. þ. m.
SAMVINNUTRYGGINGAR
Sambandshúsinu — Sími 7080
Kjarnorkuráðstefnan í Genf ^fougasemd frá
■
II. vélstjóra og háseta
■
■
vantar til reknetaveiða á m.s. Fiskaklett •
■
frá Hafnarfirði. — Uppl. í síma 9165.
EIGNA8KIPTI
■
Nýtt einbýlishús 130 ferm., með íbúð í kjallara og :
■
garði, óskast í skiptum fyrir annað minna, milliliðalaust. jj
j Þeir, sem hefðu áhuga fyrir slíkum skiptum sendi tilboð ■
; merkt: „Skipti — 918“, þar sem tekið sé fram stærð ;
■ ■
! hússins og staður, fyrir 15. þ. m. til afgr. Mbl :
Mig vantar !
■
2—3ja herbergja íbúð
■
■
1. okt. Þrennt fullorðið í heimili, góðri umgengni heitið. •
Fyrirframgreiðsla ef óskað er. Tilboð merkt: „Húsnæði ■
— 921“, leggist inn á afgr. Mbl. fyrir mánudagskv. n. k. ;
LÁRUS FJELDSTED, hæstaréttarlögmaður
ÁGÚST FJELDSTED, héraðsdómslögmaður
BEN. SIGURJÓNSSON, héraðsdómslögmaður
MÁLFLUTNINGSSKRIFSTOFA
Lækjargötu (Nýja Bíó — Símar 3395 og 6695

RAFGEYMAR
9
Allar stærðir í bifreiðar, vélbáta og
landbúnaðarvélar.
Fást í öJíum bifreiðaverzlunum og
kaupfélögum
Framh. af bls. 7
fremur um notkun þeirra í
iðnaði og tækni.
' *
í grein þessari og öðrum, sem
birtar verða á næstunni, verður
leitazt við að skýra frá því helzta,
sem fram kom á ráðstefnunni.
ORKUÞÖRF HEIMSINS
OG NAUÐSYN NÝRRA
ORKULINDA
Orkuframleiðsla og almenn lífs
skilyrði eru nátengd. Fyrr á öld-
um varð mikill hluti mannkyns-
ins að vinna sem þrælar til að
fámennur hópur gæti lit’að við
sæmileg lífsskilyrði. Þannig var
það hjá Egyptum, Babylóníu-
mönnum og Grikkjum. Meðan
orkuframleiðsla kom aðallega frá
mönnum og dýrum, var hún auð-
vitað mjög lítil. Þegar menn tóku
að notfæra sér kol og önnur slik
eldsneyti, smíða stórvirkar vélar,
framleiða rafmagn í kolakynnt-
um rafstöðvum eða við vatnsföll,
jókst orkuframleiðslan geysi-
hratt. Ef öll áætluð orkufram-
leiðsla mannkynsins fram til um
1750, er tekin sem eining, lætur
J nærri að orkuframleiðsla á næstu
öld, 1750—1850, hafi verið ein ein-
ing, og á síðustu hundrað árum,
1850—1950, um fimm einingar.
Nú er orkuframleiðslan um ein
eining á tíu árum.
| Ef athugað er tímabilið 1860—
1953, kemur í ljós, að orkufram-
leiðslan er 21 sinnum meiri 1953
en 1860, eins og sýnt er á með-
fylgjandi uppdrætti. Það er einn-
ig lærdómsríkt að sjá, hvernig
orkuframleiðslan dreifist á ýmis
svæði. Árið 1952 notaði Norður-
Ameríka 35,9% af allri orkunni,
Vestur-Evrópa 19%, en Asía að-
eins 13,4%. Um 28% af íbúum
heimsins notuðu 88% af orkunni.
Það er því augljóst að orkúþarf-
irnar fara stórum vaxandi og ört
gengur á orkubirgðirnar. Þær
þjóðir, sem skammt eru á veg
komnar, og litla orku hafa notað
fram til þessa, eins og margar
Asíuþjóðir, eru nú í hraðri
framför. Til þess að veita þessum
þjóðum sömu lífsskilyrði og iðn-
aðarþjóðir Evrópu og Ameríku
hafa nú, þarf svo mikla orku, að
það þykir fyrirsjáanlegt, að
venjulegar orkulindir muni ekki
nægja til þess.
ORKUÞÖRF MARGFÖLD
ÁRIÐ 2000
Erfitt er að gera áætlanir um
orkuþörf framtíðarinnar, enda
ber áætlunum þeim. sem gerðar
j hafa verið ekki alls kostar sam-
; an. Árið 2000 hefur verið talið,
. að orkuþörfin verði átta sinnum
meiri en 1950. Sumir telja þetta
of hátt, en gera ráð fyrir, að hún
verði að minnsta kosti fjórum
i sinnum meiri.
j Þær orkulindir, sem fram til
þessa hafa verið notaðar eiu kol
og föst eldsneyti, o!ía og gas úr
jörðu og vatnsföll.
KOLANÁM VERÐUR
Æ TORVELDARA
Kolabirgðir í jörðlnni eru
j ennþá mjög miklar og nægSu
í mörg hundruð eða jafnvel
þúsund ár, ef hægt væri að
vinna þær allar. Sú er þó
raunin, að erfiðara og dýrara
verður að vinna kolin. Nám-
urnar verða dýpri og dýpri,
t. d. í Bretlandi var meðaldýpt
330 m. 1924, en er nú milli 400
og 500 m., og nýjar námur eru
enn dýpri. Þegar almenn lífs-
skilyrði batna, verður erfið-
ara að fá menn til námuvinnu.
Árið 1950 kom 57% af orku
heimsins frá kolum, en kola-
framleiðsla eykst svo lítið, að
árið 2000 verður vart hægt að
fullnægja meira en 25% af
orkuþörfinni með kolum. Yfir-
leitt má segja, að kol geti ekki
verið meiri háttar orkulind
lengur en í 100—200 ár, og í
einstökum löndum jafnvel í
minna en hundrað ár.
Þekktar birgðir af olíu og gasi
úr jörðu eru tiltölulega litlar, og
duga aðeins í nokkra áratugi.
Nýjar birgðir finnast þó stöðugt,
og gera má ráð fyrir, að því haldi
áfram enn nokkurn tíma.
Vatnsorka heimsins hefur til-
tölulega lítið verið hagnýtt fram
að þessu, og reyndar er ekki hægt
að hagnýta nema nokkurn hluta
hennar. Þar sem óhagkvæmt er
að leiða rafmagn mjög langar
leiðir, er hagnýting vatnsorlcunn-
ar bundin því, að iðnaður rísi
upp á afskekktum stöðum, þar
sem vatnsorka er mikil, t. d. í
Mið-Afríku, þar sem mikill hiuti
orkunnar er. Rafmagn frá vatns-
föllum er ódýrasta rafmagnið, ef
virkjunarskilyrði eru sæmiieg,
svo að mikil áherzla verður lögð
á að nota vatnsorkuna sem mest.
Gera má ráð fyrir, að um árið
2000 fullnægi rafmagn frá vatns-
föllum tæpum 15% af orkuþörf-
inni. Takmörk eru þó fyrir þeirri
orku, sem fæst á þennan hátt, og
hámarksmagn er um 2% sinnum
sú orka, sem áætlað er að fáist
um árið 2000.
FUNDINN NÝR ORKUGJAFI
Ef orkuþörfin heldur áfram
að vaxa, og ekki finnast nýir
orkugjafar, sem nota má jafn-
framt kolum og olíu, verða
birgðirnar af kolum og olíu
líklega þrotnar eftir 150—250
ár. í mörgum löndum mundi
draga úr framþróuninni tölu-
vert fyrir þann tíma vegna
orkuskorts.
Þess verður einnig að gæta, að
kol og olía eru mikilvæg hráefni
í efnaiðnaði, sem hugsa verður
fyrir.
Siðmenning okkar byggist á
orku. Að bæta lífsskilyrði manna
bæði í þeim löndum, sem langt
eru á veg komin og ekki síður í
löndum þeim, sem eru enn frum-
stæð, en mikill hluti mannkyns-
ins þó byggir, er einungis hægt
með aukinni orkunotkun. Mann-
kyninu er því lífsnauðsýn að
finna nýja orkugj;afa, sem geta
komið i stað þeirra, sem eru að
þrjóta. í mörgum löndum er þeg-
ar orðin þörf á nýjum orkugjafa.
Á kj arnorkuráðstefmumi
í Genf var það ljóst, að þeg-
ar er fundinn nýr orkugjafi.
Hagnýting kjamorkunnar
er orðin raunveruleiki.
Háðskona
Mig vantar konu til að
hugsa um heimili 1 árs
tíma. — Einnig kæmu til
greina hjón þar sem konan
gæti tekið að sér heimilið
Tilboð merkt „926“ sendist
Mbl. fyrir mánudagskvöld.
BEZT AÐ AVGLÝSA i
í MORGVmLAÐim "
franska sendiréðlnu
HINN 3. september síðastliðinn
birti dagblaðið Þjóðviljinn í
Reykjavik ritstjórnargrein undir
fyrirsögninni „Lýðræðisvernd“,
þar sem lesa má meðal annars
eftirfarandi ummæli í sambandi
við atburði þá, er gerzt hafa ný-
lega í Norður-Afríku'
,r .... Nú hafa nánari fregnir
sjónarvotta borizt af hinu
grimmdarlega og svívirðilega
framferði franska afturhaldsins
í Norður-Afríku. Þar fetar þetta
Atlantshafsbandalagsríki í fót-
spor þýzka nazismans, lætur heri
sína gereyða níu þorpum, myrða
alla íbúa þess, jafnt karla pg
konur, gamalmenni og börn, í
hefndárskyni fyrir eitthvað sem
aðrir menn hafa gert einhvers
staðar annars staðar.....“
Franska sendiráðið iýsir
gremju sinni yfir slíkri meðferð
staðreynda, sem er fyrst og
fremst alvarlegt brot gegn sann-
leikanum. Því allir þeir, sem
fylgjast hið minnsta með rás við-
j burðanna vita, að ráðstöfun sú,
! er gerð var gegn niu umræddum
þorpum — „Mechtas“ í Norður
. Constantine —, og sem varð boð-
j uð með opinberri orðsendingu
. frá aðalstjórn Algiers dagsettri
22. ágúst, gat ekki komið niður
á konum og börnum af þeirri
einföldu ástæðu, að þau höfðu
áður verið flutt á brott. Þeir hin-
ir sömu vita einnig, að í þessum
þorpum höfðu bækistöðvar sínar
flokkar ofstækismanna, sem með
viðurstvggilegum ódæðisverkum
sinum voru bein orsök að blóðs-
úthellingunum hinn 20. ágúst í
fyrrnefndu héraði. í óaldar-
flokkum þessum voru einmitt að
iangmestu leyti menn, sem heima
áttu í bessum þorpum.
Það er líka sérstakiega alvar-
legt, að höfundur ritstjórnargrein
arinnar skuli bera Frakkland svo
þungum sökum án þess að hirða
um — eins og# sjálfsagt var í
heiðarlegum málflutningi — að
minna á þau illverk og bá hrylli-
legu atburði, sem augljóslega, óg
hvernig sem á stoð, kröfðust uni-
svifalausra og harðvítugra gagn-
aðgerða frá þeirra hálfu, sem
ábyrgir eru fyrir reglu í landinu.
Það er með þessum gagnaðgerð-
í um einum, sem tókst, áður en
í steínt var í voða, að kæfa hreyf-
i ingu, er þegar í byrjun hneigo-
I ist til fjöldamorða ekki eingöngu
j á frönskum, heldur og á öðrum
: evrópskum íbúum. Allir hljóta
! að vera á einu máli um, að til
þess að geta myndað sér skoðun
á málinu er að minnsta kosti
vitneskja um þessar staðreyndir
; algerlega óhjákvæmileg.
i Að sjálfsögðu getur siík mál-
i færzla engan blett sett á Frakk-
land, né heldur það orðbragð,
sem höfundur ritstjórnargreinar-
innar hefur haldið sig geta ieyft
sér í þess garð í grein sinni. Engu
að síður þótti ser.diráðinu leitt,
I að íslenzkt dagblað geti í slíkum
j mæli lítilsvirt grundvallarreglu
■ alþjóðakurteisi: það tiliit, sem
vinaþjóð á skilið í opinberum,
frjálsum umræðum sem henni
viðkoma, hvernig sem kringum-
stæður og persónulegar skoðanir
kunna að vera, og þá sér í lagi
þegar þessi vinaþjóð hefur full-
trúa á staðnum.
Reykjavík, 8. sept. 1955.
Franska sendixáðiS.
Ausfur-þýzkur for-
sfjóri dæmdur
Sælgætisgerðir — Bokorar
„Odense“ marcipan, nougat, konfekt, makrón og kransa-
kökumassar eru viðurkenndir af öllum sem reynt hafa.
Leitið upplýsinga hjá umboðsmanni vorum.
A/S Odense Marcipanfabrik.
fíl dauða
BERLÍN — Hæstiréttur Austur-
Þýzkalands hefir dæmt austur-
þýzkan forstjóra að nafni Nehia
til dauða fyrir að hafa stjórnaS
1 fyrirtæki sínu slælega. Réttar-
höldin stóðu í fjóra daga — frá
! 30. ágúst til 3. sept. Samkvæmt
, ákærunni hafa mistök forstjórans
kostað fyrirtækið um 35 milljónir
marka —