Morgunblaðið - 03.11.1955, Síða 1

32 síður (2 blöð)
42. árgangur
251. tbl. — Fimmtudagur 3. nóvember 1955
PrentsndSJð Morgunblaðsins
Þáttur milliliðu í fromleiðslu
kostnuði þjóðurinnur
verði runnsukuður
Tillaga Sjálfstæðismanna á Alþingi
\
SEX þingmenn Sjálfstæðisflokksins lögðu í gær fram svohljóð-
andi ti.'lögu til þingsályktunar um rannsókn á milliliðagróða:
„Aiþingi ályktar að kjósa nefnd 5 sérfróðra manna til
þess að rannsaka þátt milliliða í framleiðslukostnaði þjóð-
arinnar, þannig að úr því fáist skorið, hvort hann sé óhóf-
lega mikill og skal samanburður gerður á milliiiðakostnaði
hér og í nálægum löndum. Jafnframt verði athugað, hvort
og þá hvernig auðið sé að lækka milliliðakostnað. Skal leit-
ast við að haga þessari rannsókn svo, að álitsgerð liggi fyrir,
er næsta reglulegt Alþingi kemur saman.“
Flutningsmenn tillögu þessarar eru þeir Sigurður Bjarnason,
Magnús Jórtsson, Sigurður Ágústsson, Jón Sigurðsson, Kjartan
3. Jóhannsson og íngólfur Flygenring.
í greinargerð er fylgir tillögunni er komizt að orði á þessa leið:
ERFIÐLEIKAR
FRAMLEÍÐSLUNNAR
„Það er viðurkennd staðreynd,
að höfuðaÞúnnuvegir íslendinga
eigi nú við verulega erfiðleika
að etja. Framleiðslukostnaður
hefur hækkað svo, að jafnvel
stórvirkustu atvinnutæki lands-
manna eru rekin með verulegum
halla. Er efnahagsöryggi þjóðar-
innar stefnt með þessu í mikla
hættu.
Meginástæða þess, að svo er
komið, er sú, að of miklar kröf-
ur hafa verið gerðar á hendur
framleiðslunni. Þjóðin hefur fall-
ið fyrir þei-rj freistingu að eyða
meiru en hún aflar, miða lífskjör
sín við meiri arð en atvinnutæki
hennar gefa.
Því er einnig mjög haldið fram,
að hin bága afkoma útflutnings-
framleiðslunnar spretti af óhóf-
legum gróða ýmiss konar milli-
liða, þarfra og óþarfra, þessir
milliliðir valdi framleiðslunni
stórkostlegum auknum útgjöld-
um og mergsjúgi hana á ýmsa
lund. Nauðsynlegt er að fá úr
því skorið, hvort þessu sé þannig
varið. Þjöðin má einskis láta
ófreistað til þess, að biargræðis-
vegir hennar séu reknir á heil-
brigðum og traustum grundvelli.
Ef það sannast, að óþarfir milli-
liðir raki saman fé á kostnað
framleiðslunnar, verður hiklaust
að koma í veg fyrir slíka fjár-
plógsstarísemi.
RANNSÓKN Á
MILLII AKOSTNAÐI
Með tillögu þessari er lagt tií,
að sérfróðum mönnum verði fal-
ið að rannsaka þátt milliliða í
framleiðslukostnaði þjóðarinnar
til lands og sjávar, þannig að úr
því fáist skorið, hvort hann sé
óhóflega mikill eða hlutfallslega
hærri en í nálægum löndum. Er
urn þátt í því að eyða þeirri
tortryggni, sem mjög verður vart
Eramh. á bls. 8
Krókur
á móti
bragði
GENF, 2. nóv. — Líklegt þykir,
að Ráðstjórnin muni leggja til,
að haldin verði alþjóðaráðstefna
um ástandið í löndunum fyrir
botni Miðjarðarhafs til að vega
upp á móti þeim ásökunum Vest-
urveldanna, að Rússar reki gíf-
urlegan áróður í Arabalöndun-
um. Ekki er vitað, hvort Ráð-
stjórnin vill, að fjórveldin ein
taki þátt, í þessari ráðstefnu eða
fleiri ríki. Utanríkisráðherrar
Vesturveldanna ræddu enn í dag
um þá spennu, sem ríkir á milli
ísraels og Arabaríkjanna.
—Reuter-NTB.
Togaratpld a!
nemur nú samt. 533 millj.
Forsætisráðherra svarar spurningum, en
hagfræðingur á þingi gleymir 80 millj. kr.
lið í spekingslegum útreikningi
OLAFUR THORS forsætisráðherra upplýsti á þingfundi
í gær, að alls hefðu verið gefin út 2760 inníiutningsleyfi
fyrir bifreiðum síðan lögin um togaragjaldið komu til fram-
kvæmda.
ýt Togaragjald á bifreiðum nemur nú orðið samtals
53,3 milljónum kr. (Jr sjóðnum höfðu verið greiddar 1. okt.
32,9 milljónir króna.
+ Með svipuðum greiðslum til togaranna myndi sjóð-
urinn endast til maí-Ioka. Ekki hafa verið gerðar aðrar
sérstakar ráðstafanir til að tryggja rekstur togaranna, en
slíkt er nú ásamt mörgum öðrum fjárhagsvandamálum í
athugun.
Rthyglisvert, aS
íslendintjur skyldi
hreppa Nóhels-
verSIaunin
Bókmenntaþáttur brezka útvarpsins í gær
fjallaði um skáldskap Halldórs K. Laxness
í
BOKMENNTAÞÆTTI brezka
útvarpsins (Evrópusending-
unum) var í gær rætt um veit-
ingu Nóbelsverðlaunanna í bók-
menntum í ár og Nóbelsverð-
launahafann Halldór Kiljan
Laxness. Var þess getið, að hann
hefði um nokkurra ára skeið
komið til greina við veitingu
verðlaunanna og þar rakinn
nokkuð ævi og skáldferill hans.
Arthur Cooper, er flutti þenn-
Erfiðleikar
á dreiíingii
blaSsins
lV/IORGUNBLAÐIÐ á nú
við nokkra erfiðleika að
etja í sambandi við dreif-
ingu blaðsins íil kaupenda í
nokkrum hverfum bæjar-
ins, þar sem börn vantar til
ætlazt til, að nefndin afli sér blaðburðar. Vill blaðið biðja
fyllstu gagna um hliðstæðan , , , .
kaupendur sma í hverfum
þessum velvirðingar á
þessu- um leið og það vill
fullvissa þá um, að allt er
gert til þess að reyna að fá
unglinga til blaðburðar í
hverfi þessi.
Jafnframt þessu vill blað-
ið auglýsa eftir blaðburðar-
fólki í þessi hverfi í bæn-
séu rekin á sem hagkvæmastan
og skynsamlegastan hátt. Eðli-1um- Mavahlið, Nesveg,
legt er einnig, að fulltrúar frá
milliliðakostnað t. d. á Norður-
löndum, Þýzkalandi og Bret-
landi og geri sem nákvæmastan
samanburð á honum þar og hér.
Yrði sá samanburður birtur í
álitsgerð nefndarinnar.
Sjálfsagt er, að þeir, sem rann-
sóknina framkvæma, leiti sam-
vinnu við samtök framleiðenda,
sem gerst þekkja, hvar skórinn
kreppir að í þessum efnum, og
einnig eiga ríkra hagsmuna að
gæta í því, að framleiðslutækin
launþegum geti komið fram sjón-
armiðum sínum í sambandi við
rannsóknina. Gæti það átt nokk- ve§-
Miklabraut, Hofteig, Hlíðar-
veg, Meðalholt og Laufás-
an þátt, gat þess að það væri
mjög athyglisvert, að íslending-
ur skyldi hreppa Nóbelsverð-
launin, þar sem þjóðin væri svo
fámenn, en hins vegar væri ís-
lenzk tunga þrautræktað bók-
menntamál, er væri einna helzt
sambærilegt við velsku og kelt-
nesku.
-----★------
Margir mestu bókmenntamenn
Englendinga hafa líka dáð bók-
menningu íslendinga, sem
á rætur sínar að rekja í senn
til norrænna þjóða og Kelta, og
á því margt sameiginlegt með
enskum bókmenntum.
Laxness hlaut verðlaunin —
að því er sænska akademían
sagði — fyrir „endurnýjun hinn-
ar miklu íslenzku frásagnarlist-
ar“. Hins vegar mundi höfund-
urinn verða fyrstur til að mót-
mæla því, að taka bæri þetta
bókstaflega, þar sem frásagnar-
list íslendinga í bundnu og
óbundnu máli hefir lifað af
„myrkustu aldir fátæktar og
Eramh. á hla 12
hír Bandaríkjamenn
fengu Nóbeisverðlaunin
i efna- ng eðlisfræði
STOKKHÓLMI, 2. nóv. — í dag
voru veitt Nóbelsverðlaunin í
eðlisfræði og efnafræði. Hlutu
þau eðlisfræðingarnir próf. W.
E. Lamb við Stanford-háskólann
í Kaliforníu og próf. P. Kusch
við Columbia-háskólann í New
York. Efnafræðivei'ðlaunin voru
veitt próf. Vincent Vignaud við
læknisfræðideild Corneíl-háskól-
ans í New York-ríki.
UTAN FYRIRSPURNA I
Þannig voru svör forsætisráð-
herra við fyrirspurnum frá Gvlfa
Þ. Gíslasyni og ef farið hefði ver-
ið eftir þeim reglum, sem ætlazt í
er til í fyrirspurnatíma, hefði það
átt að nægja.
En fyrir utan fyrirspurnirnar t
notaði fyrirspyrjandinn tækifær- I
ið til að koma með ýmsar dylgj- 1
ur, sem hann hafði þó hvergi
minnzt á í fyrirspurnum. Hann
hélt langa ræðu um að gjaldeyris
staða íslands væri nú verri en
nokkru sinni áður og kom með
tölur um greiðslujöfnuð o.s.frv.
STÓRUM LIÐUM GLEYMT
Ólafur Thors benti á það,
að tölur Gylfa um gjaldeyris-
stöðuna væru algerlega ófull-
nægjandi og sýndu skakka
mynd. í myndina vantaði
vörubirgðirnar. — Hér er
ekki kunnugt um birgðir af
innfluttri vöru, en útflutnings-
birgðirnar eru miklu meiri,
sagði forsætisráðherra.
80 MILLJ KR. AF
MARKAÐSVÖRUM
Ingólfur Jónsson, viðskipta-
ráðherra, tók undir þau orð. —
Hann sagði, að nú í haust hefðu
verið til í landinu útflutnings-
vörur um 80 millj. kr. meiri að
verðmæti en á sama tíma í fyrra.
Frh. á bls 12
Fyrrverandi soldán í Marokkó Ben Jússef kom s.I. mánudag til
Nissa ásamt fjölskyldu sinni — 25 konum og fjölmörgum sonum
og dætrum — og fjölmennu fylgdarliði. Hann hefur nú dvalizt
í tvö ár í útlegð í Madagascar. Myndin er tekin við komu hans
til Nissa og eru þar með honum sonur hans, Hassan prins, og litla
dóttir hans, Amina prinsessa. — Áiitið er, að koma soldánsins til
Frakklands sé aðeins einn áfangi á leið hans upp í hásætið að
nýju. í dag lýsti miðstjórn þjóðernissinnaflokksins í Marokkó vfir
fullu fylgi sínu við, að soldáninn settist í hásætið á ný. Marokk-
anska ríkisráðið bauðst einnig í dag til þess að segja af sér, þar
tem Ben Jússef gæti nú sezt aftur í valdastólinn.