Morgunblaðið - 09.03.1956, Blaðsíða 2

Morgunblaðið - 09.03.1956, Blaðsíða 2
2 MORGVNBLAÐIÐ Föstudagur 9. marz 1956 Skóiafólk i Listasafninu MORGUNBLAÐIf) frétti, að sýningamefndin, sem falið var að koma upp yfirlitssýning- unni á verkum Ásgríms Jónsson- ar vegna áttræðisafmælis hans, hafi fengið frú Bjarnveigu Bjamadóttur til þess að kynna nemendum skólanna á gagn- ! fræðastigi, sýninguna. — Blaðið j írmti hana frétta af starfi þessu, , sem skyldi vera einn liður í i jmerkilegri tilraun skólanna til J?ess að kynna og kenna æsku- ; í'ólkinu að skynja og meta úrvals j myndlist og viðurkennda. — Já, — ég var þeðin um að : taka þetta starf að mér. Var þó 1 á báðum áttum, — ekki viss um j að ég væri fær um slíkt. Lét ég j Jþó að lokum tilleiðast. Og starfið j var bæði skemmtilegt og lær- i dómsríkt fyrir mig. — Hvernig var hagað þessari j j heimsókn nemendanna í Lista-1 I eafnið? ] — Heimsóknin var rækilega j nkipulögð af skólastjórum og 1 námsstjóranum Magnúsi Gísla- j syni, og áttu þeir allir, ásamt ;j kennaraliði, mikinn þátt í því :] hve allt fór vel og prúð- ij mannlega fram. Venjulega komú ;i Iþrjár deildir í einu, um eitt !* hundrað börn, og með þeim |i kennarar, og skólastjórar. Þó í kom fyrir, að fimm deildir komu i i einu, en sá hópur var full stór. ' Var sá háttur á hafður, að nem- •endum var skipt í tvo hópa. — j Annar skoðaði Þjóðminjasafnið nndir ieiðsögn Gísla Gestssonar, Bafnvarðar. Hinn hópurinn skoð- aði málverkasýninguna undir 'ieiðsögn minni með aðstoð frú Sigurlaugar Einarsdóttur. Dvöldu hóparnir nálægt þrem kortérum á hvorum stað, en þá var skipt um. Gekk þetta mjög greiðlega, Magnús riámsstjóri var viðstadd- ur, þegar nemendur komu. Stöldr uðu þeir við stundarkom í for- dyri hússins, og þar rabbaði náms utjórinn við þá í nokkrar mínút- ur. Hann áminnti unglingana um góða hegðun. Áríðandi væri það, að þeir gerðu sér rækilega grein fyrir því, að hver nemandi væri fulltrúi síns skóla. Því bæri j .Joeim að koma vel fram og vera háttprúðir og hugsa ætíð um heið ur skóla síns. Oft væri spurt: „Úr hvaða skóla er þessi hópur?“ Fá böm. — jafnvel eitt, — gætu cakaðað skóla sin með slæmri framkomu. Þetta yrði allt skóla- fólk jafnan að hafa hugfast. Þar sem nokkur barnanna sáust jórtra togleður, bað námsstjór- j inn þau að leggja niður þann hvimleiða sið, meðan talað væri við þau, Slíkt væri ósiður, og ætti sízt af öllu hér við, þar sem evo mikil og fögur menningar- verðmæti væru geymd. Hér yrðu allir að ganga um hljóðlátlega, eins og þeir væru staddir í helgi- ‘ dómi, og gefa rækilega gaum að því, sem fyrir augun ber. — Og hvernig tóku ungling- arnir þessum ráðleggingum? — Nær undantekningalaust prýðisvel. Þeir voru þó að sjálf- eögðu misjafnlega áhugasamir við skoðun málverkanna, en ýmsir þeirra spurðu mig margs um myndirnar, og virtust hafa mjög gaman af að athuga þær. — Og hvernig höguðu þér þessari kennslustund? f Blöðin gegna þýðingar- ! mikl u meiiningarlili!! verki Slsínusi blaSamannaskóía sfefnir aS bví bæfa blcóin Úr ræðu Gunnars Thoroddsen á Alþingi í gær TILLAGA okkar ses þingmanna af öllum flokkum um stofnmi blaðamannaskóla er tilraun til að fá betri blaðamenn og þar með betri blöð, sem þjóna betur hagsmunum þjóðarinnar. Þannig mælti Gunnar Thoroddsen er hann flutti framsögnræiu í Sameinuðu þingi fyrir tiliögu, er hann flytur ásamt Sigurði Bjarnasyni, Gils Guðmundssyni, Gylfa Þ. Gíslasyni, Einari Olgeirs- syni og Gísla Guðmundssyni. f ræðu sinni lagði Gunnar ríka áherzlu á það, hve þýðiugar- miklu hlutverki blöðin gegndu í nútímaþjóðfélagi við að uppfræða þjóðána. Væri ekki sama hver á slíkum málum héldi og nauðsyu- legt að vanda sem bezt til menntunar blaðamanna. Ásgrímur Jónsson: Tré úr Húsafellsskógi. — Já. — það má með réttu jkálla þessa heimsókn í safnið nokkurs konar kennslustund, því að börnin fengu leyfi úr tímum til þess að skoða málverkasýn- inguna og Þjóðminjasafnið. En <ekkí vil ég telja mig neinn kenn- ara, þó að ég hafi gengið um sal- xna með bömunum, og sýnt þeim fjöliin og veðrabrigðin í mynd- unum. Fór ég fyrst með þau inn í saiínn, sem í eru elztu olíu- myndirnar. Síðan sýndi ég þeim yngri olíumálverkin, og að lok- uro þau alira nýjustu. Einnig fiafði ég sama hátt á með vatns- litamymdimar. Benti ég nemend- um séistakiega á nokkrar mynd- xr i hverjum sal, því að fljótt varð ég að fara yfir scgu. Sagði ég þeim frá hvaða stað þær væru, og heyrði ég þá oft, að sagt var fyrir aftan mig: „Já, — ég hef komið þangað“. Kom upp úr kaf- inu, að mörg barnanna höfðu ver- ið á þeim slóðum, þar sem Ás- grímur hafði málað myndir sín- ar. Eru mér sérstaklega minnis- stæðir tveir drengir, sem höfðu mjög gaman af að skoða gamlar vatnslitamyndir frá Ilornafirði, en þar höfðu þeir dvalið eitthvað að sumri til, og könnuðust við jöklana og sveitina þar. Var eins og þeir sæju þarna gamla og góða vini. Einnig reyndi ég að benda nemendum á hin ólíku veðra- brigði í myndum Ásgríms. Hafði ég tvær myndir til samanburðar, sem hengju hlið við hlið, — báð- ar frá svipuðum stað. í annarri var rok, en hinni lognblíða. Þetta sáu bömin vel, þegar þeim var á það bent. Einnig tóku þau eftir litskrúðinu í haustmyndum Ás- gríms, frá Þingvöllum, en þar höfðu þau mörg verið í*berjamó. Ég varð vör við, að mörg bam- anna höfðu ekki komið í Lista- safnið áður. En athygli þeirra beindist ekki síður að því, sem þar var nú að sjá. — En hvaða myndir virtust hrífa börain mest? — Því á ég auðvelt með a'ð svara. Oftast er ég kom að sér- stakri mynd með hópinn, heyrði ég allt í kríngum mig: „Ó hvað hún er falleg, — guð, hvað þessi er falleg". Mynd þessi er frá Hreðavatni, olíumálverk í mild- um litum, og mikil spegling í vatninu, — sumarmynd, sem minnti börain á sveitina. En ég tók eííir því, að almennust var hrifningin á þessari mynd meðal yngstu nemendanna Eínnig voru unglingamir mjög hrifnir af sól- björtum vatnslitamyndum frá Hornafirði, en í sumum þeirra eru miklar speglingar. Virtust þeir einna helzt hrífast af blið- viðrismyndum í mildum litum. Þetta undraði mig dálítið. Bjóst ég við, að þau kysu frekar lit- sterkar myndir, því að venjulega er teikniföndur þeirra í sterkum litum. — En hvað um þjóðsagnamynd imar? Beindist ekki athygli nem- enda sérstaklega að þeim? — Jú, — Djákninn á MjTká og Hlyni kóngsson vöktu mikla at- hygli. Einnig teikningar af tröll- um þjóðsagnanna. Einn daginn birtist lítill sýningagestur, fjög- urra ára telpuhnokki. Hún horfði lengi hugfangin á þessar teikn- ingar, og sagði svo upp úr eins manns hljóði: „En hvað hér eru margar grýlur“. — ENeða upplýsingar æsktu ungiingarnir helzt í sambandi við málverkin? — Margvíslegar spurningar voru lagðar fyrir mig. Nokkrir spurðu mig hvar fyrsta málverk- ið hans Ásgírms væri — myndin, sem hann málaði með þvottablám anum ©g krítinni, þegar hann var fimmtán ára gamall, en engir voru til litimir. Þótti mér leitt að þurfa að segja þeim, að mynd- in væri glötuð fyrir langalöngu. ' Svo var einn drengur, sem spurði mig um verð á mynd, sem hann veitti sérstaka athygli. Kennari hans varð fyrir svörum, og sagð- ist búast við að hún kostaði aldrei minna en 10 þúsund krón- ur, ef hún þá væri til sölu, sem hann efaðist stórlega um. „Nú, — þá hlýtur Heklumyndin stóra að kosta 100 þúsund krónur", svar- aði drengurinn. Annar drengur spurði mig, hve mikið allir þess- ir rammax hefðu kostað, — þeir hlytu að hafa kostað mörg þús- und krónur. Trúlegt, að þarna hafi verið á ferð smiðsefni Mér virtist telpurnar vera ófram- færnari en drengirnir. Einn dag- inn kom skemmtilegur drengja- hópur í heimsókn. Voru dreng- irnir óvenju eftirtektarsamir og prúðir. Seinna frétti ég, að á meðal þeirra hefðu verið nokkr- ir ærslabelgir. Má vera, að í þess um hópi hafi leynzt listamanna- efni, sem lítinn áhuga hafa haft á skólasetu, en séð, að þarna var þeirra akur, sem vert væri að kanna gaumgæfilega. — Þeir kvöddu mig allir með mestu kurteisi þegar þeir fóru. — Veittuð þér athygli nokkr- um sérstökum einstaklingi, sem virtist hafa áberandi áhuga á málverkum? — Já, það gerði ég. Ég veitti athygli, alveg sérstaklega einum pilti. Mun hann vera um 16 ára gamall. Talaði har.n um málverk- in með mikilli alvöru og auð- særri virðingu, og virtist tölu- vert skynbragð bera á góða myndlist. Engin deili veit ég á i þessum unga mannL Man þó, að j augu hans eru óvenju skær. og falleg. Líka veitti ég athygli vissum hóp úr einum skóla hér, sem sýndi óvenjulega mikinn áhuga á að skoða málverkin. Og sum bamanna gleymdu bókstaflega hvað tímanum leið, og var kom- ið fram yfir matmálstíma er þau áttuðu sig. Þeir síðustu, sem fóru af þessum hóp, var piltur og stúlka, sem sátu hugfangin fyrir framan inyndirnar. Frétti ég, að drengurinn væri náfrændi þekkts listmálara hér í bænum. — Og hvað margir nemendur komu í safnið þessa daga? — Töluna veit ég ekki ná- kvæmlega. Býst við, að hún sé rúmlega tvö þúsund hér úr Reykjavik, — það er að segja úr unglingaskólunum. Einnig hafa komið á sýninguna nemendur ut- an af landi. Börn úr barnaskól- anum á Akranesi komu einn dag- inn. __ Og hvað haldið þér um ár- angurinn af þessari heimsókn nemenda í Listasafnið? __ Ekki get ég svarað þessari spurningu. En vissulega vænti ég þess, að heimsókn þeirra í Lista- safnið geti orðið þeim ávinning- ur. Má vera, að árangurinn af heimsókn barnanna á yfirlitssýn- ingu Ásgríms, komi að einhverju leyti í Ijós í ritgerðarsamkeppn- inni. Getur Iíka verið, að í rit- gerðunum komi fram önnur sjón- Framh. á bls. 12 H Y RMNGA RSTEINN LÝDRÆÐISINS Ábyrgð blaðanna er mikil, sagði ræðumaður. Þau eru hyrn- ingarsteinn lýðræðisins. Er það mikil nauðsyn fyrir pjóðfélagið,! að vei sé vandaður undirbúning- ur undir slíkt menningarhlut- verk sem það er að garast blaða- maður. Næst skólunum eiga blöðin mestan hlut að því að uppfræða mannkynið og móta skoðanir þess um andleg og veraldleg efni. Gunnar Thoroddsen, borgarstjóri. Nú er það svo að tsl þess að manni verði falið að kenna börnum að stafa, þarf hann langi unuirbúningsmenniuii. En til þess að kenna þjóðinni allri og móta skoðanir henn- ar þarf enga skólagöngu. Þar er ekki annars krafizt en að blaðainennirnir kunni að lesa og skrifa. Að vísu er það svo, að skóla ganga og menntun veitir enga tryggingu fyrir að blaðamað- ur sé vel hæfur. En hún er þó styrkur grundvöllur. Eng- ium dytti nú í hug, að slaka á þeim námskröfum sem gerðar eru til kennara. Enda munu fiestir vera sammála um að nauðsynlegt sé að bæta skil- yrðin hér á landi til undir- búnings starfi " laðamannsins. REYNSLAN ERLENDIS Gunnar Thoroddsen vók nokk- uð að blaðamennskuskólum, pem starfanai eru í öðrum löndum. Fremstur þeirra er oft talinn skóli sá sem bandaríski blaða- maðurinn Joseph Pulitzer beitti sét- fyrir að var stofnaður 1912 sem deild 1 Columbia-háskólan- uín. Úr honum hafa útskrifazt hátt á briðja þúsund olaðamenn. Eru þar gerðar mjög strangar k,röfur til nemenda. Markmið skóla þessa er ekki sérhæfing, heldur að nemendurnir fái al- hliða menntun á sem flestum sviðum mannlegrar þekkingar. Eru nemendurnir brautskráðir með Master of Science-prófi. En slíkt próf er talið mjög mikils- vert í Bandaríkjunum. Á Norðurlöndum heiur hin síð- ari ár verið tekin upp nokkur kennsla í blaðamennsku. Má þar nefna námskeið við Social-högs- skolen í Finnlandi, sem tveir fastir kennarar starfa við, próf- essor og lektor. Er nú talað um að stofna til slíkra námskeiða við háskólann í Helsingiörs. í Svíþjóð eru námskeið I blaðamennsku við háskólann í Gautaborg. En á Norður- löndum ber þó hæst hin föstm blaðamennsku námskeið við háskólann í Árósum. Þa« standa í 3 máraði og koma þangað margir starfandi blaða menn sem fá leyfi frá störf- um þann tíma. Fyrir nokkra var ákveðið að bæta við fram- haldsnámskeiði í aðra þrjá mánuði. Það geta sótt þeir sem lokið hafa fyrra nám- skeiðinu svo og blaðamenn, sem starfað hafa lengur em 10 ár. Þá minntist ræðumaður á það að rætt hefði verið um námskeið í blaðamennsku í Norðurlanda- ráði og S. Þ. gangast fyrir ráð- stefnu í París í sumar um mennt- un þlaðamanna. VEGLEGT HLÚTVERK AÐ VERNDA TUNGUNA Það sem fyrir okkur vakir með þessari tillögu, sagði Gunnar Thoroddsen, er að koma hreyf- ingu á þetta mál. Teijum við eðlilegt að slikur biaðamanna- skóli starfi við heimspekideíld Háskóians. Þar eru beztu kennslu kraftar fyrir hendi í fiestu þvi sem þarf að kenna. Ln ÍiVmH m í>m Mi/ xvcnna víð slíkan blaðamannaskóla- Þær greinar, sem þarí að leggja megináherzlu á eru ísleirzb tunga, málfræði, bókmennti* og bókmenntasaga, þvi að f þessum greinum hafa blððin alveg sérstöku og veglegn hlut verki að gegna. Bíöðin geta verið styrkasta stoð hreinnar og fágaðrar tungu ef vei er á haldið, er. hir.s vegar geta þaiffl molað niður málið og brjáláð það, ef skilning á þessu skort, ir. Einnig þarf nð ieggja rækt við rétta og eðlilega frásagn- arhætti Frásagnarlistin er gömnl list með þjóð vorri og er í því fólgin að vera fagur- orður, gagncrður og sannorðs ur. HLUTDRÆGNI jr FRÉTTA- ! FRÁSÖGN Gurrnar Thoroddsen ræddi þvj næst nokkuð um þ&ð í hverjrí honum þætti íslenzkri blaða- mennsku nokkuð ábótavant Em mest brestur á að kur.na að skilja á milli frásagnar af atburðum og dóma og gagnrýni. Eitf. af þeim blöðum, sem nú nýtur mests álits er bandaríska stórblaðið New York Times. M.aður rekufi fljótt augun í rþað hve vandlega . er gætt að skilja sundur frásögn j og dóma. T. d. hefur bíaðið tekið afstöðu í kosningum þar I landi, Framh. á ble. 12

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.