Morgunblaðið - 09.02.1956, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 9. febrúar 1956
MORGUNBLAÐIÐ
9
í STJÓRNARBYLTINGU Í ÍRAN OG SAND-
¥ IÐNAK eru nær átta aldir
síðan íslenzkir fullhugar
og höfðingjasynir hættu að
leggjast í víking til framandi
landa og afla sér frægðar og
f jár með strandhöggi hjá út-
lenzkum þjóðum, allt suður
til Miklagarðs og Kænu-
garðs.
En sagan endurtekur sig þótt
aldir líði og íslendingar iiafi lát-
ið af öllum ránsskap og grip-
deildum á erlendum ströndum.
Étþráin og fararhugurinn er hinn
sami, löngunin til að kanna fjar-
lægar slóðir, sigla til nýrra landa
og lýða hefir haldizt óhreytt, alla
tíð síðan víkingar þöndu segl sín
til suðurfarar á 12. öld síðast.
Það eru íslenzku flugmennirn-
ir, sem með sanni mættu kallast
víkingar nútimans og hafa um
flest annað en ránsskapinn fylgt
í fótspor þeirra. Á síðústu árum
hefir vaxið upp í landinu þrótt-
mikil og dugandi flugmannastétt
nngra manna, sem þegar eru
komnir í fremstu röð stéttar-
bræðra sinna, hvar sem borið er
niður. Þessir ungu menn hafa
flestir sótt menntun sína til er-
íendra þjóða, snúið síðan heim
og stundað starf sitt hér innan-
lands og gert íslendinga að einni
mestu loftferðaþjóð veraldar á
rúmum áratug.
En sumir þeirra hafa ekki hér
látið staðar numið. Þeir hafa
STORMUM YFIR ARABÍU
flug-
sfiiórastarfi í Austurlönduan
aftur haustið 1951, fyrst og
fremst til þess að fá brezka flug-
ferðaskírteinið sitt endurnýjað og
í annan stað til þess að svipast
um eftir vinnu. Skömmu eftir að
hann kom þangað sá hann aug-
lýsingu í blaðinu „Flight“ þar
• Transjórdania
• Lihanon
• Iran
• Arahia
• Indland
sem skýrt var frá að flugfélagið
Arab Airways vantaði flugmenn
til borgarinnar Amman í Trans-
jórdaníu. Pétur hafði aðeins ó-
ljósa hugmynd um það land, sem
á kortinu nefndist Transjórdanía
svo sem flestir aðrir landar hans,
en honum þótti þarna gefast
ágætt tækifæri til þess að fá góða
Á leið tii Indlands
aftur haldið út í hinn stóra heim
og gerzt þar flugmenn i fjarlæg-
um þjóðlöndum, kannski hinum
megin á hnetlinum. Sú hefir ver -
ið þeirra viking, og úr þeim ferð-
um hafa þeir snúið aftur, með
sízt minni reynslu né léttari sjóði,
en víkingarnir forðum.
Einn þessara ungu manna er
Pétur Pétursson flugmaður.
Líklega er hann víðförlastur ís-
lenzkra flugmanna. Og þegar tíð-
indamaður Mbl. hitti hann að
máii í haust var auðheyrt, að
hann hafði ekki lagt land undir
fót til einskis, heldur kunni frá
ótalmörgu fróðlegu og einstöku
að segja.
Pétur Pétursson lærði að fljúga
ungur að árum og sótti menntun
sína til Englands, eins og svo
jmargir íslenzkir flugrrrenn hafa
aðrir gert. Lauk har atvinnu-
flugprófi sínu seint á , 'u 1946.
Kom hann þá hingað c og
stuncíaði um skeið kennsiu hjé
vélflugudeild Svifflugfélagsins
og flugmaður var liann hjá Flug-
félagi íslands í hálft ár.
Þegar hér var komið sögu tók
Pétur að velta þvf fyrir sér hvor t
liann gæti ekki f°nt \ð stöða sem
flugmaður hjá eim. 'eiju erlendu
flugfélagi. Aðstæðvm ' t þá
þannig hér innanlant mjög
erfitt var fyrir unga - nenn
að afla sér atvinnu. flugíelögin
þá lítil og farkostafá.
Lagði Pétur því til Engiands
stöðu og sjá sig ofurlítið um í
heiminum um leið. Sótti hann
um stöðuna og var ráðinn að
bragði. Hélt hann nú flugleiðis
til Beirút í Libanon.
Feykileg voru viðbrigðin við
austurkomuna, fyrir Vesturlanda
búa, sem þar að auki var fremur
vanur stórhríðum íslenzkrar vetr •
arveðráttu en hitabylgjum Suð-
urlanda. Og þjóðlífsbragurinn
var líka allur annar, framandi og
órafjarlægur því sem hann átti
áður að venjast. Hávaðinn i fólk-
inu ætlaði alla að æra, bilstjórar
þeyttu lúðra sína ofboðslega og
æptu til áherzluauka að vegfar-
endum, margkyns dýr og fén-
aður tafði mönnum umferðina,
götusalar voru ágengnari en orð
fá lýst og öllu hinu margbreyti-
lega austurlenzka götulífi ægði
saman í eina litskrúðuga heild,
fvrir augum ferðamannsins.
Þetta voru Austurlönd, töfrandi
og sérkennileg.
Pétur réðst til starfa í borginni
Amman, eins og áður er sagt.
Sú borg stendur rétt austan við
Dauðahafið, en það er lægsta haf
á jarðríki, 1200 fet undir sjávar-
máli. Stendur Jerúsalem um 40
mílum frá vesturströnd þess.
Transjórdanía, en Amman er
höfuðborgin, er allstórt land fyrir
botni Miðjarðarhafsins. Nær
landið syðst að Rauðahafi, liggur
að Egyptalandi, Palestínu og Sýr-
landi en austur að írak og Saudi-
Arabíu. Það er konungsríki,
þrisvar sinnum stærra en ísrael.
Byggja það nokkrar milljónir
manna, sem eingöngu eru Arabar
og allir Múhameðstrú.ar. Höfuð-
borgin Amman er nú orðin all-
stór, en var fyrir fáum árum að-
eins lítið þorp. Hefir bygging
borgarinnar verið mjög hröð og
byggja borgina nú nokkuð á aðra
milljón manna.
Pétri líkaði einstaklega vel að
vinna hjá hinu arabiska flugfé-
lagi, Starfsmenn þess voru allir
hinir kurteisustu ög vingjarnleg-
ustu og var gott við þá að eiga.
Við Arabana kunni hann líka
einstaklega vel. Þó gætti þess
auðvitað, hve ólíkir þeir eru Vest
urlandabúum í mörgum háttum
og þó sérstaklega í hugsunar-
hætti ög afstöðu til lífsins.
Nokkuð erfitt er að venjast
þeim til hlítar. Sérstaldega þótti
Pétri gæta tvenns í fari þeirra,
sem frábrugðið var því, sem hann
átti að venjast annars staðar. Var
það í fyrsta lagi hve þeir um-
gengust sannleikann með miklu
kæruleysi, að nærri stappaði
lítilsvirðingu. Virtust þeir að þvi
leyti ekki kunna að gera neinn
greinarmun á réttu og röngu og
gat það oft haft óþægindi nokkur
í för með sér. Þá var og sóða-
skapurinn yfirgengilegur, svo
mjög að útlendingar verða að
gæta þess vel hvað þeir leggja
sér tii munns af fæðu. Mataræði
Arabanna er aftur á móti gott,
segir Pétur, mikið til kornmatur
dynur þessi gaddakylfa á bak-
hiuta dýranna ótt og títt og án
minnstu miskunnar. Og eitt sinn
sá Pétur strák reka asna, en sá
hafði ekkert keyri í höndunum
Tók hann þá tii þess bragðs, þeg-
ar honum þótti asninn fara sér ol
hægt, að hann greip hala hans
og beit í hann af öllum kröftum
til þess að herða á honum!
Kostum mörgum og góðum eru
þó Arabarnir gæddir og er þess
sérstaklega að geta, hve mjög
gestrisnir þeir eru. Ef maður ej
gestkomandi í arabisku húsi ej
jafnan boðið upp á kaffi, sem á
íslenzku heimili. En ef gesturinn
þiggur það ekki, verður húsráð-
Á baðströndinni í Beirut
og grænmeti alls konar og var
uppáhaldsréttur hans einn slíkur
er Tabuli nefndist á máli þar-
lendra.
En út yfir allan þjófabálk þótti
Pétri taka, er hann sá hvernig
Pétur Pétursson, flugstjóri.
Arabarnir komu fram við skepn-
ur sínar og húsdýr. Er framferði
þeirra þar í einu orði sagt hörmu-
legt. Asnarnir eru jafnan reknir
j áfram með keyri, sem er gert úr
I spýtu með nöglum á endanum og
Kirkja í Bombay
andi óskaplega móðgaður og ber
ekki sitt barr lengi á eftir. Við'
máltíðir sitja allir flötum bein-
um á gólfinu en réttirnir liggja
á dúk á því.
Tæpt ár var Pétur í Amman í
Transjórdaníu og flaug þá ui»
öll hin nálægari Austurlönd. Að
því búnu réði hann sig sem flug-
mann hjá Middle-East Airline i
Beirút í Libanon. Þar kunni hann
einstaklega vel við sig, enda er
borgin mikil og fögur og með
meira heimsborgarsniði en flest-
ar aðrar austurlenzkar borgir.
Þar er flest hægt að gera, sero
hugurinn girnist, loftslag er þai
milt og þægilegt á strönd Miðj-
arðarhafsins, einhver bezta bað-
ströndin við hafið er þar stað-
sett og háttar þar svo loftslaginu,
að hægt er bæði að stunda sumai-
og vetraríþróttir allt árið uro
kring. Fyrir þremur árum í jan-
úar, synti Pétur þar t.d. í ylvolg-
um sjónum, en fór þremur dög-
um seinna á skíði í fjöllununa
upp af borginni!
Þá er og skemmtanalíf mikið
og fjölbreytt í Beirút og afkoma
fólks góð. En einn er Ijóður á
ráði borgarinnar og hann er sá,,
að umferðin þar er einhver sú
versta í veröldinni, jafnvel hrað-
ari og æðislegri en í sjálfri París
og er þá langt til jafnað. En að
öllu samanlögðu kunni Pétur þar
bezt við sig af öllum stöðum í
Austurlöndum, og kveðst hann
jafnan sjá eftir því að hafa haldið
þaðan á brott.
En þegar hann hafði starfað
þar sem flugmaður í nokkurn
tíma, flutti hann sig un set og
hélt í þetta sinn til Tehc n höf-
uðborgar írans og þar clvaldist
hann í tvö ár.
Mikil þótti Pétri j ?
þegar hann kom austu
hrjóstrugu og kuldalegu
sem Teheran stendur á,
vinalegu gleðiborg við Miðjarð-
arhafið. Teheran er eir taklega
sóðaleg horg og frumst; ð unv
Tga hluti, nær ónenningarleg
ná. Fáta ktin er þar
neyðim cg örbirgðin
svo VestnrEvrópu-
fbýður. 'g þar við
bæti ð a'í ' úir og gi ár þar um
borgir.a af villtum hundum ser.»
eru manni æsta hvimleiðir.
Sóðash i”inn víða í borfrinni
er s’ . leguz, að v; íð,
am íbúarnir nota til þvotta1 og
aatargerða er lcitt í opnúiit
Framh. k bla. 13
ptin
hirta
úa -J,
ánnl
oa cogja
ósk, . ;f,
ógnarsár,
mai uim