Morgunblaðið - 06.10.1955, Blaðsíða 14

30
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 6. okt. 1955 ^
Björn Gunnarsson - msnning uiená tóniisi
eriendís
F. 26. 2. 1868. — D. 22. 8. 1955.
— In memoriam —
FÁIR munu vera svo miklir
gæfumenn, að þeir lifi öðr-
um eigi síður en sjálfum sér, en
þó var það svo um Björn Gunn-
arsson, sem var skrifari minn við
bæjarfógetaembættið á Norðfirði
um 8 ára skeið.
Um flesta mun það vera svo,
áð ævistarfi þeirra er lokið, er
þeir hafa náð sjötugs aldri,
og lýkur reyndar ævistarfi fjöl-
jnargra miklu fyr. Björn Gunn-
ársson var hinsvegar sjötugur er
hann réðist til mín, í ársbyrjun
1938, sem skrifari við bæjarfó-
getaembættið í Neskaupstað, og
‘|egndi hann þvi starfi þar til ég
fluttist til Reykjavíkur í árslok
1945.
Mér var það Ijóst, hvílíkt happ
það var, að fá slíkan samstarfs-
fnann, mann, sem í engu vildi
Vamm sitt vita, og _yar góðum
'gáfum gæddur og gætti starfs
áíns í hvívetna svo, að ekki varð
á betra kosið. Árvekni Björns og
Samvizkusemi var alveg einstök,
fen vinfesti hans og tryggð svo
af bar.
Minnist ég hans jafnan, sem
eins míns traustasta vinar, því
jhér var það ljóst hve mjög hann
bar hag minn og fólks míns fyrir
brjósti. Var hann börnum mínum
einkar góður og gat oft eftir lið-
inn starfsdag, eytt kvöldinu við
að segja þeim sögur, og þær sög-
ur voru jafnan gæddar sérstökum
ævintýraljóma, það voru sögur
góðs manns, sem hvorki bljúg
barnssál né löng ævi var fram-
andi. Kom þá eins og oftar greini
lega í ljós, að Björn var af góð-
um stofni kominn og hafði hlotið
að erfðum og í uppeldi þá sálar-
göfgi, sem er aðall hvers manns.
Björn Gunnarsson var 87 ára
er hann lézt, fæddur 26. febrúar
1868 að Höfða í Grýtubakka-
hreppi í S.-Þingeyjarsýslu. For-
eldrar hans voru séra Gunnar
Ólafsson, prestur að Höfða og
seinni kona hans Guðríður Pét-
ursdóttir Hjaltested frá Helga-
vatni í Vatnsdal. En séra Gunnar
var sonur séra Ólafs Þorleifsson-
ar, sem einnig hafði verið prest-
ur að Höfða og konu hans
Katrínar Gunnarsdóttur prests
að Laufási. Björn ólst upp hjá
foreldrum sínum á Höfða og þar
á æskustöðvunum var hann síð-
an meginhluta ævinnar. Þórður
bróðir hans gerðist kennari við
nýstofnaðan skóla í Hléskógum
þar í sveitinni, og þar stundaði
Björn nám í einn vetur, en fór
árið eftir þá um tvítugt í Möðru-
vallaskóla. Var það tveggja ára
skóli, en Björn lauk náminu á
einum vetri, með góðum vitnis-
burði. Næsta vetur réðist hann
heimiliskennari að Skarði í
Laufássókn, en tók síðan að
starfa við Höfðaheimilið, þar sem
bræður hans höfðu nú tekið við
búsforráðum. Þar kynntist hann
konuefni sínu Þóru Jónsdóttur
Espólín. Héldu þau til Mjóafjarð-
ar til systur Þóru, Sigríðar, sem
var kona Konráðs kaupm. Hjálm-
arssonar. Þar í Mjóafirði giftust
þau þann 20. nóv. 1892 og hóf
Björn störf við verzlun svila síns.
En hann undi ekki þar og hélt
með konu sína til æskustöðvanna,
fyrst að Höfða, en síðan að Kljá-
strönd, þar skammt frá, og hófst
nú hans aðal ævistarf, og starf-
aði hann þar að útgerð og verzlun
með bræðrum sínum, Þórði og
Baldvin, áratugum saman Birni
var jafnan hin mesta ánægja að
minnast þessara ára, þar nyrðra
á æskustöðvunum, þegar umsvif-
in og margháttuð störf köliuðu
að. Naut. hann óskoraðs trausts
sveitunga sinna, enda hlóðust á
hann ýmis störf fyrir sveitafé-
lagið. Hann var hreppsnefndar-
maður og sóknarnefndarmaður
árum saman. Hann var gjaldkeri
sveitarinnar í 18 ár og í 25 ár var
hann gjaldkeri Sparisjóðs Höfð-
hverfinga. Mun sjóðurinn hafa
dafnað prýðisvel undir stjórn
!,
' hans. Björn fluttist með fjöl-
skyldu sína til Norðfjarðar 1927
og starfaði við Verzlun Konráðs
Hjálmarssonar þar til hún hætti
laust fyrir áramótin 1938. i
i
riifmnyr Jónsson—minnlng
Sambúð þeirra Björns og Þóru
var með ágætum, enda var hún
hin prýðilegasta kona í alla staði.
Þeim hjónum var ekki barna auð
ið, en þau ólu upp og komu til
manns 4 börnum. Tvö þeirra ól-
ust upp hjá þeim á Norðfirði,
þau Sveinn Þorsteinsson, banka-
ritari, Akureyri, og Rannveig
Sigríður Sigurbjörnsdóttir, kona
Gísla Sigurðssonar, rakarameist-
ara, Selfossi, en áður höfðu þau
alið upp Sigurbjörn Jóhannsson
föður Rannveigar, og Maríu Guð-
Akureyri. Voru þau hjónin öll-
mundsdótur, sem girtist Pétri
Ásgrímssyni, fiskimatsmanni á
um þessum fósturbörnum sínum,
ekki síðri, sem foreldrar, en þótt
þau hefðu átt þau sjálf, og var
mikið ástríki milli þeirra og fóst-
urbarnanna alla tíð.
Eftir lát konu sinnar á árinu
1938 var Björn fyrst samvistum
við fósturbörn sín, en eftir að þau
fluttust frá Norðfirði eignaðist
hann heimili hjá Sigurði Eiríks-
syni og Stefaníu Stefánsdóttur í
Steinholti í Neskaupstað, og átti
þar síðan heimili til dauðadags.
Naut hann þar hinnar beztu að-
hlynningar í hvívetna, og þá ekki
sízt í langvarandi og erfiðum
veikindum sínum, en þá sem áð-
ur reyndist Steinholts-fólkið
honum afburða vel.
Nú þegar leiðir okkar Björns
hafa skilið og hann er horfinn
handan móðunnar miklu, minn-
ist ég ánægjulegra samveru-
stunda okkar og tryggðar hans,
sem við nutum ekki aðeins á
Norðfirði, heldur einnig eftir að
ég og fjölskylda mín hafði flutzt
til Reykjavíkur. Ég minnist hans
aldins að árum, en ungs í anda.
Ég minnist starfsgleði hans, dugn
aðar og ósérhlífni. Ég minnist
mannsins, sem allt vildi færa á
betri veg — mannsins, sem hafði
lagt sitt af mörkum til þess að
bæta líf annara og færa þeim
gleði og heiðríkju kærleikans.
Ég þakka þér, Björn, vinfeáti
þína og tryggð, og ég er þess full-
viss, þér mun hlotnast fyrirheit-
ið:
„Sælir eru friðfiytjendur, því
þeir munu Guð sjá“.
Jónas Thoroddsen.
GÆFA FVLGIR
srdlofunarhringunam frá Sig-
arþór, Hafnarstræa. — Sendir
gegn póstkröfu — Sendið a»-
kveint mál.
Hördur Ólafsson
Máifiutningsskrifstofa.
Laugavegi 10. Símar 80332, 7673.
Á HÁSKÓLAHLJÓMLEIKUM í
Erlangen í Þýzkalandi 20. júli
söng prófessor Georg Kempff,
sem mörgum mun hér að góðu
kunnur eftir íslandsferðir sínar,
síðast 1934, með eigin undirleik
lög eftir Schumann, Brahms,
Wolf, Strauss, Sibelius, Kilpinen,
Othmar Schoeck og Hallgrím
Helgason. Undirleik við síðast
nefnd lög annaðist höfundurinn
sjálfur.
Enski fiðluleikarinn Peter
Bornstein, London, hefir á liðn-
um vetri tekið „Rómanza" eftir
Hallgrím Helgason upp á verk-
efnaskrá sína og leikið hana
nokkrum sinnum í útvarpi og á
hljómleikum í London.
Söngkonan Ina Graffius í Ham-
borg hefir stofnað alþjóðasamtök,
er hún nefnir „Ljóðalag sem brú
milli þjóða“. Á fjölmörgum fund-
um, hátíðum og hljómleikum hef-
ir hún túlkað lög ýmissa þjóða,
skýrt innihald þeirra og anda og
síðan sungið. „Lag frá Finnlandi
sprettur á sama hátt upp af rót-
um hjartans eins og íslenzkt lag“,
sagði listakonan m. a. á heims-
friðarþingi í Helsingfors á þessu
sumri. En á þessu bingi flutti hún
við ýmis tækifæri frumsamin ís-
lenzk lög og þjóðlagaútsetningar
eftir Hallgrím Helgason
30. júlí til 5. ágúst fór fram hin
7. evrópíska skáladvika í Meisen-
heim í Rínar-Pfalz-héraði Er. til
hennar stofnað af rithöfundinum
Hellmut von Schweinitz. Voru
þarna saman komin skáld og
heimspekingar frá Hollandi, Sviss
Frakklandi, Finnlandi, Þýzka-
landi og íslandi. Var erindaflutn-
ingur og upplestur þrisvar á
hverjum degi, auk danssýninga
og hljómleika. Kom dr. Hallgrím-
ur Helgason fram fyrir íslands
hönd og flutti 2. ágúst erindi um
„Ljóð- og lagmennt íslands". Var
svo góður rómur gerður að máli
ræðumanns, að þátttakendur
skáldaþingsins ákváðu að láta
gefa út fyrirlesturinn með til-
heyrandi nótnadæmum á kostnað
þingsins. Einnig bauðst borgar-
stjóri Meisenheim-borgar til að
styðja útgáfuna af almannafé.
Á lokahljómleikum skáldavik-
unnar í hallarkirkju Meisenheim,
sem hófust með því að prófessor
Georg Kempff lék á kirkjuorgelið
forleik við íslenzka sálmalagið
„Guð vor faðir“, sungu prófessor
Kempff og Hallgrímur tvö lög
í forníslenzkum tvísöng, „Faðir
á himna hæð“ og „Man ég þig
mey“. Vakti hinn heiði og kraft-
mikli hljómur íslenzku fimm-
undanna mikla athygli sem merki
legt fyrirbæri um sjálfstæða nor-
ræna margröddun, er rekja má
aftur um þúsund ár, Með undir-
leik höfundar söng próf. Kempff
síðan þrjú lög eftir Hallgrim og
lék að síðustu orgelverk eftir
Sweelinck, Handel og Bach.
Einar Ásmundsson hrl.
Haínarstrwti 5 — Stmi 5407
Allskonai lögfiæðistörf
Fasteignasala
NYLEGA var til moldar borinn '
merkismaðurinn Friðfinnur Jóns-
son, fyrrv. hreppstjóri á Blöndu-
ósi, er andaðist á heimili sínu,
Gunnarsbraut 34, Reykjavík, eft-
ir stutta legu 82 ára að aldri.
Friðfinnur Jónas Jónsson var
fæddur 28. 3. 1873 að Móbergi í
Langadal í A.-Húnavatnssýslu. —
Foreldrar hans voru merkishjón-
in Jón Guðmundsson, hreppstj.,
Móbergi, og kona hans, Anna
Pétursdóttir Jónssonar. j
Ætt Friðfinns sál. var merk
bændaætt, sem hefur búið jog átt
Móberg allt frá 1800, er langafi
Friðfinns sál. bjó þar, búhöldur
mikiil, svo að í minnum er haft
og er ættbálkur mikill kominn
frá honum, er átti 22 börn.
1 |
Friðfinnur sál. ólst upp í föð-
urhúsum og hlaut bezta uppeldi
og menntun góða og trésmíða-
nám stundaði hann á árunum
1896—99 og gerðist fljótt afkasta- |
mikill og góður smiður. Var því
hans aðalstarf trésmiði og byggði
upp víðsvegar í héraðinu híbýli 1
fólksins og önnur mannvirki og
hafði verkstæði á Blönduósi frá ’
1903, er hann kom þangað. Hann
var mjög eftirsóttur til starfa og
þótti fjölhæfur, hygginn og sér-
lega ráðhollur og góður í sam-
vinnu.
Jafnhliða trésmíðastarfinu
hafði Friðfinnur sál. nokkurn bú-
skap. Hann ræktaði fallegt tún
á Blönduósi, byggði búpenings-
hús með hlöðu og fór vel með
fénað sinn, enda hafði hann yndi
af búgrein þeirri.
Friðfinnur sál. var greindur
maður og hygginn. Hann fylgdist
vel með öllum málum og mjög
tillögugóður þegar því var að
skipta. Hann var einn af forustu-
mönnum hins nýja kaupstaðar
Blönduóss og vann þar friðsælt
og giftudrjúgt starf.
Friðfinnur var hreppstjóri á
Blönduósi frá 1928 þar til hann
fluttist til Reykjavíkur 1947. —
Hreppsnefndarmaður í 24 ár og
um skeið oddviti. Þá var hann í
ýmsum nefndum fyrir hreppsfé-
lagið, sem ég rek ekki hér.
Friðfinnur var vinmargur og
traustur vinur vina sinna. Var
gott til hans að leita með vanda-
mál sín, því þau vildi hann leysa
að góðs manns hætti,
Árið 1903 giftist Friðfinnur
Jónsson eftirlifandi konu sinni,
Þórunni Hannesdóttur Gíslason-
ar frá Fjósum í Svartárdal, hinni
ágætustu konu. Voru þau hjónin
fædd sama árið. Er mér minnis-
stætt hve þau hjónin voru fríð
og glæsileg ung hjón og voru það
alla tíð. Var hjónaband þeirra
ágætt og allir heimilishættir og
stjórn til fyrirmyndar. Heimili
þeirra var fallegt og voru þau
samhent um alla greiðasemi. —
Þau hjónin studdu mjög að efl-
ingu kirkjulífsins og voru mjög
kirkjurækin. Þau sýndu föður
mínum sál. frábæra vinsemd og
stuðning í hans starfi, sem var
honum óneitanlega mikils virði.
Fyrir þá góðu vináttu þakka ég
mjög innilega.
Þau hjónin eignuðust 4 börn,
sem öll eru myndarleg og vel
gefin — 3 dætur og 1 son. Gunn-
hildur andaðist á síðastliðnu ári,
er var gift Stefáni Runólfssyni,
rafvirkja; Reykjavík; Sigríður
og Hulda, sem dvalið hafa hjá
foreldrum sínum og sonurinn
Skafti, giftur Svöfu Runólfsdótt-
ur. —
Með Friðfinni sál er genginn
til hvíldar einn af merkustu og
mætustu fulltrúum þeirrar kyn-
slóðar, sem fæddist síðari hluta
19. aldar — hann fæddist fyrir
þjóðhátíðarárið 1874 — og starf-
aði fyrir og eftir aldamótin.
Á tímabilinu 1880 og' fram yfir
aldamótin voru mörg erfið ár til
lands og sjávar, — váleg veður
og óhagstæð verzlunarár. Lands-
menn áttu við erfið kjör að búa,
við skort af ýmsu tagi og þæg-
indaleysi og án allrar fjölbreytni
í lifnaðarháttum.
En þessi kynslóð, — arftaki
frelsisins og allra hugsjónanna,
glæstra fyrirmæla, — þrátt fyrir
harðræði náttúruaflanna og lítt
bættra aðstæðna, — hófu mark-
vissa baráttu fyrir bættum kjör-
um fólksins í landinu með því að
efla samvinnu um alla verzlun,
betri húsakynni og tryggari bú-
rekstur. Er starf hennar vorboði
íslenzkra framfara og sjálfstæðia
málum þjóðarinnar.
Væri auðvelt að nefna í þessu
sambandi mörg nöfn húnverskra
athafnamanna, sem unnu á þess-
um árum þrekvirki á sviði um-
bóta og menningar. Er mér per-
sónulega í minni dugnaður og
fórnfýsi Ásmundar Jóharmssonar
frá Haugi í Miðfirði, sem var
húsasmiður í 5 ár og byggði upp
nokkrar þröngar og loftlitlar bað
stofur áður en hann fór til
Ameríku árið 1900.
En um aldamótin hafði Frið-
finnur sál. lokið trésmíðaná ni og
settist að á Blönduósi og byrjaði
smíðar þar og í héraðinu. Var
hann vandvirkur og dugrnikill
smiður, sem áður er sagt. — Er
óhætt að segja, að með starfi
þessara manna urðu þáttaskil 1
byggingarmálum héraðsins og
voru þeir frumkvöðlar og for-
ustumenn um allt sem laut að
byggingarmálum á þeim tíma og
sérstaklega Friðfinnur, sem raut
svo lengi við í þessari grein at-
vinnulífsins.
Ég veit vel, að eiginkonan, vin-
kona okkar, syrgir nú látinn
elskulegan ástvin — eftir langa
og fagra sambúð. Það er gangur
lífsins að lifa og deyja. Bið ég
guð að styrkja hana og blessa á
þessari stundu og ætíð og gefa
henni styrk í þessu mótlæti og
börnunum þeirra líka.
Að lokum þakka ég hinum
framliðna vini, vináttu hans alla
og drenglyndi og góða fram-
komu í öllum málum. Þakka hon
um runnið æfiskeið, sem var fjöl-
breytt og fagurt.
Guð blessi minningu hans.
Ólafur Bjarnason.
Magnús
Fæddur 12. nóvember 19-48.
Dáinn 2. október 1955.
r
, . i
KVEÐJA FRA ASTVINUIVI.
Horfinn eru hjartans vinur
hreinu björtu ljósin þín.
Drottinn sem er athvarf allra
upp þig leiddi heim til sín.
Með þér urðu meðan lifðir
margar bjartar vonir til
þessa lífsins stuttu stundir
stöðugt veitir birtu og yl.
i ' í
Yfir sorgir hærra hljómar
himindýrðar sólum frá:
Ég er sæll. Ó syrgið ekki.
Sál mín Ijómar guði hjá.
Hann sem öllum heimi stjórnar
hann á bæði líf og önd.
Blessi þig um alla eilífð
alvöld drottins líknar hönd.
Císli Einarsson
húniðhdómsliipniaður.
Málflulningsskrifstof a.
Laugavegi 20B. — Sími 82631,